İçeriğe atla

Darülhikme

Darülhikme[1] (Arapçaدار الحكمة / ALA-LC: Dār al-Ḥikmah, Bilgelik Evi). Fatimiler'in Kahire'de Abbasiler'e karşı propaganda amacıyla kurulmuş kütüphane ve kültür merkezi. Halife Hakim tarafından 1004 yılında Abbasilerin Beytülhikmesiyle rekabet etmek için kurulmuştur. Bazı kaynaklarda adı Darülilim'dir. Bir rivayete göre 1.600.000 kitap sayısına ulaşmıştır.

Ayrıca Darülhikme veya Darülilm (Arapçaدار العلم / ALA-LC: Dār al-ʿIlm, Bilgi Evi) Fatımi Halifeliğinin (bugünkü Mısır) eski bir üniversitesiydi. MS 1004 yılında kütüphane olarak inşa edilmiş ve aynı yıl Fatımi İmam-Halife El-Hakim Bi-Emrillah tarafından bir devlet üniversitesine dönüştürülmüştür.

Kütüphanenin koleksiyonu o kadar genişti ki tarihçi İbn Abi Tayyi' bunu bir "Dünya Harikası" olarak tanımladı.[2] Tarihçi Ahmed Bin Ali Maqrizi, "Kahire'deki Bilgelik Evi, tüm kapıların ve koridorların tefrişatı, dekorasyonu ve güzelleştirilmesi ve çok sayıda hizmetkarın görevlendirilmesi dışında kapılarını halka açmadı. Kırk dolaplardaki raf sayısı her biri yaklaşık on sekiz bin kitap alabiliyordu ve (raflar) açıktı, kitaplar herkesin erişimine açıktı ve kitap isteyen biri kitap kolayca bulabilir. tek başına, işe alınanlardan yardım isteyebilir."

İslami bilgi geleneğine uygun olarak, Fatımiler çeşitli konularda kitaplar topladılar ve kütüphaneleri dünyanın dört bir yanından bilim adamlarının ilgisini çekti. İmam-Halife el-Hakim, öğrenmenin büyük bir koruyucusuydu ve orada okumak isteyen herkese ücretsiz kağıt, kalem, mürekkep ve yazı takımı sağladı.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Dârülhikme
  2. ^ a b Virani, Shafique N. (2007). The Ismailis in the Middle Ages: A History of Survival, A Search for Salvation. New York: Oxford University Press. s. 92. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hanife</span> Hanefî mezhebinin öncüsü ve imamı olan din bilgini

Ebû Hanîfe veya tam adıyla Ebû Hanîfe Numân bin Sâbit bin Zûtâ bin Mâh İslam dininin dört fıkıh mezhebinden birisi olan Hanefi mezhebinin kurucusu ve Sünni fıkhının en büyük üstâdlarından biri sayılan İslam fıkıh ve hadis bilgini. Asıl adı "Nu’man bin Sâbit" olup sevenlerince ismi "İmâm-ı Â’zam" unvanıyla birlikte anılır.

<span class="mw-page-title-main">Kütüphane</span> kitaplar, el yazmaları, ses kayıtları veya filmler gibi edebi, müzikal, sanatsal veya referans materyallerinin koleksiyonuyla ilgilenen bir kurum

Kütüphane anlamına gelen ve genellikle Batı dünyasında yaygın olarak kullanılan ‘bibliothek’ kelimesinin aslı Eski Yunancadır ve biblion kitap, baskılı ürünlerin saklandığı yer demektir. Türkçedeki kütüphane ise, Farsça ve Arapça kökenli kütüb (kitaplar) ile Farsça hane (ev) sözcüklerinden türemiştir ve kitapların evi anlamına gelmektedir. Her iki dilde de kütüphane terimi, kitapların saklandığı yer anlamında kullanılmaktadır.“Kütüphaneler, elde edilen bilginin toplanması, depolanması ve dağıtılması fonksiyonlarını gören hizmet işletmeleridir” Toplumsal gereksinimleri karşılamak için kurulan kütüphaneler, her türlü kayıtlı bilgi kaynağını bilgi gereksinimi olan kullanıcıya etkin biçimde sunar böylece bağlantı işlevini sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsmaililik</span> İslâmın Şiilik koluna bağlı bir mezhep

İsmâilîlik, adını İsmâil b. Ca'fer es-Sâdık'tan alan Şii mezhebi.

<span class="mw-page-title-main">Fâtımîler</span> Şii mezhebine bağlı İslam devleti

Fâtımîler ya da Fâtımî Devleti, Tunus'ta kurulduktan sonra merkezi Kahire'ye taşıyan ve Fas, Cezayir, Libya, Malta, Sicilya, Sardinya, Korsika, Tunus, Mısır, Filistin, Lübnan, Ürdün ve Suriye'de egemenliğini kuran Şii meşrebinin İsmailî mezhebine bağlı Arap devleti.

I. Hâkim (tam adı: Ebû'l-'Abbâs ʿAhmed "el-Hâkim biʿEmr i’l-Lâh" ;, Ellidokuzuncu İslam Halifesi.

Mûstansır uzun adı El-Mûstensir Billâh; Tam Adı: Ebû'l Kâsım Ahmed bin Zâhir el-Mûstensir bi'l-Lâh, Soyadı: el-Mûstensir. 58. İslam Halifesi. el-Mûstensir bi'l-Lâh et-Sânî (İkinci Mûstensir bi’l-Lâh) olarak da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Mehdî (Fâtımî halifesi)</span>

Ubeydullâh el-Mehdî veya sadece Mehdî, Fâtımîler Devleti'nin kurucusu ve ilk İsmâilî imamı.

<span class="mw-page-title-main">Muktedir (Abbâsî halifesi)</span>

Muktedir veya Câʿfer el-Muktedir Billah Tam Adı: Ebû'l-Fadıl "el-Muktedir bi’l-Lâh" Câʿfer bin ʿAhmed el-Mu'tedhid onsekizinci Abbasî halifesi ve halifelerin otuzaltıncısıdır. 908-929 ile 929-932 dönemlerinde iki kez halife olmuştur. 25 yıl kadar süren halifeliği döneminde Abbâsî halifeliğinin karakteri değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beytü'l-Hikme</span> Abbâsîlerin 800lü yılların başında Bağdatta kurduğu, dönemin en büyük kütüphanesi ve çeviri merkezi

Beytülhikme veya Bilgelik Evi, aynı zamanda Büyük Bağdat Kütüphanesi olarak da bilinen, ya büyük bir Abbasi devlet akademisini ve Bağdat'taki entelektüel merkezini ya da İslam'ın Altın Çağı sırasında Abbasi halifelerine ait büyük bir özel kitaplığı belirtir. Bilgelik Evi, Abbasi Halifeliğinin çöküşünün ardından fiziksel kanıt eksikliği ve bir anlatı oluşturmak için edebi kaynakların doğrulanmasına güvenerek, resmi bir akademi olarak işlevlerine ve varlığına ilişkin aktif bir tartışmanın konusudur. Bilgelik Evi, 8. yüzyılın sonlarında Halife Harun Reşid'in koleksiyonları için bir kütüphane olarak veya el-Mansur (754-775) tarafından hem Arapça hem de Farsça nadir kitaplara ve şiir koleksiyonlarına ev sahipliği yapmak üzere oluşturulan özel bir koleksiyon olarak kuruldu.

Tâi veya Abdulkerim et-Tai Billah veya Ebû Bekir Abdulkerîm "et-Tâʾi Billâh" bin Fadıl Muti Abbâsî Hâlifelerinin yirmidördüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kahir</span> Abbasi halifesi

Kahir veya Muhammed "el-Kahir Billâh". Tam adi: Ebû’l-Mansûr "el-Kahir bi’l-Lâh" Muhammed bin ʿAhmed el-Mu`tedhid. 929'da ve 932-934 döneminde iki kez halifelik yapmış ondokuzuncu Abbasi halifesi ve halifelerin otuzyedincisidir.

<span class="mw-page-title-main">Âmir (Fâtımî halifesi)</span>

Amir veya El-Âmir bi'Ahkâmillâh Tam Adı: Ebû Ali Mansur ibni el-Mustâ‘lî el-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh Onuncu Fâtımî Hâlifesi ve İsmâilîyye-Mustâlîlik Mezhebi'nin "Yirminci İmâmı".

<span class="mw-page-title-main">Bedr el-Cemâli</span>

Bedr el-Cemâli (Arapça: بدر الجمالى; Fatimiler Devleti'nde Halife Mûstensir'in hilafet döneminin son 20 yılında "Emîr el-Cûyuş", "Bedî el-Du'at" ; ve Vezir unvanlarını taşıyan bir asker kökenli devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam dünyasında bilim</span> 8. yüzyıl ile 15. yüzyıl arasında İslam dünyasında geliştirilen ve uygulanan bilimsel etkinlikler

Orta Çağ İslam dünyasında bilim, İslam'ın Altın Çağı adı verilen ve 8. yüzyıl ile 14. yüzyıl-15. yüzyıl arasında İslam dünyasında geliştirilen ve uygulanan bilim. Bu dönemde Hint, Fars, Sabii ve özellikle Yunan uygarlıklarına ait eserler Arapçaya tercüme edildi. Bu çeviriler tüm bir Orta Çağ boyunca İslam uygarlığında yaşayan bilim insanlarının bilimsel gelişmelerde bulunmalarına ve bu gelişmeleri sonraki yüzyıllara taşımalarına olanak sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Hâfız (Fâtımî halifesi)</span>

Hâfız veya El-Hafız li-Din Allah Tam Adı: Ebu-l-Maymun Abdulmecid bin Muhàmmed bin al-Mustànṣir El-Hàfız li-din-Allah

<span class="mw-page-title-main">Fâiz (Fâtımî halifesi)</span> Fatımi halifesi

Faiz veya El-Fâiz bi-Nasr-Allâh Tam künyesi: Ebû-Kâsım Îsâ İbni ez-Zâfir el-Fâiz bi-Nasr-Allâh
. 1154 -1160 döneminde on üçüncü Fâtımî Hâlifesi olmustur. Mustâ‘lî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'ni oluşturan iki ana kolundan biri olan Hafıziler tarafından da İmam olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azîz (Fâtımî halifesi)</span>

Aziz veya El-Aziz Billah tam adı Ebu Mansur Nizar El-Aziz Billah, 21 Aralık 975 - 14 Ekim 996 arasında beşinci Fatımi halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Zâfir</span>

Zafir veya El-Zafir bi-din Allah Tam Adı: Ebu Muhammad El-Zafir bi-dīn Allah İsmāīl bin El-Ḥafîz Arapça: أبو محمد الظافر بدين الله إسماعيل بن الحافظ.

<span class="mw-page-title-main">Zâhir (Fâtımî halifesi)</span> 1021-1036 döneminde Fatimiler Halifeliği yedinci halifesi

Zahir veya Ali Az-Zahir Billah veya tam künyesi: Ebū'l Hasan aẓ-Zāhir Billāh Alī bin El-Hākim. . 1021-1036 döneminde Fatimiler Halifeliği yedinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Muiz (Fâtımî halifesi)</span> Fatımi Devletinin 4. halifesi ve 14. İsmailiyye imamı

Muiz veya el-Muiz Li-Dinillah veya Arapça tam adıyla Ebu Temim Mead el-Muizz Li-Dinillah, 19 Mart 953 - 21 Aralık 975 arasında Fatımi Devleti'nin 4. halifesi ve 14. İsmailiyye imamı.