İçeriğe atla

Daowu (Kuzey Vey)

(Bei) Wei Daowudi (Çince(北)魏道武帝)
Aile adı : Tuoba (拓拔; tuò ba: tabgaçlar; 𐱃𐰉𐰍𐰲)
Verilen isim : Başlangıçta Shegui (涉珪, shè guī),

daha sonra Gui (珪, guī)

Anılan Erbatur (𐰼𐰉𐱃𐰆𐰺)

Tapınak adı : Başlangıçta Liezu (烈祖, liè zǔ),

daha sonra Taizu (太祖, tai zǔ)
Ölümünden sonraki adı : Başlangıçta Xuanwu (宣武, xuān wǔ),

edebi anlamı:

"sorumlu ve askeri",

daha sonra Daowu (道武, dào wǔ)

edebi anlamı:

(Wu "dövüşçü" anlamına gelir, ancak Dao belirsizdir)

Anılan Erbatur (𐰼𐰉𐱃𐰆𐰺)

edebi anlamı:

"Kahraman, yiğit, cesur, bahadır kimse"

Tabgaç Kağanlığı (Kuzey Wei) İmparatoru Daowu (Çince(北)魏道武帝) (371–409), kişisel adı Tuoba Gui (Çince拓拔珪), né Tuoba Shegui (Çince拓拔渉珪) Erbatur Kağan (Göktürkçe: 𐰼𐰉𐱃𐰆𐰺:𐰴𐰍𐰣), Kuzey Wei'nin kurucu imparatoruydu. Dai'nin son prensi Tuoba Shiyijian'ın torunuydu . Dai devletinin 376'da Eski Qin'e düşmesinden sonra, Dai tahtının nihai halefi olduğu varsayıldı. Eski Qin, Fei Nehri Savaşı'nda Jin kuvvetleri tarafından yenilgiye uğratılmasının ardından 383'te kargaşaya düştükten sonra, Erbatur Kağan, 386'da Dai'yi yeniden kurma fırsatını yakaladı. Yakında eyaletin adını Tabgaç olarak değiştirdi ve kendini bir prens ilan etti. Başlangıçta Later Yan'ın bir vasalıydı, ancak 397'de Later Yan imparatoru Murong Bao'yu yendikten ve Later Yan'ın topraklarının çoğunu ele geçirdikten sonra, 398'de imparatorluk unvanını talep etti.

İmparator Daowu (Erbatur), genel olarak parlak bir general olarak görülüyordu, ancak özellikle saltanatının sonlarına doğru yönetiminde zalim ve keyfiydi. 409'da cariyesi Consort Helan'ı öldürmeyi düşündüğü için oğlu Tuoba Shao (Çince拓拔紹) Consort Helan tarafından Qinghe Prensi, onu öldürdü, ancak kısa süre sonra tahtını İmparator Mingyuan olarak alan veliaht prens Tuoba Si tarafından yenildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uygur Kağanlığı</span> 8.-9. yüzyıllarda varlığını sürdürmüş bir Türk kağanlığı

Uygur Kağanlığı, 8.ve 9. yüzyılların ortaları arasında yaklaşık bir yüzyıl boyunca var olan bir Türk imparatorluğuydu. Çinliler tarafından Jiu Xing, dokuz Oğuz veya Dokuz Tuğluk olarak adlandırılan bir kabile konfederasyonuydu.

<span class="mw-page-title-main">Tabgaçlar</span> Çinde yaşamış kökeni tartışmalı toplum

Tabgaçlar, Siyenpilerin bir boyu.

Tūnyokuk, Göktürk Kağanlığının yabgusudur. "Aşina" ailesinin akrabalarından Göktürk "Aşide" ailesindendir. Göktürkler ve diğer Türk göçebe imparatorluklarının kurucusu ve yönetenleri, Aşina sülalesindendir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Hanedanı</span>

Çin Hanedanı, MÖ 221 - MÖ 206 yılları arasında Çin'i yönetmiş ilk hanedandır. Qin Hanedanlığı adını bugün Gansu ve Shaanxi eyaletlerinin kalbinde bulunan Qin bölgesinden alır. Qin Hanedanlığı'nın gücü, Shang Yang'ın MÖ 4. yüzyılda Savaşan Devletler Çağı'ndaki kanunlarda yaptığı legalist reformlarla artmıştır. MÖ 3. yüzyılın ortalarında ve sonlarında, Qin Hanedanlığı güçsüz Zhou Hanedanlığı'ndan başlayıp kalan diğer altı savaşan devleti de fethetmiş ve tüm Çin üzerinde kontrol elde ederek yönetimi tek çatı altında toplamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cücenler</span> Orta Asya kökenli bir Türk topluluğu

Cücenler, Kuzeydoğu Asya kökenli bir Moğol kavimdir. Önce 3. yüzyıl ile 6. yüzyıl arasında Asya'nın kuzeyinde etkinliği gösteren izole bir göçebe topluluk. Tarihte ilk defa Kağan (可汗) ünvanını bu devlette Yükük Şelun kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Vey</span> Kuzey Çinde kurulmuş bir Türk devleti

Vey veya başka tarihsel kaynaklara göre
Kuzey Vey
Toba Vey
Yuan Vey olarak da bilinir. Hanedanlık, Siyenpiler'in Toba (Tabgaç) klanı tarafından kuruldu. Kuzey ve Güney hanedanları döneminde 386'dan 535'e kadar Kuzey Çin'i yöneten ilk hanedandır. "Siyasi kargaşa ve yoğun sosyal ve kültürel değişim çağının bir parçası" olarak tanımlanan Kuzey Vey hanedanı, özellikle 439'da Kuzey Çin'i birleştirmesi, kaotik On Altı Krallık dönemini sona erdirmesi ve 485'teki reformlarla kırsal alan üzerindeki emperyal kontrolü güçlendirmesiyle dikkat çekmektedir. Kuzey Vey, kendilerini Çin kültürünün gerçek savunucuları olarak gören Güney hanedanlarının yazarları tarafından "Örgülü Barbarlar" olarak anılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Siyenpiler</span>

Siyenpiler veya Sien-piler, Moğolistan ve Mançurya sınırı civarında yaşamış göçebe kabile.

İşbara Kağan, 582- 587 tarihleri arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk hükümdarıdır.

Şipi Kağan, Serbi Kağan veya Sibir Kağan 609-619 tarihleri arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk Kağanlığı hükümdarıdır. Yami Kağan'ın oğullarındandır.

Tulan Kağan ya da Tou-lan Kağan 588-600 yılları arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk Kağanlığı hükümdarıdır.

İl ya da İllig Kağan, Pinyin: xiélì kěhàn, Wade-Giles: hsieh-li k'o-han, Baghatur Shad, kişisel adları; Ashina Duobi/To-pi, 621-630 yılları arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk Kağanlığı’ nın son hükümdarıdır. Yami Kağan' ın oğludur.

Aşina Shi, İlteriş/İletmiş Kağan ya da Alp Bilge Kağan, Basmil Kağanlığı'nın Kağanıydı ve 442'de Basmıllar, Karluklar ve Uygurların Ozmış Kağan'a karşı çıkardığı isyanda seçilerek kağan ilan edildi. Asıl adı Aşina Shi olan Kağan, tahta çıktıktan sonra İlteriş Kağan ve Alp Bilge Kağan ünvanını aldı. 744 yılında Basmil hakimiyetinden çıkmak isteyen Karluklar ve Uygurlar tarafından öldürülmüştür.

Göktürk-Cücen Savaşı, 552-555 yılları arasında Göktürkler ile Cücenler arasındaki bir dizi askeri çatışmadır. Bu savaşlar sonucunda Cücenler tarih sahnesinden çekilirken Göktürk Kağanlığı kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dai (16 Krallık)</span>

Dai 350 yılında Siyenpiler'in Tuoba boyu tarafında kurulmuştur. Başkenti Shengle(盛 樂) İç Moğolistan'ın başkenti Huhhot yakınlarında kurulmuştur. Dai, 376'da Eski Qin devleti tarafından yıkıldı. Torunları daha sonra 386 yılında Tabgaç Devleti (元魏)'nı kurdular

Evlilik ittifakı olarak da bilinen heqin, Çin imparatorlarının, genellikle yönetici ailenin küçük dallarının üyeleri olan prensesleri komşu devletlerin yöneticileriyle evlendirmesinin tarihsel uygulamasına atıfta bulunur. Savaş alanında yenilgiye uğratılamayacak kadar güçlü bir düşman devlete karşı genellikle bir yatıştırma stratejisi olarak benimsendi. Politika her zaman etkili değildi. İmparator ve diğer devletin hükümdarı arasında eşit bir diplomatik statü anlamına geliyordu. Sonuç olarak, tartışmalıydı ve birçok eleştiriye maruz kalıyordu.

Tuoba Liwei, 219-277'de Xianbei halkının Tuoba hanedanının ilk lideriydi. Gelecekteki Kuzey Vey Hanedanının atasıydı ve bu nedenle ölümünden sonra tapınak adı Shizu olan İmparator Shenyuan olarak onurlandırıldı. Daha sonra, Batı Vey İmparatoru Wen tapınak adını Taizu olarak değiştirdi.

Kuzey Wei (Tabgaç) İmparatoru Mingyuan ( 魏明元帝), Çince adı Tuoba Si (拓拔嗣),Ardıç Kağan (𐰺𐰑𐰲:𐰴𐰍𐰣), Siyenpi adı Mumo (木末), Siyenpi liderliğindeki Kuzey Wei (Tabgaç) hanedanının bir imparatoruydu. O, kurucu imparator İmparator Daowu'nun en büyük oğluydu. Onun saltanatı sırasında, Kuzey Wei'nin toprakları, ne babasının saltanatı ne de oğlu İmparator Taiwu'nun saltanatı sırasında olduğu kadar genişlemedi, ancak devletin kuzey Çin üzerinde istikrar kazanmasına yardımcı oldu ve tavsiyelerini dinlemek ve nihai kararları almak için önemli emperyal yetkililerle görüşme geleneğini başlattı.Genellikle tarihçiler tarafından akıllı ve rasyonel bir hükümdar olarak kabul edilir.

Taiwu, Çin'de Kuzey Vey Hanedanı'nın üçüncü imparatorudur. Saltanatı MS 423'ten MS 452 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Tuoba Yu, Çin'de Kuzey Vey Hanedanı'nın dördüncü imparatorudur. Saltanatı MS MS 452 yılında ölümüne kadar yalnızca birkaç ay sürmüştür.

Wang Ben (王賁), Savaşan Devletler döneminde Qin devletinin Çinli bir generaliydi. Daha iyi bilinen general Wang Jian'ın oğluydu. Qin'in birleşme savaşlarında kilit bir rol oynamıştır.