İçeriğe atla

Danıştay (Türkiye)

Türkiye Cumhuriyeti
Danıştay Başkanlığı
Kuruluş10 Mayıs 1868 (156 yıl önce) (1868-05-10)
Yargıİdari yargı
YerÜniversiteler, Dumlupınar Bulvarı. No: 149, 06800 Çankaya, Ankara
Oluşum türüYüksek mahkeme
Yıllık bütçe₺805.407.000 (2023)[1]
Websitedanistay.gov.tr
Başkan
MevcutZeki Yiğit
Başsavcı
MevcutNevzat Özgür
Başkan Vekilleri
MevcutHasan Güzeler (İdari)
Mahmut Vural (Vergi)

Danıştay; Türkiye'nin idari yargı organıdır. İdari davaların bakıldığı mercidir. Aldığı kararlara yürütme uymak zorundadır.

Ayrıca yürütme organlarına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organı olup yönetimin yargı yoluyla denetlenmesi görevini yapan bir yargı kuruluşudur. Danıştay 9 dava dairesi 1 idari daire olmak üzere toplam 10 daireden oluşur.

Tarihçe

Ayrıca bakınız: Şûrâ-yı Devlet
Kurumun eski logosu

Gülhane Hattı Hümayunu ile Osmanlı tebaasının din ve mezhep farkı gözetilmeksizin can, mal, ırz ve namus gibi tabi haklarının kanun teminatı altına alınacağı devletçe vadedilmiş, böylece yeni bir hukuk devletinin temel prensipleri ortaya konmuş, idarenin (devletin) de hukuk kurallarına uyması gerekliliği Osmanlı'da kabul edilir bir fikir haline gelmiştir.

Bu dönemde, II. Mahmut tarafından 1837 yılında Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye adında ve günümüz Danıştay'ı ile Yargıtayının temelleri olan bir yüksek mahkeme kurulmuş; daha sonra 1868 yılında Sultan Abdülaziz döneminde bu yüksek mahkeme (Meclisi Vâlây-ı Ahkâmı Adliye) ikiye ayrılarak Şura-yı Devlet adıyla Danıştay ve Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliyye adıyla Yargıtay kurulmuş; böylelikle, yargı ve yürütme birbirinden ayrılmıştır. Bu iki yargı organından Şura'yı Devlet'e hem kanun tasarılarını hazırlama hem de idari uyuşmazlıklara çözüm getirme şeklinde hem "kanun tasarı hazırlama" hem "yargı" görevi olarak iki görev verilmişken, Divan­ı Ahkâm­ı Adliye'ye ise yalnızca "yargı" görevi verilmiştir.

Padişah Abdülaziz'in 10 Mayıs 1868 günlü nutkuyla fiilen çalışmaya başlayan Şurayı Devlet'in "Kavanin ve nizamat layihalarını tetkik ve tanzim, mesalihi mülkiyeyi tetkik, hükûmet ile eşhas beyninde mütehaddis deaviyi rü'yet ve memurini devletin tahkik ahvaliyle, muhakemelerini icra" görevlerini yerine getirmek üzere kurulmuştur. "Hükümet ile eşhas beyninde mütehaddis davaları" görmek ve çözümlemek görevi, 1876 Kanuni Esasisi ile genel mahkemelere bırakıldığından, İmparatorluk Danıştayının yargısal görevi çok sınırlı kalmıştır.

İmparatorluk döneminde 54 yıl görev yapan Danıştay, 4 Kasım 1922 tarihinde İstanbul’daki bütün merkez kuruluşlarının TBMM Hükümetinin idaresine geçmesiyle 669 sayılı kanunla yeniden düzenlenip, 6 Temmuz 1927 tarihinde çalışmaya başlamıştır. 669 sayılı Kanuna göre Danıştay, üç idari bir dava dairesi olmak üzere, dört daireden oluşmaktaydı.

1961 Anayasası, mahkemelerin ve hakimlerin bağımsızlığını hem yasama ve hem de yürütme organlarına karşı koruyabilmek için gerekli hükümleri öngörmekte idi. Bu Anayasanın 114. maddesinde, "İdarenin hiçbir eylem ve işlemi yargı mercilerinin denetimi dışında bırakılamaz" denilmiş ve 1982 Anayasası ile bazı kısıtlamalar getirilmişse de, temel ilke korunmuştur.

1982 yılında ayrıca, ilk derece idari yargı mercileri olan idare ve vergi mahkemelerinin kurulmasıyla, idari yargı örgütünün kuruluşu tamamlanmıştır. Bu gün Danıştay, bu mahkemelerin üzerinde bir temyiz mercii olarak yargı görevine devam etmektedir.

17 Mayıs 2006'da Danıştay 2. Dairesine yönelik silahlı bir saldırı gerçekleştirildi. Saldırıda bir üye ölürken dört üye yaralandı.

10 Şubat 2011 tarihinde Danıştay'ın daire sayısı 13'ten 15'e, üye sayısı ise 95'ten 156'ya çıkarıldı.[] 2014 yılında ise daire sayısı 15'ten 17'ye, üye sayısı ise 156'dan 195'e çıkarıldı. 2016 yılında üye sayısı 116'ya daire sayısı ise 15'e düşürüldü.

Yapısı

Danıştay, Türkiye'nin 4 yüksek yargı organından birisidir. 9'u dava, biri idari daire olmak üzere toplam 10 daireden oluşmaktadır.[2]

Anayasa'da öngörülen Yüksek Mahkemelerden biri olan Danıştay, Anayasa'nın 155. maddesine göre, yönetimin yargı yoluyla denetlenmesinde etkin ve önemli görev yapan bir yargı kuruluşu olmanın yanı sıra, yürütme organına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organıdır.

Bugün Danıştayın idari görevleri ile yargı görevi birbirlerinden kesin olarak ayrılmış ve her iki görevi yürütecek daireler birbirinden tamamen ayrı olarak kurulmuşlardır. Yönetimin yargı yoluyla denetlenmesi görevini, idare ve vergi mahkemeleriyle birlikte, Danıştayın dava daireleri yürütmektedir.

Günümüzde Danıştay, 1982 yılında yürürlüğe giren 2575 sayılı Danıştay Kanununa göre örgütlenmiştir.01.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişiklik hükmü uyarınca Danıştay, on bir dava, bir idari olmak üzere on iki Daireden oluşmaktadır. Bugün Danıştayda, Danıştay Başkanı, Başsavcı, başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeler olarak, 117 yüksek mahkeme hakimi görev yapmaktadır.[3]

Danıştayda, Daire başkan ve üyeleri haricinde, dava dosyalarını inceleyerek daire veya görevli kurullara gerekli açıklamaları yapmak, tutanakları hazırlamak, dava hakkındaki görüşlerini daire veya kurula bildirmek ve karar taslaklarını yazmakla görevli tetkik hâkimleri ile davalar hakkında hukukî mütalaalarını bildirmekle görevli savcılar da görev yapmaktadır.

Binaları

Danıştay'ın mevcut binası

Projesi 1967'de onaylanan Kızılay, Çankaya'daki binanın inşaatı 1969'da başladı. Ödenek yetersizliği nedeniyle inşaatı geciken bina 1978'de tamamlandı.[4][5][6] Yeni bina projesinin belirlenmesi için açılan mimari yarışma 29 Haziran 2008'de sonuçlandı.[7] Üniversiteler, Çankaya'da inşa edilen binanın temeli Aralık 2009'da atıldı.[8] Şubat 2012'de Danıştay yeni binasına taşındı.[8] Eski binanın yıkımı eleştirilere ve mahkeme kararlarına rağmen 2016'da gerçekleşti.[9][10] Aynı yere 2019'da Yüksek Seçim Kurulu Binası inşa edildi.[11]

Yönetimi

Ayrıca bakınız: Türkiye Danıştay başkanları listesi, Danıştay (Türkiye) başsavcıları listesi ve Danıştay eski daire başkanları
GöreviAdıGörev BaşlangıcıGörev BitişiSeçilişAyrılış
BaşkanZeki Yiğit7 Mayıs 20207 Mayıs 20282 Mart 201126 Temmuz 2028
BaşsavcıNevzat Özgür7 Mart 202315 Ocak 20253 Şubat 200915 Ocak 2025
Başkanvekili (İdari)Hasan Güzeler2 Ekim 20182 Ekim 202624 Şubat 201125 Temmuz 2028
Başkanvekili (Vergi)Mahmut Vural25 Eylül 201725 Eylül 20252 Mart 20111 Şubat 2027
Genel SekreterLevent Barış Tüfenkci2 Şubat 20242 Şubat 20281 Haziran 20221 Haziran 2034
1. Daire Başkanıİlyas Arlı21 Eylül 201224 Kasım 202415 Nisan 20091 Ocak 2026
2. Daire BaşkanıErcan Ahi21 Eylül 201624 Kasım 202424 Şubat 201112 Nisan 2028
3. Daire BaşkanıHanifi Doğan17 Eylül 202017 Eylül 202424 Mart 201125 Temmuz 2028
4. Daire BaşkanıEnver Kaya2 Ağustos 201627 Aralık 202624 Şubat 201115 Mart 2029
5. Daire BaşkanıFethi Aslan2 Ağustos 201617 Aralık 202624 Şubat 201123 Ekim 2028
6. Daire BaşkanıEmin Sınmaz21 Eylül 201821 Eylül 202624 Şubat 201125 Temmuz 2028
7. Daire BaşkanıHamit Ümit Aksoy30 Ocak 201930 Ocak 20276 Ekim 201126 Temmuz 2028
8. Daire BaşkanıYüksel Öztürk22 Kasım 201224 Kasım 202421 Haziran 200815 Nisan 2027
9. Daire BaşkanıAbdurrahman Gençbay24 Mayıs 201924 Mayıs 202715 Aralık 201425 Temmuz 2028
10. Daire Başkanıİbrahim Topuz23 Mayıs 202423 Mayıs 202815 Aralık 201425 Temmuz 2028
12. Daire BaşkanıMahmut Doğan24 Kasım 202024 Kasım 202416 Aralık 201310 Şubat 2028
13. Daire BaşkanıHasan Gül15 Mart 202315 Mart 202714 Nisan 201125 Temmuz 2028

Üyeleri

  1. Abdullah Artunç
  2. Abdullah Aygün
  3. Abdurrahman Gençbay
  4. Abdurrahman Madan
  5. Abdülkadir Atalık
  6. Adil Memiş
  7. Ahmet Arslan
  8. Ahmet Murat Altuğ
  9. Ahmet Saraç
  10. Ali Alpan
  11. Ali Çopur
  12. Ali İhsan Şahin
  13. Ali Kazan
  14. Ali Özgür
  15. Ali Ürker
  16. Aydemir Tunç
  17. Aysel Demirel
  18. Battal Öğüt
  19. Bilal Çalışkan
  20. Bilge Apaydın
  21. Binnaz Mahioğlu
  22. Birgül Kurt
  23. Cafer Ergen
  24. Cevdet Erkan
  25. Cevdet Malkoç
  26. Ekrem Özübek
  27. Emin Sınmaz
  28. Ercan Ahi
  29. Enver Kaya
  30. Erhan Çakan
  31. Erhan Çiftçi
  32. Esat Toklu
  33. Esma Aksoy
  34. Fatih Mehmet Alkış
  35. Fatih Terzi
  36. Fatih Zencirci
  37. Fethi Aslan
  38. Gülay Ölmez
  1. Gürsel Mekik
  2. Gürsel Özkan
  3. Hamdi Şenler
  4. Hamit Ümit Aksoy
  5. Hanifi Doğan
  6. Hasan Gül
  7. Hasan Güzeler
  8. Hasan Odabaşı
  9. Hasan Önal
  10. Hasan Şahin
  11. Hayriye Şirin Ünsel
  12. Hicabi Ece
  13. Hümeyra Ergin Ercan
  14. Hüseyin Ünal Kara
  15. İbrahim Er
  16. İbrahim Topuz
  17. İlhan Hanağası
  18. İlker Sert
  19. İlyas Arlı
  20. İsmail Hakkı Sayın
  21. İsmail Kalender
  22. Kemal Açıkgöz
  23. Kenan Balan
  24. Keziban Gülcan Kaya
  25. Levent Barış Tüfenkci
  26. Lütfiye Akbulut
  27. Mahmut Ballı
  28. Mahmut Doğan
  29. Mahmut Vural
  30. Mehmet Ali Ceran
  31. Mehmet Ali Gümüş
  32. Mehmet Aydın
  33. Mehmet Gökpınar
  34. Metin Arıtı
  35. Mevlüt Atbaş
  36. Muharrem Özkaya
  37. Muhsin Yıldız
  1. Munise Kabakulak
  2. Musa Albayrak
  3. Musa Heybet
  4. Mustafa Arslan
  5. Mustafa Gökçek
  6. Mustafa Nafiz Acar
  7. Mürteza Güler
  8. Nedret Engin
  9. Nevzat Özgür
  10. Nurdane Topuz
  11. Nurten Çolakoğlu
  12. Oğuz Yağlıcı
  13. Oya Işık
  14. Ömer Civri
  15. Rasim Aytin
  16. Recep Kılıç
  17. Sami Karatekin
  18. Selbi Koca
  19. Seyfullah Yıldıztekin
  20. Süleyman Hilmi Aydın
  21. Şahnaz Gerek
  22. Şaziye Fırat Civelek
  23. Tayyibe Kaycıoğlu
  24. Turgay Tuncay Varlı
  25. Tülay Bulgurcu
  26. Uğurhan Kuş
  27. Vahit Kınalıtaş
  28. Yalçın Ekmekçi
  29. Yunus Aykın
  30. Yunus Emre Sılay
  31. Yusuf Binici
  32. Yücel Bulmuş
  33. Yüksel Navdar
  34. Yüksel Öztürk
  35. Zeki Yiğit
  36. Zeynep Kenan
  37. Ziya Özcan

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2023. 
  2. ^ http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2575.pdf 16 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Danıştay Kanunu md.13 (2/12/2014 tarihli ve 6572 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ondördü” ibaresi “on beşi”, “biri” ibaresi “ikisi” ve
    “on beş” ibaresi “on yedi” şeklinde değiştirilmiştir.)
  3. ^ "Danıştay Resmi Sitesi". www.danistay.gov.tr. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  8. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  11. ^ "YSK, yeni binasına taşındı". memurlar.net. 25 Mart 2019. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Danıştay ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yargıtay (Türkiye)</span> Türkiyenin adli yargı organı

Yargıtay ya da Temyiz Mahkemesi, Türkiye'nin dört yüksek yargı organından birisidir. Adli yargı ilk derece mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.

<span class="mw-page-title-main">Yargı</span> hukuku yorumlayan ve uygulayan mahkemeler sistemi

Yargı, yasal anlaşmazlıkları/uyuşmazlıkları karara bağlayan ve yasal davalarda yasayı yorumlayan, savunan ve uygulayan mahkemeler sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

Yüce Divan, Türkiye'de Anayasa Mahkemesinin; Cumhurbaşkanını, TBMM Başkanını, Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, yüksek yargı mensuplarını, Genelkurmay Başkanını ve kuvvet komutanlarını görevleriyle ilgili suçlarından ötürü yargılarken kullandığı sıfattır. Mahkemenin bu yetkisi Anayasa'nın 148. maddesinin 6. fıkrasına dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span> Türkiyedeki en yüksek yargısal devlet organı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hâkimler ve Savcılar Kurulu</span> Türkiyedeki hâkimlerin ve savcıların özlük işlerini yürüten ve bunlarla ilgili itirazları inceleyen bir üst mahkeme

Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK), Türkiye'deki hâkimlerin ve savcıların özlük işlerini yürüten ve bunlarla ilgili itirazları inceleyen bir idari birimdir. Hâkimler ve Savcılar Kurulunun yargılama yetkisi bulunmadığından mahkeme statüsünde değildir.

<span class="mw-page-title-main">Hâkim (hukuk)</span> mahkemede duruşmalara bakan ve kararı açıklayan yetkili kişiye verilen isim

Hâkim veya yargıç, adaleti sağlamak üzere bağlı bulunduğu topluluğun hukuk kural ve prensiplerine dayanarak bağımsız ve tarafsız olarak karar veren kimsedir. Bazı hukuk sistemleri tek hâkimli, bazı sistemler ise hâkimler heyetinden oluşan yargılama biçimlerini benimsemiştir. Hâkimler ceza, hukuk, idare veya askeri mahkemelerde görev yapabilirler. Yaptıkları görevden ötürü toplum içerisinde saygınlık sahibi, alanında uzman ve güvenilir kişilerden seçilmeleri gerekir.

Kuvvetler ayrılığı veya güçler ayrılığı, devlet organları olan yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrılmış oldukları bir devlet yönetim modelidir. Devletin her biri birbirinden ayrı ve bağımsız güçlerdeki kol ve sorumluluk alanlarına ayrıldığı ve böylece her bir güç ve kolun bir diğeri ile güç ve sorumluluk alanları bakımından bir çatışma yaşamadıkları bu model ilk olarak antik Yunan ve Roma'da geliştirildi. Kuvvetler ayrılığında güçler normal olarak yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç kola ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şûrâ-yı Devlet</span> Osmanlı Devletinde yargı kurumu (1868–1922)

Şura-yı Devlet Osmanlı Devleti'nde günümüzdeki Danıştay'a karşılık gelen yüksek yargı kurumudur. 1868-1922 yılları arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uyuşmazlık Mahkemesi</span> Türkiyedeki yargı yolu uyuşmazlıklarını çözmekle görevli yüksek mahkeme

Uyuşmazlık Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen bir yüksek mahkemedir. 1945'te kurulan mahkemenin temel görevi, adli ve idari yargı organları arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmektir.

<span class="mw-page-title-main">Askerî Yüksek İdare Mahkemesi</span>

Askerî Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) ya da Askerî Danıștay, Türkiye'de askeri idari yargı alanında faaliyet gösteren tek mahkemeydi. 4 Temmuz 1972 tarih ve 1602 sayılı kanunla kuruldu. Askerî olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesidir. 16 Nisan 2017'de yapılan Anayasa değişikliği referandumu'nun kabul edilmesi ile kapatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yargı teşkilatı</span>

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.

Türkiye'deki idare mahkemeleri, Türkiye'de idari yargı kolunun içinde yer alan mahkemelerden biridir. Genel idari yargı düzeninde ilk derece mahkemeleri olarak oluşturulmuştur. İdare mahkemelerinin görevine giren uyuşmazlıkların çözümü İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda gösterilen kurallara tabidir. Bulundukları ilin adı ile adlandırılır. İhtiyaç sayısına göre birden fazla kurularak numaralandırılabilirler. İdare mahkemeleri bir başkan ile yeteri kadar üyeden oluşur. Mahkeme kurulları, başkan ile iki üyeden oluşur. Ancak idare mahkemelerinin tek hakimle karar verebileceği davalar da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti</span> ABD federal yönetimi

Birleşik Devletler'in federal yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan 50 eyaletin ait olduğu anayasal cumhuriyetin millî yönetimidir. Federal hükûmet, üç organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu organlar ve onların güçleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası içinde belirtilmiştir. Güçler hakkında daha çok ayrıntı, Kongre tarafından yürürlüğe konulan kanunlarda belirtilir.

Türkiye'de aile mahkemeleri, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun ile kurulmuştur. Aile mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından Hâkimler ve Savcılar Kurulunun görüşü alınarak kurulur. Aile mahkemeleri her ilde ve merkez nüfusu yüz binin üzerindeki her ilçede, tek hâkimli bir asliye mahkemesi olarak kurulur. Aile mahkemelerinin yargı çevresini kurulduğu il ve ilçenin mülki sınırları belirler. Fakat aile mahkemesinin yargı çevresi, Adalet Bakanlığı'nın teklifi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından değiştirilebilir. İhtiyaca göre aile mahkemesinin birden çok dairesi kurularak daireler numaralandırılır. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde bu mahkemenin görev alanına giren dava ve işlere, Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenen Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından bakılır. Aile mahkemelerine, adli yargıda görev yapan, tercihen evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve aile hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmış olan hâkimler arasından atama yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Danıştay (Fransa)</span>

Danıştay, 1799'da Napolyon Bonapart tarafından kurulan, Fransız idari yargısı için en yüksek görevli mahkemedir. 1875 yılından beri Paris'teki Palais Royal'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki en yüksek mahkeme

Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi, en üst düzey temyiz mahkemesi ve kararlarıyla ABD Anayasası'nı yorumlayan organ. Açılan davalar çerçevesinde devletin ulusa, eyaletin eyalete ve hükûmetin yurttaşa karşı yetkilerinin sınırlarını belirler.

Uyuşmazlık hukuku veya uyuşmazlık yargısı, bir davanın esasını çözümlemekle görevli mahkemenin tespit edilememesi veya farklı mahkemelerce esasa ilişkin çelişkili kararların verilmesi ve kararların kesinleşmesi fakat çelişki nedeniyle kararların icra edilememesi hallerinde, ortaya çıkan uyuşmazlığı çözümlemek için uygulanması gereken kuralları ve ilgili kurum ve kuruluşlara ilişkin usul ve esas kurallarını belirleyen bir hukuk dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'da siyaset</span> Fransanın hükümet ve demokratik sistemi

Fransa'da siyaset, Beşinci Fransız Cumhuriyeti Anayasası tarafından belirlenen yarı başkanlık sistemi çerçevesinde şekillenmektedir. Bu kapsamda devlet kendisini "bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyet" olarak tanımlar. Anayasa, kuvvetler ayrılığı ilkelerini esas almakta ve Fransa'nın 1789 Bildirisi ile tanımlanan İnsan Haklarına ve Ulusal Egemenlik ilkelerine bağlılığını beyan etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Yüksek Mahkemesi</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi Azerbaycan'ın üç kademeli yargı sisteminin en yüksek yargı mercii ve son temyiz merciidir. Azerbaycan Anayasasının 131. maddesi ve Mahkemeler ve Hakimler Kanununun 77. maddesi uyarınca kurulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.