İçeriğe atla

Daniel Solander

William Parry'nin, Kaptan Cook'un ikinci yolculuğundan sonra yaptığı tablo (y. 1775-1776). Tabloda, Tahitili Omai, Joseph Banks ve Daniel Solander (oturmuş) görülüyor.

Daniel Carlsson Solander veya Daniel Charles Solander (19 Şubat 1733 - 13 Mayıs 1782), İsveçli doğa bilimci ve Carl Linnaeus'un öğrencisi. Solander, Avustralya topraklarına ayak basan ilk akademi kökenli bilim insanıdır. Bitkibilim mahlası Sol.'dur.[1]

Yaşamı

Solander, Carl Solander ve Magdalena née Bostadia oğlu olarak Piteå, Norrbotten'da doğdu.[2] Temmuz 1750'de Uppsala Üniversitesi'ne kaydoldu ve başlangıçta dilbilimi, beşeri bilimler ve hukuk okudu. Bitkibilim profesörü Carl Linnaeus'du, Solander'ın yeteneğinden etkilendi ve babasını, oğlunu doğa tarihi çalışmasına izin vermesi için ikna etti. Solander, Linneaus'un sınıflandırma sistemini tanıtmak için Haziran 1760'ta İngiltere'ye gitti. Şubat 1763'te British Museum'un doğa tarihi koleksiyonlarını kataloglamaya başladı ve ertesi yıl Haziran ayında Kraliyet Cemiyeti Üyesi seçildi.[3]

1768'de Solander, British Museum'dan izin aldı ve asistanı Herman Spöring ile birlikte, James Cook'un Pasifik Okyanusu'na Endeavor gemisiyle çıktığı ilk yolculukta Joseph Banks'e eşlik etti. Cook'un Avustralya'daki seferinin ilk iniş yeri için bölge daha sonra, yolcularının bitkibilimci olması nedeniyle Botanik Körfezi olarak adlandırıldı. Endeavour, Büyük Set Resifi'nde hasar gördükten sonra yaklaşık yedi hafta boyunca günümüz Cooktown bölgesinde karaya oturdu. Bu arada Solander, Avustralya bitkilerinin önemli bir koleksiyonunu oluşturmaya ve tanımlamaya başladı. Bu koleksiyonlar daha sonra Banks'ın Florilegium'un temelini oluşturdu.

Solander ayrıca, 1768 seferi sırasında Yeni Zelanda'dan toplanan tüm türleri anlatan bir makale yazdı. Bu makale Primitiae Florae Novae Zelandiae ('Yeni Zelanda florasının başlangıcı') olarak adlandırıldı[4] ve Banks tarafından hazırlanan çizimlerde gösterildi. Makale hiçbir zaman yayınlanmadı, ancak ilgilileri tarafından incelenebilmesi için, önce Banks'in Londra'daki evinde, daha sonra British Museum'un Doğa Tarihi bölümünde erişime açıldı.[5]

Solander'ın Brookwood Mezarlığı'ndaki kabri.

Solander'ın Cook ve Banks ile birlikte İngiltere'ye dönüşü, onu resmen dünyayı dolaşan ilk İsveçli yaptı.

1771'de dönüşlerinde Solander, British Museum'daki görevine yeniden başladı, ancak Florilegium'da Banks ile de çalıştı. 1772'de, Banks'ın İzlanda, Hebridler ve Orkney Adaları'na yaptığı yolculukta ona eşlik etti. 1773 ve 1782 yılları arasında British Museum'un Doğa Tarihi Bölümü'nün küratörü oldu. 1773'te İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne yabancı üye seçildi.

Solander, 13 Mayıs 1782'de Banks'in Soho Meydanı'ndaki evinde 49 yaşında felç geçirerek öldü. Ertesi gün otopsi yapıldı ve beyin kanamasından öldüğü ortaya çıktı.[6] Brookwood Mezarlığı'na defnedildi.

Mirası

Solander'ın kariyeri, sınırlı sayıdaki yayınları ve erken ölümü ile sınırlıdır. Endeavour yolculuğunda topladığı botanik örneklerin çoğu için ayrıntılı açıklamalar yazmış olmasına rağmen, Joseph Banks'e bunlar için hazırladığı 700'den fazla gravürün tamamlanmasını bekleyerek çalışmalarını yayımlamadı. Dahası Solander'ın ölümünden sonra, Kraliyet Cemiyeti Başkanı olan Banks, planladığı Florilegium'u yayınlamayı başaramadı. Banks eğer eseri yayımlasa idi, Solander'ın ölümünden sonraki kariyerini güvence altına alacaktı. Banks'in Solander ve Jonas Dryander'a, botanik kurumunda kendisi ve diğer meslektaşları ile eşit konumda olan botanikçiler olarak değil, hizmetkarları olarak davrandığı iddia edildi. Ancak, Banks'in Solander ile güçlü bir duygusal bağı olduğu açıktı, cenaze masraflarını karşıladı ve hatta Solander'in İsveç'teki akrabalarını maddi olarak destekledi. 1784'te, Solander'ın ölümü hakkında Johan Alströmer'e yazdığı mektupta Banks şunları söyledi: 'Arkadaşımı bu kadar erken yaşta kaybetmem, ileriki yaşlarımda hep sevecek ve hep özleyecek olmam, ölümünün üzerine bir perde çekmek istememi sağlıyor. Onu ölümcül bir acı hissetmeksizin düşünemiyorum.' Solander, yaşamının son on yılında British Museum'un bir çalışanı olarak kaldı, ancak koleksiyonlarında kendisine yardımcı olduğu için Banks tarafından maaş aldı. Banks'in diğer bitkibilimci Robert Brown ile ilişkisi ise daha resmiydi.[7]

Solander.

Solander, baskıları, çizimleri, herbaryum materyallerini ve bazı el yazmalarını saklamanın en uygun yolu olarak, kütüphanelerde ve arşivlerde halen kullanılan Solander kutusu olarak bilinen kitap şeklindeki kutuyu icat etti.

Londra'nın doğu ucundaki Solander Bahçeleri, Yeni Zelanda'nın Güney Adası'ndaki Solander Adaları ve Kamay Botany Bay Ulusal Parkı'ndaki Cape Solander adını ondan almıştır. Onuruna adlandırılan çok sayıdaki bitkiden biri de Fuscospora solandri'dir (siyah kayın). 1852'de kurulan Sidney Kraliyet Botanik Bahçesi'ndeki 'Daniel Solander Kütüphanesi', Avustralya'daki en eski botanik araştırma kütüphanesidir.[8]

Pterodroma solandri, ornitolog John Gould tarafından onuruna adlandırıldı.

Banksia solandri çalısı onun adını almıştır.

Solander'ın doğduğu yer olan Piteå'da bulunan Solander Bilim Parkı, bir dizi temiz teknoloji şirketi ve araştırma kuruluşuna ev sahipliği yapmaktadır.[9]

Kaynakça

  1. ^ "IPNI". 9 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2021. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; adb isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  3. ^ "Fellow Details". The Royal Society. 2019. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2019. 
  4. ^ "Primitiae Florae Novae Zelandiae [First Fruits of the Flora of New Zealand]". Celebrating Botany (1924-2014). University of Otago. 28 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2015. 
  5. ^ "Topic: Banks' Florilegium". Museum of New Zealand: Te Papa Tongarewa. Museum of New Zealand. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2015. 
  6. ^ Chambers, Neil, (Ed.) (2000). The Letters of Sir Joseph Banks: A Selection, 1768-1820. Londra: Imperial College Press. s. 81. ISBN 1860942040. 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2021. 
  7. ^ "Botanical contributions overlooked: the role and recognition of collectors, horticulturists, explorers and others in the early documentation of the Australian flora". History of systematic botany in Australia. Australian Systematic Botany Society. 1990. ss. 37-86. ISBN 0-7316-8463-X. 
  8. ^ "Daniel Solander Library". Royal Botanic Garden, Sydney. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2016. 
  9. ^ "Solander Science Park website". 8 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avustralya</span> Güney Yarımkürede yer alan kıta ülkesi

Avustralya, resmî adıyla Avustralya Milletler Topluluğu, Güney Yarımkürede yer alan bir kıta ülkesidir. Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında uzanır. Okyanusya kıtasında bulunur ve kıtanın çok büyük bir bölümünü kaplar. Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır. Başkenti Canberra, en büyük şehri ise Sidney'dir.

<span class="mw-page-title-main">Botanik</span> bitki yaşamı bilimi

Botanik veya bitki bilim(ler)i, bitki biyolojisi, fitoloji, bitki yaşamı ile ilgili bir bilim dalı ve biyolojinin bir koludur. Bir botanikçi, bitki bilimcisi veya fitolog, bu alanda uzmanlaşmış bir bilim insanıdır. "Botanik" terimi; otlak, ot veya yem anlamına gelen Grekçe: βοτάνη (botanē) kelimesinden türetilmiştir. Geleneksel olarak, botanik, mantarları ve algleri de de içine alan bir bilim dalıdır. Günümüzde, botanikçiler, 391.000'i damarlı bitki türü ve yaklaşık 20.000'i kara yosunu olan yaklaşık 410.000 kara bitkisi türünü incelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">James Cook</span> 18. yy.da yaşamış İngiliz denizci, kaşif.

James Cook İngiliz denizci ve kâşif. Özellikle Büyük Okyanus'ta yaptığı seyirleri ve bu seyirlerde yaptığı ada keşifleri ile ünlüdür. Yeğeni Tahora, Osmanlılı din alimi Ebubekir Efendi ile evliydi.

<span class="mw-page-title-main">Robert Brown (1773 doğumlu botanikçi)</span>

Robert Brown , 19. yüzyılın ilk yarısında Avustralya'dan birçok örnek toplamış öncü İskoç botanistti.

Müzeler listesi ülkeler bazında alfabetik sıra ile verilmiştir. Kültürel, sanatsal, bilimsel veya tarihsel bir ilgi konusu olabilecek objeleri bir araya getiren ve halka sergileyen her çeşit kamu ve özel kuruluşlar müze olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Banks</span> İngiliz doğabilimci, botanikçi ve doğa bilimleri koruyucusu

Joseph Banks, İngiliz doğabilimci, botanikçi ve doğa bilimleri koruyucusu. Kendisi James Cook'un 1768 ile 1771 yılları arasında yaptığı ilk yolculuğuna katılmıştır. Okaliptüs, Akasya ve Mimoza'yı batı dünyasına tanıttı. Ayrıca kendi adını taşıyan Banksia türü ile saygınlık kazandı. Bitkilerin yaklaşık 80 türü Banks adını taşımaktadır. Banks aynı zamanda Afrika'nın keşfine adanan bir İngiliz organizasyonu olan, Afrika Birliği'nin kurucuları arasında yer almıştır. Ayrıca Dilettanti Cemiyeti'nin üyesi olmakla birlikte Kraliyet Sanat Akademisi'nin kurulmasına yardımcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">George Robert Gray</span>

George Robert Gray, İngiliz zoolog ve yazar. Kırk bir yıl boyunca Londra'daki şu anda Doğal Tarih Müzesi olan İngiliz Müzesi'nin ornitolojik bölümünün başkanıydı. Zoolog John Edward Gray'in küçük kardeşi ve botanikçi Samuel Frederick Gray'in oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">John Lindley</span> İngiliz bitki bilimci ve orkidolog.

John Lindley İngiliz bitki bilimci ve orkidolog. Bitki bilim mahlası Lindl.'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaus Joseph von Jacquin</span> Hollanda-Avusturyalı hekim, kimyager ve bitki bilimci

Nikolaus (Nicolaas) Joseph Freiherr von Jacquin veya Baron Nikolaus von Jacquin Hollanda-Avusturyalı hekim, kimyager ve bitki bilimci. Bitki bilim mahlası Jacq.'dir.

Caroline Priscilla Bingham, botanik üzerine bilimsel makaleler yayınlayan ilk Amerikalı kadınlardan biri olan botanikçiydi. Yeni bir cins ve birkaç yeni tür keşfeden etkili bir botanik örnek koleksiyoncusuydu. Keşiflerinin bir sonucu olarak, Bingham bir cins ve onuruna isimlendirilen birkaç su yosunu türüne sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Carl Linnaeus (Genç)</span>

Carl Linnaeus (Genç), İsveçli doğa bilimci. Babası Carl Linnaeus'tan (1707-78) ayırt edilebilmesi için bitkibilimde Linnaeus filius bilinir ve bitkibilim mahlası L.f.'dir.

<span class="mw-page-title-main">James Edward Smith</span>

James Edward Smith, Londra Linne Derneği'nin kurucusu İngiliz botanikçi. Bitki bilim mahlası Sm.'dir.

<span class="mw-page-title-main">Linnaeus'un Havarileri</span>

Linnaeus'un Havarileri, dünya çapında botanik ve zoolojik keşifler yapan ve botanikçi Carl Linnaeus tarafından görevlendirilen ya da önerilen bir grup öğrenciyi tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Söz konusu keşifler 18. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşti ve bu öğrenciler Linnaeus tarafından 'havariler' olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Rarotonga</span>

Rarotonga, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi olan Cook Adaları'na bağlı ada. Cook Adaları'nın en büyük ve en kalabalık adasıdır. Ada volkanik bir ada olup, 67,39 km2 yüzölçümüne sahiptir. Ada ülkesinin 17.434 olan toplam nüfusunun 13.007'si bu adada yaşamakta olup, ada ülke nüfusunun neredeyse %75'ine ev sahipliği yapmaktadır. Cook Adaları'nın Parlamento binaları ve uluslararası havaalanı Rarotonga'dadır. Ülkenin başkenti Avarua, ada üzerinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Miles Joseph Berkeley</span> İngiliz kriptogamist ve din adamı (1803-1889)

Miles Joseph Berkeley bitki patolojisi biliminin kurucuları arasında gösterilen İngiliz kriptogamist ve din adamı. Bitki bilim mahlası Berk.'tir.

<span class="mw-page-title-main">William Jackson Hooker</span>

William Jackson Hooker, Kew Bahçeleri'nin ilk yöneticisi olan İngiliz botanikçi ve botanik illüstratörü. Ayrıca Kew Bahçeleri Herbaryumunu kurdu, bahçeler ile arboretumu genişletti. Bitki bilim mahlası Hook.'tur.

<span class="mw-page-title-main">John Martyn (botanikçi)</span>

John Martyn veya Joannes Martyn, İngiliz bir botanikçidir.

Charles Dietrich Eberhard Konig ya da Karl Dietrich Eberhard König, KH Alman doğa bilimciydi.

<span class="mw-page-title-main">Francis Masson</span>

Francis Masson İskoç botanikçi ve bahçıvandı ve bir kamu kuruluşu olan ve Kew Bahçeleri olarak bilinen Kraliyet Botanik Bahçelerinin ilk bitki avcısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Samuel Wallis</span>

Samuel Wallis, Avrupalı bir denizcinin Tahiti'ye kaydedilen ilk ziyaretini gerçekleştiren İngiliz deniz subayı ve Pasifik Okyanusu kaşifiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.