İçeriğe atla

Daniel Friedan

Daniel Friedan
DoğumDaniel Harry Friedan
3 Ekim 1948
ÖdüllerLars Onsager Ödülü (2010)
Kariyeri
DalıSicim teorisi, kuantum kütleçekim, iki boyutlu konformal alan teorisi
Çalıştığı kurumlarRutgers Üniversitesi

Daniel Harry Friedan (d. 3 Ekim 1948)[1] Amerikalı teorik fizikçi ve feminist yazar ve aktivist Betty Friedan'ın üç çocuğundan biridir.[2] Rutgers Üniversitesi'nde profesördür.

Eğitim ve kariyer

Friedan doktorasını 1980 yılında Berkeley'deki California Üniversitesi'nden aldı ve 1987 yılında MacArthur Fellow seçildi.[3][4]

1979'da, genel göreliliğin Einstein denklemlerinin genellemeleri olan sicim teorisinin hareket denklemlerinin, iki boyutlu alan teorisi için renormalizasyon grubu denklemlerinden ortaya çıktığını gösterdi.[5]

Friedan, (1 + 1) boyutlu sistemlerde uzmanlaşarak sicim teorisi ve yoğun madde teorisi üzerine çalışmıştır. Şu anki araştırmaları kuantum bilgisayarlara uygulamalar üzerine odaklanmaktadır.

Friedan, "kritik durumların iki boyutlu üniter konformal alan teorilerinin sınıflandırılması ve karakterizasyonu üzerine ufuk açıcı çalışmaları için" Amerikan Fizik Derneği'nden 2010 Lars Onsager Ödülü'nü aldı."[6] Halen Rutgers Üniversitesi'nde ders vermektedir.

Kişisel yaşam

Daniel, İzlandalı bir fizik öğretmeni olan Ragnheiður Guðmundsdóttir ile evlidir. Birlikte iki kızları ve bir oğulları vardır.

Kaynakça

  1. ^ Judith Adler Hennessee, Betty Friedan: her life, Random House, 1999, p.50
  2. ^ Feminist author, icon Betty Friedan dies at 85 20 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., USA Today, February 4, 2006. Accessed August 1, 2011
  3. ^ American Physical Society Recognizes Rutgers Professors for Outstanding Research 30 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Rutgers Üniversitesi newstelease, March 16, 2010. Accessed August 1, 2011
  4. ^ MacArthur `Genius Awards' To 32; Honors List Includes Washington Writer[], The Washington Post, June 16, 1987
  5. ^ D. Friedan, unpublished lectures given at the Mathematics and Physics Conference (Durham, England, July 1979), at the Nuffield Workshop on Quantum Gravity (Cambridge, England, August 13, 1979), and at the Nato Advanced Study Institute on Recent Developments in Gauge Theories (Cargese, France, August 1979), and unpublished manuscript, "Geometric Models for Critical Systems in 2 + ε Dimensions," subtitled "Expanded Version of a talk given at the Nuffield Workshop on Quantum Gravity, DAMTP, Cambridge University, August 13, 1979," commissioned by the directors of the 1979 Nuffield Workshop, and privately circulated to them at the conclusion of the workshop. See also arXiv:hep-ph/0204131.
  6. ^ 2010 Lars Onsager Prize Recipient 7 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., American Physical Society. Accessed August 1, 2011

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Richard Feynman</span> Amerikalı teorik fizikçi (1918 – 1988)

Richard Phillips Feynman, kuantum mekaniğinin ayrılmaz formülasyonu, kuantum elektrodinamiği teorisi, aşırı soğutulmuş sıvı helyumun süper-akışkan fiziği ve partonu önerdiği parçacık fiziğindeki çalışmaları ile 1965'te, Julian Schwinger ve Sin-Itiro Tomonaga ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüş Amerikalı teorik fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Genel görelilik</span> kütle-zaman ilişkisini tanımlayan teori

Genel görelilik teorisi, 1915'te Albert Einstein tarafından yayımlanan, kütleçekimin geometrik teorisidir ve modern fizikte kütle çekiminin güncel açıklamasıdır. Genel görelilik, özel göreliliği ve Newton'un evrensel çekim yasasını genelleştirerek, yerçekimin uzay ve zamanın veya dört boyutlu uzayzamanın geometrik bir özelliği olarak birleşik bir tanımını sağlar. Özellikle uzayzaman eğriliğine maruz kalmış maddenin ve radyasyonun, enerjisi ve momentumuyla doğrudan ilişkilidir. Bu ilişki, kısmi bir diferansiyel denklemler sistemi olan Einstein alan denklemleriyle belirlenir.

<span class="mw-page-title-main">Sicim teorisi</span> makro ve mikro kosmosun teorilerini birleştirmeye çalışan teori. (her şeyin teorisi)

Sicim teorisi, parçacık fiziğinde, kuantum mekaniği ile Einstein'in genel görelilik kuramını birleştiren bir teori. "Sicim" adı, klasik yaklaşımda "sıfır boyutlu noktalar" şeklinde tarif edilen atomaltı parçacıkların, aslında "bir boyutlu ve ipliksi varlıklar" olabileceği varsayımına dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Roger Penrose</span> İngiliz matematiksel fizikçi, eğlence amaçlı matematikçi ve filozof

Sir Roger Penrose OM FRS, İngiliz matematiksel fizikçi, matematikçi ve bilim felsefecisidir. Oxford Üniversitesi Matematik Enstitüsü'nde Matematik Fahri Profesörüdür ve aynı zamanda Wadham Koleji'nde Fahri Akademi Üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Leonard Susskind</span> Amerikalı fizikçi

Leonard Susskind, Stanford Üniversitesi'nde teorik fizik profesörü ve Stanford Teorik Fizik Enstitüsü yöneticisidir. Araştırmaları sicim teorisi, kuantum kozmolojisi, kuantum statik mekaniği ve kuantum alan teorisini içerir. ABD Ulusal Bilimler Akademisi ve Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyesi, Kanada’nın Perimeter Teorik Fizik Enstitüsünün kısmi üyesi ve Kore Modern Araştırma Enstitüsü’nün seçkin bir profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hendrik Lorentz</span> Hollandalı fizikçi (1853–1928)

Hendrik Antoon Lorentz, Hollandalı fizikçidir. Zeeman etkisini aydınlattığı için 1902 Nobel Fizik Ödülü'nü Pieter Zeeman ile paylaştı.

Kuantum kütleçekim kuramsal fiziğin bir dalı olup doğanın temel kuvvetlerinden üçünü tanımlayan kuantum mekaniği ile dördüncü temel kuvveti kütleçekimin kuramı olan genel göreliliğini birleştireceği düşünülen bir kuramdır.

<span class="mw-page-title-main">Kopenhag yorumu</span> fizikçi Niels Bohrun oluşturduğu kuantum mekaniği ile ilgili görüşler ve ilkeler dizisi

Kopenhag yorumu, genel olarak fizikçi Niels Bohr'un oluşturduğu kuantum mekaniği ile ilgili görüşler ve ilkeler dizisi. Makro ve mikro durumların ayrı fiziksel ilkelerle inceleneceğini belirtir. Fizikte gözlemin rolünü öne çıkarmasıyla bir devrim niteliğindedir.

Holografi ilkesi, bir uzayın hacminin kendi yüzeyi üzerine kodlanmış şekilde düşünülebileceğini ifade eden bir kuantum kütleçekimi ve sicim kuramı özelliğidir. İlk olarak Gerardus 't Hooft ortaya atmış ve yine Leonard Susskind; Hooft ile Charles Thorn'un fikirlerine kendininkilerini de ekleyerek net bir sicim kuramı yorumu haline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Termodinamik ve istatistiksel fizik kronolojisi</span> Termodinamik ve istatistiksel fizik ile ilgili olayların kronolojisidir.

Termodinamik ve istatistiksel fizik ile ilgili olayların kronolojisidir.

Delik iddiası, genel izafiyet kapsamında Einsten’ı, ünlü alan formülünü geliştirirken sekteye uğratan net bir ikilemdir.

<span class="mw-page-title-main">Kütleçekimsel tekillik</span> koordinat sistemine bağlı olmayan gökcisminin yerçekimi alanının sonsuz olarak ölçüldüğü konum

Kütleçekimsel tekillik ya da uzay-zaman tekilliği koordinat sistemine bağlı olmayan gökcisminin yerçekimi alanının sonsuz olarak ölçüldüğü konum olarak tanımlanır. Bu nicelikler, maddenin yoğunluğunun da dahil olduğu uzay-zaman eğriliklerinin skaler değişmeyen nicelikleridir. Uzay zamanın normal kuralları tekillik içinde var olamaz.

Parçacık fiziğinde, kuantum alan teorisinin tarihi, 1920’lerin sonlarında elektromanyetik alanın kuantizesiyle çalışan Paul Dirac tarafından oluşturulması ile başlar. Teorideki başlıca gelişmeler 1950’lerde gerçekleşti ve bu gelişmeler kuantum elektrodinamiğinin (KED) başlangıcına neden oldu. KED çok başarılıydı ve “doğaldı”, çünkü aynı temel kavramları doğanın diğer kuvvetlerinde kullanılabilmek için yapılan denemeleri içeriyordu. Bu denemeler, parçacık fiziğinin modern standart modelini üreten güçlü ve zayıf nükleer kuvvetleri ayar kuramının uygulamasında başarılı olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Kozmik sicim</span>

Kozmik sicimler evrenin erken yıllarındaki simetri kırıcı değişimde simetrinin kırılmasıyla alakalı vakum manifoldunun topolojisinin bağlanmamasıyla oluşan kuramsal tek boyutlu topolojik bozukluklardır.

<span class="mw-page-title-main">Manyetik tek kutup</span>

Manyetik monopol, parçacık fiziğinde yalıtılmış tek bir manyetik kutbu olan kuramsal bir temel parçacıktır. Daha teknik terimlerle açıklanacak olursa, bir manyetik monopol net manyetik yükü olan bir parçacıktır. Bu teori köklerini manyetik monopollerin varlığını öngören parçacık teorileri, özellikle büyük birleşim ve süper sicim teorilerinden alır. Çubuk şeklindeki mıknatısların manyetik alanı ve elektromanyetikler manyetik monopollerden kaynaklanmazlar. Manyetik monopollerin varlığını kanıtlayan herhangi bir deneysel veri yoktur. Bazı yoğun madde sistemleri efektif manyetik monopol, quasi parçacığını veya matematiksel olarak manyetik monopollerle benzeşen bazı fenomenleri barındırır.

<span class="mw-page-title-main">David Thouless</span> İngiliz fizikçi (1934 – 2019)

David J. Thouless tam adı ile David James Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Israel Gelfand</span> Sovyet matematikçi (1913 – 2009)

Israel Moyseyovich Gelfand, Yahudi asıllı ünlü bir Sovyet matematikçisiydi. Grup teorisi, temsil teorisi ve fonksiyonel analiz dahil olmak üzere matematiğin birçok dalına önemli katkılarda bulundu. Lenin Nişanı ve ilk Kurt Ödülü de dahil olmak üzere birçok ödülün sahibi, Kraliyet Cemiyeti'nin Yabancı Üyesi ve Moskova Devlet Üniversitesi'nde profesördü ve 76. doğum gününden kısa bir süre önce Rutgers Üniversitesi'nde Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti ve yaşamının sonuna dek orada kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Markoviç Polyakov</span> Amerikalı fizikçi

Aleksandr Markoviç Polyakov, Rus teorik fizikçidir. Daha önce Moskova'daki Landau Enstitüsünde çalışmış Polyakov, 1990'dan beri ise Princeton Üniversitesinde fizik profesörüdür.

Efstratia Kalfagianni, düşük boyutlu topoloji konusunda uzmanlaşmış bir Yunan-Amerikalı matematikçidir.