Daniel Amokachi

Daniel Amokachi

Kişisel bilgileri
Tam adı	Daniel Owefin Amokachi
Doğum tarihi	30 Aralık 1972 (51 yaşında)
Doğum yeri	Kaduna, Nijerya
Boyu	1,82 m (5 ft 11+1⁄2 in)
Mevkii	Santrafor
Profesyonel kariyeri*
Yıllar	Takım	Maç	(Gol)
1989-1990	Ranchers Bees
1990-1994	Club Brugge	81	(35)
1994-1996	Everton	43	(10)
1996-1999	Beşiktaş	77	(19)
2002	Colorado Rapids	0	(0)
2005	Nasarawa United
Millî takım kariyeri
1990-1999	Nijerya	44	(13)
Teknik direktörlük kariyeri
2006	Nasarawa United
2007	Nijerya (Yardımcı antrenör)
2008	Enyimba
2008-2014	Nijerya (Yardımcı antrenör)
2014-2015	Nijerya (Teknik direktör)
2015	Ifeanyi Ubah
2016-2017	JS Hercules
Başarıları Yaz Olimpiyat Oyunları Altın 1996 Atlanta Takım
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.

Daniel Owefin Amokachi (d. 30 Aralık 1972, Kaduna), Santrafor mevkisinde forma giymiş Nijeryalı eski millî futbolcudur. 2006 yılından bu yana teknik direktörlük yapmaktadır.

Amokachi, Dünya Kupası performanslarıyla Afrika'da Yılın Futbolcusu ödüllerinde üç defa üçüncü oldu. Sürati, tekniği ve fiziksel gücü ile lakabı Kara Boğa ve Kara Tren olarak bilinmektedir. Ülkesinde de çok sevilen ve bilinen biri olan Amokachi, Nijerya'nın Dünya Kupası'na 2 turnuva üst üste katılmasına katkıda bulunmuştur. Bunların yanı sıra Amokachi, UEFA Şampiyonlar Ligi'nin ilk golünü 25 Kasım 1992 günü Club Brugge forması ile atma başarısı göstermiştir.^[1][2]

Amokachi, profesyonel futbola 1989 yılında Nijerya'nın Ranchers Bees takımında başladı. İlk sezonunda Batı Afrika Kulüpler Şampiyonası'nda birincilik yaşadı. Burada Nijerya millî takım teknik direktörü Clemens Westerhof tarafından keşfedilip, millî takıma çağrılınca dikkat çekti ve 1990'da Belçika'nın Club Brugge takımına transfer oldu.

Belçika şampiyonu takımın kadrosunda yer bulan Amokachi, 4 sene bu takımın formasını giydi. İlk sezonunda genellikle Club Brugge'un altyapısında forma giydi ve ligde sadece 3 maçta forma şansı bulabildi. Kupada ise 5 maçta forma giyip 1 gol kaydetti. Çeyrek final ilk maçında SK Beveren'e attığı gol hem Brugge kariyerinin ilk golüydü hem de maçı kazandıran gol oldu. O sezon Beker van België'yi kazandılar.

1991-92 sezonunda Hugo Broos'un teknik direktörlüğe gelmesiyle daha fazla şans buldu. 26 maçta attığı 12 golle takımın en golcü ikinci ismi olurken, kariyerinde ilk kez Belçika'da lig şampiyonluğu gördü. Kupada çeyrek finalde elendiler. Amokachi, 3 maçta 2 golle, takımının kupadaki en golcü ismiydi. Bu sezon UEFA Kupa Galipleri Kupası'nda forma giyerek ilk kez Avrupa arenasında maça çıktı. Brugge bu kupada yarı finale çıkma başarısını gösterirken, Amokachi de 6 maçta 2 gol kaydetti. Başarılı geçen bu sezon sonrası Amokachi, bu performansı ile ilk kez verilen Belçika Siyah Ayakkabı ödülünün sahibi oldu. Bu ödülle, Belçika'da oynayan en iyi Afrikalı futbolcu olduğu tescillendi.

1992-93 sezonunda UEFA Şampiyonlar Ligi'nde oynadı ve grup seviyesine çıkmada takıma yardım etti. Elemelerde forma giymeyen Amokachi, ilk grup maçında CSKA Moskova'ya gol atarak maçı 1-0 kazanmalarını sağladı. Bu gol Şampiyonlar Ligi'nin ilk golüydü. Amokachi, diğer bütün grup maçlarında oynadı. Club Brugge, grup üçüncüsü olarak turnuvadan elendi. Ligde yine takımın en golcü ikinci ismi olsa da yerel lig ve kupada başarı kazanamadılar.

Amokachi, son sezonunda 14 golle takımının en golcü ismi oldu. Şampiyonluğu iki puanla kaçırdılar. Şampiyonluğu kaybettikleri Anderlecht'e kupa finalinde de 2-0 mağlup oldular. Yine de Amokachi sezon içi gösterdiği performansla 1994 yılında Belçika Siyah Ayakkabı ödülünü ikinci kez aldı.

1994 yazında gösterdiği Dünya Kupası performansı ile Afrika'da Yılın Futbolcusu ödüllerinde üçüncü olan Amokachi, İngiliz ekibi Everton FC'ye transfer oldu. Everton, bir süredir kötü giden durumlarına bir son vermek için birçok transfer yapmıştı ve Amokachi de bunlardan biriydi. Ligde 15. olup ligden düşmediler. Everton asıl sürprizi FA Cup'ı kazanarak yaptı. Yarı finallerde Jurgen Klinsmann'lı Tottenham Hotspur'u 4-1 yenerlerken Amokachi de iki gol kaydetti. Finalde Amokachi son 21 dakika Anders Limpar'ın yerine oyuna girdi. Everton, geçen senenin kupa galibi Manchester United'ı 1-0 yenerek 8 senedir kupa kazanamama durumunu kırdı.

1995 yılında da FC Charity Shield kupasıyla girdiler. Amokachi, ilk 15'te olsa da forma şansı bulmadı.

1996'da Amokachi, Beşiktaş'ye transfer oldu. Beşiktaş'ın Vanspor'u 7-0 yendiği lig maçıyla Türkiye kariyerine başladı. İlk sezonunda lig ve kupada başarılı olamasa da ligde 7 gol kaydetti. Sezonda yalnızca Başbakanlık Kupası'nın sahibi oldular. UEFA Kupası'nda mücadele eden Beşiktaş, 4 tur eleme oynayarak tarihinin en uzun Avrupa maceralarından birini yaşadı. Amokachi de 2 gol kaydetti. Sezon içinde Dünya Kupası performansı ile bir kez daha Afrika'da Yılın Futbolcusu listesinde 3. oldu.

Sonraki sezon ligde hüsran yaşasalar da Türkiye Kupası'nı kazandılar. Finale çıkana kadar 2 gol kaydeden Amokachi, finalde Galatasaray'ı penaltılarla yenerlerken kendi penaltısını gole çevirdi. Cumhurbaşkanlığı Kupası'nda da Galatasaray'la karşılaşan Beşiktaş, rakibini 2-1 yenip kupayı alırken bir golü Amokachi kaydetti.

Dünya Kupası zamanında geçirdiği sakatlık nedeniyle 1998-99 sezonunda çok fazla forma şansı bulamadı. Buna rağmen ligde 4 gol atmayı başardı. Özellikle Beşiktaş'ın Fenerbahçe'yi 3-2 yendiği lig maçında 2 gol atarak iyi bir performans gösterdi. Beşiktaş, sezonda lig ikincisi oldu. Amokachi, böylece Türkiye'de kazanamadığı tek kupa olan lig kupasını göremedi.

Amokachi, ligde 77 maçta 19, Avrupa Kupaları'nda ve Türkiye Kupası'nda 17'şer maçta 3'er, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık Kupaları'nda da 3 maçta 1 olmak üzere, toplam 114 resmi maçta 26 gol kaydetti. Sık sık sakatlanması ve Nijerya seyahatlerinden geç dönmesi nedeniyle Türkiye'deki performansı beklenenin altında oldu. Yine de sürati ve tekniği ile Beşiktaş'ın unutulmaz futbolcuları arasına girdi.

Amokachi, 1999-2000 yılları arasında zaman zaman antrenmanlara katılsa da, ameliyatlar ve sağlık sorunları nedeniyle hiçbir maçta forma giymedi. Haziran 2000'de Everton'da ki hocası Joe Royle'un isteği üzerine Manchester City'de denendi. Dizindeki sakatlık nedeniyle kadroya dahil edilmedi. Amokachi de Alman ekibi TSV 1860 München ile sözleşme imzaladı ancak sağlık sorunları nedeniyle sözleşme kısa sürede feshedildi.

Amokachi, 2005 yılına kadar birçok kulüp tarafından daha denendi. Bu kulüpler İngiliz takımları Tranmere Rovers, Darlington FC, İskoç ekip St. Mirren FC, Fransız ekip US Créteil-Lusitanos'tu. 2002'de Amerikan takımı Colorado Rapids ile sözleşme imzalayabildi ancak maça çıkamadan sözleşmesi feshedildi. Birkaç ay sonra Birleşik Arap Emirlikleri takımı Emirates Club ile sözleşme imzaladı. Ancak bu sözleşme de kısa süre sonra feshedildi.

Bir süre Hollanda'da teknik direktörlük eğitimi alan Amokachi, 2005 sezonunda Nijerya'ya geri dönüp Nassarawa United takımına transfer oldu. Ligin ilk haftası son 15 dakika oyuna giren Amokachi, uzun yıllar sonra profesyonel liglere geri dönüş yaptı.

Amokachi, futbolu bıraktıktan sonra 18 Temmuz 2007'de Nelson Mandela adına düzenlenen 90 Minutes for Mandela maçında Afrika Karması formasını giydi. 27 Temmuz 2008'de ise Jay-Jay Okocha'nın jübilesinde Nijerya karmasına karşı Dünya Karması'nda yer aldı ve bir de gol attı. 26 Temmuz 2009'da ise Güney Afrika'da düzenlenecek Dünya Kupası'nı kutlamak adına Afrika karmasına karşı Nijerya forması giydi.

42 kez Nijerya millî takım kadrosunda yer alan Amokachi, bu maçlarda toplam 14 gol atmıştır.

Amokachi'nin katıldığı ilk üst düzey turnuva 1990 tarihli Afrika Uluslar Kupası turnuvası oldu. İkinci olan Nijerya'nın formasını giyen Amokachi, daha 17 yaşındaydı. Buna rağmen turnuvada Nijerya'nın oynadığı 5 maçın 3'ü ilk 11'de olmak üzere dördünde forma giydi. Final maçında 69. dakikada Ayodele Ogunlana'nın yerine oyuna girdi. Nijerya, Cezayir'e 1-0 yenilerek Afrika ikincisi oldu.

1992'deki turnuva elemelerinde forma giyip 2 gol kaydetse de Avrupa'da sezonun devam etmesi nedeniyle turnuvaya katılamadı. 1994'te düzenlenen bir sonraki turnuva kadrosunda kendine yer buldu. Yarı finalde penaltılara giden Fildişi Sahili maçında penaltılarda bir gol kaydetti. Turnuvayı Nijerya kazandı, böylece Amokachi kariyerinin ilk millî başarısını kazanmış oldu. Nijerya politik nedenlerden dolayı 1996 ve 1998'de turnuvaya katılmadığı için bu turnuva Amokachi'nin son Afrika Uluslar Kupası macerası oldu.

Dünya Kupası elemelerinde forma giyen ve 2 de gol atan Amokachi, 1994 FIFA Dünya Kupası kadrosunda yer aldı. 21 yaşındaki Amokachi, kadronun en genç isimlerinden biriydi. İlk grup maçı olan Bulgaristan maçında 90 dakika forma giyen Amokachi, 3-0'lık galibiyetin ikinci golünü kaydetti. İkinci maç Diego Maradona'lı Arjantin karşısında da 90 dakika forma giydi. Son maç olan Yunanistan maçında 2-0'lık galibiyetteki ikinci golü atan Amokachi, takımının grup birincisi olmasına büyük katkıda bulundu. Sonraki turda İtalya karşısında da ilk 11 başlayan Amokachi, 36. dakikada 1-0 önde giderlerken sakatlandı ve yerini Mutiu Adepoju'ya bıraktı. Nijerya 88. dakikada Roberto Baggio'nun golüne engel olamadı ve Baggio, uzatmalarda bir gol daha atarak Nijerya'nın elenmesine neden oldu. Amokachi, turnuvada attığı iki golle Emmanuel Amuneke ile birlikte takımının en golcü iki isminden biri oldu.

1995'te daha sonra FIFA Konfederasyonlar Kupası adını alacak 1995 Kral Fehd Kupası kadrosunda da yer aldı. İlk grup maçında Japonya karşısında 90 dakika forma giyen Amokachi, bir gol attı. İkinci maçta Arjantin karşısında da 90 dakika forma giydi. Nijerya, averajla ile grup ikincisi oldu. Üçüncülük maçında Meksika ile oynayan Nijerya, 1-1 berabere kalırken golü Amokachi attı. Nijerya, maçı penaltılarla kaybederek 4. oldu.

Bir sene sonra Amokachi bu sefer 1996 Yaz Olimpiyatları için Nijerya forması giydi. 22 yaş altı futbolculardan kurulu takımlara 3 tane de serbest oyuncu ekleme hakkı tanınıyordu. 23 yaşındaki Amokachi de bu fırsatla Uche Okechukwu ve Emmanuel Amuneke ile birlikte kadroda yer aldı. 6 maçta da forma giyen Amokachi, takımının finale çıkmasında yardımcı oldu. Arjantin ile oynanan finalde 74. dakikada 2-1 yenik durumdaki Nijerya'nın beraberlik golünü attı. Amuneke'nin 90. dakikada attığı golle Nijerya maçı 3-2 kazanıp, altın madalyayı aldı.

Amokachi, 1998 FIFA Dünya Kupası kadrosunda da yer buldu. Grup maçlarının ikincisi olan Bulgaristan maçında ilk 11'de sahaya çıktı. Golün asistini yapan Amokachi, 67. dakikada yerini Nwankwo Kanu'ya bıraktı. Üçüncü maç olan Paraguay maçı öncesi ısınırken sakatlanıp, turnuvayı kapattı. Nijerya grup maçlarında birinci olarak gruptan çıksa da sonraki tur Danimarka'ya elendi.

Amokachi, 2000 Afrika Uluslar Kupası kadrosuna çağrılsa da sakatlığı nedeniyle daha sonra kadrodan çıkarıldı. Buna rağmen moral vermesi için turnuvaya takımla beraber götürüldü. 2001'de Dünya Kupası elemeleri için kulüpsüz olmasına rağmen kadroya çağrıldı ama kısa süre sonra fiziksel kondisyonunun yeterli olmadığı görülünce kadrodan çıkarıldı.

2003 yılında Nijerya'nın Olimpiyat millî takımının görevlilerinden biri olarak ilk kez futbolculuk dışında bir görev yapmaya başladı. 2005'te Nijerya millî takımının başına gelen eski Nijeryalı millî oyuncu Augustine Eguavoen'in isteği ile, aynı dönemde millî takımda beraber oynadığı Samson Siasia ve Ike Shorunmu ile teknik kadroya dahil oldu. 2006'da U-23 millî takımının teknik direktörü olarak atandı. 2007'de takımın başına Alman Berti Vogts getirilince bir süre Vogts ile çalışıp, daha sonra hoca ve federasyonla problem yaşadı ve istifa etti.

2006 yılında eski takımlarından Nasarawa United'da teknik direktörlüğüe başlamıştır. Takımı ligde 2.ci sırayı elde ederek Afrika Şampiyonlar ligine katılmaya hak kazanmıştır.

2007'de millî takımdan ayrıldıktan sonra Enyimba International FC'de görev yaptı. 2008'de Nijerya millî takımına Shaibu Amodu'nun yardımcısı olarak geri döndü. Bu görevi alınca Enyimba'dan ayrılan Amokachi, geçici olarak Nijerya futbol takımında da görev almıştır. Günümüzde Finlandiya'nın JS Hercules kulübünü çalıştırmaktadır.

Şubat 2020, Amokachi, Cumhurbaşkanı Tümgeneral Muhammadu Buhari tarafından Nijerya'nın futbol büyükelçisi seçildi.^[5]

^[6]

Skorlar ve sonuçlar önce Nijerya'nın gollerini listeler.^[7]

#	Tarih	Yer	Rakip	Sonuç	Turnuva	Gol
1	18 Ağustos 1990	Lagos, Nijerya	Togo	3-0	1992 Afrika Uluslar Kupası elemeleri	1
2	27 Nisan 1991	Lagos, Nijerya	Benin	3-0	1992 Afrika Uluslar Kupası elemeleri	1
3	29 Ağustos 1992	Lagos, Nijerya	Uganda	2-0	1994 Afrika Uluslar Kupası elemeleri	1
4	13 Temmuz 1993	Lagos, Nijerya	Cezayir	4-1	1994 FIFA Dünya Kupası elemeleri	1
5	25 Eylül 1993	Lagos, Nijerya	Fildişi Sahili	4-1	1994 FIFA Dünya Kupası elemeleri	1
6	21 Haziran 1994	Dallas, Amerika Birleşik Devletleri	Bulgaristan	3-0	1994 FIFA Dünya Kupası	1
7	30 Haziran 1994	Boston, Amerika Birleşik Devletleri	Yunanistan	2-0	1994 FIFA Dünya Kupası	1
8	6 Ocak 1995	Riyad, Suudi Arabistan	Japonya	3-0	1995 FIFA Konfederasyonlar Kupası	1
9	13 Ocak 1995	Riyad, Suudi Arabistan	Meksika	1-1	1995 FIFA Konfederasyonlar Kupası	1
10, 11	9 Kasım 1997	Lagos, Nijerya	Burkina Faso	2-0	1998 FIFA Dünya Kupası elemeleri	2
12, 13	5 Nisan 1997	Lagos, Nijerya	Gine	2-1	1998 FIFA Dünya Kupası elemeleri	2

Amokachi, 1995'te tanıştığı Tunuslu model Nadia ile evlenmiş, bu evlilikten olan çocukları da Everton FC'de denenmiştir. Amokachi'nin kız kardeşi ise bir başka Nijeryalı millî futbolcu Tijani Babangida ile evlenmiştir. 2016 yılında yeniden yapılandırılan Vodafone Park'ın açılış maçına davet edilen isimlerdendir. Oğulları Nazim ve Kalim Beşiktaş'ın Beşiktaş U21 takımında forma giymişlerdir.^[8]

Amokachi'nin oyun stili Türk futbol tarihine adeta ışık tutmuştur.^[] Siyahi oyuncu tutumu, Amokachi'nin Türkiye'de gösterdiği etkili ve olumlu oyunun sonucu olarak ileriki yıllara da yansımıştır. Onun ayağına aldığı top tribünleri de ayağa kaldırır, rakip taraftara korku salardı. Aldığı Kara Boğa ve Kara Tren yakıştırmaları aslında oyun tarzını da ön plana çıkartıyordu. Topu ayağına aldığı anda rakipleri bir bir geçer doğru pozisyonu bulursa kale dibine kadar giderdi. Asistleri ile de ön plana çıkan Amokachi, takım arkadaşlarına bir birinden şık ve yaratıcı gol pasları verirdi. Oyun içerisinde topu nizami şekilde sürerken, defansı rahatsız edici koşular yaparak savunma hattını tek başına yıpratırdı.

Ranchers Bees (1 Kupa)

• Batı Afrika Kulüpler Şampiyonası (1): 1989

Club Brugge (7 Kupa)

• Pro League (2): 1990, 1992
• Beker van België (1): 1991
• Belgische Supercup (4): 1990,1991, 1992, 1994

Everton (2 Kupa)

• FA Cup (1): 1995
• FA Community Shield (1): 1995

Beşiktaş (4 Kupa)

• Türkiye Kupası (1): 1998
• Cumhurbaşkanlığı Kupası (1): 1998
• Başbakanlık Kupası (1): 1997
• Türkiye Spor Yazarları Derneği Kupası (1): 1996

Nijerya (3 Kupa)

• Olimpiyat (1): 1996
• Afrika Uluslar Kupası (1): 1994
• CEDEAO Kupası (1): 1990
• FIFA Konfederasyonlar Kupası: Dördüncülük 1995

Nijerya (1 Kupa)

• Afrika Uluslar Kupası (1): 2013 (Yardımcı Antrenör)

Futbolcu

• Beşiktaş'ın Süper Lig tarihindeki 2000. golünü attı.^[12][13] (Beşiktaş'ın, 25 Ekim 1998 tarihinde (1998-99 sezonu) İstanbul'da Fenerbahçe ile oynadığı ve 3-2 kazandığı karşılaşmada attı ve adını kulüp tarihine yazdırdı.)
• Türkiye Spor Adamları Uluslararası Onur ödülü: 2015^[14][15][16]
• Afrika'da Yılın Futbolcusu 3.lük: 1994(France Football),1995,1996
• UEFA Şampiyonlar Ligi İlk Gol: 1992 ^[17]
• Belçika Ebony Ayakkabı Ödülü: 1992,1994
• IFFHS Afrika'da 20. yüzyılın en iyi 18. oyuncusu ^[18][19]
• Batı Afrika Kulüpler Şampiyonası En iyi genç futbolcu ödülü: 1989^[20]
• Pro League En başarılı yabancı oyuncu ödülü: 1992 ^[20]

• TFF.org'da Daniel Amokachi
• Transfermarkt.com.tr'de Daniel Amokachi
• Mackolik'te Daniel Amokachi
• FIFA Profili 26 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Daniel Amokachi BJK Profili 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• TFF Profili 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• RSSSF Profili 21 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Premier Lig Profili 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Everton FC Profili
• Facebook Profili
• Twitter Profili 29 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Instagram Profili 18 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.