İçeriğe atla

Dana eti

Dana eti

Dana eti, sığırların yavrusu olan danalardan elde edilen et.[1] Avrupa, Amerika ve Avustralya'da yemeklerde en çok tercih edilen et cinsidir.[] Orta Doğu ülkelerinde ise koyun eti tercih edilir.[] Hinduizmde inek kutsal olduğu için dana ve sığır etini yemek tabu ve günahtır.

Dana eti, her iki cinsiyetten ve herhangi bir cinsten boğa ve buzağıdan üretilebilir; ancak dana etinin çoğu üreme için kullanılmayan süt ineği ırklarının genç erkek buzağılarından elde edilir.[2]

Dana eti ile sığır eti arasındaki fark genç sığır cinsi hayvan ile yaşlı sığır arasındaki yağ metabolizmasından gelmektedir. Genç olan dana eti oleik asit yönünden zengin iken yetişkin olan sığırın eti stearik asit açısından zengindir.[3] Bu da farklı lezzetler ve tüketim sırasında insan metabolizmasında farklı etkiler yaratmaktadır.[4]

Kısımları

Dana etinin parçaları

Dana etinin gerdan, but ve karın kısımları daha çok hareket ettikleri için daha kaslı ve serttir.[5] Gerdan, but ve karından uzakta kalan kısımlar dana etinin en yumuşak ve en tercih edilen (dolayısıyla en pahalı) kısımlarıdır. Dana eti kasaplar tarafından kullanım amacına göre aşağıdaki kısımlara ayrılarak satılır:

  • Kontrfile
  • Bonfile
  • Nuar
  • Kontrnuar
  • Sokum
  • Tranç
  • Yumurta
  • Antrikot: Sığırın iki kürek kemiği arasından ve pirzolalık yerinden çıkartılan, kemiğinden sıyrılmış et dilimi
  • Bodigo
  • Döş
  • Pençeta
  • Kürek
  • Gerdan

Bu parçalar arasında gerdan, pençeta, döş ve kürek kısımları hayvanın daha çok hareket eden kısımları olduğu için daha serttir ve genellikle kıyma olarak kullanılırlar.[6] Nuar, kontrnuar ve bodigo (but) kısımları haşlanarak yenmeye uygundur. Yumurta, tranç ve sokum kısımları kuşbaşı et olarak kullanılır. Bonfile, kontrfile ve antrikot kısımları ise dana etinin en yumuşak kısımlarıdır, dolayısıyla ızgara için mükemmeldir.

Hazırlanması

Dana eti kasaplar tarafında dört değişik biçimde hazırlanır:

  • Kıyma: Dana etinin makineyle veya elle ince olarak çekilmiş hali
  • Parça et (kuşbaşı): Dana etininin 3–5 cm boyutlarında küpler halinde parçalara ayrılması
  • Biftek: Dana etinin 1–3 cm kalınlığında ve 10–20 cm genişliğinde dikdörtgenler şeklinde kesilmesi
  • Rosto: Dana etinin fırınlanmaya uygun şekilde büyük bir parça halinde hazırlanması

Pişirilmesi

Dana antrikot, kızartılmış al ve çarliston biber, soğan ve sarımsak eşliğinde.

Farklı dana eti bölümleri, sakatatları çok sayıda yemeğin hazırlanmasında ana malzeme olarak kullanılır:

Deli dana hastalığı

Ana madde: Deli dana hastalığı

Bovin spongiform ensefalopati (BSE) veya daha yaygın ismiyle deli dana hastalığı, ölümcül, nörodejeneratif bir sığır hastalığıdır. Dana eti yemek yoluyla İnsanlara bulaşarak Creutzfeldt-Jakob hastalığının bir çeşidine (vCJD) neden olduğu düşünülmektedir. Hastalık özellikle Britanya'da yaygın olup 2007 yılı itibarıyla 165 kişinin ölümüne neden olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yakitori</span>

Yakitori Japon mutfağından bir tür tavuk kebabıdır. Kushiyaki olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Escherichia coli O157:H7</span> bakteri

Escherichia coli O157:H7 "koli basili" tabir edilen E. coli bakterisinin en zararlı tipi sayılır; bir gıda zehirlenmesi etmeni olup hemorajik kolit denen hastalığa neden olur. Enfeksiyon bağırsak krampları ile başlar, bunu önce sulu ishal, sonra da çoğu zaman kanlı ishal izler. Bazen küçük çocuklarda hemolitik üremik sendrom olarak adlandırılan böbrek yetmezliği meydan gelir. Genelde bu bakteriyi içeren kıyma etin az pişirilerek yenmesi sonucu hasta olunur. Bakteri ayrıca kişiden kişiye dokunma yoluyla, pastörize edilmemiş süt içmekle, bakterinin karıştığı suyla sulanmış sebze veya meyvelerin yenmesiyle, böyle suda yüzmek veya onu içmek yoluyla da bulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Sığır</span> geviş getirenlerden, boynuzlu büyükbaş evcil hayvanların genel adı

Sığır, memeliler (Mammalia) sınıfının, çift toynaklılar (Artiodactyla) takımının, boynuzlugiller (Bovidae) familyasının sığırlar (Bovinae) alt familyasından evcil büyükbaş hayvan. Çoğunlukla evcil olan, kaba ve hantal yapılı, kuyrukları püsküllü, boynuzlu büyükbaş hayvanlardır. Mideleri dört gözlüdür ve geviş getirirler. Üst çenelerinde kesici dişleri bulunmaz. Otları alt çenelerinin dişleriyle keserler. Boynuzları daimidir. Kırıldığında bir daha yeniden çıkmaz.

<span class="mw-page-title-main">Yahni</span>

Yahni, sebze, et, baharat veya deniz ürünlerinin, et suyu veya kemik suyu ya da sos ile pişirilmesiyle yapılan ana yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Büryan</span> Etli bir pilav yemeği (Bkz. TDK)

Büryan, püryan ya da biran olarak da adlandırılan, Türkiye'nin birçok yerinde yapılan fakat daha çok Siirt ve Bitlis yöresine ait bir et yemeğidir. Arapçada Perive olarak da adlandırılır. Sonuç olarak kuyu kebabının bir türevidir. Yemeğin adı Türkçeye "pişirilmeden önce kızartılmış" anlamanına gelen Farsça'da biryani sözcüğünden girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sucuk</span> Türk mutfağından kurutulmuş et

Sucuk, başlıca Balkanlar, Orta Doğu ve Orta Asya'da tüketilen, şişirilip kurutulmuş bağırsak içine baharatlı et kıyması doldurularak yapılan bir tür fermante et ürünüdür. Uzun raf ömrüne sahip bir tüketim malzemesidir. Ekonomik olarak satın alınmasını kolaylaştırmak üzere küçükbaş hayvan eti de sıkça karıştırılır. Yapımında sakatat kullanılmayan sucuğun Orta Çağ'dan beri farklı şekillerde yapıldığı bilinmektedir. Sucuk, Kazakistan ve Kırgızistan'da at eti kullanılarak da yapılmaktadır. Afyonkarahisar’a ait olmasıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Biftek</span>

Biftek, dana etinden dilim şeklinde kesilmiş, genellikle ızgara veya kızartma amacıyla hazırlanan et parçalarına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Fajita</span> Tex-Mex mutfağında bulunan ve genellikle un veya mısır tortilla üzerinde taco olarak servis edilen herhangi bir ızgara ete atıfta bulunan terim

Fajita, Tex-Mex mutfağına ait ızgara et ve buğday ya da mısır unuyla yapılmış tortilla ile ikram edilen bir çeşit yemektir. Orijinali dana eti ile yapılmasına karşın günümüzde tavuk, domuz ve karides ile yapılan çeşitleri de vardır. Lokantalarda, et, soğan ve değişik tipteki dolmalık biberlerle birlikte pişirilmektedir. Yanında sos olarak avokado sosu, salsa sosu ve kremalı sos gibi soslar ile sunulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Barbekü</span>

Barbekü veya barbekü ızgarası bir et pişirme yöntemidir, bir yemek tarzı ve bu tarz yemeklerin pişirildiği ve servis edildiği bir yemek ya da aktivitedir. Mangal, kebap, biftek, steak ile benzer özellikleri vardır. Barbekü sosu, sebze, baharat gibi ürünler de eklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Roulade</span>

Roulade dolgulu et ya da hamur işi yemeklerinden biridir. Roulade yemek veya tatlı olabilir. İsviçre rulosu tatlı roulade'ye bir örnektir. Geleneksel olarak çeşitli Avrupa mutfağında bulunan roulade terimi, "rulo" anlamına gelen "rouler" kelimesinden kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte, bu terim, maki suşisinde bulunanları gibi, dolgulu bir yuvarlak çanağı tarif etmek için genel anlamda kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Carne asada</span>

Carne asada, ızgara yapılmış ve dilimlenmiş sığır eti halinde; genellikle etek biftek, sığır filetosu biftek, bonfile veya kaburga biftekten yapılan yemek çeşidi. Genellikle kömürleşmiş bir lezzet vermek için biraz şarap turşusu ile pişirilir. Carne asada ana yemek olarak veya diğer yemeklerde bileşen olarak servis edilebilir. "Carne asada" terimi İspanyolcada "ızgara et" anlamına gelir; İngilizcede "rozbif" çeşidi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Steak</span>

Steak kızarmış etin kemiksiz bir parçasıdır. En iyi sığır eti parçaları biftek de adlanır. Normalde ızgara şeklinde yapılsa da tavada kızartma da yapılır. Biftek, farklı soslarla da pişirilebilir, kıyılarak hamburger gibi köfte haline getirilebilir, barbekü, kebap, mangal türünde yapılabilir. Modern zamanda steak ve diğer et yemeklerin yapildığı "steakhouse" restoranları bulunuyor. Steak bizon, deve, keçi, at, kanguru, devekuşu, domuz, tavuk, hindi geyik ve zebu, çeşitli balık türleri, özellikle somon ve kılıç, köpekbalığı ve marlin gibi büyük balıklardan yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tas kebabı</span> Türk mutfağından sulu et yemeği

Tas kebap veya tas kebabı, Türk mutfağında yer alan etli bir sulu yemektir. Macar yemeği gulaş ile karşılaştırılabilir. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tas kebabı tarifi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hazırlanan yemekler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste hazırlanan yemekler listesidir.

Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Osmanlı'da yazılan ikinci yemek kitabıdır.1856 - 57 yıllarında Ali Eşref Dede, Melceü’t-Tabbâhîn yemek kitabından on iki on üç sene sonra bu kitabını yazmıştır.İçindekiler çorbalar, salata ve turşular, kebaplar, külbastılar, helvalar ve kadayıflar, paluzeler ve dondurmalar, kurabiyeler, revani ve benzerleri, turşular, hamurdan yapılan yemekler, lalanga ve börekler ,dolma çeşitleri, patlıcandan yapılmış paçalar ve mücverler, köfteler, ıspanak ve kabak türü sebze yemekleri, ilik yapımı ve yahniler,pilav çeşitleri, hoşaflar ve kompostolar ve suyu buz dondurmanın yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Rozbif</span>

Rozbif (İngilizce:Roast beef); Bonfile, Biftek, Antrekot gibi özel etlerin etrafı hava almayacak şekilde sarılıp(sicim ipi)fırınlanması veya açık ateşte mühürleme tekniği ile yapılan geleneksel bir yemektir.

Ramazan kebabı , bir çeşit kebaptır.

<span class="mw-page-title-main">Hamburg bifteği</span>

Hamburg bifteği bir kıyma köftesidir. Almanların göç etmesiyle dünya çapında popüler hale gelen bu yemek, 19. yüzyılın başlarında ana yemek haline geldi. Salisbury bifteğine benzerdir.

<span class="mw-page-title-main">Salisbury bifteği</span>

Salisbury bifteği, Amerika Birleşik Devletleri menşeli bir yemektir ve kıyma ile diğer malzemelerin karışımından yapılır ve genellikle et suyu veya kahverengi sos ile servis edilir. Hamburg bifteğinin bir versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Geyik eti</span>

Geyik eti; esas olarak Kanada geyiği veya geyik gibi boynuzlu toynaklıların etine atıfta bulunur. Geyik eti, iç organlar da dahil olmak üzere yenilebilir olduğu müddetçe hayvanın herhangi bir kısmına atıfta bulunmak için kullanılabilir. Sığır eti veya domuz eti gibi geyik eti de, rosto, bonfile ve kaburga dahil olmak üzere belirli kesimlere ayrılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.