İçeriğe atla

Dalgıçlık

Dalgıçlık veya dalıcılık, su altında kalmak üzere suya dalma sporu. Bu sporda nefes alma aygıtları kullanıldığı gibi, bu aygıtlar olmadan da bu spor yapılabilmektedir.

Tarihi

İnsanlar çok eski çağlardan beri değişik aparatlar kullanarak su altında daha uzun süreler kalmayı denemiştir. MÖ 500 yıllarına ait resimlerde su altında, hayvan derilerinden yapılmış tulumlar içindeki havayı soluyarak avlanan Eski Yunan dalgıçlar betimlenmiştir. Özellikle Amerika'daki kolonilerden Avrupa'ya değerli eşyalar taşıyan gemilerin, korsanların ilgi odağı haline gelip birçok geminin batırılmasıyla, bu batan gemilerdeki yüklerin çıkartılması ihtiyacı insanoğlunu daha derine inmek ve orada daha uzun süre kalabilmek için yeni icatlar yapmaya itmiştir. Dalış Çanları'nın kullanılmaya başlanması bu yıllara dayanır. Bir sonraki gelişme yüzey destekli su altı soluma aparatlarıdır ki, Jules Verne'in Denizler Altında Yirmi Bin Fersah kitabı yayınlandığında bunlar 20 yıla yakın bir zamandır kullanılmaktaydı. Ancak dalışta en büyük devrim 1943'te Fransız kâşif Jacques-Yves Cousteau'nun geliştirdiği regülatör sayesinde olmuştur. Cousteau'nun "su ciğeri" adını verdiği yüksek basınçlı bir tüp ve tek kademeli regülatörden oluşan aparat, insanın yüzeye hiçbir bağımlılık duymadan hayal bile edemeyeceği derinliklere inip uzun süreler kalabilmesine olanak sağlamıştır.

Nefes alma aygıtı olmadan dalış

Serbest dalış

Ana madde: Serbest dalış

Su altında nefes tutarak yapılan dalıştır.

Nefes alma aygıtlarını kapsayan dalışlar (SCUBA)

  1. Yüzey destekli dalış
  2. Tüplü dalış (Scuba)

Yüzey Destekli Dalış

Tüplü dalış (Scuba)

Yüksek basınçlı hava ile doldurulmuş tüpteki gazı soluyarak, yüzeye bağımlı olmaksızın yapılan aletli dalıştır. Self Contained Underwater Breathing Apparatus kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur.

Tüplü dalış donanımları

  • Tüp; İçine yüksek basınçlı kompresörler vasıtası ile filtre edilerek soluduğumuz hava (%21 oksijen %78 azot %1 asal gazlar) nemi alınarak doldurulur, çelik ya da aluminyum'dan yapılır. Ortalama scuba dalışlar için kullanılan tüpler 350 bar olarak tasarlanmışlardır;fakat sağlıklı dalış gereği 200 bar doldurulur ve bu tüpler yılda bir kez dalış merkezi yetkilileri tarafından gözle her 5 yılda bir hidrostatikteste tabi tutulur. Testi geçen tüpler kullanımı devam ederken, geçemeyen tüpler imha edilir asla geri kullanılmaz veya iade edilmez.
  • Regülatör; iki kademeden oluşur. Birinci kademe tüpten gelen sıkıştırılmış havanın ara basıncını alır. İkinci kademe ise tüpten gelen havayı ortam basıncına indirerek sağlıklı solunumu sağlar. Regülatör ağızdan nefes için tasarlanmıştır ve bozulma bozulma durumunda hava akışını kesmez aksine sürekli hava verme durumuna geçer ki bu durum dalıcı için daha güvenlidir.
  • Manometre; Regülatörün yüksek basınç çıkışlarından birine bağlıdır ve tüp içinde kalan havanın basıncını gösterir.
  • BCD veya BC; Buoyancy Controlling Device veya Buoyancy Compensator -Denge Yeleği- dalıcının su içindeki yüzerliliğini ayarlamakta kullanılır. Tüp içindeki havanın regülatör gelen bir hortuma bağlı basma-boşaltma(pozitif, negatif ve nötr yüzerlilik için) butonları vasıtasıyla dalıcı kendisi tarafından kullanılır. Ayrıca dalış öncesi ve dalış sonrası su yüzeyinde efor sarf etmeden kalmasını sağlamalarında da kullanılır.
  • Diğerleri; Maske, palet, şnorkel, dalış elbisesi, derinlik ve zaman saati kullanılan diğer malzemelerdir. Maske, palet,şnorkel ABC olarak adlandırılır. Palet açık ve kapalı palet olarak ikiye ayrılır.Açık palet giyenler mutlaka patik kullanmalıdır ve bu iki malzeme doğru ölçüde olmalıdır. Maske mutlaka dalıcıya uygun olarak yüz yapısına uygun olmalıdır bu dalış öncesi basit bir testle anlaşılabilir. Islak, yarı kuru ve kuru tip olarak yaygın olan üç tip elbise kullanılır, iklim ve su sıcaklığına göre elbise türleri dalıcılar tarafından tercih edilir. Shaker aleti dalgıçların birbirlerini sesli olarak uyarmalarını ve dikkatlerini çekmek için kullanılır. DSMB (Delayed Surface Marker Buoy) gecikmeli yüzey işaretleme şamandırasıyla dalgıçlar, dekompreasyon beklemesi yaptıkları yeri yüzeydeki kişilere göstermek veya akıntı, soğuk su, zayıf görüş gibi koşullarda dalışlarını beklenmedik yerde, zamanda bitirdiklerinde yüzeydekilere yerlerini belli etmek için kullanırlar.

Dalgıçlığın tehlikeleri

DAN'ın (Diver Alert Network) açıklamasına göre bir dalış kazasında ölme ihtimali 100.000'de 0.48'dir.[] Ancak mutlaka özel bir eğitimden geçilerek yapılmalıdır. Eğitimsiz dalış çok tehlikeli olabilir. Dünyanın her yerinde ve Türkiye ile KKTC`de bu eğitimleri yetkili kuruluşlardan almak mümkündür.

Bu sporla ilgilenenlerde görülebilecek bazı sağlık problemleri;

Dalış sporunun türleri (amaca göre)

  • Ticari Dalgıçlık
  • Teknik/Bilimsel Dalgıçlık
  • Rekreasyonel (Eğlence/Hobi Amaçlı) Dalgıçlık

Rekreasyonel dalışta eğitim seviyeleri

Bu seviyeler dalış eğitiminin alındığı kuruluşlara göre farklılık gösterir. Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (TSSF)/CMAS eğitimi almak Türkiye'de dalış yapmak için yeterlidir. Bu sisteme göre seviyeler :

  • Giriş seviyesinde dalgıç (1 Yıldız)
  • Erişkin dalgıç (2 Yıldız)
  • Grup lideri - Eğitmen Asistanı (3 Yıldız)
  • Rehber Balıkadam (3 Yıldız ve üzeri)
  • Eğitmen (1 Yıldız Eğitmen)
  • Dalış Okulu Sorumlusu - Eğitmen (2 Yıldız Eğitmen)
  • Eğitmen eğitmeni (3 Yıldız Eğitmen)

Dünya çapında dalış yapmak için çeşitli uluslararası anlaşmalı dalış organizasyonlarından birisi olan PADI (Professional Association of Diving Instructors) sisteminde dalgıç seviyeleri:

  • Open Water Diver (Açık Deniz Dalıcısı)
  • Advanced Open Water Diver (İleri Seviye Açık Deniz Dalıcısı)
  • Rescue Diver (Kurtarma Dalgıcı)
  • Divemaster (Dalış Ustası, Dalış Lideri)
  • Assistant Instructor (Asistan Eğitmen)
  • Open Water SCUBA Instructor (Açık Deniz SCUBA Eğitmeni)
  • Specialty Instructor (Uzmanlık Eğitmeni)
  • Master SCUBA Diver Trainer
  • IDC Staff Instructor (Kurs Direktörü Asistanı)
  • Master Instructor (Usta Eğitmen)
  • Course Director (Kurs Direktörü, Eğitmen Eğitmeni)

Rekreasyonel(Sportif) ve teknik dalgıç eğitim kuruluşları

  • RAID DİVE
  • CMAS
  • PADI
  • SSI
  • IDEA
  • BSAC
  • NAUI
  • TDI
  • IANTD

Dalgıçlıkla ilgili filmler

  • Nadide Hayat
  • The Big Blue
  • The Abyss
  • Sanctum
  • Breaking Surface
  • Derin Tutkular
  • The Deep Hause
  • Last Breathe
  • 47 Metres Down

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otomobil lastiği</span>

Otomobil lastiği ya da kısaca lastik; otomobil tekerini çepeçevre saran, kendisi şişebilen ya da şişebilen bir iç silindirin (tüp) etrafına geçen kauçuk kaplama. Bir aracın yükünü akstan tekerleğe zemine aktarmak ve tekerleğin hareket ettiği yüzeyde çekiş sağlamak için tekerlek jantını çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Narval</span>

Narval veya diğer adıyla denizgergedanı (Monodon monoceros), balinalar (Cetacea) takımının Monodontidae familyası içindeki Monodon cinsinin tek türüdür. Yaşam alanı arktik denizler olan bu deniz memelisi, 70° K enleminin güneyinde nadiren görülür.

<span class="mw-page-title-main">Termik santral</span> ısı enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürüldüğü santral türü

Termik santral, ana işletici makinesi buhar gücüyle çalışan güç santralıdır. Isıtılan su buhara dönüştürülerek bir elektrik üretecini süren buhar türbinini döndürmekte kullanılır. Türbinden geçen buhar Rankine çevrimi denilen yöntemle bir yüzey yoğunlaştırıcıda yoğunlaştırılırak geri suya dönüştürülür. Termik santralların tasarımları arasındaki en büyük farklılık kullandıkları yakıt tiplerine göredir. Bu tesisler ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmekte kullanıldığından bazı kaynaklarda enerji dönüşüm santrali olarak da geçer. Bazı termik santrallar elektrik üretmenin yanı sıra endüstriyel ve ısıtma amaçlı ısı üretimi, deniz suyunun tuzdan arındırılması gibi amaçlarla da kullanılır. İnsan üretimi CO2 emisyonunun büyük kısmını oluşturan fosil yakıtlı termik santralların çıktılarını azaltma yönünde yoğun çabalar harcanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paintball</span>

Paintball, kişilerin bireysel olarak ya da takımlar halinde rakiplerini yenmek için yarıştıkları bir spordur. Daha genel tanımıyla karşılıklı 2 takımın çeşitli senaryolara bağlı kalarak birbirlerine karşı oynadıkları bir grup oyunudur. ‘’Paint’’ ve ‘’Ball’’ kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelen bu İngilizce kökenli kelime ‘’Boya topu’' anlamına gelmektedir. Fakat uluslararası platformlarda da paintball adını almış ve oynanan tüm ülkelerde de bu isimle tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vurgun</span>

Vurgun veya dekompresyon hastalığı, kısa sürede yüksek basınçlı bir bölgeden alçak basınçlı bir bölgeye geçilmesi nedeniyle vücutta gaz kabarcıklarının oluşması sonucu ortaya çıkan gaz embolizmidir. Özellikle dalgıçlar, pilotlar veya su altı inşaat işçileri gibi basınç değişimi etkisinde kalanlarda rastlanır. Sünger avcılarında görülen bu tabloya halk dilinde vurgun denir. Dekompresyon sözcüğü "basınç azalması" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Dalgıç</span> Profesyonelce dalış yapabilen ve bundan para kazanan kişi

Su altına dalma işini gerçekleştiren kişi. Dalgıçlık eski tarihlerde sadece su yüzeyinden gelen gaz/hava hortumları ile yapılabilen bir ameliye idi. Bu sistemin çalışabilmesi için gaz/hava basan kompresörler ve hava hortumları, dalgıcın taşınmasında gerekli olan can halatlarının kullanılması gerekiyordu. Aynı zamanda bu sistemin kurulması için ekibin kalabalık olması da elzemdi. Daha sonraları sistemin hafifletilerek daha hızlı olarak kullanımını sağlamak amacıyla sıkıştırılmış gaz/hava tüplerinin kullanılmaya başlanması ile yüzey bağlantısız dalma işlemi gerçekleştirilmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Sulama</span>

Sulama, mahsullerin, peyzaj bitkilerinin ve çimenlerin büyümesine yardımcı olmak için toprağa kontrollü olarak su verilmesidir. Sulama, 5.000 yılı aşkın bir süredir tarımın ana özelliklerinden biri olmuştur ve dünya çapında birçok kültür tarafından geliştirilmiştir. Sulama, kuru alanlarda ve ortalamanın altında yağış alınan zamanlarda mahsullerin yetiştirilmesine, peyzajın korunmasına ve bozulmuş toprakların yeniden yeşillendirilmesine yardımcı olur. Bu kullanımlara ek olarak sulama, mahsulleri dondan korumak, tahıl tarlalarında yabani ot büyümesini engellemek ve toprak konsolidasyonunu önlemek için de kullanılır. Ayrıca hayvanları serinletmek, tozu azaltmak, kanalizasyon suyunu bertaraf etmek ve madencilik faaliyetlerini desteklemek için de kullanılır. Yüzey ve yüzey altı sularının belirli bir yerden uzaklaştırılmasını sağlayan drenaj ise genellikle sulama ile birlikte incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Cem Karabay</span>

Cem Karabay, Türk dalgıç, müzisyen ve besteci. 192 saat 19 dakika 19 saniye Su altında en uzun kalma rekoruyla "Kâinatta suyun altında en uzun süre yaşayan insan" unvanını kazanmıştır. Günümüzde Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu'nda kurul üyesidir ve Beylikdüzü Sualtı Sporları Dünya Rekortmenleri Kulübü Derneği'nin yönetim kurulu başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Su Jet</span>

Su jeti su ile bir karışım kullanarak çeşitli malzemeleri kesme yeteneğine sahip endüstriyel bir araçtır. Aşındırıcı jet terimi, özellikle metal, taş veya cam gibi sert malzemeleri kesmek için su ve aşındırıcı karışım kullanımına özgüdür, saf su jeti ve sadece su kesimi terimleri ise eklenmiş aşındırıcı kullanmadan su jeti kesimini ifade eder ve genellikle ahşap veya lastik gibi daha yumuşak malzemeler için kullanılır.

En popüler üç sualtı takım oyunu ragbi, futbol ve hokeydir. Karadaki örneklerinden farklı olarak daha az oyuncuyla oynanırlar; neredeyse bütün olay su altında geçtiği için bu sporların çok fazla seyirci çektiğini söylemek zordur. Yine de bu sporların, Avustralya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da gittikçe genişleyen bir kitlesi vardır. Özellikle dalgıçlar, bu sporları bir tür antrenman olarak kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Serbest dalış</span>

Serbest dalış, havuzda ve açık suda tek nefeste en büyük derinlik, en uzun mesafe ve süreye ulaşmanın hedeflenildiği bir su altı aktivitesidir. Serbest dalış tarihi, insanların su altı avcılığı yaparak geçimlerini sürdürmek için nefes tutmalarına başlamalarından 21. yüzyılda serbest dalgıçların hobi amaçlı veya rekabete dayalı olarak insan vücudunun sınırlarını test etmelerine kadar uzanmaktadır. Günümüzde dünya rekortmeni serbest dalgıçlar tek nefeste 200 metreden daha derine tek nefesle inip, 300 metre üzeri mesafeyi su altından yatay yüzüp, 10 dakika üzerinde nefeslerini tutarak bu sınırları test etmeye ve geliştirmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sualtı</span> su altı

Sualtı, suyun altı yani deniz, göl ve ırmak gibi doğal ya da yapay su kütleleri için su yüzeyinin altını ifade eden birleşik sözcük. Genel anlamda deniz için kullanılır. Deniz seviye olarak adlandırılan 0 m rakımından başlayarak, en derin yer olarak 11 033 m'lik Mariana Çukuru'nda son bulur. Dünya yüzeyinin yaklaşık 4'te 3'ü denizlerle kaplı olduğu da göz önüne alınırsa, sualtı teriminin çok geniş bir coğrafyayı kapladığı söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Barotravma</span>

Barotravma(Basınç Sarsısı), vücuda etki eden basıncın değişmesine bağlı olarak oluşan bazı rahatsızlıklara verilen ad. İnsan vücudundaki orta kulak, sinüsler, akciğerler ve bağırsaklar gibi hava boşluklarına sahip bölümler, hava basıncındaki değişikliklere bağlı olarak genişler veya daralır. Bu basınç değişimleri ani gerçekleşirse, boşlukları çevreleyen dokulara zarar verebilir.

<span class="mw-page-title-main">Aletli dalış</span> sualtında nefes almak için özel donanımların kullanıldığı dalış türü

Donanımlı (aletli) dalış, su altında nefes almak için özel donanımların kullanıldığı dalış türüdür. Scuba İngilizce kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Su altında bağımsız ve taşınabilen bir tüpte taşıdığımız basınçlı hava ve/ veya gazların ortam basıncına regüle edilerek solunmasını sağlayan sistemi tarif eder. Scuba, scuba ekipmanı, scuba yapmak gibi farklı kullanımlarla yapılan sporu, kullanılan ekipmanı ya da rekreasyonel aktiviteyi tanımlayabilir. Günümüzde tüplü dalış, aletli dalış olarak da tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Su roketi</span>

Su roketi tepki kütlesi olarak su kullanılan bir model roket türüdür. Basınçlı kap—roketin motoru— olarak genellikle plastik bir meşrubat şişesi kullanılır. Su basınçlı bir gazla genellikle basınçlı hava kullanılarak dışarıya doğru atılır. Su roketi Newton'un üçüncü hareket yasasına iyi bir örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Roket motoru</span>

Roket motoru, genellikle yüksek sıcaklıktaki gaz olan yüksek hızlı itici bir sıvı jeti oluşturmak için tepkime kütlesi olarak depolanmış roket itici gazlarını kullanır. Roket motorları, Newton'un üçüncü yasasına göre kütleyi geriye doğru fırlatarak itme üreten tepki motorlarıdır. Çoğu roket motoru, gerekli enerjiyi sağlamak için reaktif kimyasalların yanmasını kullanır, ancak soğuk gaz iticileri ve nükleer termal roketler gibi yanmayan biçimleri de mevcuttur. Roket motorları tarafından tahrik edilen araçlara genellikle roket denir. Roket araçları, çoğu yanmalı motorun aksine kendi yükseltgen taşır, bu nedenle roket motorları, uzay aracını ve balistik füzeleri itmek için bir boşlukta kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Birgül Erken</span> Türk derin dalıcı

Birgül Erken, Türk serbest dalıcı, milli sporcu ve sualtı modeli. Serbest dalışta değişik dallarında rekorları bulunur. Evli ve bir çocuk annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Dalgıç pompa</span>

Dalgıç pompa pompa gövdesine yakın bir şekilde hava geçirmez olarak kapatılmış motorlu bir pompadır. Tüm tertibat pompalanacak akışkanın içine daldırılır. Bu tip pompanın asıl yararı pompayla sıvı yüzeyi arasındaki yükseklik farkıyla ilişkili bir problem olan pompa kavitasyonunu önlemesidir. Dalgıç pompalar vakum oluşturan ve atmosferik basınca dayanan jet pompalarının aksine sıvıyı yüzeye iter. Dalgıç pompalar elektrik motoru yerine kuyu içi hidrolik motorunu çalıştırmak için yüzeyden gelen basınçlı sıvıyı kullanır ve hareket sıvısı olarak da ısıtılmış su ile ağır yağ uygulamalarında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Şişirmeli kalıplama</span>

Şişirmeli kalıplama içi boş plastik parçaların yapımı ve birleştirilmesi için kullanılan bir üretim sürecidir. Cam şişeler veya diğer içi boş şekiller yapmak için de bu işlem kullanılır.

Su altı buz hokeyi nispeten ekstrem bir spor olup buz hokeyinin türevidir. Donmuş havuzların veya göletlerin altında baş aşağı durarak oynanır. Katılımcılar dalış maskeleri, paletler ve dalış elbiselerini giyip donmuş yüzeyin alt tarafını oyun alanı veya yüzen bir disk için pist olarak kullanırlar. Yarışmacılar herhangi bir solunum cihazı kullanmazlar, bunun yerine hava almak için her 30 saniyede bir yüzeye çıkarlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.