İçeriğe atla

Dajti Millî Parkı

Koordinatlar: 41°21′57″K 19°55′32″D / 41.36583°K 19.92556°D / 41.36583; 19.92556
Dajti Millî Parkı
Arnavutça: Parku Kombëtar i Malit të Dajtit
IUCN kategori II (millî park)
Dajti Ekspres Teleferik Kulesi
Devlet Arnavutluk
Bölge Tiran
İlTiran ili
Koordinatları 41°21′57″K 19°55′32″D / 41.36583°K 19.92556°D / 41.36583; 19.92556
Kapladığı alan 29,384 hektar (0,29384 km2)
Kuruluş tarihi 1966[1][2][3]
2006'da genişletildi
Kontrol kuruluşu Arnavutluk Ulusal Koruma Alanları Ajansı Arnavutluk
İnternet sitesi http://akzm.net/landing/16

Dajti Milli Parkı (Arnavutça: Parku Kombëtar i Malit të Dajtit), Arnavutluk'un merkezinde yer alan, 1966 yılında kurulan ve 2006 yılından bu yana 293,84 km2 (113,45 sq mi) alana yayılan bir milli parktır. Park, Adriyatik Denizi'nin 40 km (25 mi) doğusunda ve Tiran'ın 26 km (16 mi) doğusunda yer almaktadır.[4] Bölge, Arnavutluk Korunan Alanlar Dairesi (AKZM) ve Tiran Belediyesi Parklar ve Rekreasyon Dairesi (APR) arasında paylaşılan yetki alanı içinde bulunmaktadır. Kuzeybatıda Shtamë Geçidi Milli Parkı, batıda Kraste-Verjon Koruma Alanı ve doğuda Mali me Gropa-Bizë-Martaneş Koruma Alanı ile çevrilidir. Park, çok çeşitli ekosistemler ve biyolojik çeşitlilik için elverişli koşullar sunan, son derece parçalı, sağlam bir topoğrafya ile dikkat çekmektedir.

Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) parkı Kategori II olarak listelemiştir. Park, Plantlife tarafından uluslararası öneme sahip Önemli Bitki Alanı olarak kabul edilmiştir.[5]

2019 yılında, Fushe Dajt'ta SH47 yolu üzerinde TV ve Radyo kulelerinin yanında bulunan yeni Dajti Mt Ulusal Parkı turist bilgi merkezi hizmete açıldı.[6]

Bölge, Dajti Ekspres Teleferiği ve Macera Parkı'nın yanı sıra, bölgenin hafif yemek geleneğine göre yerel yemekler sunan uzun süredir devam eden geleneksel restoranlarıyla ünlüdür.

Jeolojisi

1.613 metre (5.292 ft) yüksekliğe ulaşan bir dağ silsilesi olan Dajti masifi, Dajti'nin yanı sıra güneyde Priska, merkezde Tujani ve kuzeyde Brari'den oluşur.[7][8] Dağa tırmananlar, Tiran şehrine ve bölgedeki dağlara hakim manzaraları seyredebilmektedir. Panoramik görüntüsü nedeniyle burası Tiran Balkonu olarak adlandırılmıştır. Tiran'ın ana su kaynaklarından biri olan Bovilla Baraj Gölü, dik kayalıkların ve bir kanyonun bulunduğu Brar'ın kuzeydoğusunda yer almaktadır. Parkın Erzen Nehri boyunca uzanan diğer ucunda, nehrin oluşturduğu Skorana Boğazı'nda bulunan tarih öncesi Pëllumbas Mağarası bulunur. Bir başka doğal cazibe merkezi, Shëngjergj köyü yakınlarında bulunan Shëngjini Şelaleleri'dir.

Flora ve fauna

Dajti'nin çeşitli jeolojisi ve topoğrafyası, çeşitli flora ve fauna ile sonuçlanmıştır. Çok sayıda kır çiçeğinin bulunduğu ormanlar ve dağ manzaralarının yanı sıra çok sayıda memeli hayvan da koruma altındadır. Parkta yaban domuzu, Avrasya kurdu, kızıl tilki, Avrupa tavşanı, boz ayı, sincap ve Avrupa yaban kedisi yaşamaktadır. Dağların alçak kesimlerinde bitki örtüsü çalılık ve fundalık, mersin ve fragariadan oluşur. Meşe, kayın ve akçaağaç ormanları ve 1.000 m rakımın üzerindeki bazı kozalaklı ağaçların arasında seyrek olarak görülür ve yaklaşık 600-1.000 m yükseklikte hakim bitki örtüsüdür. Kayalık tepeler seyrek bitki örtüsüne sahiptir.

Orman yangınları ve ormansızlaşma

2010'larda, ormansızlaşma dağda büyük bir sorun haline geldi. 2012 yazında ve 2019 ilkbaharında[9] orman yangınları, Priska zirvesinde 10 hektarlık ormanın ve 2017'de kısmen Dajti'nin yanmasına neden oldu ve yetkililer yangınlara sadece helikopterlerle müdahale edebildi.[10] Zirvelerde meydana gelen hasar büyüktü ve Tiran'dan açıkça görülebilmekteydi.

Orman yangınları her yıl daha sık meydana gelirken, hiçbir sorumlu yangınlardan dolayı hüküm giymedi.

Dajti Ekspres Teleferik üst istasyonu
Bovilla Gölü
Doğudan Dajti
Pellumbas Mağarası
2019'da Priska Dağı orman yangınları
Dajti Dağı'ndan tiran panoraması

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  2. ^ "tirana.al/" (PDF). tirana.al (İngilizce). s. 39. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2017. 
  3. ^ "Vendim Nr. 402 (21. Juni 2006): Për shpalljen e ekosistemit natyror të Malit të Dajtit „Park Kombëtar" (me sipërfaqe të zgjeruar)" (PDF) (Arnavutça). 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2015. 
  4. ^ "Dajti National Park A Recreational Area for Citizens of Tirana, Albania" (PDF). mmv.boku.ac.at (İngilizce). s. 432. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  5. ^ "Important Plant Areas of the south and east Mediterranean region" (PDF). portals.iucn.org (İngilizce). s. 75. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  7. ^ "Dajti Mountain National Park". akzm.gov.al (İngilizce). 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  8. ^ "Figure 1. Dajti National Park (Albania), the study area". researchgate.net (İngilizce). 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Türkiye'deki millî parklar listesi, Türkiye'de bulunan millî parkların derlendiği listedir. Türkiye'de millî park kavramı ilk kez Selahattin İnal tarafından gündeme getirilmiş, "doğa koruma alanlarının millî park statüsü taşıması gerektiği ve doğal güzellik ile turistik potansiyel kıstaslarına göre belirlenmesi gerektiği" savunulmuştur. Kavram, 31 Ağustos 1956 tarihinde kabul edilen Orman Kanunu'nun 25. maddesinde yer bularak ilk kez yasal düzlemde yer almıştır. Kanunla millî parkların sorumluluğu kendisine verilen Orman Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü ormanlık bölgelerin fauna ve florasının korunması şartıyla bilimsel ve halka açık spor ile mesire alanı olarak kullanılması amaçlarıyla herhangi bir bölgeyi millî park ilan etmekle yetkili kılınmış, iki yıl sonra kurulan Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile görev bu kuruma devredilmiştir. 1983 yılına kadar yalnızca orman örtüsüne sahip olan yerler millî park dâhilinde değerlendirilirken 9 Ağustos 1983 tarihinde kabul edilen Millî Parklar Kanunu ile ormanlık olmasa bile tarihî, turistik ya da kültürel değeri haiz alanların da millî park ilan edilmesi sağlanarak tabiat parkı, tabiat koruma alanı, tabiat anıtı gibi yeni koruma statüleri tesis edilmiştir. Kanunun güncel hâline göre Tarım ve Orman Bakanlığı tasarrufunda olan millî park alanlarının belirlenmesi bu bakanlığın yanı sıra imar konularında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve tarihî ile turistik konularda Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşleri alınarak sağlanmakta olup cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yayımlanmasıyla resmiyete kavuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Enver Hoca</span> Komünist eski Arnavutluk lideri

Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Tiran, Arnavutluk</span> Arnavutlukun başkenti

Tiran, Arnavutluk'un başkenti ve en büyük şehridir. Şehrin nüfusu 2015 yılı itibarı ile nüfusu 800.986'dır.

<span class="mw-page-title-main">Dajti Dağı</span> Arnavutlukta bir dağ

Dajti Dağı, Arnavutluk'un başkenti Tiran'ın doğusunda yer alan bir dağdır. Dağın zirvesi Ramno olup 1,613 m yüksekliktedir. Kışın dağ genellikle karla kaplıdır ve Tiran'da nadiren görülen kar yağışları nedeiyle kışın yerel nüfusun uğrak noktasıdır. Dağda kanyonlar, şelale, mağaralar, göl ve antik bir kale ile yamaçlarında çam, meşe ve kayın ormanları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Theth</span> İşkodra, Arnavutlukta bir köy

Theth, Arnavutluk'un İşkodra iline bağlı İşkodra belediyesinde bulunan bir köydür. Köy ülkenin kuzeyinde Theth Millî Parkı'nın merkezinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Allahuekber Dağları</span>

Allahuekber Dağları, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Erzurum-Kars Bölümü'nde, Erzurum, Kars, Ardahan illerinin sınırlarında uzanan tektonik yapılı dağ sırası. Alan Sarıkamış Harekâtı hatırasına 2004 yılında Sarıkamış-Allahuekber Dağları Millî Parkı ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Valbona Vadisi Millî Parkı</span>

Valbona Vadisi Millî Parkı, Arnavutluk'un kuzeyinde Kökes ilinde bulunan bir millî parktır. Park, Bayram Curri şehrinden 25–30 km kuzeybatısında Arnavutluk Alpleri'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Llogara Millî Parkı</span>

Llogara Millî Parkı, Arnavutluk'un güneyinde Avlonya ilinde bulunan bir millî parktır. Park, 1966 yılında hükûmet tarafından koruma alanı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Tongariro Millî Parkı</span>

Tongariro Millî Parkı, Yeni Zelanda'nın Kuzey Adası'nda bulunur ve ülkedeki en eski millî parktır. UNESCO tarafından 2017 itibarıyla karma olarak kabul edilen 28 Dünya Mirası alanından birisidir.

Kampionati Kombëtar i Futbollit Femra, Arnavutluk'taki kadın futbolunun en yüksek seviyedeki ligidir. Lig, erkeklerdeki Kategoria Superiore'nin kadınlar için eşdeğeridir ve 10 kulübün katılımıyla organize edilmektedir. 2009 yılında kurulmuştur. Vllaznia toplamda 6 kez ile ligin en çok şampiyon olan takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta çevre</span>

Arnavutluk Çevresi, eşsiz flora ve fauna ve küçük bir devlette bulunan çeşitli yeryüzü şekilleri ile karakterizedir. Aynı zamanda doğal coğrafi ekosistemi, su sistemlerini, hava durumunu, yenilenebilir kaynakları ve üzerlerindeki etkileri temsil eden farklı ekolojik bölgelerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mali me Gropa-Bizë-Martaneş Koruma Alanı</span>

Mali me Gropa-Bizë-Martaneş Koruma Alanı, Arnavutluk'un merkezinde, Dajti Milli Parkı sınırına bitişik bir koruma alanıdır. 2.526.642 hektar (25.266,42 km2) alan kaplamaktadır. Debre ve Tiran illerindeki üç belediye ile Xibra, Martaneş ve Shëngjergj ile kendi bölgesi içerisindeki birkaç köye sınırı vardır. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), bölgeyi Kategori V olarak listelemiştir. Bölge, aynı zamanda Plantlife tarafından uluslararası öneme sahip Önemli Bitki Alanı olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bovilla Baraj Gölü</span>

Bovilla Baraj Gölü, Arnavutluk'ta yer alan 46 kilometrekare (18 sq mi) alan kaplayan bir baraj gölüdür. Tiran'ın yaklaşık 9 mil (14 km) kuzeydoğusunda, Akçahisar'ın güneydoğusunda, Dajti Dağı Milli Parkı içinde yer almaktadır. Tiran'ın içme suyunun çoğu bu baraj gölünden temin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pëllumbas Mağarası</span>

Pëllumbas Mağarası, Arnavutluk'un merkezinde, Tiran ilindeki Pëllumbas köyüne yakın bir konumda bulunan Skorana Boğazı'nda bulunan bir karst mağarasıdır. Adriyatik'ten yaklaşık 500 m (1.600 ft) yükseklikte, 1,613 m (5,29 ft) yüksekliğe yükselen bir dağ zinciri olan Dajti'nin yamaçlarında yer almaktadır. Mağara, Avrupa'da bulunan altı karstik mağaradan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tunca Vadisi Tabiat Parkı</span> Tabiat Parki (05.01.0190)

Tunca Vadisi Tabiat Parkı, Rize'nin Ardeşen ilçesi sınırları içinde yer alan tabiat parkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Çeşmesi Tabiat Parkı</span> Tabiat Parki (05.01.0090)

Fatih Çeşmesi Tabiat Parkı İstanbul ilinin Eyüpsultan ilçesinde bulunan bir tabiat parkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mesir Tabiat Parkı</span> Manisada tabiat parkı

Mesir Tabiat Parkı, Manisa ilinin Yunusemre ilçesinde yer alan tabiat parkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Belen Geçidi Tabiat Parkı</span> Hatayda tabiat parkı

Belen Geçidi Tabiat Parkı, Hatay ilinin Belen ilçesi sınırları içinde yer alan tabiat parkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tomorr Millî Parkı</span>

Tomorr Millî Parkı, güney Arnavutluk'ta, Tomorr masifinin orta ve yüksek kısımlarında yer alan, 2012 yılı itibarıyla 261,06 kilometrekare (100,80 sq mi) alan kaplayan bir milli parktır. 2019'da maden alanlarını kapsayacak şekilde genişletildi. Millî parkın büyük bir kısmı Berat ili sınırları içinde yer almaktadır ve sadece 1,278 hektar civarında bir alan Elbasan ili içinde yer alır. Park 1956 yılında kurulmuştur ve ulusal düzeyde dağlık biyoçeşitliliğin ve ekosistem bütünlüğünün korunması açısından en önemli korunan alanlardan biri olarak kabul edilmektedir. Park, Plantlife tarafından uluslararası öneme sahip Önemli Bitki Alanı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Divjaka-Karavasta Millî Parkı</span>

Divjaka-Karavasta Millî Parkı, Batı Arnavutluk'ta, Adriyatik Denizi'ne yakın bir konumdaki Myzeqe Ovası boyunca uzanan bir milli parktır. Park, 222,3 kilometrekare (22.230 ha) alan kaplamaktadır ve sulak alanlar, tuz bataklıkları, kıyı çayırları, taşkın yatakları, ağaçlık alanlar, sazlıklar, ormanlar ve haliçler gibi dikkat çekici özelliklere ev sahipliği yapmaktadır. Parkın önemi ve çeşitli kuş ve bitki türlerine ev sahipliği yapması nedeniyle, uluslararası öneme sahip önemli bir Kuş ve Bitki Alanı olarak tanımlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.