İçeriğe atla

Daedalus Projesi

Daedalus Ship taslağı

Daedalus Projesi, 1973'le 1977 yılları arasında British Interplanetary Society tarafından finanse edilmiş olan, mâkul yıldızlararası uzay için insansız bir uzay aracını tasarlamayı hedef alan projedir. Alan Bond'un etrâfında topladığı bir düzine araştırmacıyla ve bilim adamıyla bu projede çalıştı ve füzyon roketi kullanmaya karar verdiler.

Proje kriterleriyle güncel ya da yakın gelecekte mevcut olacak teknolojilerin kullanımı ve uzay aracının da bir insan ömrü içinde (50 yıl) hedefine varmasını kararlaştırılmıştı. Fakat yukarıda da ifâde edildiği gibi insansız uzay aracı araştırma hedefi güdecekti.

Hedef olarak o zamanlar en az bir gezegeni olduğu sanılan 5,9 IY uzaklıktaki Barnard'ın Yıldızı seçilmişti. Fakat tasarım, başka bir yakın yıldızı hedefleyebilecek şekildeydi.

Genel düşünce

Daedalus, dünyâ yörüngesinde yapılıp başlangıçta kütlesi 54.000 t olacaktı. Bunun 50.000 tu yakıt, 500 tu da bilimsel malzemeydi. Roket, iki kademeli olacaktı. Birinci basamağı iki yıl süreyle kullanılacak ve uzay aracını ışık hızının % 7,1'ine çıkaracaktı (0,071 c). Bundan sonra birinci kademe fırlatılır ve ikinci kademe, 1,9 yıl çalışarak roketin hızını ışık hızının %12'sine çıkarır (0,12 c). Bu süreden sonra motor, 46 yıllık yolculuk süresince durdurulur. Motorların yapıldığı çan şeklindeki çıkışlarıyla destek yapısı, etkisinde olduğu aşırı derecede büyük sıcaklık aralığından dolayı (3 – 1900 K) kriyojenik sıcaklıklara dahî tahammül eden berilyum kullanılacaktı.

Hedeflenen hız kimyâsal roketlerin, hattâ Orion Projesi sırasında incelenen nükleer darbe tepkisinin kapasitesini fazlasıyla aştığından Daedalus'da döteryum/helyum-3 karışımından oluşan yakıt tabletleri kullanan bir füzyon roketi kullanılmaya karar verildi. Yakıt, elektron ışınlarıyla içten sınırlı füzyonla ateşlenecek, her sâniye 250 yakıt tableti patlatılacak, oluşan plazma da manyetik roket motoruyla yönlendirilecekti. Helyum-3ün az bulunmasından dolayı bu hammadde Jüpiter'in atmosferinden büyük sıcak hava balonlarıyla desteklenen robotlarla yönetilen fabrikalarda 20 yılı aşkın bir sürede toplanacaktı.

İkince kademeyle iki 5 metre açıklığı olan optik teleskop ve iki 20 metre açıklığı olan radyo teleskobu olacaktı. Kalkıştan takrîben 25 yıl sonra bu teleskoplar, hedeflenen Barnard'ın Yıldızı etrâfındaki bölgeyi inceleyerek dolanan gezegenler hakkında detaylı bilgi almaya çalışacaktı. Bu bilgiler Dünyâ'ya 40 metre çapındaki ikinci basamağın motor çıkışını bir haberleşme anteni olarak kullanarak yollanacak, enteresan bulunan hedefler burada tespît edilecekti. Uzay aracı, Barnard'ın Yıldızı'na yaklaştığında yavaşlayamayacağı için Daedalus, 18 otonom uzay aracını berâberinde götürecek ve bu tâlî araçlar, ana uzay gemisi hedefe varmadan 7,2 ve 1,8 yıl önce ondan ayrılacaklardı. Bu tâlî araçlar nükleer enerjiyle çalışan iyon motorları ve kameraları, spektrometreleri ve başka sensörleri olacaktı. Hedeflerinin yanından ana uzay gemiyle aynı hızda, yâni ışık hızının % 12'siyle geçecek ve bulgularını artık ikinci kademeden ibâret olan ana gemiye ileteceklerdi.

Ana uzay gemisinin berâberinde taşıdığı alt araçları, teleskoplar ve başka donanım âletleri, 50 yıllık seyahat sırasında yıldızlararası uzayda zarar görmemeleri için 50 ton kütleli, 7 milimetre kalınlığında bir berilyum disk tarafından korunacaktır. Erozyona karşı olan bu kalkanın berilyumdan yapılması, bu metalin hem hafif oluşu, hem de buharlaşma sıcaklığının yüksek oluşudur. Hedef yıldızı geçerken karşısına çıkabilecek daha büyük engellere karşı yapay bir bulut oluşturulacaktır. Bu bulut, ana uzay gemisinin 200 km ötesinde bulunan destek araçlarının toz püskürtmeleriyle oluşacak. Uzay aracı, bir miktar robot "bekçileri" de berâberinde götürecek, bu bekçiler uzay gemisini kendi kendilerine tâmir edeceklerdir.

Bir başka varyasyonu

Niceliksel mühendislik analizi sonucu Daedalus Projesi'nin kendini kopyalayan bir biçimi 1980'de Rober Freitas tarafından yayınlandı.[1] Kendin kopyalayamayan tasarım, burada değiştirilerek "çoğalma" için gerekli bütün alt sistemler eklendi. Kütlesi 443 ton olan alt sistem uzay aracı, bir "tohum" fabrikası olarak uzak yerlere göndererek orada çoğalması plânlanmıştı. Bu çoğalmanın ilk basamağında toplam üretim kapasitesini arttırıcı adımlar atar ve ortaya çıkan otomatik endüstri kompleksiyle üzerinde yine bir "tohum" fabrikası olan çok sayıda uzay aracını 1000 yıllık bir sürede üretir. Her REPRO 10 milyon tonu geçecek ve çoğunlukla ışık hızının % 12'sinden gezegene inmek için gereken frenleme yakıtından oluşacaktı.

Daedalus'un ayrıntıları

  • Tam uzunluk: 190 m
  • Yakıt kütlesi (birinci kademe): 46,000 t
  • Yakıt kütlesi (ikinci kademe): 4000 t
  • Birinci kademe boş kütlesi: 1690 t
  • İkinci kademe boş kütlesi: 980 t
  • Motor yanış süresi (birinci kademe): 2.05 yıl
  • Motor yanış süresi (ikinci kademe): 1.76 yıl
  • İtiş (birinci kademe): 754,000 Newton
  • İtiş (ikinci kademe): 663,000 N
  • Motor gaz çıkış hızı: 10,000 km/s
  • Taşıdığı yük kütlesi: 450 t

Ayrıca bakınız

  • Project Longshot
  • British Rail flying saucer

Notlar

  1. ^ Freitas, Robert A., Jr. (Temmuz 1980). "A Self-Reproducing Interstellar Probe". J. Brit. Interplanet. Soc. Cilt 33. ss. 251-264. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  • Daedalus Projesi Çalışma Grubu: A. Bond et al., Project Daedalus - The Final Report on the BIS Starship Study, JBIS Interstellar Studies, Ek 1978

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo Projesi</span> NASA insanlı ay yolculuğu programı

Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roket</span> itiş için kullanılan pirokinetik motor; yanıcı silah için bkz. Q2037215

Roket bir uzay aracı, hava aracı, araç, atkı veya bombadır. Roket, roket motorundan itme gücü elde eder. Roket motoru egzozu tamamen roket içinde taşınan roket itici yakıtından oluşur. Roket motorları etki ve tepki ile çalışır ve sadece egzozlarını yüksek hızda ters yönde dışarı atarak roketleri ileri doğru iter ve bu nedenle uzay boşluğunda çalışabilir. Etimolojik kökeni İtalyancada "bobin" anlamına gelen rocchetto olup, silindirik şekil benzerliğinden ötürü modern anlamında sahiplenilen kelimenin kullanımı 20. yüzyıl başlarında savaş gemilerinin öz itmeli ateşleme mermilerine dayanmaktadır. Türk Dil Kurumuna göre Türkçeye Fransızca roquette kelimesinden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">MIM-14 Nike Hercules</span>

MIM-14 Nike Hercules, Amerikalı Western Electric firması tarafından üretilen ve 1950'li yılların teknolojisini taşıyan bir yüksek irtifa hava savunma füzesidir. Tasarım amacı Sovyet bombardıman uçaklarının ve balistik füzelerinin yüksek irtifada önlenmesidir. Yerden radar güdümlü bir füzedir. 144 km menzil ve 45 km irtifa kapasitesine sahiptir. Katı yakıtlı roket motorunun sağladığı 3.65 mach hızla hedefe yönelir. 500 kg ağırlığındaki harp başlığı parça ve infilak tesirlidir. Sistem mobil hareket kabiliyetine sahip değildir. Nükleer başlık taşıyabilir ve teoride kısmi olarak kara hedeflerine karşı saldırı yeteneği de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Gemini Projesi</span> insanlı uzay uçuşu için tasarlanmış araç ailesi

Gemini Projesi, NASA'nın ikinci mürettebatlı uzay uçuşu programıydı. Merkür ve Apollo projeleri arasında yürütülen proje, 1961 yılında başladı ve 1966'da tamamlandı. Gemini uzay aracı iki astronottan oluşan bir mürettebat taşıyordu. On Gemini mürettebatı ve 16 ferdi astronot, 1965 ve 1966 yılları arasında alçak Dünya yörüngesi (LEO) görevlerinde uçtu.

<span class="mw-page-title-main">Saturn V</span>

Satürn V ABD yapımı insan taşıyabilen kullan at roket olup, NASA'nın Apollo ve Skylab programlarında 1967 ile 1973 arasında kullanılmıştır. Bu çok kademeli sıvı yakıtlı fırlatma aracını NASA 13 kez Kennedy Uzay Merkezi - Florida'dan hiçbir mürettebat veya yük kaybı olmadan fırlatmıştır. Kullanılabilirliği olan en uzun, en ağır ve en güçlü roket olup halen en ağır fırlatma aracı kapasitesi rekorunu elinde tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">N1 roketi</span>

N1 Sovyet kozmonotlarını Ay'a götürmek üzere 1960'larda geliştirilen dev uzay roketi. Dört fırlatma denemesinin de başarısız olması üzerine 1976 yılında proje resmen iptal edildi. Sovyetlerin insanlı Ay projeleri olduğunu inkâr etmeleri nedeniyle Perestroyka dönemine kadar varlığı gizli tutuldu.

Astrodinamik'te delta-v kavramı tam anlamıyla "hızdaki değişiklik" demek olmasına rağmen belirli bir anlamı vardır: sayıl olup sürat birimlerini alarak bir yörünge manevrası yapabilmek, başka bir ifadeyle bir rotadan başka bir rotaya geçmek için gerekecek olan "gayreti" hesaplar.

<span class="mw-page-title-main">Uzay enkazı</span>

Uzay enkazı insanlar tarafından yaratılan ancak artık herhangi bir yararlı amaca hizmet etmeyen Dünya'nın çevresindeki yörüngede bulunan nesneler topluluğudur. Bunun ilk örneği insanların uzaya ilk adımı olan Sputnik I'dir. 4 Ekim 1957'de Sputnik I yörüngeye oturtuldu ve 3 aydan fazla kalmasına rağmen Sputnik I sadece 3 hafta çalıştı ve 2 aydan fazla dünyanın etrafında dolaştı. Bu da onu ilk uzay enkazı yapmış oldu. Bu nesneler harcanan roket kademeleri ve işlevlerini yitirmiş uyduların patlama ve çarpışmalarıyla oluşan tüm parçacıkları içerir. Örneğin 10 Şubat 2009’da kulanım dışı olan bir Rus uydusu aktif bir ABD İridyum ticari uydusu ile çarpışmış ve onu yok etmiştir. Bu kaza sonucunda uzay enkazlarının arasına 2000 parça daha eklenmiş oldu.

<span class="mw-page-title-main">Roket motoru</span>

Roket motoru, genellikle yüksek sıcaklıktaki gaz olan yüksek hızlı itici bir sıvı jeti oluşturmak için tepkime kütlesi olarak depolanmış roket itici gazlarını kullanır. Roket motorları, Newton'un üçüncü yasasına göre kütleyi geriye doğru fırlatarak itme üreten tepki motorlarıdır. Çoğu roket motoru, gerekli enerjiyi sağlamak için reaktif kimyasalların yanmasını kullanır, ancak soğuk gaz iticileri ve nükleer termal roketler gibi yanmayan biçimleri de mevcuttur. Roket motorları tarafından tahrik edilen araçlara genellikle roket denir. Roket araçları, çoğu yanmalı motorun aksine kendi yükseltgen taşır, bu nedenle roket motorları, uzay aracını ve balistik füzeleri itmek için bir boşlukta kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kütle çekimsel sapan</span>

Yörüngesel mekanikte ve uzay mühendisliğinde, kütleçekimsel sapan veya çekim etkili manevra, yakıt, zaman ve gider açısından tasarruf yapmak için uzay araçlarının hız ve yönünün bir gezegenin veya başka bir astronomik aracın çekim etkisiyle değiştirilmesidir. Çekim etkisi, uzay araçlarının ivmelendirilmesi, hızlarının artırılıp veya azaltılması ve yönlerinin değiştirilmesi için kullanılabilir. Bu etki, kütleçekimi uygulayan gök cisminin uzay aracını çekmesiyle sağlanır. Bu teknik, ilk olarak 1961'de üç cisim problemi üzerinde çalışan Michael Minovitch tarafından önerildi. Gezegenler arası araştırma yapan Mariner 10 dan itibaren bu teknik kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sea Dragon (roket)</span>

Deniz Ejderi 1962 yılında tasarlanan iki kademeli ve tamamen yeniden kullanılabilen ve deniz kalkışı yapan bir rokettir. Robert Truax tarafından yönetilen bu proje Aerojet altında çalışırken tasarladığı deniz kalkışlı roketlerden biridir. NASA ve Todd Shipyards tarafından ilgilenilmesine rağmen, 60'ların sonunda Future Projects Branch'ın kapatılması sonucu proje sona ermiştir. 150 metre yükseklik ve 23 metre çapa sahip olan Deniz Ejderi inşa edilen en büyük roket olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Ares I</span>

Ares I, TakımYıldız Programı'nda kabin ekibini taşımak için NASA tarafından tasarlanmaya başlandı. Ares, eski Yunan mitolojisinde olan tanrı aynı zamanda eski Roma İmparatorluğu tanrısı olan Mars anlamına da gelmektedir. Ares I, ilk başlarda kabin ekibi taşıma aracı olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ares V</span>

Ares V, NASA'nın Takımyıldız programı için planladığı kargo fırlatma bileşenidir. 2011'de rafa kaldırılmasının ardından yerine uzay mekikleri getirildi. Ares V, ayrıca Mars'ta koloni kuracak insanlara ikmal maddesi sağlamada kullanılması planlanıyordu. Ares V ve daha küçük modeli olan Ares I isimlerini Yunan mitolojisindeki savaş tanrısı olan Ares'ten almaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı itki sistemi</span> Uzay aracını ivmelendirmeye yarayan her türlü yönteme verilen ad

Uzay aracı itki sistemi ya da Uzay aracı sevk sistemi, uzay aracını ve uyduları ivmelendirmekte kullanılan her türlü yönteme verilen addır. Pek çok farklı yöntem bulunmaktadır. Her yöntemin bazı sakıncaları ve üstün tarafı vardır ve uzay aracı sevki etkin bir araştırma alanıdır. Ancak, günümüzdeki pek çok uzay aracı, aracın arkasından/geri tarafından bir gazı roket motoru çıkışı yüksek hızda geçirmek suretiyle itki/sevk üretir. Bu çeşit bir motora roket motoru denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Füzyon roketi</span>

Füzyon roketi, verimlilik ve büyük kütleli yakıtlar taşıma gereksinimi olmaksızın uzayda uzun vadeli ivme sağlayabilecek füzyon enerjisi ile çalışan kuramsal bir roket tasarımıdır. Tasarım füzyon enerjisi teknolojisindeki gelişimin bugünkü sınırların ötesinde ve uzay araçlarının yapımının günümüzdekinden daha büyük ve daha karmaşık olmasına dayanır. Daha küçük ve daha hafif füzyon reaktörleri manyetik hapsetme ve plazma kararsızlığının engellemesi için daha karmaşık yöntemlerin keşfi ile gelecekte mümkün olabilir. Füzyon enerjisi daha hafif ve daha yoğunlaştırılmış alternatifler sağlayabilir.

Yeniden kullanılabilir fırlatma sistemleri sayesinde uzaya birden fazla kez yük taşıması yapılabilir. Bu sistem genişletilebilir fırlatma sistemlerininin çalışma prensibinin tam zıttında yürüyordu. Genişletilebilir fırlatma sistemlerinde araç bir kere kullanıldıktan sonra kullanılmıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Antimadde roketi</span>

Antimadde roketi, güç kaynağı olarak antimadde kullanması önerilen bir roket sınıfıdır. Bu hedefi gerçekleştirmeye kalkışan birçok tasarım vardır. Bu tür roketlerin yararı madde-antimadde karışımının değişmez kütlesinin büyük bir kısmının antimadde roketlerinin diğer önerilen roket sınıflarından çok daha fazla enerji yoğunluğunun ve özgül itici kuvvetinin olmasını sağlayan enerjiye dönüşebilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrikle çalışan uzay aracı itki sistemi</span>

Elektrikle çalışan uzay aracı itki sistemi, uzay aracının hızını elektrik enerjisi kullanarak değiştirir. Bu Uzay aracı itki sistemi türündeki pek çok sistem, yakıtı elektrik kullanarak yüksek hızlarda araçtan atmak suretiyle çalışır, ancak örneğin elektrodinamik kablolar ise doğrudan gezegenin Manyetik alanıyla etkileşerek çalışırlar.

<span class="mw-page-title-main">AS-201</span>

AS-201, ilk kez bir Saturn IB roketinin kullanıldığı, komuta ve hizmet modülünün test edileceği NASA Apollo programının mürettebatsız bir uçuşuydu. Genel hedefler, yapısal bütünlük, fırlatma yükleri, aşamaların ayrılması ve Saturn IB'nin alt sistemlerinin işleyişini doğrulamak; ayrıca, Apollo uzay aracının yardımcı sistemlerini, ısı kalkanını ve görev destek yapılandırmasını değerlendirmekti. Hem roket, hem de faydalı yük için ilk uçuştu. Daha önce kullanılan Saturn I'den daha fazla itme gücüne ulaşan ve yeni bir ikinci aşamaya sahip bir roket olarak Saturn IB geliştirilmişti. Saturn IB'yi tanımlamak için görev tanımının yüzler basamağında "2" kullanıldı.