İçeriğe atla

Dadiani hanedanı

Dadiani hanedanı
დადიანი

motto: Hос Noli Tangere
ÜlkeGürcistan
Ana hanedanVardanisdze hanedanı
Unvan(lar)Megrelya Prensi, Odişi'nin Büyük Dükü

Dadiani hanedanı (Gürcüce: დადიანი) Batı Gürcistan'daki Megrelya Prensliğini (Odişi Prensliği) yöneten, soylu, dük ve prenslerden oluşan Gürcü hanedanıdır.

Dadiani bayrağı

Dadiani hanedanı

Aileye ilişkin ilk veriler 1046 yılına dayanmaktadır. Dadiani hanedanı muhtemelen Vardanisdze hanedanının belli bir Dadi'sinden türemiştir. Hanedan, askerlik hizmetlerinin şerefine Odişi'nin (Megrelya) eristavisi (dükleri) olarak atanmıştır. Aile, 1280'li yıllarda Batı Gürcistan'daki en güçlü hanedan olmuştur. Aynı dönemde, ailenin kolları Svaneti, Guria ve Bedia'yı da yönetmiştir.

1542'de Dük I. Levan Dadiani, Megrelya'nın Prensi (mtavari) oldu ve kendini bağımsız bir yönetici ilan etti. Onun soyundan gelen Prens III. Levan Dadiani 1691'te görevi bırakmaya zorlandı ve Dadiani'lerin akrabası olan Çikovani (ჩიქოვანი) ailesi (o tarihe kadar Salipartiano Prensliğe yapmışlardı) Megrelya Prensliğini ve Dadiani ismini devraldı. 1802'de Rus egemenliğini kabul eden Dadiani hanedanı, Rus İmparatorluğu (Rusça: Дадиани) prensliğine yükseltildi ve iç işlerinde bağımsızlığa sahip oldu. Rusya, 1857 yılında Megrelya'yı resmi olarak topraklarına kattı, ancak Megrelya, son prensleri Niko Dadiani'nin tahtan indirildiği ve prensliğin tamamen ortadan kaldırıldığı 4 Ocak 1867'ye kadar ismen varlığını sürdürdü.[1] Prens Niko Dadiani, 1868'de resmi olarak taht üzerindeki haklarından vazgeçti.

Megrelya'nın Dükleri (eristavi) ve Prensleri (mtavari)

Zugdidi'deki Dadiani Sarayı.
Dadidani hanedanının şapelleri içeren Tsalenciha Katedrali

Megrelya Prensliği hanedanının başları

  • I. Niko Dadiani (1857–1903)
  • II. Niko Dadiani (1903–1919)
  • Şalva Dadiani (1919–1959)
  • Arçil Dadiani (1959–1976)
  • III. Niko Dadiani (1976–günümüz)

Ailenin diğer üyeleri

  • Mariam Dadiani, 17. yüzyıl prensesi
  • Constantine Dadiani, şair ve Rus ordusu genarali
  • Andria Dadiani, satranç oyuncusu ve tournament patron
  • Ekaterine Dadiani, Kral naibi Megrelya Prensesi
  • Salome Dadiani, Prens Achille Murat'ın eşi
  • Şalva Dadiani, ünlü yazar ve oyun yazarı

Kaynakça

  1. ^ Smithsonian Institution and National Parliamentary Library of Georgia. "Samegrelo: A Historical Overview". 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Megrelya Prensliği</span> Eski bir devlet

Megrelya Prensliği ya da Samegrelo Prensliği, Dadiani hanedanı tarafından Gürcistan'ın Megrelya bölgesinde kurulmuş eski bir devlettir. Bazı kaynaklarda adı Odişi Prensliği olarak da geçer.

Mamia Gurieli Dadiani hanedanından bir eristavi idi. 15. yüzyılın sonlarında Guria Prensliği'nin düklüğünü yapmıştır. Onun soyundan gelenler Rus İmparatorluğu'nun Guria Prensliği'ni işgal ettiği 1829 yıla kadar Guria Prensliği'ni yönetmiştir.

I. Liparit Dadiani 1414'ten öldüğü 1470'e kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Yönetimi döneminde Megrelya, 1460'larda dağılan Gürcistan Krallığı'ndan büyük ölçüde bağımsız olmuştur.

II. Giorgi Dadiani 1345'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

II. Liparit Dadiani 1482'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

III. Levan Dadiani veya doğum adıyla Şamadavle (შამადავლე) 1661'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yağmış Dadiani hanedanı üyesidir. Saltanatı iç savaşlarla geçen III. Levan, Imereti Kralı V. Bagrat'la yaptığı savaşta hem savaşı, hem de karısını kaybetmiştir.

III. Giorgi Dadiani 1572'den 1573'e ve 1578'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Giorgi, I. Levan'ın oğlu ve vârisiydi.

<span class="mw-page-title-main">III. Vamek Dadiani</span>

III. Vamek Dadiani, 1658'den görevden alındığı 1661'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Ayrıca 1661'de kısa süreliğine İmereti kralı da olmuştur. Batı Gürcistan'da çıkan bir iç savaştan sonra hem Megrelya hem de İmereti'deki saltanatı sona ermiş, Svaneti dağlarındaki sığınağında saklanırken suikastçılar tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">IV. Giorgi Dadiani</span>

IV. Giorgi Dadiani, 1691'den 1704'e ve 1710'dan öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

Grigol Dadiani, 1788'den 1791'e, 1794'ten 1802'e ve birkaç aylık aradan sonra 1802'den 1804'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Hükümdarlığı boyunca yüzyıllardır devam eden İmeretililer ve Megreller arasındaki çatışma devam etmiştir. Batı Gürcistan'daki bu çatışmalarda İmereti Megrelya'yı kontrol altına almak, Megrelya ise tamamen bağımsız olmak istiyordu. Grigol'un genişleyen Rus İmparatorluğu ile yakınlaşması, Megrelya'nın 1804'te Dadiani hanedanlığı altında özerk olarak Rusya'ya bağlanmasına neden oldu.

II. Mamia Dadiani 1396'dan ölümüne kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

II. Vamek Dadiani 1474'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya eristaviliği ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Liparit Dadiani</span>

III. Liparit Dadiani 1657'den tahtta indirildiği 1658'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

II. Manuçar Dadiani, 1791'den görevden alındığı 1793'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

I. Kaihosro Gurieli, 1626'dan 1658'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Görevden alınan selefisi I. Simon Gurieli'nin yerine Megrelya Prensi II. Levan II Dadiani tarafından prens ilan edildi. Kaihosro, İmereti Kralı III. Alexander tarafından devrildi ve sınır dışı edildi. Osmanlı desteğiyle Guria'ya dönüşü, Gurialı bir soylu tarafından öldürülmesiyle son buldu.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksandre</span> Gürcü kralı

III. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan (1639-1660) döneminde İmereti kralı.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Rostom</span>

Rostom (1571–1605) Prens Konstantine'nin oğlu, 1588–1589 ve 1590–1604 arası İmereti kralıdır. Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani ve İmereti soylularının bir kısmının desteği ile tahta çıktı. Aynı yıl II. Giorgi Gurieli tarafından Osmanlı desteğiyle tahttan devrildi ve yerine Prens Teimuraz'ın oğlu IV. Bagrat tahta çıktı. Rostom, I. Manuçar Dadiani'nin yönettiği Megrelya Prensliği'ne kaçtı. Yakın bir zaman sonra Dadiani'nin yardımı ile tahtı yeniden kazandı. İmereti'yi kendi topraklarıyla birleştirmekte azimli olan Kartli kralı I. Simon krallığın işlerine karıştı. Opşkiti Muharebesi'nde (1590) kazandığı zaferle Rostom sonunda tahtını güçlendirdi ve Simon'u uzlaştırdı.