İçeriğe atla

Dağ keçisi

Dağ keçisi
Yaşadığı dönem aralığı: 5,333-0 myö
Pliyosen-Günümüz[1] 
Alp dağ keçisi
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Artiodactyla
Familya:Bovidae
Alt familya:Caprinae
Oymak:Caprini
Cins:Capra
Linnaeus 1758[2]
Türler
Metne bakınız.
Dağılımı

Dağ keçisi (Capra), 9 türü içine alan bir cinstir. Evcil keçi (Capra aegagrus hircus) diğer bir adıyla yaban keçisinin evcilleştirilmiş bir alt türüdür. Keçiler, geviş getiren hayvanlardır. Bu hayvanların midesi 4 bölümden oluşur. Keçinin erkeği teke, kısır erkeği erkeç, dişisi keçi, yavrusu ise oğlak, bazı yörelerde 1 yaşına kadar çepiç olarak çağrılır. Ak dağ keçisi (Oreamnos americanus), adına rağmen gerçek dağ keçisi değildir.

Türler

  • Yaban keçisi (Capra aegagrus)
  • İber dağ keçisi (Capra pyrenaica)
    • Pirene dağ keçisi (Capra pyrenaica pyrenica)
    • Portekiz dağ keçisi (Capra pyrenaica lusitanica)
    • İspanyol dağ keçisi (Capra pyrenaica hispanica)
  • Alp dağ keçisi (Capra ibex)
  • Nübye dağ keçisi (Capra nubiana) (T)
  • Sibiriya dağ keçisi (Capra sibirica)
  • Habeş dağ keçisi (Capra walie) (T)
  • Doğu Kafkas dağ keçisi (Capra cylindricornis)
  • Batı Kafkas dağ keçisi (Capra caucasica) (T)
  • Burma boynuzlu keçi (Capra falconeri) (T)

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Mindat.org". www.mindat.org. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Capra". Mindat.org. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Keçi</span> evcilleştirilmiş çift toynaklı memeli türü/alt türü

Keçi ya da evcil keçi, boynuzlugiller (Bovidae) familyasının Caprinae alt familyasından Capra aegagrus hircus alt türünü oluşturan çift toynaklılara verilen ad. Evcil keçiler, Doğu Avrupa ve Orta Doğu'da yaşayan yaban keçisinden evcilleştirilmiş olup, insanlar tarafından ilk evcilleştirilen hayvanlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Boynuzlugiller</span> Gevişgetiren bir çift toynaklı familyası, bovidae

Boynuzlugiller (Bovidae), gevişgetiren bir çift toynaklı familyası.

<span class="mw-page-title-main">Tehlikedeki tür</span>

Tehlikedeki türler, neslinin tükenme riski çok yüksek olan türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hassas türler</span>

Neslinin tükenme riski yüksek olan türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Karçal Dağları</span> Artvin ili sınırları içinde kalan dağ silsilesi

Karçal Dağları veya Karaçal Dağı veya Karçhali Dağı, Türkiye'nin kuzeydoğu ucunda, Artvin ili sınırları içinde kalan dağ silsilesidir. Karçal veya Karaçal adı, Gürcüce "Karçhali"den değişime uğramıştır ve Karçhali (კარჩხალი) "çıplak dağ", "kayalık dağ" anlamına gelir. Karçhali Vadisi ile Karçhali Deresi adını bu dağdan alır.

<span class="mw-page-title-main">Caprinae</span>

Caprinae, boynuzlugiller familyasının keçi ve koyun türleri gibi küçükbaş hayvanların dahil olduğu bir alt familyası.

<span class="mw-page-title-main">Neredeyse tehdit altındaki türler</span>

Neredeyse tehdit altındaki türler (NT), nesli tehlikede olmamakla beraber, yakında nesli tehlikeye girebilecek türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa faunası</span>

Avupa direyi Avrupa'da ve çevresindeki adalar ve denizlerde yaşayan bütün hayvanların bir listesidir. Avrupa ve Asya'nın güney ve doğusunda hiçbir doğal biyocoğrafik sınır olmadığından beri, "Avrupa direyi" terimi biraz tarifi zor olabiliyor. Avrupa Palearktik biyocoğrafik bölgesinin batısında yer alır. Ilıman bölge içerisinde yer alması sebebi ile sıcak bölgelerdeki kadar çok canlı çeşidi bulunmamasına rağmen yine de çok zengin bir direye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın zamanda nesli tükenmiş türler</span>

Dünya Koruma Birliği'nin oluşturduğu listede sadece Yakın dönemde nesli tükenen türler (EX) bulunur. Bu türlerin nesli M.S. 1500 yılından sonra tükenmiş olmalıdır. 2008 yılındaki kırmızı listeye göre 717 hayvan türü ve 16 hayvan alttürünün nesli yakın zamanda tükenmiştir. 2003 yılındaki listede 717 hayvan, 2004 yılında 734 hayvan, 2006 yılında 735 hayvan ve 2007 yılında ise 698 hayvan türü ve 37 hayvan alttürünün nesli tükenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Burma boynuzlu keçi</span>

Burma boynuzlu keçi ya da burgu boynuzlu keçi veya yılan yiyen keçi, kuzeydoğu Afganistan, kuzey ve orta Pakistan, Hindistan'ın Cemmu ve Keşmir eyaletinin bazı kesimleri ile Türkmenistan, Tacikistan ve Özbekistan'ın güneyinde yaşayan en iri yaban keçisi türüdür. Tehlikedeki türler kategorisinde olan burma boynuzlu keçi nüfusu 2.500 bireyden daha azdır.

<i>Yaban keçisi</i>

Yaban keçisi ya da yabani keçi, Avrupa, Anadolu, Orta Doğu ve Orta Asya'da yaşayan keçi türüdür. Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türlerin sıralandığı Neredeyse tehdit altında kategorisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Dali (tanrıça)</span> Güney Kafkas mitolojisindeki bir tanrıça

Dali, Güney Kafkas halklarının mitolojisindeki bir tanrıçadır. Özellikle Svan efsanelerinde görülmekle beraber, Megreller gibi diğer Güney Kafkas halklarında da Dali'ye eş değer kabul edilen figürler bulunmaktadır. Dali, dağ keçisi ve geyik gibi vahşi dağ hayvanlarının koruyuculuğunu yapan bir av tanrıçasıdır. Dali'nin yasaklarına itaat eden avcılar avlarında başarıya ulaşırken kurallarına uymayanlar cezalandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu yaban keçisi</span>

Anadolu yaban keçisi, vahşi keçinin alt türüdür. Anadolu ve Orta Doğu'da görülmektedir. Tür, boynuzunun uzunluğuyla bilinir. Vücut ağırlığına oranla dünyadaki en uzun boynuza sahiptir. Ortalama olarak 60 kg olan türün boynuzunun uzunluğu 1.5 metredir. Dişiler biraz daha küçüktür ve boynuzları ortalama 30 cm uzunluğundadır. Erkek keçinin kürkü yazın koyu kahverengi renkte olurken, dişi keçinin kürkü kırmızımsı altın rengindedir. Kışın, hem erkek hem de dişilerin kürkü grimsi bir renk alır. Evcil keçilerin en eski atalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ceytun</span>

Ceytun (Djeitun) Güney Türkmenistan'ın, Aşkabat ilinin yaklaşık 30 kilometre kuzeybatısında yer alan Kopet-Dağ Sıradağları'nda bulunan yer alan Neolitik döneme ait bir arkeolojik sit alanıdır. Yerleşim, muhtemelen kısa kesintilerle M.Ö. 7200- M.Ö. 4500 yılları arasında yerleşim görmüştür. Ceytun, Kopet Dağının eteklerindeki tüm Neolitik döneme adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya karma ormanları</span>

Kafkasya karma ormanları, Kafkas Dağları, Küçük Kafkas sıradağları ve Karadeniz'in doğu ucundaki Kuzey Anadolu Dağları'nda konumlanmış geniş yapraklı karma ormanlardan oluşan ekolojik bölgedir.

Azerbaycan faunası veya Azerbaycan hayvanlar alemi, Azerbaycan'da belirli bir toprak veya su alanında yaşayan farklı hayvan türlerinin çeşitliliğini ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Evcil keçilerin evrimi</span> keçilerle zamanda yolculuk

Keçi evrimi, doğal seçilim yoluyla evrim yoluyla yerli keçilerin var olduğu süreçtir. Yaban keçileri, modern insanlar tarafından evcilleştirilen ilk türlerden biriydi ve evcilleştirilme tarihi genellikle MÖ 8.000 olarak kabul edildi. Yerli keçiler, Orta Doğu ve Orta Asya'da, özellikle orman ve dağlar olmak üzere, Türkiye'den Türkmenistan'a kadar bir alanı kapsayan, belirgin şekilde sert ortamlarda bulunan orta boy memelilerdir. Keçiler, bizon, inek ve koyun gibi çeşitli geviş getirenleri içeren geniş ve kalabalık bir grup olan Bovidae ailesinin bir parçasıdır. Bovidlerin hepsi, toynak ve otçul bir diyet gibi birçok özelliği paylaşır ve birçok dişiyle birlikte tüm erkeklerin boynuzları vardır. Bovidler, erken Miyosen çağında geyik ve zürafalardan ayrılmaya başladı. Keçileri, dağ keçilerini ve koyunları içeren Caprinae alt familyasının, diğer bovidlerden geç Miyosen gibi erken bir tarihte ayrıldığı ve grubun en büyük çeşitliliğine buzul çağlarında ulaştığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Girit yaban keçisi</span> Bir yaban keçisi türü

Girit yaban keçisi veya kri-kri, kürkü açık kahverenginde olan 15 ila 40 kilo ağırlığında büyük çoğunluğu Giritte yaşayan boynuzlu bir yaban keçisi türü.

<span class="mw-page-title-main">Türdiriltimi</span>

Türdiriltimi, soyu tükenmiş türlerin genetik, ekolojik ve fiziksel olarak benzer organizmalarının yeniden oluşturulması sürecine verilen isimdir. Bu süreç, teknolojik yeniliklerden etik meselelere kadar geniş bir yelpazede çeşitli avantaj ve dezavantajları beraberinde getirir. Türkçede genellikle "nesli tükenmiş canlıların geri getirilmesi" şeklinde ifade edilse de, bu terimin anlamını doğru şekilde yanıstmaz çünkü bu ifade mantıksal olarak hatalıdır. Türdiriltimi terimi, 2023 yılında Evrim Ağacı platformu aracılığıyla, Alper Kaan Selçukoğlu öncülüğünde ve Deha Kaykı'nın destekleriyle Türkçeye kazandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya dağ keçisi</span>

Sibirya dağ keçisi, keçi ve koyunların yabani bir akrabası olan dağ keçisinin politipik bir türüdür. Orta Asya'da yaşar ve Capra cinsinin açık ara en geniş yayılış gösteren türüdür. Nüfus istikrarı açısından Sibirya dağ keçileri, çoğunlukla aşırı avlanma, düşük yoğunluklar ve genel düşüş nedeniyle nesilleri tehdit altındadır. Yine de hayvanların geniş doğal yaşam alanına ek olarak güvenilir veriler minimum düzeydedir ve elde edilmesi zordur, bu nedenle doğru gözlemler hala yetersizdir. Sibirya dağ keçisi, daha önce Avrasya Alp dağ keçisinin bir alt türü olarak değerlendiriliyordu ve bunun tek bir tür mü yoksa genetik olarak farklı olarak öne çıkan farklı birimlerden oluşan bir kompleks mi olduğu hala tam olarak belli değildir. Sibirya dağ keçisi Capra cinsinin en uzun ve en ağır üyesidir, ancak omuz yüksekliği burma boynuzlu keçi'nin biraz üzerindedir.