İçeriğe atla

Dağıstan Oblastı (Rus İmparatorluğu)

Dağıstan Oblastı
Дагестанская область
Oblast
{{{resmî_adı}}} arması
Arma
Dağıstan Oblastı'nın idari haritası
Dağıstan Oblastı'nın idari haritası
ÜlkeRus İmparatorluğu
Genel valilikKafkasya
Kuruluş1860
Dağılış1921
BaşkentTemir-Han-Şura
(günümüzde Buynaksk)
Yüzölçümü
 • Toplam2.709,63 km²
En yüksek nokta4,466 m (14.652 ft)
Nüfus
 (1916)
 • Toplam713.342
 • Kent
981%
 • Kırsal
90,19%

Dağıstan Oblastı[a], Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya Genel Valiliği'ne bağlı bir oblasttı (eyalet). Sınırları, kabaca günümüz Rusya Federasyonu içerisinde bulunan Dağıstan'ın güneydoğusunun çoğuna karşılık geliyordu. Dağıstan oblastı, 1860 yılında eski Kafkasya İmamlığı topraklarından oluşturuldu ve kuzeyde Terek Oblastı, batıda Tiflis Guberniyası ve Zakatala Okrugu, güneyde Yelizavetpol Guberniyası ve doğuda Bakü Guberniyası ile sınır komşusuydu. Oblastın idari merkezi Temir-Han-Şura'ydı (bugünkü Buynaksk). [1]

İdari bölümler

1917 yılında Dağıstan oblastının okrugları (ilçe) aşağıdaki gibiydi:[2][3]

İsim Başkent Nüfus Yüzölçümü
1897 1916
Avarski okrugu (Аварскій округъ) Hunzah37.639 35.749 1.306,80 km2
Andiyski okrugu (Андійскій округъ) Botlih 49.628 57.875 3.587,37 km2
Gunibski okrugu (Гунибскій округъ) Gunib 55.899 76.175 3.894,82 km2
Darginski okrugu (Даргинскій округъ) Levaşi 80.943 85.131 1.735,83 km2
Kazikumuhski okrugu (Казикумухскій округъ) Kumuh 45.363 51.250 1.446,25 km2
Kaytago-Tabasaranski okrugu (Кайтаго-Табасаранскій округъ) Mecalis91.021 82.154 3.296,44 km2
Kyurinski okrugu (Кюринскій округъ) Kasumkent77.680 117.218 3.490,27 km2
Samurski okrugu (Самурскій округъ) Ahtı35.633 71.556 3.708,80 km2
Temir-Han-Şurinski okrugu (Темир-Хан-Шуринскій округъ) Temir-Han-Şura (Buynaksk) 97.348 136.234 6.218,38 km2

Demografi

Rus İmparatorluğu nüfus sayımı

Rus İmparatorluğu nüfus sayımına göre Dağıstan oblastının 28 Ocak [E.U. 15 Ocak] 1897 itibarıyla nüfusu 283.279 erkek ve 287.875 kadın olmak üzere toplam 571.154'tü. Nüfusun çoğunluğu Avarcayı ana dilleri olarak belirtmişti; Dargince, Lezgice, Lakça, Kumukça ve Azerice konuşan azınlıklar da mevcuttu.[2]

1897'de Dağıstan oblastının dilsel yapısı [2]
Dil Konuşanlar %
Avarca 158.550 27.76
Dargince 121.375 21.25
Lezgice94.596 16.56
Lakça76.381 13.37
Kumukça51.209 8.97
Azerice32.143 5.63
Rusça13.111 2.30
Yahudice7.361 1.29
Tatça2.998 0,52
Ukraynaca2.895 0,51
Nogayca1.909 0.33
Farsça1.720 0.30
Ermenice1.636 0,29
Lehçe1.630 0,29
Arapça912 0.16
Çeçence757 0.13
Litvanca520 0,09
Gürcüce375 0,07
Almanca261 0,05
Belarusça38 0,01
Diğer 777 0.14
Toplam 571.154 100.00
1897'de Dağıstan oblastının dini yapısı [4]
İnanç Erkek Kadın Toplam
Sayı %
Müslüman263.475 276.815 540.290 94.60
Doğu Ortodoks10.996 5.341 16.337 2.86
Yahudi5.367 4.689 10.056 1.76
Roma Katolik2.079 137 2.216 0,39
Ermeni Apostolik955 668 1.623 0,28
Eski İnanan184 114 298 0,05
Lüterci185 100 285 0,05
Ermeni Katolik24 5 29 0,01
Baptist1 1 2 0,00
Anglikan0 3 3 0,00
Budist3 0 3 0,00
Kalvinist3 0 3 0,00
Hristiyan olmayan diğer mezhepler 7 2 9 0,00
Toplam 283.279 287.875 571.154 100.00

Kavkazskiy kalendar

Kavkazskiy kalendar'ın 1917 tarihli yayınına göre Dağıstan oblastının 14 Ocak [E.U. 1 Ocak] 1916 itibarıyla nüfusu 659.976'sı kalıcı nüfus ve 53.366'sı geçici olarak ikamet edenler olmak üzere 369.737 erkek ve 343.605 kadın dahil toplam 713.342 idi: [3]

Milliyet KentselKırsalToplam
Sayı % Sayı % Sayı %
Kuzey Kafkasyalılar12.247 17.50 533.367 82.90 545.614 76.49
Sünni Müslümanlar[b]1.137 1.62 90.840 14.12 91.977 12.89
Ruslar27.045 38.65 9.078 1.41 36.123 5.06
Yahudiler11.913 17.03 5.397 0,84 17.310 2.43
Şii Müslümanlar [c]11.263 16.10 4.352 0,68 15.615 2.19
Ermeniler4.668 6.67 84 0,01 4.752 0,67
Diğer Avrupalılar 736 1.05 251 0,04 987 0.14
Asyalı Hristiyanlar 785 1.12 0 0,00 785 0.11
Gürcüler179 0,26 0 0,00 179 0,03
Toplam 69.973 100.00 643.369 100.00 713.342 100.00

Notlar

  1. ^ Rusça: Дагеста́нская о́бласть, Dagestánskaya óblast
  2. ^ Çoğunlukla Türk-Tatarlar.[5]
  3. ^ Çoğunlukla Tatarlar (1918 öncesi Azeriler, çoğunlukla Tatarlar olarak anılıyordu).[5]

Kaynakça

  1. ^ Tsutsiev 2014.
  2. ^ a b c "Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей". www.demoscope.ru. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  3. ^ a b Кавказский календарь на 1917 год.
  4. ^ "Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей". www.demoscope.ru. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  5. ^ a b Hovannisian 1971, s. 67.

42°49′00″N 47°07′00″E / 42.8167°K 47.1167°D / 42.8167; 47.1167

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumuklar</span> Türk etnik grubu

Kumuklar, veya Kumuk Türkleri, Dağıstan, Çeçenya ve Kuzey Osetya'nın yerlisi bir Türk halkıdır Kuzey Kafkasya'daki Türkler arasında en kalabalık olanlardır. 1930'lara kadar Kuzey Kafkasya halkları arasında Kumukça lingua franca olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yakutlar</span>

Yakutlar ya da Sahalar, Rusya içindeki Saha Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk halkı.

<span class="mw-page-title-main">Karaçay-Çerkesya</span> Rusyada bir cumhuriyet

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti; Kuzey Kafkasya'da bulunan, Rusya üyesi bir cumhuriyettir. Yüzölçümü 14.100 km²'dir. Başkenti Çerkessk olup, ikinci büyük kenti de Karaçayevsk'tir.

<span class="mw-page-title-main">Karaçaylar</span> Kafkasya’da yaşayan Kıpçak kökenli Türki halk

Karaçaylar veya Karaçaylılar, çoğunluğu Rusya'ya bağlı Karaçay-Çerkesya'da yaşayan bir Türk halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">İdil Tatarları</span>

İdil Tatarları ya da Volga Tatarları, günümüzde Rusya’ya bağlı özerk Tataristan Cumhuriyeti’nde ve Volga Nehri boyunca yerleşmiş olan Kazan veya İdil Tatarları'na verilen genel addır. Volga Nehri boyunca yerleştikleri için bu adı almışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tomsk Oblastı</span>

Tomsk Oblastı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nin güneybatısında yer alan oblast.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Halk Cumhuriyeti</span>

Kırım Halk Cumhuriyeti, 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır. Kırım Halk Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi 'nden sonra çoğu kez görülen devlet kurma girişimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kars Oblastı</span>

Kars Oblastı 1878 yılında Kars Sancağı'nın yerine kurulan Rus İmparatorluğu oblastı. Merkezi Kars il merkezidir. Kars, bugün Türkiye'ye bağlı bir ildir.

Dünyanın en büyük ülkesi olan Rusya, büyük etnik çeşitliliğe sahiptir ve ülke çapında 193'ten fazla etnik gruba ev sahipliği yapan çok uluslu bir devlettir. Ancak demografik olarak etnik Ruslar ülke nüfusunda daha baskındır. 2010 nüfus sayımında nüfusun yaklaşık %81'i etnik Ruslardır, nüfusun geri kalan %19'u ise etnik azınlıklardan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tatlar</span> Azerbaycanın kuzeydoğusu ve Dağıstanın güneyi arasında yaşayan bir İran halkı

Tatlar, Azerbaycan'ın kuzeydoğusu ve Dağıstan'ın güneyi arasında yaşayan bir İran halkıdır. Tatlar günümüzde Kafkasya Persleri olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kuban</span>

Kuban, Güney Rusya'da Kuban Nehri çevresinde, Karadeniz kıyısında Don Stepleri, Volga Deltası ve Kafkasya arasında ve Kırım Yarımadası'ndan Kerç Boğazı ile ayrılmış olan bir coğrafî bölgedir. Krasnodar Krayı hem resmen hem gayriresmî olarak sıkça Kuban olarak belirtilse de, Kuban sadece burayı içermez, ayrıca Adıge, Karaçay-Çerkesya Cumhuriyetlerini ve kısmen Stavropol Krayını da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kars Okrugu</span>

Kars Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Kars şehriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ardahan Okrugu</span>

Ardahan Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Ardahan kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kağızman Okrugu</span>

Kağızman Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Kağızman kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kazan Guberniyası</span>

Kazan Guberniyası, 1708-1920 yılları arasında Rusya Çarlığı, Rus İmparatorluğu ile Rusya SFSC'ye bağlı bir guberniya idi. Guberniyanın merkezi Kazan şehriydi.

Orta Asya Ermenileri Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan'a çeşitli nedenlerle genelde Sovyet döneminde göçmüş bir topluluktur.

Azerbaycan, çoğunlukla Dağlık Karabağ ihtilafının bir sonucu olarak, ülke içinde yerinden edilmiş çok sayıda insan ve mülteciye sahiptir. Birinci Dağlık Karabağ savaşı, 600.000'i Dağlık Karabağ ve çevre ilçelerden, 150.000'i de Ermenistan'dan olmak üzere 750.000 Azeri'yi yerinden etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Oltu Okrugu</span>

Oltu Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Oltu kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ust-Udinsky</span> İrkutsk Oblastı‘nın otuz üç bölgesinden birisi

Ust-Udinsky Bölgesi, Rusya'nın İrkutsk Oblastı'ndaki otuz üç bölgesinden biri olan idari bir bölgedir. Bölgenin yüzölçümü 20.400 kilometrekare (7.900 sq mi) ve idari merkezi Ust-Uda kentsel yerleşimidir. 2010 nüfus sayımına göre, bölgenin toplam nüfusu 14.385'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nahçıvan Uyezdi</span>

Nahçıvan Uyezdi, Rus İmparatorluğu'nun genel valiliklerinden olan Kafkasya Genel Valiliğini oluşturan guberniyalardan biri olan Erivan Guberniyası'na bağlı uyezdlerden biriydi. Kuzeyinde Erivan Guberniyası'na bağlı Şerur-Daralayaz Uyezdi, doğusunda Yelizavetpol Guberniyası'na bağlı Zengezur Uyezdi, güneyinde ise İran yer alıyordu. Uyezdin idari merkezi Nahçıvan şehriydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.