İçeriğe atla

Daça

Tipik bir Sovyet daçası. (2009)

Daça, genellikle büyük Rusya, Ukrayna, diğer eski Sovyet ve daha az olarak eski Doğu Bloku kentlerinin yakınlarında konumlanan bahçeli, müstakil, kır evi, tatil evi, haftasonu evi, yazlık, villa.

Moskova yakınlarındaki eski bir daça. (1917)

Etimoloji

Sankt-Peterburg yakınındaki eski bir daça. (2012)

Daça, Rusça “vermek” fiilinden türemiştir.

Moskova çevresindeki bir daça kooperatifinde onarım yapılırken. (1993)
Nijni Novgorod Oblastı'nın Kstovo şehri çevresindeki daça alanlarından biri. (2012)
Rusya Başkanı Dmitri Medvedev ve ABD Başkanı Barack Obama, Medvedev'in Moskova dışındaki ofis olarak kullandığı daçasında görüşme yaparken. (2009)
Krasny Khimik fabrikasında çalışan bir işçi ailesinin Leningrad yakınlarındaki daçası. (1981)

Tarihi

İlk olarak, Çarlık Rusyası döneminde saray erkanına verilen topraklarda ortaya çıkmıştır.

18. yüzyılda I. Petro döneminde yaygınlaşmaya başladı kabul edilir. Ünlü Rus tarihçi Nikolay Karamzin'in 1803 yılındaki yazısına göre Moskova kenti yazları boşalır ve aristokratların çoğu daçalara akın ederdi.[1]

Ekim Devrimi'nden sonra Sovyet devleti tarafından başta büyük kentlerde yaşayan ailelere, kente yakın yeşil bölgelerde daçalar verilmeye başlanır. Böylece kentli halk içinde yaygınlaşmıştır.[2] 1930'larda çok sayıda yeni daçalar inşa edilmeye başladı ve bunlar sanatçı, asker ve çeşitli parti yetkililerine dağıtıldı.[3] Ekim Devrimi ile birlikte, daçaların büyük çoğunluğu millîleştirildi. Bunların bir kısmı fabrika işçilerine tatil evi olarak verildi, daha iyi kalitede olan diğer bir kısmı ise, devrim sonrası ortaya çıkan kültürel ve bilimsel elit kesime dağıtıldı. Kalan azınlıktaki daçalar devletin mülkiyetinde kaldı ve kullanım hakkı üst düzey yöneticilere sunuldu.[4] En üst düzeydeki Sovyet yöneticileri ayrıca kendi daçalarına sahip olurlardı, örneğin Jozef Stalin'in favorisi Abhazya'nın Gagra rayonunun Gagra kasabasındaydı. Stalin Gagra'da tatilini geçirdiği zamanlarda çevresinde 3000 koruma görevlendirilirdi.[5]

Devrimden sonra topraklar halkın elinden alınmıştı. II. Dünya Savaşı sonrasında tekrar topraklar halka tekrar dağıtılmaya başlandıktan sonra Rus ve Ukrayna halklarında birer daça edinme eğilimi yoğunlaştı. Satın alamayanlar da kiralama yoluna gittiler. Bu yoğun isteğin kökeni olarak halkların gelenekleri ile kır ve toprak sevgisi gösterilmektedir.[2]

Kruşçev'in konut programından sonraki en büyük genişlemenin olduğu 1980'ler ise, daçalarda tam anlamıyla bir patlama yaşandığı yıllar oldu, neredeyse tüm varlıklı ve çok çocuklu aileler birer daça sahibi oldular.[6][7] 1980'lerin sonlarından itibaren daçaların boyutlarında ciddi biçimde genişlemeler görüldü, çünkü boyut konusundaki yasal sınırlandırmalar kaldırılmıştı. Arazi anlamında da yeni daça alanları, küçük parseller yerine büyük evlerin yer alacağı geniş parsellere dönüşmeye başladı.[8]

Tarım

Daça bahçelerinde sebze ve meyve yetiştirilmesi, Sovyetler Birliği döneminde zaman zaman görülen kıtlık ve yokluk zamanlarının kolay atlatılmasını sağlamıştır. Sovyetler Birliği döneminde insanlar, tükettiği meyve ve sebzelerin neredeyse yarısını kendi arazilerinde yetiştirirdi. Günümüzde Rusya’da ise, halka ait ticari amaçlı olmayan toprak hissesi 21 milyon civarındadır ve bu sayı diğer ülkelerle kıyaslandığında çok yüksek bir orana işaret eder.[2] Bahçecilik bazı daçaların temel hedeflerinden biri olmuştur.[3]

Aleksandr Puşkin'in Leningrad'a bağlı Puşkin kasabasındaki müze haline getirilmiş daçası. (2010)

Modern elitlerin daçaları

Şair Boris Pasternak'ın Moskova'nın güneybatısındaki Peredelkino daça kompleksi içindeki evi. (2004)

Çarlık Rusyası döneminde daçalar daha çok aristokratlara aitken, Sovyetler Birliği döneminde sanatçı ve entelektüeller ağırlık kazanmıştı.[9] Bazı sanatçı ve varlıklı daça sahipleri daçalarını kır evi olarak adlandırmayı tercih ederlerdi.[10]

Rusya ve Ukrayna'nın politikacıların, üst düzey bürokratların, üst rütbeli generallerin, bilim insanlarının ve Aleksandr Puşkin, Anton Çehov, İvan Şişkin, Boris Pasternak, Aleksandr Dovjenko, Sergei Chavain gibi önemli yazar, şair ve müzisyenlerin daçaları bulunurdu.[11]

Evlerin varlığı, konumu ve büyüklüğü, vatandaşların sosyal statülerinin bir göstergesi olarak da kabul görürdü.[3][11][12][13]

Elitlerin daçaları, çoğunlukla ahşap malzemeyle inşa edilmiş olan orta sınıf daçalarından farklı olarak, tuğla ve beton malzemelerle inşa edilmiştir.[14][15]

Kaynakça

  1. ^ "Dacha - More Than a Country House, Rather a Passion" (İngilizce). Understand Russia. 26 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  2. ^ a b c "Rusların vazgeçilmezi "Daça"lar". Sputnik Haber Ajansı ve Radyosu. 16 Temmuz 2013. 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  3. ^ a b c Beumers, Birgit (2005). Pop Culture Russia!: Media, Arts, and Lifestyle (İngilizce). ABC-CLIO. s. 349. ISBN 1851094598. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. The dacha was given, donated plot of land handed out by the tsar in an act of grace. It served as a retreat during the Revoloution and the civil war. [...] The dacha plot was used to grow vegetables and potatoes during and after World War II [...]. 
  4. ^ Lovell, Stephen (2002). "The Making of the Stalin-Era Dacha". The Journal of Modern History (İngilizce). 74 (2). ss. 253-288. doi:10.1086/343408. 
  5. ^ Walker, Shaun. "Abkhazia: where Stalin's ghost holds sway". The Week (İngilizce). 18 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  6. ^ Utekhin, Ilia (2013). Smorodinskaya, T. (Ed.). Encyclopaedia of Contemporary Russian Culture. housing, Soviet and post-Soviet (İngilizce). Routledge. ss. 256-258. ISBN 1136787852. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  7. ^ Fitzpatrick, Sheila (9 Ekim 2003). "The Good Old Days". London Review of Books (İngilizce). 25 (19). ss. 18-20. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  8. ^ "Russian Dachas" (İngilizce). Liden & Denz Language Centre. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  9. ^ "Dachas Offer Bucolic Charms, and Elite Modern Comforts". The St. Petersburg Times (İngilizce) (1074). Saint Petersburg. 31 Mayıs 2005. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  10. ^ "The Russian summer house: Country life". The Economist (İngilizce). 19 Haziran 2003. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  11. ^ a b Dmitriev, Oleg. "Of Russian origin: Dacha" (İngilizce). Russiapedia. 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  12. ^ Bullough, Oliver. "Russian dacha craze risks environmental carnage" (İngilizce). Johnson's Russia List. Reuters. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  13. ^ Sweeney, Conor (21 Kasım 2007). "Russia's dacha building boom shows rich-poor gulf" (İngilizce). Reuters. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  14. ^ Lovell, Stephen (2003). Summerfolk: A History of the Dacha, 1710-2000 (İngilizce). Cornell University Press. ISBN 0801440718. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  15. ^ Holley, David (20 Ağustos 2005). "A Cottage Industry of Wealth". Los Angeles Times (İngilizce). 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin</span> Sovyetler Birliği lideri (1924–1953)

Josef Stalin, Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (1922-1953). Sovyetler Birliği'ni 1924'ten ölümüne kadar diktatörlük rejimi ile yönetti. Stalin; Sovyetler Birliği'ni endüstriyel ve askerî bir süper güce dönüştürdü, fakat bunu gerçekleştirirken totaliter politikalar uyguladı ve milyonlarca Sovyet vatandaşı diktatörlüğü sırasında hayatını kaybetti. Stalin döneminde; 3 ila 20 milyon arasında insan çalışma kampları, zorunlu kolektivizasyon, kıtlık ve yargısız infazlardan dolayı ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir federasyon (1922–1991)

Sovyetler Birliği, resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Rusya</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan bir ülke

Rusya,

<span class="mw-page-title-main">Lev Troçki</span> Marksist devrimci, teorisyen

Lev Davidoviç Bronştayn ya da yaygın bilinen adıyla Lev Troçki, Bolşevik siyasetçi, devrimci ve Marksist teorisyen.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Devlet Marşı</span>

Rusya Federasyonu Devlet Marşı, Rusya'nın resmî devlet marşı. Bestesinde, Aleksandr Aleksandrov'a ait Jit stalo luçşe ve Bolşevik Parti Marşı'ndan uyarlanan Sovyetler Birliği Marşı'nın müziği, güftede ise Sovyet marşının söz yazarı Sergey Mihalkov'un yeniden yazdığı sözler kullanılmıştır. Sovyetler Birliği Marşı, 1944 yılından itibaren "Enternasyonal" marşının yerine resmî marş olarak kullanılmaya başlandı. Marş, 1956-1977 yılları arasında destalinizasyon politikaları nedeniyle sözsüz, sadece enstrümantal çalındı. 1977 yılında eski Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'e atıf yapan sözler çıkartıldı, yine Mihalkov tarafından yazılan komünizmin ve II. Dünya Savaşı'nın zaferlerine vurgu yapan sözlerle değiştirilerek kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Soçi</span>

Soçi, Rusya'da, Krasnodar Kray'da kent. Kafkasya'ın batı kesiminin eteklerinde, Karadeniz kıyısında bulunur. Nüfus: 389,900 (2015). Nüfus 2002 sayımına göre artış göstermektedir. Bu nüfusu onu Rusya'nın en büyük tatil şehri yapar. Büyük Soçi bölgesi Kafkas Dağları ile Karadeniz arasındaki 145 km uzunluğundaki bir hattan oluşur. Kafkas Rivierası'nda yer alan Soçi, Rusya'da subtropikal iklimin nadir görüldüğü yerlerdendir. Yazları ılık ve yağışlı iken; kışlar serin ve yumuşak geçer. Karadeniz'in diğer bölgeleri gibi yıl boyu yağış eksik olmaz.

<span class="mw-page-title-main">Rusya tarihi</span> Rus kökenli bir tarih

Rusya tarihi, Doğu Slavları'nın tarihleriyle başlar. Özellikle Rus tarihinin geleneksel başlangıç tarihi 862 yılında kuzeyde Vikingler tarafından yönetilen Rus devletinin kuruluşuna dayanmaktadır. Staraya Ladoga ve Novgorod İskandinavya'dan gelen göçmenler ile birlikte Slav ve Fin-Ugorlar'ın yeni birliğinin büyük şehirleri oldular. Novgorod prensi Oleg 882 yılında Kiev'i elegeçirdi, böylece Doğu Slavları'nın kuzey ve güney topraklarını tek bir otorite altında birleştirmiş oldu. Devlet, 988 yılında Bizans aracılığıyla Hristiyanlık'ı benimsedi bu gelecek milenyum boyunca Bizans ve Slav kültürlerinin sentezi olan Ortodoks Slav kültürünün başlangıcı oldu. Kiev Rus 1237-1240 Moğol istilaları ile bölündü ve bu istilaların sonucu olarak nüfusunun önemli birçoğunu kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği başbakanları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Sovyetler Birliği Başbakanı, Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti</span>

Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı'nın Kış Savaşı cephesinde Sovyetler Birliği'nin lideri Josef Stalin tarafından örgütlenmiş komünizm destekçisi milislerden ve Sovyet partizanlarından oluşturulmuş devlettir. Bu ülkenin hiçbir özelliği olmaması ile birlikte Kış Savaşı'nın bitiminde imzalanan Moskova Barış Antlaşması ile birlikte lağvedilmiştir. Daha sonra Devam Savaşı başlamış olsa bile, Stalin bu devleti tekrar kurmamıştır. O dönemlerde Stalin yönetimi altındaki Sovyetler Birliği'nin Finlandiya, Japonya, Türkiye ve Batı Almanya için özel planları olmasına karşın ancak Batı Avrupa'da aşırı solcu örgütleri desteklemek ile yetinmiş ve Kore Savaşı bitiminde hastalanarak ölmüştür. Söz konusu topraklar şu an Rusya kontrolü altındadır. Bazı muhalif partiler dışında Finlandiya'nın resmi bir toprak talebi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Tek ülkede sosyalizm</span>

Tek ülkede sosyalizm, 1924 yılında Josef Stalin tarafından ortaya konulan, ertesi yıl Nikolay Buharin tarafından geliştirilen ve son olarak Stalin tarafından devlet politikası olarak benimsenen bir kuramdır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde LGBT tarihi</span>

Sovyetler Birliği'nde LGBT tarihi, Sovyetler Birliği'nde LGBT tarihini konu alır. Sovyetler Birliği'nde eşcinselliğin durumu üç ana dönemde incelenir. Ekim Devrimi sonrası dönemde 1917-1933 arasında homoseksüellik suç olmaktan çıkarılarak eşcinseller kanun önünde önceki ve sonraki döneme göre daha avantajlı bir konuma sahip olmuştur. Bu yılların akabinde Stalin döneminden itibaren kanunlarca "hastalık" olarak nitelendirilmiştir. 1934-1986 yılları arasında yeniden suç kapsamına alınarak kamuoyuna duyurulmaksızın kovuşturma ve hukuki süreçlere tabi tutulmuştur. 1987-1990 yılları arasında ise kamuya açık tartışmalara izin verilmiş; bilim, akademi ve edebiyatta çeşitli konularla ele alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri</span>

1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri, 1917 Rus Devrimi dönemindeki gelişmeler sonucu, Rusya Cumhuriyeti içinde 25 Kasım 1917 tarihinde Rusya Kurucu Meclisi'nin oluşturulması amacıyla düzenlenen seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-SSCB ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Daça Durnovo</span>

Daça Durnovo (Rusça: Дача Дурново) Bakunin ailesi ve Durnovo ailesinin kırsal alandaki villadır. Klasisizme göre yapılmış olan villa, 22 Sverdlovsk Embankment, Sankt-Peterburg, Rusya'da (Rusça: Свердловская Набережная, 22) bulunur.

<span class="mw-page-title-main">1941 Ekim Devrimi Geçit Töreni</span>

1941 Ekim Devrimi Geçit Töreni, 7 Kasım 1941 yılında 24. Ekim Devrimi Günü kutlamaları vesilesiyle Moskova'daki Kızıl Meydan'da gerçekleştirilen tarihi askerî geçit töreni. Tören Moskova Muharebesi devam ederken gerçekleştirmiştir. Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin, Kızıl Ordu mensubu askerlere geçit töreni sonrasında tekrar savaşa dönmelerini içeren bir konuşma yaptı. Geçit törenine katılan askerlerin birçoğu muharebede ölmüştür. Günümüzde Rusya'da her yıl 7 Kasım, Ekim Devrimi'ni ve 1941 tarihli askeri geçit törenini anmak için resmi tatil günüdür.

<span class="mw-page-title-main">Rusya coğrafyası</span>

Rusya coğrafyası, Rusya'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Rusya, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük ülkesi olup kuzey Avrasya'nın çoğunu kapsamakta ve Avrupa ile Kuzey Asya'nın geniş bir alanına yayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Rusya ilişkileri</span>

Polonya-Rusya ilişkileri, Polonya Krallığı ve Kiev Knezliği ve daha sonra Moskova Knezliği'nin sınır bölgelerinin kontrolü için mücadele edildiği Orta Çağ döneminin sonlarına kadar uzanan uzun ve genellikle çalkantılı bir tarihe sahiptir. Yüzyıllar boyunca, Polonya'nın bir zamanlar Moskova'yı işgal ettiği ve daha sonra Rusya'nın 19. ve 20. yüzyılda Polonya'nın çoğunu kontrol ettiği ve ilişkilere zarar veren birkaç Polonya-Rus Savaşı yaşandı. Polonya-Rus ilişkileri, 1989-1993 komünizmin çöküşünün ardından yeni bir aşamaya girdi. O zamandan beri, Polonya-Rus ilişkilerinde zaman zaman hem iyileşme hem de bozulma görüldü. 2013 BBC Dünya Servisi anketine göre, Polonyalıların %19'u Rusya'nın etkisini olumlu, %49'u ise olumsuz düşünüyor.