İçeriğe atla

DY Persei değişeni

DY Persei'nin 2014-2017 yılları arasındaki ışık eğrisi, keskin bir azalmayla kesintiye uğrayan zonklamayı gösteriyor

DY Persei değişenleri, R Coronae Borealis (R CrB) değişenlerinin bir alt sınıfıdır. Bunlar, AGB yıldızlarının atımlı (zonklayan) değişkenliğini ve R CrB yıldızlarına benzer şekilde düzensiz sönümlenmeler sergileyen, karbon bakımından zengin asimptotik dev kol (AGB) yıldızlarıdır.

DY Persei yıldızı bu küçük değişen yıldız sınıfının prototipidir. R CrB değişenleri için sistematik katalog araştırmalarının 17 büyüklüğünde (maksimumda) bir örnek keşfettiği 2008 yılına kadar gökadamızda sadece DY Persei'nin kendisi biliniyordu.[1] O zamandan beri otomatik araştırmalar, biri maksimumda 5,9 büyüklüğünde olmak üzere dört örneği daha doğruladı.[2] Ayrıca henüz sönümlendiği gözlemlenmemiş birkaç aday ve Büyük Macellan Bulutu'nda birkaç DY Per yıldızı bulunmaktadır.[3]

DY Persei değişenleri, düzensiz sönümlenmeleri ve karbonca zengin tayfları nedeniyle R CrB değişenlerinin bir alt kümesi olarak düşünülse de, daha büyük kütleli ve daha parlak R CrB değişenleriyle ilgisi olmayan alışılmadık bir karbon yıldızı türü de olabilirler. Sönümlenmeler, yıldızların atmosferlerindeki karbon yoğunlaşmasından ziyade örtücü püskürme olaylarından kaynaklanıyor olabilir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Tisserand, P.; Marquette, J. B.; Wood, P. R.; Lesquoy, É.; Beaulieu, J. P.; Milsztajn, A.; Hamadache, C.; Afonso, C.; Albert, J. N.; Andersen, J.; Ansari, R.; Aubourg, É.; Bareyre, P.; Charlot, X.; Coutures, C.; Ferlet, R.; Fouqué, P.; Glicenstein, J. F.; Goldman, B.; Gould, A.; Gros, M.; Haissinski, J.; De Kat, J.; Le Guillou, L.; Loup, C.; Magneville, C.; Maurice, É.; Maury, A.; Moniez, M.; ve diğerleri. (2008). "R Coronae Borealis stars in the Galactic bulge discovered by EROS-2". Astronomy and Astrophysics. 481 (3). s. 673. arXiv:0801.1680 $2. Bibcode:2008A&A...481..673T. doi:10.1051/0004-6361:20078814. 
  2. ^ a b Miller, A. A.; Richards, J. W.; Bloom, J. S.; Cenko, S. B.; Silverman, J. M.; Starr, D. L.; Stassun, K. G. (2012). "Discovery of Bright Galactic R Coronae Borealis and Dy Persei Variables: Rare Gems Mined from Acvs". The Astrophysical Journal. 755 (2). s. 98. arXiv:1204.4181 $2. Bibcode:2012ApJ...755...98M. doi:10.1088/0004-637X/755/2/98. 
  3. ^ Tisserand, P.; Wood, P. R.; Marquette, J. B.; Afonso, C.; Albert, J. N.; Andersen, J.; Ansari, R.; Aubourg, É.; Bareyre, P.; Beaulieu, J. P.; Charlot, X.; Coutures, C.; Ferlet, R.; Fouqué, P.; Glicenstein, J. F.; Goldman, B.; Gould, A.; Gros, M.; De Kat, J.; Lesquoy, É.; Loup, C.; Magneville, C.; Maurice, É.; Maury, A.; Milsztajn, A.; Moniez, M.; Palanque-Delabrouille, N.; Perdereau, O.; Rich, J.; ve diğerleri. (2009). "New Magellanic Cloud R Coronae Borealis and DY Persei type stars from the EROS-2 database: The connection between RCBs, DYPers, and ordinary carbon stars". Astronomy and Astrophysics. 501 (3). s. 985. arXiv:0905.3224 $2. Bibcode:2009A&A...501..985T. doi:10.1051/0004-6361/200911808. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Algol (yıldız)</span>

Algol, Kahraman takımyıldızında yaklaşık olarak 94 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve halk arasında Şeytan Yıldızı olarak bilinen parlak bir çoklu yıldız sistemidir. Keşfedilen ilk nova olmayan değişen yıldızlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arcturus</span> Çoban takımyıldızının alfa yıldızı

Arcturus, Çoban takımyıldızı'nın alfa yıldızı olup, Sirius ve Canopus’tan sonra göğün üçüncü parlak yıldızıdır. Güneş’ten 37 ışık yılı uzaklıkta bulunan Arcturus’un Görünür kadiri −0,04'tür. Bir turuncu dev yıldız olan Arcturus’un tayf türü K1.5 IIIpe olarak belirtilir. Çapı Güneş’imizin 20 katı olup, Güneş’ten 180 kat daha fazla enerji açığa çıkarır.

Bu liste, Güneş Sistemi'ne 3,8 megaparsek uzaklıktaki bilinen gökadaları, güneş merkezli veya Güneş'e olan mesafeye göre artan sırada göstermektedir. Bu liste, yaklaşık 50 büyük Yerel Grup gökadasını ve komşu gökada gruplarının üyeleri olan bazı gökadaları ve şu anda tanımlanmış herhangi bir gökada grubunda olmayan bazı gökadaları içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın yıldızlar dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Güneş Sistemi'nden en fazla 5 parsek uzaklıkta olan yıldızları ve kahverengi cüceleri kapsamaktadır. Bu mesafe içerisinde Güneş Sistemi de dâhil olmak üzere 56 yıldız sisteminin varlığı bilinmektedir. Bu sistemlerde bilinen toplam 60 hidrojen-füzyon yıldız ve 13 Kahverengi cüce bulunmaktadır. Bu nesneler görece olarak Dünya'ya yakın olmasına rağmen, sadece dokuz tanesinin görünen büyüklüğü 6,5'ten daha azdır ve bu da bu nesnelerin, sadece %12'sinin çıplak gözle görülebileceği anlamına gelmektedir. Güneş'in dışında sadece üç tane yıldız; Alfa Centauri, Sirius ve Procyon, birinci kadir yıldızlarıdır. Tüm bu nesneler, yerel kabarcık içindeki Samanyolu Gökadası'nın Orion–Kuğu Kolu bölgesinde yer alır.

RV Tauri değişenleri, maksimum ışıkta, tayflarında F ve G türü, minimum ışıkta ise G ve K türü yıldızların tipik çizgilerini gösteren parlak, sarı üstdevlerdir. Görsel bölge ışık eğrileri benzer minimumlar arası 30 – 150 günlük dönemlerle ardışık sığ ve derin minimumlar göstermektedir ve değişim genlikleri genellikle 2-3 kadir arasındadır. Bazı örneklerinde 3 kadiri geçebilmektedir. Çapsal zonklama yaparlar.

R Coronae Borealis değişeni ani olarak 9 kadire ulaşan parlaklık azalmaları gösteren patlayan değişen yıldız.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876</span>

Gliese 876, Kova takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 15 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cüce yıldızdır. 2011 yılında yıldızı yörüngeleyen dört güneş dışı gezegen onaylanmıştır. Orta gezegenlerin ikisi Jüpiter benzeri iken, en yakın gezegenin küçük bir Neptüne ya da geniş bir karasal gezegene benzediği, en dıştaki gezegeninse kütlece Uranüs'e benzediği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Upsilon Andromedae</span>

Upsilon Andromedae, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 44 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Birincil bileşen Upsilon Andromeda A, F-tipi beyaz bir ana kol yıldızıdır ve Güneş'ten daha gençtir. İkincil bileşen olan Upsilon Andromeda B, bir kırmızı cücedir ve geniş bir yörüngede yerleşiktir.

<span class="mw-page-title-main">Gama Cassiopeiae değişeni</span>

Gama Cassiopeiae değişeni (GCAS), yıldızının ekvator çevresinde bir gaz diskine sahip olan değişen yıldız türüdür. Madde çıkışı nedeniyle parlaklıkları düzensiz değişimler gösterir. Mekanizmaları kısmen hızlı döndürücüler olarak açıklansa da, hâlen gizemli olarak kabul edilirler. Bu yıldızlar, O7.5 ile F5 sınıfları arasındadır ancak tayfları çok genişletilmiş soğurma çizgileri ile karakterizedir. Dönme hızları 200–250 km/sn civarındadır ve yıldız yapısının bozulacağı noktadan çok uzak değildir.

Chi<sup>1</sup> Orionis Avcı takımyıldızında bir yıldız

Chi1 Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 28 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sisteminin birincil bileşenidir ve G-tipi sarı anakol yıldızıdır. Diğer bileşen, 14,1 yıllık bir yörünge dönemine ve Güneş kütlesinin %15'ine sahip soluk bir yıldızdır. Tayf tipi M6 olarak tahmin edilmektedir. Birincil bileşenden ortalama uzaklığı 6,1 AU'dur fakat 3,3 AU ile 8,9 AU arasında değişen oldukça yüksek yörünge dışmerkezliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kappa Orionis</span>

Kappa Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 645 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi bir süperdev yıldızdır. Takımyıldızın en parlak altıncı yıldızıdır ve Avcı'nın ana dörtgenini oluşturan yıldızların güneydoğu köşesinde yer alır. Geleneksel adı Saif, Arapça سیف الجبّار saif el jabbardan gelir ve Dev'in kılıcı anlamındadır. Bu isim aslında Eta Orionis için söylenmiştir.

SS Cygni, Kuğu takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 372 ışık yılı uzaklıkta bulunan kataklizmik değişen yıldızdır. SS Cyg, cüce nova değişenlerinin bir alt sınıfı olan SS Cygni değişenlerinin prototipidir. Parlaklığı, 49,5 günlük bir süre içerisinde 7,7 kadir ile 12,4 kadir aralığında değişkenlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Eridani</span>

Epsilon Eridani, Irmak takımyıldızında yaklaşık olarak 10,5 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. 3,73 kadir görünür büyüklüğüyle çıplak gözle görülebilen üçüncü en yakın bireysel yıldız veya yıldız sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Circini</span>

Alfa Circini, Pergel takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 54 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir değişken yıldızdır. 3,19 kadir görünen büyüklüğü ile takımyıldızının en parlak yıldızıdır ve güney yarımküreden çıplak gözle kolayca gözlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">CVSO 30</span>

CVSO 30, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1140 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir T Tauri yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük kütleli yıldızlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güneş kütlesine (M☉) göre keşfedilen en büyük yıldızların listesidir.

Baryum yıldızları, spektrumları λ 455,4 nm'de tek başına iyonize baryum, Ba II varlığıyla s-süreci elemanlarının aşırı bolluğunu gösteren spektral G ila K yıldızlardır. Baryum yıldızları ayrıca CH, CN ve C2 moleküllerinin bantları olan karbonun gelişmiş spektral özelliklerini de gösterir. Sınıf ilk olarak William P. Bidelman ve Philip Keenan tarafından tanındı ve tanımlandı. Başlangıçta, keşiflerinden sonra kırmızı dev oldukları düşünülüyordu; ancak aynı kimyasal imza ana dizideki yıldızlarda da gözlemlendi.

Karbon yıldızı, atmosferi oksijenden daha fazla karbon içeren tipik olarak asimptotik dev kol yıldızı ve parlak bir kırmızı devdir. İki element, yıldızın üst katmanlarında birleşerek atmosferdeki tüm oksijeni tüketen, karbon atomlarını diğer karbon bileşiklerini oluşturmak üzere serbest bırakan ve yıldıza "isli" bir atmosfer ve çarpıcı yakut kırmızısı bir görünüm veren karbonmonoksiti oluşturur. Ayrıca bazı cüce ve üstdev karbon yıldızları da vardır ve daha yaygın olan dev yıldızlara bazen onları ayırt etmek için klasik karbon yıldızları denir.

<span class="mw-page-title-main">HD 106906</span>

HD 106906, Güneyhaçı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 337 ışık yılı uzaklıkta bulunan spektroskopik ikili yıldızdır. 7,80 kadir büyüklüğü ile çok soluktur ve Güneş'ten 10 km/s'lik bir hızla uzaklaşmaktadır. Ortak harekete sahip Akrep-Erboğa OB birliği'nin Alt Erboğa-Güneyhaçı grubu'ndaki bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">T Coronae Borealis</span>

T Coronae Borealis Corona Borealis Takımyıldızı sınırları içerisinde bulunan tekrarlayan bir novadır. İlk olarak 1886 yılında John Birmingham tarafından patlama sırasında keşfedilmiştir. Her seksen yılda bir meydana geldiği tahmin edilmektedir. En son 1946 yılında gök bilimciler tarafından gözlemlenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.