İçeriğe atla

DVD

Kontrol Edilmiş
Resmi DVD logosu.
DVD-R okuma yazma yüzü
Mor boyalı DVD-R, 4.7 GB
Mikrodalgaya maruz kalmış DVD

DVD, CD-ROM görünümünde elektronik kayıt ortamıdır. İngilizce Digital Versatile Disc[1][2] ('Çok Amaçlı Sayısal Disk') sözcüklerinin akronimidir. CD'ye göre, çok daha yüksek kayıt kapasitesine sahiptir. DVD-Video, DVD-Audio, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-R ve DVD-RW gibi çeşitleri vardır. Gündelik yaşamda, teknik tanımı dikkate alınmadan ve sözcüğün açılımı düşünülmeden, yaygın olarak, DVD üzerine kaydedilmiş, film ya da video anlamında kullanılır.

Yaygınlaşması ve tarihçe

CD (Compact Disc, Taşınabilir Disk) denilen kayıt ortamları ilk kez, 1990'lı yılların başında kullanılmaya başlandı ve gerek üretici firmalar, gerekse, kullanıcılar tarafından büyük kabul gördü. Bunun uzantısı olarak kullanımı bilişim, müzik ve sinema endüstrisi alanlarında hızla yaygınlaştı.

1990'lı yıllarda asıl amaç, kayıt süresi açısından, ihtiyaca cevap veremeyen, VideoCD'den (VCD) daha fazla kayıt kapasitesine sahip uygun bir kayıt ortamı geliştirmekti. Bunun uzantısı olarak, daha fazla kayıt imkânı sağlayan yeni bir kayıt ortamı üzerinde çalışılmaya başlandı.

İlk etapta, Sony ve Philips tarafından geliştirilen MultiMedia CD (MMCD) ile Toshiba ve Time Warner tarafından desteklenen Super Density CD'lerin (SD) bu ihtiyacı karşılayacağı düşünüldü ise de, bu gerçekleşmedi. Sonunda birbirinden ayrı olarak çalışan bu gruplar, film endüstrisinin de baskılarıyla, 1995 yılında, ortak bir standart üzerinde çalışmaya karar verdi.

İlk başta, sadece, video görüntüler için düşünülen DVD kısaltması, "Digital Video Disc" anlamında kullanılmakta iken, daha sonra, başka alanlarda da kullanılabileceği düşünülerek, "Digital Versatile Disc" (ing. versatile, alm. vielseitig, çok amaçlı) anlamında kullanılmaya başlandı.

Günümüzde büyük bir DVD pazarı oluşmuş olsa bile (Almanya'daki verilere göre, 2001 yılında sinema filmi olarak satılan DVD sayısı VHS video kaset satışlarını geride bırakmış olmasına rağmen) daha yoğun kayıt imkânı sunan, yeni kayıt ortamları üzerine yapılan çalışmalar devam etmektedir.

Bunlar içinde en çok dikkat çeken çalışmalar, Blu-ray Disc (kısaca Blu-Ray) ve High Definition DVD (HD-DVD) üzerinde yapılan çalışmalardır..

Teknik bilgiler ve DVD türleri

DVD'ler 0.6 mm kalınlığında plastik kaplı polikarbonattan,iki disk in birleşmesinden ve çok daha ince yansıtıcı bir alüminyum ya da altın tabakadan oluşur. Bu iki disk birbirine yapıştırılarak 1.2 mm'lik bir disk oluştururlar. Oluşan disk iki yüzünden ya da tek yüzünden okunabilecek şekilde tasarlanabilir. Tabakaların bir CD'nin yarısı kalınlığında olmasının nedeni daha yüksek numerik aparatı olan bir lensle okunabilmeyi ve daha küçük ve dar çukurlarla bilgi yazabilmeyi sağlamasıdır.

Tek katmanlı bir DVD, standart bir CD'nin yedi katı olan 4.7 GB bilgiyi saklayabilir. 650 nm dalga boyundaki kırmızı bir lazer (CD için bu değer 780 nm'dir) ve 0.6'lık bir numerik aparatla (CD için 0.45), okuma çözünürlüğü 1.65 kat artmıştır. Bunun iki boyutta olduğunu da düşünürsek fiziksel veri saklama boyutunun 3.5 kat arttığını görebiliriz. DVD, fiziksel tabakada daha verimli bir kodlama yöntemi kullanır. CD'nin hata düzeltme sistemi CIRC, yerini daha güçlü Reed-Solomon ürün koduna bırakmıştır, RS-PC; aynı şekilde Yediye Ondört Modülasyonu (EFM) de yerini, sekize on altı modülasyonu kullanan EFMPlus'a bırakmıştır. CD'deki gibi altkod yoktur. Sonuç olarak, DVD biçimi, üçüncül hata düzeltme tabakası kullanan CD-ROM biçiminden yüzde 47 oranında daha verimlidir.

DVD'nin çeşitli uygulama alanları vardır:

  • DVD-Video (filmler (görüntü ve ses))
  • DVD-Audio (yüksek kaliteli ses)
  • SACD (yüksek kaliteli ses)
  • DVD-VR (TV'den ya da kameradan kaydedilmiş görüntü ve ses)
  • DVD+VR (+R ve +RW disklere kayıt için DVD-Video)
  • PS2 DVD (PlayStation 2 oyunları için)
  • Xbox DVD (Xbox oyunları için)
  • DVD-Data (veri saklamak için)

Disk ortamı şunlar olabilir:

  • DVD-ROM: salt okunur, kalıpla üretilmiş
  • DVD-R: bir kere yazılır
  • DVD-RW: tekrar yazılabilir
  • DVD-RAM: rastgele erişimle tekrar yazılabilir
  • DVD+R DL: iki katmanlı bir kez yazılır
Farklı altı olan iki DVD.

Diskin bir ya da iki tarafı olabilir ve her taraf için bir ya da iki katmanı olabilir; taraf ve katmanlar diskin boyutunu belirler.

  • DVD-5: tek taraflı, tek katman, 4.7 GB (4.38 GiB)
  • DVD-9: tek taraflı, çift katman, 8.5 GB (7.92 GiB)
  • DVD-10: çift taraflı, tek katman iki yüzünde, 9.4 GB (8.75 GiB)
  • DVD-14: çift taraflı, çift katman tek yüzünde, diğerinde tek, 13.3 GB (12.3 GiB)
  • DVD-18: çift taraflı, çift katman iki yüzünde, 17.1 GB (15.9 GiB)

DVD kodları

DVD kodları, dvd'lerdeki bilgilerin okuyucular tarafından algılanmasını sağlar, ancak usta ellerde yazılabilen bu kodlar günümüzde bilgisayarlar aracılığıyla da yazılabilmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Popular Mechanics, June 1997, p. 69;
  2. ^ Jim Taylor, DVD demystified, McGraw Hill, 1998, 1st edition, p. 405

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">CD</span> sayısal optik veri saklama ortamı

Compact Disc ya da Yoğun Disk, Philips ve Sony ortaklığı ile geliştirilmiş sayısal optik veri saklama ortamıdır. 1982'de Sony şirketinde çalışan Norio Ogha tarafından icat edilmiş ve aynı yıl 1 Ekim 1982'de satışa çıkan ilk disk ve yürütücü sırasıyla Billy Joel'in 52nd Street'i ve Sony'nin CDP-101'i idi. CD'ler bu tarihten sonra ticari olarak günümüze kadar satılmaya devam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Blu-ray</span>

Blu-ray Disc (BD), genellikle basitçe Blu-ray olarak bilinen, bir sayısal optik disk depolama biçimidir. DVD formatının yerini alması için ve birkaç saatlik yüksek çözünürlüklü ve ultra yüksek çözünürlüklü (2160p) videoyu depolayabilecek şekilde tasarlanmıştır. Uzun metrajlı filmler gibi video materyaller ve PlayStation ve Xbox gibi oyun konsolları için hazırlanan video oyunlarının fiziksel dağıtımları Blu-ray'in ana uygulama alanlarındandır ve ayrıca üzerinde her türlü sayısal veri güvenli bir şekilde saklanabilir. "Blu-ray" adı, diski okumak için kullanılan mavi lazere atıfta bulunur ve bu, bilgilerin DVD'ler için kullanılan daha uzun dalga boylu kırmızı lazerle mümkün olandan daha yüksek bir yoğunlukta saklanmasına olanak tanır.

<span class="mw-page-title-main">DualDisc</span>

DualDisc çift taraflı bir disktir. EMI Music, Universal Music Group, Sony/BMG Music Entertainment, Warner Music Group ve 5.1 Entertainment Group tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SACD</span>

SACD, Sony ve Philips konsorsiyumu tarafından geliştirilmiş dijital ortam. Açılımı "Süper Ses Birleşik Diski" dir. Yüksek kalitede (High-Fidelity) ses depolama ortamıdır. Halk arasında Süper CD ya da Yüksek Yoğunluklu CD olarak da bilinir. CD'nin patent hakkını elinde tutan Sony/Philips'in CD patentinin tarihi bitmesi üzerine CD'ye alternatif olarak üretilmiştir. Dünyada üretilen her CD başına iki şirkete patent hakkı ödenmiştir. Müzik dinleyicilerinin artan isteklerine CD ile karşılık verilememesinin ardından ortaya çıkmıştır. 1999 yılında piyasaya sürülmüştür. Standart bir CD'den daha fazla kapasiteye sahiptir, 4.7 GB. DSD kayıt teknolojisi kullanılarak kaydedilmektedir. Ki bu kayıt teknolojisi de, gene aynı konsorsiyum tarafından geliştirilmiştir. CD'den kapasite farkının yanı sıra çok kanallı müzik kaydına izin vermesi en önemli farkıdır. Özel cihazlar tarafından okunabilmektedir.SACD, CDDA ve DVD-A'dan farklı olarak PCM yerine DSD olarak da bilinen, DSM'yi kullanır. DSM'nin örnekleme frekansı 2.8224 mHz dir.

<span class="mw-page-title-main">Optik disk sürücüsü</span> ışığa duyarlı veri depolama medyalarından veri okumak veya bu medyalara veri yazmak amacıyla kullanılan cihaz

Optik sürücü adı verilen aygıtlar, ışığa duyarlı veri depolama medyalarından veri okumak veya bu medyalara veri yazmak amacıyla kullanılırlar.

Alcohol 120%, bir CD/DVD okuma-yazma, kaydetme, emulation (taklit), sanal sürücü yazılımıdır. MDS, CCD, NRG, PDI, BIN, CUE, ISO, CDI, BWT, BWI, BWS, BWA formatlarını destekler. Okuma hızı 60X ve sonrası maksimumdur, kopyalama 24X.

<span class="mw-page-title-main">Optik disk</span>

Bilgisayarcılık, seslerin çoğaltılması ve video sektöründe optik disk düz, çembersel, genellikle polikarbonat bir disktir ve bunun üstündeki veriler depolanmış olarak çıkıntılar halinde içerisindeki düz bir yüzeyde bulunmaktadır. Bu verilere genellikle, disk üzerindeki özel bir maddenin bir lazer diyot vasıtasıyla ışıma yaptırılmasıyla erişilir. Çıkıntılar yansıyan lazer ışığının biçimini bozar.

HD DVD ya da High-Definition DVD yüksek tanımlamalı videolar veya veri taşınması için artık geliştirilmeyen bir optik depolama teknolojisidir.

<span class="mw-page-title-main">HVD</span>

Holographic Versatile Disc hâlen araştırma aşamasında olan 3.9 terabayta kadar bilgi saklayabilecek kapasitede bir optik disk teknolojisidir.

HD DVD-RW HD DVD-R ile aynı kapasiteye sahip HD DVD'nin tekrar yazılabilir bir çeşididir. Tipik olarak tek katmanda 15 GB, çift katmanda ise 30 GB veri depolayabilir. Format Toshiba tarafından üretildi ve 2006'nın başlarında HD DVD Tanıtım Grupu tarafından kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">DVD-RW</span>

Bir DVD-RW disk tekrar yazılabilir bir optik diskdir ve depolama kapasitesi tipik 4,7 GB kapasiteye sahip bir DVD-R ile aynıdır. Format Pioneer tarafından Kasım 1999'da geliştirildi ve DVD Forum tarafından kabul gördü. DVD-RAM gibi değildir, bu DVD oynatıcılarının yaklaşık %75'i tarafından oynatılabilinir.

<span class="mw-page-title-main">DVD-R</span>

DVD-R bir kaydedilebilir DVD formatıdır. Her ne kadar orijinal standart kapasite olan 3.95 GB Pioneer tarafından geliştirilmiş olsa bile tipik bir DVD-R'nin depolama kapasitesi 4.71 GB dır. Her iki değer selefi (atası) olan CD-R'nin 700 MB olan kapasitesinden daha fazladır

<span class="mw-page-title-main">DVD-RAM</span>

DVD-RAM 1996 yılında DVD Forum tarafından tanımlanan disk standardı. DVD-RAM ortamları, 1998'den bu yana bilgisayarlar, video kaydedici cihazlar ve kişisel video kaydediciler tarafından kullanılmaktadır. DVD-RAM; DVD-RW, DVD+RW ile beraber yeniden yazılıabilir DVD standartları arasında yer alırken; iyi veri tutarlılığı, veri hatırlama ve hasara karşı koruma vadetmektedir. Bu yüzden DVD-RAM ortamları, verilerini uzun süreler boyu DVD'lerde saklamak isteyen insanlar tarafından diğer standardlara göre daha iyi olduğu anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">DVD-DL</span>

DVD+R DL (veya Türkçesiyle Çift Katmanlı Çok Amaçlı Teker DVD+R9 DVD+R formatından DVD+RW Anlaşması tarafından türetildi. İlk kullanımı Ekim 2003'te olmuştur. DVD+R DL diskler kaydedilebilir iki boya katmanı kullanır. Her bir katman yaklaşık 4,7 GB'lık kapasiteye sahiptir. Çift katmanlı diskin kapasitesi hemen hemen 8.55 GB dır. Diskler birçok DVD aygıtları tarafından okunabilirler ve sadece DVD+R DL ve Super Multi sürücüler kullanılarak oluşturulabilirler. DL sürücüler 2004'ün ortalarında satışa çıkarıldı. DL medyanın fiyatı tek yüzlülere göre çok fazladır. En son DL sürücüler çift katmanlı bir diski mevcut tek katmanlılara göre daha yavaş yazarlar.

<span class="mw-page-title-main">DVD+RW</span>

DVD+RW optik diskler için standart bir isimdir: DVD'nin birkaç türünden biridir ve 4,7 GB'lık kapasiteye sahiptir (yaklaşık olarak 4.7 × 109 bayt; normalde her bir sektörde 2048 bayt olan 2295104 sektör bulunur) film, müzik ve diğer verileri depolamak için kullanılır.

DVD+R bir kez yazılabilen 4,7 GB depolama kapasitesine sahip olan 2295104 sektörlü optik disktir. DVD-R 'den biraz daha fazla kapasiteye sahiptir. 2002'nin ortalarında DVD+RW Anlaşması olarak bilinen şirketler topluluğu tarafından üretilmiştir. DVD Forum tarafından üretilen DVD-R formatıyla rekabet halindedir. Bu yüzden DVD Forum tarafından kabul tanınmadı. Dolayısıyla 25 Ocak 2008'e kadar DVD+R formatı resmî değildi.

<span class="mw-page-title-main">LaserDisc</span>

LaserDisc veya Laserdisc (LD) ticari kullanıma sunulmuş ilk optik disk depolama ortamıdır. Laserdisc'in depolama kapasitesi oldukça yeterliydi ancak yedekleme ortamı olarak yetenekleri çok sınırlıydı. Temelde bu teknoloji pahalı ama yüksek kaliteli bir ev videosu formatı idi. Bugün yerini tamamen DVD'ye bırakmış durumdadır ve artık ne diskleri ne de bunları oynatacak cihazlar üretilmektedir. İlk laserdisc film 1978'de piyasaya verilmişti, son laserdisc film ise 2001'de üretildi. VHS'den çok daha kaliteli görüntü ve ses sunduğu halde pahalı ve hantal oluşu, sınırlı kapasitesi ve kayıt yapma imkânının olmayışı yüzünden bu teknoloji yaygınlaşamadı, hatta ABD ve Japonya dışındaki ülkelerin çoğuna uğramadı bile.

<span class="mw-page-title-main">Veri kayıt ortamı</span> bilginin kaydı için fiziksel depolama ortamı

Veri kayıt ortamı, verilerin üzerine kaydedilip saklandığı ortamların genel adı.

<span class="mw-page-title-main">Dijital ortam</span>

Dijital ortam, verilerin üzerine kaydedilip saklandığı ortamların genel adı.

Dolby TrueHD, Blu-ray Disc oynatıcılar ve A/V alıcıları gibi ev eğlence cihazlarında kullanılan Dolby Laboratories tarafından geliştirilen kayıpsız, çok kanallı bir ses çözücüdür. DVD-Video formatı için ses standardı olarak kullanılan Dolby Digital (AC-3) surround ses çözücü bileşeninin ardıllarından biridir. Bu uygulamada, Dolby TrueHD, DTS'nin kayıpsız bir çözücü bileşeni olan DTS-HD Master Audio ile rekabet eder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.