İçeriğe atla

DA-Notice

DA-Notice veya Savunma Danışma Bildirimi (1993 yılına kadar Savunma Bildirimi veya D-Notice), haber editörlerinin belirli konulardaki bir haberi ulusal güvenlik nedenleriyle yayımlaması veya yayımlamaması için verilen resmi talep. Sistem günümüzde halen İngiltere'de kullanılmaktadır.

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık'ta özgün D-Notice sistemi, İngiltere Savunma Bakanlığı sekreter yardımcısı ve Basın Birliği temsilcisi başkanlığında oluşturulacak ortak bir komitenin talepleri doğrultusunda gönüllü bir sistem olarak çalışması amacıyla 1912 yılında tanıtıldı.

Teoride herhangi bir D-Notice veya DA-Notice talebi yasal yaptırımı olmayan, dolayısıyla editörlerin bunlara uymamayı da seçebileceği tamamen tavsiye niteliğinde olan taleplerdir. Ancak genellikle bu taleplere medya tarafından uyulur.[1] 1971 yılında Savunma, Basın ve Yayın Danışma Komitesi (DPBAC) sekreteri tarafından mevcut tüm D-Notice'ler iptal edildi ve bunların yerini yine sekreter tarafından verilen rehber tavsiyeler aldı.

Bunun nedeninin ise 1971 yılında meydana gelen Baker Sokağı soygunu haberleri ile ilgili olduğu ve değişikliğin temel amacının Britanya kraliyet ailesine mensup bazı tanınmış kişileri utanç veren haberlerden korumak nedeniyle yapıldığı sanılmaktadır.[2]

1993 yılı itibarıyla DA-Notice bildirimleri yeniden adlandırıldı. 2008 yılı itibarıyla ise mevcut beş DA-Notice bulunmaktadır. Bunlar;[3]

  • DA-Notice 01: Askeri Operasyonlar, Planlar ve Kabiliyetler
  • DA-Notice 02: Nükleer ve Nükleer Olmayan Silahlar ile Ekipmanı
  • DA-Notice 03: Kripto Sistemleri ve Güvenli İletişim
  • DA-Notice 04: Duyarlı Kurulumlar ve Ev Adresleri
  • DA-Notice 05: İngiltere Güvenlik ve İstihbarat Özel Hizmetleridir.

8 Nisan 2009 tarihinde, Yönetim Kurulu Asistan ve Komiseri Bob Quick cari istihbarat ile ilgili görüşmeler için Downing Street'e geldiğinde fotoğraflanmıştır. Ardından hassas anti-terör belgeler ile ilgili olarak bir DA-Notice yayınlanmıştır.[4]

25 Kasım 2010 tarihinde komite, WikiLeaks internet sitesinde yayınlanması beklenen hassas belgeler ile ilgili olarak bir DA-Notice (tip 1 ve 5) yayınladı.[5][6][7]

Avustralya

Gönüllülük sistemi kapsamında kullanılan D-Notice'ler Avustralya'da 1952 yılında Soğuk Savaş döneminde Savunma, Basın ve Yayın Komitesi tarafından basıldı. Komite ilk toplantısında Avustralya'da yapılan atomik testler, askeri gemi inşa boyutları, resmi şifrelemeler, Centurion tank sayısı ve dağıtımı, Kore Savaşı'ndaki asker sayısı ve sevkıyatların sayısı, resmi olarak yayımlanmamış silah ve ekipman bilgisi, hava savunmasına ilişkin haberler ve bazı hava fotoğrafları hakkında olmak üzere toplam sekiz D-Notice yayımladı.[8]

1974 yılında ise bu D-Notice'lerin sayısı dörde düşürülmüştür.[8] Bunlar ise;

  • Donanma, ordu ve hava kuvvetleri silahları ve silah sistemleri, ekipmanları ve iletişim sistemleri ile ilgili teknik bilgiler,
  • Hava operasyonel yetenekleri ve hava savunma sistemleri,
  • Bay Vladimir ve Bayan Petrov'un bulunduğu yer,
  • Şifreleme ile izleme faaliyetleridir.

Ayrıca Avustralya Gizli İstihbarat Servisi (ASIS) tarafından 1977 yılında beşinci bir D-Notice yayımlanmıştır.[8]

1982 yılında ise dört D-Notice olarak yeniden düzenlenmiştir.[9]

  • D-Notice 1: Avustralya Savunma Kuvvetleri'ndeki Uçaklar, Gemiler, Silahlar ve Diğer Ekipmanlar dahil olmak üzere tüm kabiliyetleri,
  • D-Notice 2: Bay Vladimir ve Bayan Petrov'un bulunduğu yer,
  • D-Notice 3: İstihbarat İşaretleri ve İletişim Güvenliği,
  • D-Notice 4: Avustralya Gizli İstihbarat Servisi (ASIS).

Yayımlanan D-Noticelere uyulmaması durumunda Savunma Bakanının idari sorumluluğu olmakla birlikte, Savunma, Basın ve Yayın Komitesi 1982 yılından bu yana D-Notice'lerin gereğini yerine getirmemiştir.[8]

D-Notice sisteminin soğuk savaş sonrasında kullanılmasının yaygınlığı düştü, ancak yürürlükte kaldı. Avustralya Gizli İstihbarat Servisi, Soruşturma Komisyonu 1993, 1994 ve 1995 yıllarında D-Notice sisteminin halen işlediğini itiraf etmiştir.[10]

26 Kasım 2010 tarihinde Avustralya Başsavcısı Robert McClelland, diğer kuruluşların başkanlarına Avustralya medyasında D-Notice sistemine benzer yeni bir sistemin oluşturulmasını öneren bir mektup gönderdi.[11]

Ayrıca bakınız

  • D-Notice olayı

Kaynakça

  1. ^ "Standing DA Notices". 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2012. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2012. 
  3. ^ "Details of the UK D-Notice system from dnotice.org.uk". 15 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2012. 
  4. ^ Philippe Naughton, Michael Evans, Russell Jenkins (9 Nisan 2009). "Police chief Bob Quick resigns from the Met over terror blunder". The Times. Londra. 
  5. ^ "WikiLeaks: UK Government has issued a ..." 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010.  Wikileaks Twitter Feed
  6. ^ Butselaar, Emily (26 Kasım 2010). "Wikileaks: UK issues DA-Notice as US briefs allies on fresh leak". Index on Censorship. 30 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010. 
  7. ^ "WikiLeaks And The Role Of The DA Notice System". 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2010. 
  8. ^ a b c d Sadler, Pauline (Mayıs 2000). "The D-Notice System". Australian Press Council News. 
  9. ^ "Fact sheet 49 – D Notices". National Archives of Australia. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2012. 
  10. ^ Gordon J. Samuels and Michael H. Codd (1995), Report on the Australian Secret Intelligence Service - Commission of Inquiry into the Australian Secret Intelligence Service, Australian Government Publishing Service, ss. 114-115, ISBN 0-644-43201-2 
  11. ^ Stewart, Cameron (26 Kasım 2010). "Attorney-General Robert McClelland urges media to accept security curbs". The Australian. 26 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Christopher Moran, Classified: Secrecy and the State in Modern Britain (Cambridge: Cambridge University Press, 2012).
  • Nicholas Wilkinson, Secrecy and the Media. The Official History of the United Kingdom's D-Notice System, (London: Routledge, 2009).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">GPS</span> Küresel Konum Belirleme Sistemi

Global Positioning System, ABD hükümetine ait ve ABD Uzay Kuvvetleri tarafından yönetilen uydu tabanlı radyonavigasyon sistemidir. Dünya'daki ve Dünya yakınındaki GPS alıcılarına, en az dört GPS uydusunu görebilmeleri şartıyla coğrafi konum ve saat bilgisi sağlayan küresel uydu navigasyon sistemlerinden biridir. Uydular bir tür radyo sinyali yayarlar ve yeryüzündeki GPS alıcıları bu sinyalleri alıp yorumlayarak konum belirlenmesini gerçekleştirir.

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-24</span> Sovyet yapımı hava tecrit ve saldırı uçağı

Suhoy Su-24 1970 ve 1980'li yıllarda Sovyetler Birliği 'nin her türlü hava koşulunda görev yapabilen en gelişmiş havadan tecrit ve saldırı uçağıydı. İki koltuklu, çift motorlu uçak Rusya 'nın ilk entegre sayısal seyrüsefer/atak sistemiyle donatılmıştı. Su-24'ün konfigürasyonu F-111 ile benzerlikler ihtiva eder. Eski Sovyet cumhuriyetleri hava kuvvetleri ve ayrıca başka birkaç ülkede daha halihazırda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Türkiye ilişkileri</span> ABD ile Türkiyenin arasındaki diplomatik ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-Türkiye ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye'nin Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlayan ve 1947 yılından bu yana aktif sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">MIM-104 Patriot</span> Amerikan menşeli yüksek irtifa uzun menzilli hava savunma sistemi

MIM-104 Patriot, uçaklara, seyir füzelerine ve taktik balistik füzelere karşı koruma sağlamak üzere tasarlanmış uzun menzilli, her irtifada, her türlü hava koşuluna uygun bir hava savunma sistemidir. Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir savunma ve havacılık şirketi olan Raytheon Technologies tarafından üretilmektedir. Öncelikle Amerika Birleşik Devletleri ve dünyadaki diğer bazı ülkeler tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Anka</span> Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından geliştirilen insansız hava aracı

TUSAŞ Anka, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçları doğrultusunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından geliştirilen insansız hava aracıdır. Temel Anka-A, orta irtifa uzun ömür (MALE) İHA sınıfındadır. 2000'li yılların başında taktiksel gözetim ve keşif misyonları için tasarlanan Anka, günümüzde sentetik aralıklı radar, hassas silahlar ve uydu iletişimiyle modüler bir platforma dönüşmüştür. İsmini efsanevi mitolojik yaratık olan Anka Kuşu'ndan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">MİLGEM</span> MİLGEM, Milli Gemi. Türkiyenin yerli olanaklarda savaş gemisi ve teknolojisi üretme projesi

MİLGEM ya da tam adıyla Millî Gemi, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bir savaş gemisi programıdır. Türk Deniz Kuvvetleri tarafından yönetilen proje, keşif, gözetleme, erken uyarı, denizaltı karşıtı savaş, yüzeyden yüzeye savaş, yüzeyden havaya savaş ve amfibi operasyonlar dahil olmak üzere bir dizi görevde kullanılabilecek çok amaçlı korvet ve fırkateynler geliştirmeyi hedeflemektedir.

<span class="mw-page-title-main">S-400</span> Rusya menşeli hava savunma sistemi

S-400 Triumph, orta menzilli hava ve füze savunma sistemi S-300'den geliştirilmiş yeni nesil Rusya yapımı bir kısa-orta-uzun menzilli hava savunma füze sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">WikiLeaks</span> Sivil toplum kuruluşu

Wikileaks, anonim kaynaklara dayanarak hassas belgeler yayınlayan ve kâr amacı gütmeyen uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. 2006-2016 arasındaki 10 yıllık süreçte 10 milyon belge yayınladığı belirtilen organizasyonun kurucusu ve yöneticisi Avustralyalı internet aktivisti Julian Assange’dır. Kristinn Hrafnsson, 2018 yılından beri sorumlu editörlüğünü yürütmektedir

<span class="mw-page-title-main">Julian Assange</span> Avustralyalı editör, yayıncı ve aktivist

Julian Paul Assange, Avustralyalı bilgisayar programcısı, internet aktivisti, Wikileaks adlı internet sitesinin editörü ve basın sözcüsüdür.

Tarık Eyyub Olayı, Irak’ın işgali sırasında 8 Nisan 2003 tarihinde başkent Bağdat’taki El Cezire televizyonu merkezine ABD Hava Kuvvetleri tarafından düzenlenen hava saldırısını anlatır. Saldırı sonucu Filistinli gazeteci Tarık Eyyub hayatını kaybedecektir. El Cezire televizyonunun yeri ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından bilinmekte olduğu için olay bir kazadan çok muhalif bir basın kurumuna saldırı olarak tanımlanmaktadır.

Julian Assange önderliğindeki WikiLeaks organizasyonu, ABD Dışişleri Bakanlığı ve dünya genelindeki ABD büyükelçilikleri arasındaki ayrıntılı yazışmalardan oluşan 251.287 gizli belgenin bir önbelleğini elde etti ve belgeleri yayınladı. Belgeleri beş büyük gazetenin desteği altında dağıttı ve ilk 220 diplomatik belge 28 Kasım 2010 tarihinde yayımlandı. Belgelerin yaklaşık 100 bini "hizmete özel" (confidential), 15 bini "gizli" (secret) olarak sınıflandırılırken, "çok gizli" sıfatını taşıyan hiçbir belge yayınlanmadı. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın toplam 270 büyükelçilik ve konsolosluklarla günlük yazışmalarına dayanan belgeler içinde Washington'dan sonra 7918 belge ile en fazla belge ABD Ankara büyükelçiliği tarafından hazırlananlardan oluşmaktadır. Belgelerin çoğu, ABD ile Orta Doğu ülkeleri arasındaki diplomatik ilişkilere dayanmaktadır. WikiLeaks, birkaç ay içinde aşamalı olarak belgelerin tamamını yayımlamayı planlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Baker Sokağı soygunu</span> Lloyds Bankasına ait şubede meydana gelen kiralık kasa soygunu olayı

Baker Sokağı Soygunu, 11 Eylül 1971 gecesi İngiltere Londra'da Marylebone yolu ile Baker sokağı köşesinde bulunan Lloyds Bankasına ait şubede meydana gelen kiralık kasa soygunu olayı. Soyguncular bankanın iki kapı aşağısında bulunan Le Sac isimli bir deri mağazası kiralamışlardı. Kiralanan bu iş yeri ile banka arasındaki tavuk ve patates ağırlıklı satışlar yapan restoranın altından bankaya doğru 15 metre uzunluğunda bir tünel kazan soyguncular, kazı işini kimsenin duymaması ve şüphelenmemesi amacıyla sadece hafta sonlarında yapmışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Eurocopter Tiger</span> Eurocopter yapımı askerî helikopter

Eurocopter Tiger, ilk olarak 2003 yılında hizmete giren dört kanatlı, çift motorlu bir saldırı helikopteridir. Aérospatiale ve DASA'nın ilgili helikopter bölümlerinin birleşmesinden doğan Airbus Helicopters tarafından üretilmiştir. Airbus Helicopters onu EC665 olarak tanımlamaktadır. Tiger, Fransa ve İspanya'da Tigre olarak bilinirken, Almanya ve Avustralya'da Tiger olarak anılmaktadır.

Birim 8200 sinyal istihbaratı toplamaktan (SIGINT) ve kod çözmeden sorumlu İsrail İstihbarat Kolordusu birimidir. Aynı zamanda askeri yayınlarda İstihbarat Kolordusu Merkez Derleme Birimi olarak görünür ve bazen de Israeli SIGINT National Unit (ISNU) olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya Gizli İstihbarat Servisi</span>

Avustralya Gizli İstihbarat Servisi Avustralya ulusal dış istihbarat kuruluşudur. Hem karşı istihbarat dahil olmak üzere diğer ülkelerin istihbarat örgütleri ile bağlantıya geçmek hem de deniz aşırı istihbarat toplamadan sorumludur. ASIS, İngiliz Gizli İstihbarat Servisi (MI6) ve Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ile karşılaştırılabilir.

<i>Wikileaks: Beşinci Kuvvet</i> 2013 gerilim filmi

Wikileaks: Beşinci Kuvvet, 2013 yapımı haber sızdırma sitesi WikiLeaks hakkında gerilim filmi. Josh Singer tarafından yazılan filmin yönetmenliğini Bill Condon üstlenmiştir. Başrollerde genel yayın yönetmeni ve sitenin kurucusu Julian Assange'ı oynayan Benedict Cumberbatch ve eski konuşmacı Daniel Domscheit-Berg'i oynayan Daniel Brühl yer almıştır. Anthony Mackie, David Thewlis, Alicia Vikander, Stanley Tucci ve Laura Linney yardımcı rolleri oynamıştır. Film, Domscheit-Berg'in Inside WikiLeaks: My Time with Julian Assange and the World's Most Dangerous Website (2011) kitabından ve Britanyalı gazeteciler David Leigh ve Luke Harding'in eseri WikiLeaks: Inside Julian Assange's War on Secrecy'den (2011) uyarlanmıştır. Filmin özgün adı yaygın medyada dayatılan normal kısıtlamalar dışında gazetecilerin tutumları içinde çalıştırılan insanları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">MEADS</span> NATO tarafından geliştirilen askeri teçhizat

MEADS, Orta Menzilli Hava Savunma Sistemi NATO tarafından yönetilen geliştirilme yolunda Patriot füze sisteminin yerini alması düşünülen bir yer tabanlı taşınabilir hava ve füze savunma sistemidir. Program ABD, Almanya ve İtalya'nın geliştiriciliğinde ilerleyen üç uluslu bir projedir.

GlobaLeaks, güvenli ve anonim bilgi uçurma girişimlerini etkinleştirmeyi amaçlayan açık kaynaklı, özgür bir yazılımdır.

İngiliz-Rus Komisyonu, 1915 yılında Saint Petersburg'da kurulan ve Birleşik Krallık'tan Rusya'ya savaş malzemelerinin ayarlanmasıyla ilgilenen İngiliz İletişim Bakanlığı'na bağlı bir büro idi.