İçeriğe atla

Dōgen

Dōgen

Dōgen (Japonca: 道元 veya Dōgen 道元禅師 veya Kigen 希玄 veya Butsushōdentō Kokushi 仏性伝東国師 veya Jōyō Daishi 承陽大師), (19 Ocak 1200 – 22 Eylül 1253), Kyoto doğumlu Japon Zen hocası ve Japonya'daki Soto Zen okulunun kurucusudur. Zamanının en önde gelen din adamlarındandır ve aynı zamanda önemli bir filozoftur.

En önemli kitaplarından bir tanesi Shobogenzo (1231-1253), doksan beş fasikülden teşkil, Budist pratiği ve ibadeti ile ilgilidir.

Dogen, aristokrat bir ailede büyüdü ve yedi yaşında öksüz kaldı. On üç yaşında keşiş oldu ve Hiei dağında, Tendai Budizmin merkezi olan bir manastırda Budist çalışmalarına başladı. Bu eğitimden tatmin olmayınca 1223-1227 yıllarını Çin'de Zen Hocası Ju-ching altında çalışarak geçirdi ve orada aydınlandı. Tekrar Japonya'ya döndükten sonra değişik manastırlarda çalıştı ve Zen pratiği ve ibadetini yaygınlaştırdı.

Hayatının son yıllarını, kendi kurduğu Eihei manastırında geçirdi. Zen konusundaki ilk yazısı Fukan zazan giyi 1227'de yazdı. Bu çalışmada, zazen adı verilen oturularak yapılan meditasyonun nasıl yapılacağına dair öneriler ve zazenin önemi üzerine öğütler bulunmaktadır.

Dōgen'in Zen Anlayışı

Dogen'in Zen anlayışının temelini zazen denilen oturarak yapılan meditasyon oluşturur. Zazen Dogen tarafından Zen ile özdeş kabul edilir. Onun "Zazen-gi" (坐禪儀; "Zazen'in İlkeleri") adlı eserinin ilk cümlesin "Zen'i çalışmak ....zazendir" şeklindedir. Yani, zazen, gelecekte bir zaman aydınlanmak için yapılan bir pratik/ibadet değil, aydınlanmanın ta kendisidir Dogen'e göre. Zazen ile ilgili Dogen'in en çok kullandığı kelime shikantazadır. Bu kelimenin anlamı Türkçeye yaklaşık olarak "tam olarak oturmaktan başka hiçbir şey" şeklinde aktarılabilir. Meditatasyon yapan kişi sadece zihnini düşüncelerden arınık şekilde, belirli bir meditasyon nesnesi de dahil olmak üzere hiçbir şeye bağlamaksızın uyanık bir dikkatle oturur.

Halefleri

Dōgen'in öğretileri aşağıda isimleri yer alan bazı önemli talebeleri tarafından aktarılmaya devam etmiştir:

  • Koun Ejō, commentator on the Shobogenzo'nun yorumcusu ve Darumashū'nun ilk patriği
  • Giin, Ejō aracılığıyla
  • Gikai, Ejō aracılığıyla
  • Gien, Ejō aracılığıyla
  • Jakuen, tek Çinli talebesi
  • Sōkai
  • Senne, Shobogenzo'nun bir başka yorumcusu

Fakat onun ön önemli halefi Sōjiji Tapınağı'nın kurucusu ve Keizan (瑩山; 1268–1325) idi. Siddhartha Gotama'dan (Buddha) kendisine kadar gelen tüm Zen ustaları hakkında bilgi veren Işığın Aktarımının Kaydı (傳光錄 Denkōroku) adlı eserin yazarı olan Keizan Dogen ile birlikte Japonya'da Soto okulunun kurucuları arasında görülürler.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Abe, Masao. A Study of Dōgen: His Philosophy and Religion. Ed. Heine, Steven. Albany: SUNY Press, 1992. ISBN 0-7914-0838-8.
  • Cleary, Thomas. Rational Zen: The Mind of Dogen Zenji. Boston: Shambhala Publications, Inc., 1992. ISBN 0-87773-973-0.
  • Dogen. The Heart of Dogen's Shobogenzo. Tr. Waddell, Norman and Abe, Masao. Albany: SUNY Press, 2002. ISBN 0-7914-5242-5.
  • Heine, Steven. Dogen and the Koan Tradition: A Tale of Two Shobogenzo Texts. Albany: SUNY Press, 1994. ISBN 0-7914-1773-5.
  • —. The Zen Poetry of Dogen: Verses from the Mountain of Eternal Peace. Boston: Tuttle Publishing, 1997. ISBN 0-8048-3107-6.
  • Kim, Hee-jin. Eihei Dogen, Mystical Realist. Wisdom Publications, (1975, 1980, 1987) 2004. ISBN 0-86171-376-1.
  • Kohn, Michael H.; tr. The Shambhala Dictionary of Buddhism and Zen. Boston: Shambhala Publications, Inc., 1991. ISBN 0-87773-520-4.
  • LaFleur, William R.; ed. Dogen Studies. The Kuroda Institute, 1985. ISBN 0-8248-1011-2.
  • Masunaga, Reiho. A Primer of Soto Zen. University of Hawaii: East-West Center Press, 1978. ISBN 0-7100-8919-8.
  • Okumura, Shohaku; Leighton, Taigen Daniel; et al.; tr. The Wholehearted Way: A Translation of Eihei Dogen's Bendowa with Commentary. Boston: Tuttle Publishing, 1997. ISBN 0-8048-3105-X.
  • Nishijima, Gudo, Master Dōgen's Shinji Shobogenzo, 301 Koan Stories. Ed. M. Luetchford, J. Peasons. Windbell. 2003
  • Nishijima, Gudo & Cross, Chodo; tr. 'Master Dogen's Shobogenzo' in 4 volumes. Windbell Publications, 1994. ISBN 0-9523002-1-4
  • Tanahashi, Kazuaki; ed. Moon In a Dewdrop: Writings of Zen Master Dogen. New York: North Point Press, 1997. ISBN 0-86547-186-X.
  • Tanahashi, Kazuaki (tr.) & Loori, Daido (comm.) : The True Dharma Eye. Shambhala, Boston, 2005.
  • Yokoi, Yūhō and Victoria, Daizen; tr. ed. Zen Master Dōgen: An Introduction with Selected Writings. New York: Weatherhill Inc., 1990. ISBN 0-8348-0116-7.
  • Yasutani, Hakuun; Flowers Fall: A Commentary on Zen Master Dōgen's Genjokoan. Boston: Shambhala Publications, 1996. ISBN 1-57062-103-9

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Dōgen ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Meditasyon ya da dalınç, Latince meditatio kelimesinden türetilmiş, sözcük anlamıyla birçok Batı dilinde "derin düşünme" anlamına gelmekte olan bir terim olup, sözlüklerde, "kişinin iç huzuru, sükûnet, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad" olarak tanımlanır. Meditasyon tekniklerine, ait oldukları, Budizm (Hindistan), Taoizm (Çin), Bön (Tibet), Zen (Japonya) ve İslamiyet'te (tefekkür) gibi inanç sistemlerine göre ve izledikleri yöntemlere göre değişik adlar verilmiştir. Ayrıca günümüzde mevcut farklı inanç sistemleri, mezhepler ve ekoller meditasyonu farklı olarak yorumlamakta ve farklı şekillerde uygulamaktadırlar. Bu bakımdan standart ya da tek biçimli bir meditasyondan söz etmek olanaksızdır.

<span class="mw-page-title-main">Sheng-yen</span>

Sheng-yen Usta, en önemli Chan Budizm hocalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Zen</span> aydınlanmacı bir yaşam felsefesi

Zen, kökeni Hindistan'daki Dhyana (ध्यान) okuluna kadar uzanan bir Mahāyāna Budist okulunun Japoncadaki ismidir. Hindistan'dan Çin'e geçen okul, burada Ch'an (禪) olarak ismini duyurmuştur. Tang Hanedanlığı döneminde Çin'de belli başlı Budist okullar arasına giren Ch'an, Çin'den Kore, Vietnam ve Japonya'ya yayılmıştır. 20. yüzyılda Batı'da tanınmaya başlanan bu okul, İngilizce ve diğer Batı dillerine Zen ya da Zen Budizm ismiyle girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alan Watts</span> İngiliz yazar (1915 – 1973)

Alan Wilson Watts batılı izleyici kitlesi için Japon, Çin ve Hint Budist, Taoist ve Hindu felsefesini yorumlaması ve yaygınlaştırmasıyla tanınan, kendine özgü "felsefi şovmen", yazar ve konuşmacı bir İngiliz yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sōtō</span>

Sōtō Zen ya da Sōtō okulu, Japonya'daki üç büyük Zen Budist mezhepten biridir. Diğer iki mezhep ise Rinzai okulu ve Ōbaku'dur. Okul ilk defa Çin'de Tang Hanedanı döneminde Dongshan Liangjie tarafından Caodong adıyla kurulmuş, 13. yüzyılda Dogen Zenji tarafından Japonya'ya getirilmiştir. Günümüzde Japonya'da Dogen, Keizan Jōkin ile birlikte Sōtō Zen'in iki kurucusundan biri olarak kabul edilir.

Shikantaza (只管打坐) daha çok Zen Budist Soto okulunda anılmakla birlikte tüm Zen okullarınca benimsenmiş olan bir zazen uygulamasıdır. İlk olarak Dogen'in ustası Rujing tarafından kullanılmış olan terim, "yalnızca oturmak" olarak çevrilebilir. Kimi araştırmacılar terimin kökeninin kesin olmamakla birlikte Pāli dilindeki vipassana terimine dayanabileceğini belirtmiştir.

Afyon (Akroinon) Savaşı, Akroinon'da Anadolu platosunun batı ucunda, 740 yılında Emevi Arap ordusu ve Bizans İmparatorluğu güçleri arasında yapıldı. Arapların başında Abdullah El-Battal ve El-Malik Bin Su'aib, Bizansların başında İmparator III. Leon ve onun oğlu, gelecekteki V. Konstantinos vardı. Savaş Bizansların kesin galibiyeti ile sonuçlandı ve Arapların Anadolu'daki ilerleyişi durmuş oldu.

İkiliksizlik veya Nondüalizm şeylerin birbirinden farklı görünmekle birlikte ayrı olmadıklarını savunan görüştür. İkiliksizlik inanç, durum, teori, pratik veya bir felsefeye atıfla kullanılır. Kavramın "Monizm" veya nitelikli monizm ile bağlantısı vardır.

Muhtelif Budist terim ve kavramların asıl terimin bütün derinliğiyle kapsayacak Türkçe tercümeleri yoktur. Aşağıda birçok mühim Budist terim, kısa tanımlar ve hangi dilde kullandıkları sıralanmıştır. Bu listede terimleri asıl şekline göre düzenlemek ve başka dillerdeki tercüme ve eş anlamlı kelimeleri vermeye çalıştık.

Bu madde, 19. yüzyıl filozofu Friedrich Nietzsche hakkında yazılan eserlerin kaynak dizinidir.

<span class="mw-page-title-main">Hip hop müzik</span> Müzik tarzı

Hip hop, rap eşliğinde ritmik bir müzik ve kafiyeli ifadelerle oluşturulan bir müzik tarzıdır. Hip hop kültürünün bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Theofani</span>

Teofani bir insan veya başka bir canlının bir tanrıyı görmesini ifade eden terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Ali el-Hadî</span> On İki İmamın onuncusu

Ali el-Hadî veya Ali Naki, On İki İmam'ın onuncusu, 9. İmam Muhammed el-Cevâd'ın oğlu.

<i>Ensō</i>

Ensō, Zen Budizmi'nde zihnin vücudun yaratmasına izin vermediği bir anı ifade etmek için bir veya iki engelsiz fırça darbesi ile elle çizilmiş bir çemberdir. Ensō, mutlak aydınlanmayı, gücü, zarafeti, evreni sembolize eder ve Japon estetiğinden doğan minimalizm ile karakterizedir.

Sethianizm, milattan önce 2. ve 3. yüzyıllar arasında Gnostisizm akımından gelişerek ortaya çıkan, içerisinde Hellenist Yahudilik felsefesi, Hristiyanlık ve Platonizm unsurları barındıran bir akımdır.

<span class="mw-page-title-main">Creampie</span> creampie

Creampie ya da içine boşalma, cinsel ilişki sonrasında vajina veya anüs içine prezervatifsiz bir şekilde ejakülasyon gerçekleştirilip, spermin içine boşalınan organdan dışarı sızması ile sonuçlanan bir çeşit cinsel eylem. Pornografik video ve filmlerde sıklıkla gerçekleştirilmektedir.

Yezîd bin Ziyâd bin Abīhi, Halife I. Yezîd'in saltanatı sırasında 680/81 yılları arasında Sistan vilayetinden sorumlu Emevî generalidir. Kardeşlerinden biri olan Ubeydullah veya Salim tarafından sırasıyla 680 veya 681 yılında Basra veya Horasan valisi olarak atandı. Yezid, Sistan emiri olarak atanırken, kardeşi Ebu Ubeyde saha komutanı yapıldı. 683/84'te iki kardeş, Zabulistan'ın Zünbil'ine ve Kâbil'in Türk Şahilerine karşı bir sefer düzenlediler. Ancak güçleri bozguna uğratıldı ve Yezîd öldürüldü, Ebu Ubayda yakalandı.

Muhammed bin Yûsuf es-Sekafî, 8. yüzyılın başlarında Emevî valisiydi.

Ebû Yezîd (Ebü’s-Sımt) Şürahbîl b. es-Sımt b. el-Esved el-Kindî eş-Şâmî genellikle İbnü's-Simṭ olarak anılır, 636'da Kadisiye Muharebesi'nde Sasani Perslerine karşı Müslüman ordusunda bir Kindite komutanıydı ve daha sonra Muâviye bin Ebu Süfyan'ın Suriye valiliği (639–661) ve halifelik (661–680) dönemlerinin yakın çevresinin Humus merkezli bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">İkkyū</span> Japon Budist keşiş ve yazar (1394–1481)

İkkyū eksantrik, ikon kırıcı bir Japon Zen Budist keşişi ve şairi. Japon sanat ve edebiyatının Zen tutum ve idealleriyle aşılanmasını sağlarken bekarlığa karşı duruşuyla Budist manastır töresine karşı gelmek de dahil olmak üzere Zen'in kendisi üzerinde de büyük etkisi olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.