İçeriğe atla

Dışişleri Bakanlığı (Sovyetler Birliği)

Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanlığı veya tam adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Dış İlişkiler Bakanlığı (RusçaМинистерство внешних сношений СССР), resmi olarak 16 Temmuz 1923 tarihinde kurulan devlet dairesi. 1946 yılına kadar Dışişleri Halk Komiserliği (RusçaНародный комиссариат по иностранным делам) veya Narkomindel olarak isimlendirilmişti. 1946-1991 yılı arasında Dışişleri Bakanlığı (RusçaМинистерство иностранных дел) olarak adlandırıldı.[1]

Bakanlık Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması'nın imzalanmasından sonra Rusya SFSC Dışişleri Halk Komiserliği'ne dayanarak tüm birlik düzeyinde 16 Temmuz 1923 tarihinde kuruldu. Seçilecek her bakan Sovyetler Birliği Bakanlar Konseyi Başkanı tarafından aday gösterilir ve Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından onaylanırdı.[2][3]

Dışişleri Bakanlığı, diplomatik anlaşmalar konusunda müzakerelerde bulunurdu, Sovyet dış politikalarını Uluslararası Merkez Komitesi Departmanı ile birlikte ele alırdı ve dünya ülkelerinin enternasyonalizm, dünya komünizmi ve anti-emperyalizm hedeflerine rehberlik yapardı. Mihail Gorbaçov Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri oluncaya kadar bakanlık yapısı büyük ölçüde aynı kaldı.[4][5]

Kaynakça

  1. ^ Uldricks, Teddy J. (1979). Diplomacy and Ideology - The Origin of Soviet Foreign Relations 1917-1930. Londra: Sage Publications. 
  2. ^ Annuaire diplomatique du Commissariat de peuple pour les affaires etrangeres (Fransızca ve Rusça). Moskova: Ежегодник Наркоминдела. 1935 [1929]. 
  3. ^ Chlevnjuk, O.V. (1992). 1937-ой: Сталин и советское общество. Moskova: Республика. 
  4. ^ Knoll, Viktor; Kölm, Lothar (1995). Michael G. Müller (Ed.). "Das Narkomindel im Urteil der Partei. Ein Kaderanalyse aus dem Jahre 1930". Berliner Jahrbuch für osteuropäische Geschichte (Almanca). Berlin: Akademie Verlag. 
  5. ^ Korzhichina, T.P.; Figatner, Ju Ju. (1993). Советская номенклатура: становление, механизмы, действия (Rusça). 7. Вопросы истории. ss. 25-38. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Andrey Gromıko</span> Sovyet diplomat

Andrey Andreyeviç Gromıko, Sovyet diplomat, 1957-1985 yılları arası Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">NKVD</span>

NKVD veya İçişleri Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nin çeşitli meselelerini idare eden devlet birimi. NKVD 1917'de kurulan ve başlangıçta düzenli polis çalışması yürütmek ve ülkenin hapishanelerini ve çalışma kamplarını denetlemekle görevli bir Sovyet kolluk kuvvetiydi. 1930'da dağıtıldı, ancak 1934'te tüm sendikaları kapsayan bir komiserlik olarak yeniden kuruldu. Bu süre zarfında NKVD, OGPU'nun işlevlerini üstlendi ve hem düzenli polislik faaliyetlerinden hem de gizli polis faaliyetlerinden sorumlu oldu. Özellikle Joseph Stalin yönetimindeki Büyük Temizlik sırasında siyasi baskıdaki rolü ve yargısız infazlara, Gulag zorunlu çalışma kampları sistemine ve daha zengin köylülere yönelik baskıya dahil olmasıyla bilinir. Ayrıca Sovyet sınırlarının korunması, casusluk ve Polonya'daki baskı ve katliamlar da dahil olmak üzere diğer ülkelerde Sovyet politikasının uygulanmasını denetledi. 1946'da tüm Halk Komiserliklerinin adı Bakanlık olarak değiştirildi ve NKVD İçişleri Bakanlığı (MVD) oldu.

<span class="mw-page-title-main">Maksim Litvinov</span>

Maksim Maksimoviç Litvinov, Sovyet diplomat ve 1930-1939 yılları arasında görev yapan Sovyetler Birliği Dışişleri Halk Komiseri. Dünya ölçeğinde silahsızlanma ve Nazi Almanyası'na karşı Batılı devletlerle ortak bir güvenlik sistemi oluşturma görüşlerinin önde gelen savunucularından oldu.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Çiçerin</span> Sovyet diplomat ve politikacı (1872–1936)

Georgi Vasilyeviç Çiçerin, Rus marksist devrimci, 1918-1930 yılları arasında Sovyet Dışişleri Halk Komiseri görevi yapan Sovyet politikacı, diplomat, tarihçi ve müzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Vışinski</span>

Andrey Yanuaryeviç Vışinski, Sovyet devlet adamı, diplomat ve hukukçu. 1930'larda Moskova'da yürütülen Büyük Temizlik duruşmaları sırasında başsavcılık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">SMERŞ</span>

SMERŞ, Kızıl Ordu'da kurulmuş 3 bağımsız karşı-istihbaharat servislerinden biridir. 1942'nin geç dönemlerinde kuruldu ama halka duyurulması 14 Nisan 1943 tarihindedir. SMERŞ ismi Josef Stalin tarafından verildi. Kurumasındaki ana amaç Kızıl Ordu'ya Nazi Almanyası tarafından yapılan sızma girişimlerini engellemektir.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Aralov</span>

Semyon İvanoviç Aralov Sovyet asker, devlet adamı ve devrimci. Kızıl Ordu’ya bağlı istihbarat teşkilatı GRU kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Dış İstihbarat Servisi (Rusya)</span>

Rusya Federasyonu Dış İstihbarat Servisi (Rusça: Служба внешней разведки, Rusça telaffuz: [Sluʐbə vnʲɛʂnʲɪj rɐzvʲɛtkʲɪ]; tra. Sluzhba vneshney razvedki; ya da SVR RF ağırlıklı sivil işler için, Rusya'nın dış istihbarat kuruluşudur. SVR, KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü organizasyonunun halefidir. Askeri casusluk işlerinde karşılığı GRU olmaktadır. SVR RF Aralık 1991 yılından bu yana KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü halefi konumundadır. SVR'nin yönetim merkezi Moskova'da Yasenevo Bölgesi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Türk Boğazları krizi</span> Soğuk Savaş sırasında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki kısa süreli bölgesel kriz

Türk Boğazları krizi, Soğuk Savaş sırasında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki kısa süreli bölgesel krizdir. Türkiye, II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar tarafsızlığını korumayı başarmıştı. Sovyet hükûmeti tarafından Türk hükûmetine, Rus nakliye gemilerinin Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan Türk Boğazları'ndan serbestçe geçebilmesi için baskı yapılmaya başlandı. Türk hükûmetinin, Sovyetler Birliği'nin taleplerini kesin bir dille reddetmesi, bölgedeki tansiyonu arttırarak, krizi bir güç gösterisine dönüştürdü. Bu olay, daha sonra Truman Doktrini'nin ortaya çıkmasına belirleyici bir faktör olarak hizmet etti. Bu kriz Türkiye'nin yüzünü tamamen Batı'ya, yani Amerika Birleşik Devletleri ve NATO'ya döndürmesine neden oldu. Bu tarz olaylar Türkiye'nin günümüzde dünya üzerindeki gücünü pekiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Azerbaycan)</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı —yabancı ülkeler ve uluslararası organizasyonlar alanında faaliyet gösteren Azerbaycan yürütme organı. Şu anda Bakanlığı Ceyhun Bayramov yönetiyor.

<span class="mw-page-title-main">Şalva Eliava</span>

Şalva Zuraboviç Eliava Megrel kökenli Gürcü Eski Bolşevik, Orta Asya ve Kafkasya'nın Sovyetleştirilmesinde önemli katkılarda bulunmuş Sovyet devlet adamı. Josef Stalin’in 1936-1938 yılları arasındaki Büyük Temizlik operasyonlarının kurbanlarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İvan Papanin</span> Sovyet kâşif

İvan Dimitriyeviç Papanin - - Sovyet kâşif. Coğrafî Bilimler Uzmanı ve Tümamiral (1943).

Sovyet gizli polis teşkilatlarının zaman içinde devamlılıkları vardı. Ekim Devriminden sonra Vladimir Lenin'in 20 Aralık 1917 tarihli kararıyla oluşturulan ilk gizli polise "Çeka" (ЧК) adı verildi. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında KGB'nin ardılı konumundaki Rusya Federal Güvenlik Servisi'nde çalışanlar hâlâ gayriresmî olarak Çekist olarak adlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Rusya)</span>

Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı, Rusya'da ülkenin dış ilişkilerinin ve dış politikasının düzenlenmesinden sorumlu bakanlıktır. Bakanlık, Moskova'da Smolensk Meydanı'nda yer almaktadır. Mevcut bakan Sergey Lavrov'dur.

Rusya SFSC Dışişleri Halk Komiserliği, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin merkezi Dışişleri bakanlığı görevini yürüten ve ikili ilişkilerden sorumlu yönetim organıdır. Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın öncülüdür. 1917-1923 ile in 1944-1946 yılları arasında görev yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Anatoli Lavrentyev</span>

Anatoli Yosifoviç Lavrentyev, 1944-1946 yılları arası Rusya SFSC Dışişleri Halk Komiseri görevi yapan Sovyet diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Cömert Tokayev</span> 2. Kazakistan cumhurbaşkanı

Kasım Cömert Kemeloğlu Tokayev, günümüzdeki Kazakistan devlet başkanı ve siyasetçi. 29 yıl devlet başkanlığı görevini yapan Nursultan Nazarbayev'in istifasının ardından vekaleten devlet başkanı oldu ve 10 Haziran'da yapılan seçimlerde birinci gelerek devlet başkanı oldu. 16 Ekim 2013 - 19 Mart 2019 ve 11 Ocak 2007 - 15 Nisan 2011 tarihleri arasında Kazakistan Senatosu Başkanı olarak görev yaptı. Tokayev, 1 Ekim 1999 - 28 Ocak 2002 tarihleri arasında Kazakistan Başbakanı ve 12 Mart 2011 - 16 Ekim 2013 tarihleri arasında Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Genel Müdürü olarak görev yaptı.

Devlet Güvenliği Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nde görev yürüten gizli polisin, 3 Şubat 1941'den 20 Temmuz 1941'e kadar faaliyet yürüten, ardından 1943'te Devlet Güvenlik Bakanlığı olarak yeniden adlandırılmadan önce var olan istihbarat ve karşı istihbarat birimi.

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Belarus)</span>

Belarus Dışişleri Bakanlığı Belarus'un dış ilişkilerini yürüten Belarus hükûmeti bakanlığıdır.

Devlet Güvenlik Bakanlığı, Sovyetler Birliği'nde devlet güvenliği ve istihbarattan sorumlu bakanlıktı. Bakanlık 1946 yılında Devlet Güvenliği Halk Komiserliği'nin (NKGB) adının değiştirilmesi sonucu kurulmuş olup gizli polis görevleri, dış ve iç istihbarat ve karşı istihbarat ile ilgilenmekteydi. 1954 yılında KGB adını aldı.