İçeriğe atla

Dışarı boşalma

Dışarı boşalma, geri çekme yöntemi ya da koitus interruptus (Lat. coitus: cinsel ilişki, interruptus: kesilmiş) erkeğin cinsel ilişki sırasında ejakülasyondan önce penisini kadının vajinasından geri çekip başka ortama boşalmasıyla gerçekleşen gebelik önleme (kontrasepsiyon) işlemidir. Bu doğum kontrol yöntemi en az iki bin yıldır kullanılmaktadır. Araştırmalara göre 1991 yılında tahmini 38 milyon çift bu yöntemi kullanmıştır. Dışarı boşalma cinsel yolla bulaşan hastalıklara (CYBH) karşı koruma sağlamaz.

Tarihçe

Gebeliğe engel olmayı sağlayan dışarı boşalma yönteminin belki de en eski belgesi Tevrat'ta geçen Onan'ın hikâyesidir. Bu metnin 2500 yılı aşkın bir süre önce yazıldığına inanılır. Antik Yunan ve Roma uygarlıklarının küçük aileler tercih ettiği ve çeşitli doğum kontrol yöntemlerine hakim oldukları bilinir. Dışarı boşalmanın zaman zaman doğum kontrol yöntemi olarak kullanıldığını tarihçilere düşündüren bazı belgeler mevcuttur. Bununla birlikte bu toplumlar doğum kontrolünü kadınların sorumluluğu altında gördüler ve sadece kaynağı sağlam olan kontrasepsiyon yöntemleri, kadınların kontrolündeki cihazlardı (hem ovül gibi elverdiğince etkili, hem de muska gibi etkisiz).

5. yy'daki Batı Roma İmparatorluğunun çöküşünden sonra kontraseptif yöntemler Avrupa'da uygulamadan kalkmıştır. Örneğin, ovül kullanımıyla ilgili 15. yy'a kadar herhangi bir kaynak bulunamamıştır. Geri çekme yöntemi Roma İmparatorluğu dönemi boyunca uygulandıysa da çöküşüyle birlikte yöntemle ilgili bilgi birikimi de kaybolmuş olabilir.

18. yy'dan bu yana daha modern yöntemler keşfedilene dek, geri çekme yöntemi; Avrupa, Kuzey Amerika ve daha birçok yerde kullanılan en popüler doğum kontrol yollarından biri olmuştur.

Etkileri

Çoğu doğum kontrol yönteminde olduğu gibi güvenilir etkiye sadece doğru ve tutarlı kullanımında ulaşılabilir. Araştırmalar yöntemin uygulanışında gözlenen başarısızlık oranının yıllık %15 ila %28 arasında değiştiğini gösteriyor. Karşılaştıracak olursak günümüzde oral kontraseptifler %2 ila %8, spiraller %0,8 ve prezervatifler %10 ila %18 başarısızlık oranına sahiptir. Yine de bazı yazarlar dışarı boşalma ile prezervatif kullanımının aynı etkiye sahip olduğunu öne sürmektedirler. Bu yüzden bu konunun daha fazla araştırılmaya ihtiyacı vardır.

En doğru ve kusursuz kullanımda dışarı boşalmanın başarısızlık oranı %4'e, oral kontraseptiflerin %0,3'e, spirallerin %0,6'ya ve prezervatiflerin de %2'ye geriliyor.

Yöntemin etkisine gölge düşüren bir yan olarak ejakülasyondan önce penisten gelen zevk suyunun sperm hücreleri içeriyor olması öne sürülür. Bununla birlikte birçok küçük çaplı araştırmada da bu sıvının içinde canlı bir sperm hücresi bulmada başarısız olunmuştur. Daha büyük çaplı ve kesin araştırmalar yapıldığında bu yöntemin başarısızlığının birincil sebebinin zevk suyunun bir önceki ejakülasyondan kalan sperm hücrelerini içine aldığı yönünde olduğuna inanılmıştır. Bu sebepten dolayı erkek partnerin iki ejakülasyon arası üretranın spermden temizlenmesi için idrar boşaltması ve kadının vulvasına yaklaşabilecek nesnelerin (eller ve penis gibi) meniden temizlenmesi önerilir.

Avantajları

Dışarı boşalmanın avantajı diğer kontrasepsiyon yöntemlerine ulaşabilecek durumda olmayan ya da bu yöntemleri reddeden bireylerin başvurabileceği bir yöntem olmasıdır. Bazı erkekler partnerlerini hormonal kontraseptiflerin yan etkilerinden korumak için ya da cinsel ilişkiden tam randıman alabilmek ve partnerlerini tam olarak "hissedebilmek" için bu yöntemi tercih etmektedirler. Bazı kadınların çeşitli hormonal kontrasepsiyon yerine bu yöntemi tercih etmelerinin sebebiyse bu kimyasalların depresyon, dengesiz ruh hali, vajinal kuruluk, libido azalması, kilo artışı, mide bulantısı ve baş ağrısı gibi yan etkilerinden uzak durmaktır. Ayrıca nakdi bir maliyetinin olmaması, herhangi bir aygıt kullanımını gerektirmemesi, fiziksel yan etkilerinin olmaması, tıbbi danışma ya da reçete gerektirmeden uygulanabilir olması ve cinsel uyarım için bir engel taşımaması bu yöntemi tercih sebebi kılar.

Dezavantajları

Spiral, hormonal kontraseptif ve prezervatif gibi diğer yaygın gebelik önleme yöntemlerine göre dışarı boşalma; hamileliği engellemede daha az etkiye sahiptir. Bu yöntem AIDS gibi cinsel yollarla bulaşan hastalıklardan korumada da çok etkisizdir çünkü zevk suyu mukozayla temas halinde olursa partnere bulaşabilecek viral parçacıklar ve bakterileri taşıyabilir. Buna rağmen ilişki esnasında karşılıklı olarak alıp verilen vücut sıvılarının miktarının azaltılması, az sayıdaki patojen yüzünden hiçbir yöntem kullanmamaya nazaran hastalık bulaşma ihtimalini azaltır.

Bu yöntemi kullanmak bazı çiftler için zor olabilir. Çünkü cinsel ilişkinin yarıda kesilmesi bazı çiftler için cinsel olarak hayal kırıklığı ya da hoşnutsuzluk yaratabilir.

Masters and Johnson araştırma grubu dışarı boşalmayı cinsel problemleri (erken boşalma, iktidarsızlık gibi) artıran bir yöntem olarak kabul eder. Fakat bu iddiayı destekleyen bilindik bir kanıt yoktur.

Yaygınlık

Dünya çapında doğurganlık çağındaki kadınların %3'ü bu yöntemi birincil gebelik önleme metodu olarak kullanmaktadır. Yöntemin bölgesel popülaritesi oldukça farklılık gösterir. Örneğin 1990'ların sonunda yapılan bir araştırmaya göre Afrika genelinde bu oran %1 iken Batı Asya'da %16'dır.

Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan araştırmalar üreme çağındaki kadınların %56'sının dışarı boşalma yöntemini en az bir kere kullandığını göstermiştir. 2002 yılında ABD'de çiftlerin sadece %2,5'u bu yöntemi birincil gebelik önleme yöntemi olarak tercih etmişlerdir.

Gençlerdeki Başarısızlık Oranları

Bazı araştırmalar dışarı boşalma yönteminin birçok lise öğrencisi için birincil doğum kontrol metodu haline geldiğini gösteriyor. Bir ankete göre gençlerin %13'ü son cinsel ilişkisinde dışarı boşalma yöntemini uygulamış. Gençlerde tahmini yıllık başarısızlık oranıysa %31. Bu yüksek başarısızlık oranı ise yöntemin hatalı kullanılmasından ve yöntemle ilgili deneyimsiz olunuşundan kaynaklanıyor. Birçok gencin, özellikle hayatında ilk kez cinsel ilişkiye girenlerin, kendilerine hakim olmakta zorluk çektiklerinden ve deneyimsiz olduklarından dolayı orgazm esnasında kendilerini geri çekmeden önce partnerlerinin vajinalarının içine bir miktar boşaldıkları görülür. Bu da hamileliğe kolaylıkla yol açabilir.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mastürbasyon</span> cinsel organın uyarılması

Mastürbasyon, sürtünme yoluyla cinsel ilişki olarak, cinsel organın genellikle orgazm oluncaya kadar uyarılması eylemidir. Tek başına, kendi kendine veya başka biri tarafından el yoluyla ve parmaklama), ayak yoluyla ya da cinsel ilişkiye girmeden vücudun başka kısımlarıyla veya seks oyuncağıyla yapılabilir. Karşılıklı mastürbasyon, bir cinsel partnerle yapılan mastürbasyondur ve bir partnerin cinsel organlarının elle uyarılmasını içerebilir veya penetratif olmayan bir seks biçimi olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Orgazm</span> Yoğun cinsel uyarı sonucunda ulaşılan, kişiye maksimum zevk veren fizyolojik ve psikolojik durum

Orgazm, cinsel uyarı sonucunda ulaşılan ve kişiye zevk veren fizyolojik ve psikolojik durumdur. Pelvis bölgedeki ritmik kas kasılması ile sonuçlanır. Orgazm, cinsel deneyimin en üst düzeyidir. Bu durum, genellikle erkeklerde ereksiyon (sertleşme) sonrası yaşanan boşalma, kadınlarda ise klitoris ve G noktasının uyarılması sonucu vajinada kasılmalar olması ile gerçekleşir. Orgazm sırasında her iki cinste de kızarma, nefes ve kalp hızının artması, istemsiz kasılmalar, bazen de titreme gibi fiziksel etkiler beraber görülür. Orgazma cinsel ilişki ya da mastürbasyon ile ulaşılabilir. Orgazm durumu 10 ila 20 saniye arası kadar sürer. Ama kullanılan bazı ilaç ve kremlerle bu süre uzatılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Prezervatif</span> doğum kontrol ve cinsel yolla bulaşan hastalık önleme cihazı

Prezervatif veya kondom, birinci amacı aile planlaması için dişide gebelik olmasını önlemek, 2. amacı bel soğukluğu, frengi ya da AIDS gibi daha çok cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemek amacıyla cinsel ilişki sırasında kullanılan bir tür bariyer doğum kontrolüdür. Bir erkeğin sertleşmiş olan penisine takılır ve boşalmış meninin fiziksel bir şekilde cinsel partnerin vücuduna girmesini engeller. Prezervatiflerin su geçirmezliği, esnekliği ve dayanıklılığından dolayı bir sürü diğer ikincil işlemde de kullanılır. Bunların arasında kısırlık tedavisinde kullanmak amacıyla meni toplamak ya da su geçirmez mikrofon oluşturmak veya tüfek namluların tıkanmalarını önlemek gibi cinsel olmayan işlemleri de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Oral seks</span> ağız yoluyla yapılan cinsel ilişki türü

Oral seks, oral ilişki veya ağızdan ilişki, sertleşme hâldeki bir penis, uyarılmış bir vajina veya anüsün ağızla uyarılmasını içeren bir cinsel ilişki türüdür. Cunnilungus olarak bilinen oral seks türü vajina veya vulva üzerinde yapılırken, fellatio olarak bilinen diğer tür ise penis üzerinde yapılır. Oral seks, tarih boyunca hemen her toplumda heteroseksüel ve eşcinsel insanlar tarafından uygulanmıştır.

Doğum kontrolü, geçici veya kalıcı olarak hamileliği engellemek ya da hamile kalma olasılığını azaltmak amacıyla çeşitli yöntemlerin, araç-gereçlerin ya da ilaçların kullanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel ilişki</span> üreme, cinsel zevk veya her ikisi için gerçekleştirilen çiftleşme eylemi

Cinsel ilişki, cinsel birleşme, çiftleşme, vajinal seks veya sadece seks, bir erkeğin sertleşmiş penisinin, uyarılmış bir kadın vajinasının içine girmesini kapsayan, cinsel zevk ya da üreme amaçlı yapılan bedensel ilişkidir. Bunun yanı sıra, diğer penetrasyon tehlikesi içeren anal seks, oral seks, parmaklama, dildo kullanma gibi cinsel aktiviteler de eşcinsel veya heteroseksüel olmasına bakılmaksızın bir cinsel birleşme olarak kabul edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Seks pozisyonları</span> Cinsel ilişki sırasında iki bireyin vücutlarını kullanım şekli

Seks pozisyonları, cinsel ilişki sırasında iki partnerin vücutlarını kullanım şeklini vurgulayan bir terimdir. Misyoner pozisyonu çiftler için sekste en fazla uygulanan cinsel birleşme şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Boşalma</span> cinsel ilişki veya mastürbasyon sonunda, sperm bulunduran meni sıvısının penisin ucundaki çıkıştan dışarı atılması

Boşalma ya da ejakülasyon, erkek vücut yapısında spermlerin bulunduğu meni sıvısının penisin ucundaki çıkıştan dışarı atılmasıdır. Cinsel birleşmesinin son aşamasıdır ve orgazm ile eşlik eder. Boşalma, sperm hücreleri içeren meni nedeniyle doğal döllenmenin başlıca unsurudur. Cinsel ilişkinin yanı sıra, mastürbasyon ile de boşalma gerçekleşebilir. Boşalma, uyku sırasında kendiliğinden de meydana gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Erkek erkeğe seks</span> seks çeşidi

Erkek erkeğe seks veya erkeklerle seks yapan erkekler, bir veya birden fazla erkek birey tarafından yapılabilen cinsel ilişki türüdür. Tarih boyunca hemen her toplumda heteroseksüel ve eşcinsel insanlar tarafından uygulanmıştır. Erkek erkeğe seks günümüzde bazı ülkelerde yasal olarak kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tüp bebek</span> Tüp bebek işlemi

Tüp bebek ya da bilimsel ismiyle in vitro fertilizasyon (IVF), bir yumurtanın sperm tarafından, vücut dışında suni olarak döllenmesi sürecidir. IVF, kısırlık tedavisinde diğer yardımlı üreme yöntemleri başarısız olduğunda kullanılan önemli bir tedavi yöntemidir. IVF işlemi, bir kadının yumurtlama sürecini izlemek, yumurtayı yumurtalıklardan almak ve laboratuvar ortamında sperm ile dölleyerek döllenmiş yumurtanın (zigot) daha sonra hastanın rahmine başarılı bir gebelik oluşturulması amacıyla tekrar aktarılması şeklinde özetlenebilir. Bir kadının doğal döngüsünün ovum (yumurta) toplamak için izlenmesine "doğal siklus IVF" denir. İlk başarılı doğan "tüp bebek" olan Louise Brown, 1978 yılında doğmuştur. Louise Brown, doğal siklus IVF sonucu olarak doğmuştur. Fizyolog Robert G. Edwards, 2010 yılında bu tedaviyi geliştirdiği için Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kadına yönelik şiddet</span> kadınlara yönelen cinsiyet temelli şiddet eylemleri

Kadına yönelik şiddet, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren ya da verebilecek olan her türlü eylem, uygulama ya da bu tür eylemlerle tehdit edilme, zorlanma veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakılmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğurganlık tahmini</span>

Doğurganlık hesaplama veya doğurganlık tahmini, bir kadının âdet döngüsü çerçevesinde doğurgan olduğu ve doğurgan olmadığı evreleri bulmak için kullanılan yöntemleri kapsar. Halk arasında yumurtlama hesaplama gibi isimlerle de bilinir. Ovülasyondan 5 ila 1-2 gün öncesini kapsayan ve hesaplanmak istenen bu en doğurgan dönem, cinsel ilişki sonrasında döllenmenin ve hamile kalınmanın en olası olduğu zaman aralığını tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Güvenli seks</span> CYBE kapmanın risklerini düşürme yolları

Güvenli seks, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların (CYBE), özellikle HIV'in bulaşma veya kapma riskini azaltmak için çeşitli yöntemler veya gereçleri kullanan cinsel aktivitedir. "Güvenli seks", güvenli seks uygulamalarından bazılarının CYBE risklerini tamamen ortadan kaldırmadığını göstermek için bazen daha güvenli seks veya korunmalı seks olarak da adlandırılır. Aynı zamanda, gebeliği önlemeyi amaçlayan ve bazen CYBE risklerini azaltabilen veya ve azaltamayan yöntemleri tanımlamak için kullanılır.

Flört şiddeti, flört ilişkisinde eşlerden birinden diğerine beraberlikleri sırasında veya beraberlikleri bittikten sonra yönelen duygusal, fiziksel ve cinsel saldırganlık eylemleri.

<span class="mw-page-title-main">Surata boşalma</span> başkasının yüzüne boşalmayı içeren cinsel aktivite

Surata boşalma veya surata attırma, bir erkeğin bir veya daha fazla cinsel partnerinin yüzüne meni boşalttığı bir cinsel aktivitedir. Surata boşalma, penetratif olmayan bir seks şeklidir, ancak genellikle vajinal seks, anal seks, oral seks, manuel seks veya mastürbasyon gibi başka bir cinsel uyarılma yönteminden sonra gerçekleştirilir. Ayrıca pornografik filmlerde ve videolarda düzenli olarak, genellikle bir sahneyi kapatmanın bir yolu olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yanal koital pozisyonu</span>

Yanal koital konumu, Masters ve Johnson tarafından İnsan Cinsel Tepkisinde tanımlanan bir seks konumudur. Konum, denedikten sonra heteroseksüel katılımcıların %75'i tarafından tercih edildi.

Dölleme ya da tohumlama eşeyli üreyen canlılarda üremek ya da dişiyi döllemek amacıyla, spermin dişi üreme sistemine girişi. Sperm memelilerde rahime veya fallop tüpüne iletilir. Memelilerde dölleme normalde cinsel ilişki veya çiftleşme sırasında meydana gelir, ancak tohumlama suni tohumlama gibi başka yollarla da gerçekleşebilir.

<span class="mw-page-title-main">Rahim içi araç</span> Doğum kontrol cihazı

Rahim içi kontraseptif cihaz veya spiral olarak da bilinen rahim içi araç (RİA), hamileliği önlemek için rahim içine yerleştirilen küçük, genellikle T şeklinde bir doğum kontrol cihazıdır. RİA'lar, uzun etkili geri dönüşümlü doğum kontrolünün bir şeklidir. Bir araştırma, kadın aile planlaması sağlayıcılarının uzun etkili geri dönüşümlü doğum kontrolününyöntemlerini (%41,7) genel halktan (%12,1) daha sık seçtiklerini buldu. Doğum kontrol yöntemleri arasında, RİA'lar, diğer kontraseptif implantlarla birlikte, kullanıcılar arasında en büyük memnuniyetle sonuçlanır.

<span class="mw-page-title-main">Levonorgestrel</span> kimyasal bileşik

Levonorgestrel, bir dizi doğum kontrol yönteminde kullanılan hormonal bir ilaçtır. Kombine doğum kontrol hapları yapmak için bir östrojen ile birleştirilir. Plan B One-Step markası altında satılan acil bir doğum kontrolü olarak, korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saat içinde yararlıdır. Seksten bu yana ne kadar çok zaman geçerse, ilaç o kadar az etkili olur ve hamilelik (implantasyon) meydana geldikten sonra işe yaramaz. Levonorgestrel, yumurtlama veya döllenmenin oluşmasını önleyerek çalışır. Gebelik şansını %57-93 oranında azaltır. Mirena gibi bir rahim içi araçta (RİA) gebeliğin uzun süreli önlenmesinde etkilidir. Levonorgestrel salan bir implant da bazı ülkelerde mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Kadın teslimiyeti</span>

Kadın teslimiyeti, bir kadının cinsel partnerinin tahakkümüne boyun eğdiği veya vücudunun partneri tarafından partnerinin cinsel zevki için cinsel olarak kullanıldığı bir ilişkidir. İfade genellikle BDSM ile ilişkilendirilir, burada bu tür eylemlere boyun eğme genellikle gönüllü ve rızaya dayalıdır. Boyun eğme genellikle kadının eşine bir dereceye kadar güven duymasını içerir. Baskın partner genellikle bir erkektir, ancak başka bir kadın da olabilir veya aynı anda birden fazla baskın partner olabilir. İtaatkar kadın, kontrolü baskın bir partnere bırakıp cinsel zevk veya duygusal tatmin elde edebilir.