İçeriğe atla

Dış Moğolistan

Qing Hanedanı zamanında Dış ve İç Moğolistan.

Dış Moğolistan (Moğolca: ᠭᠠᠳᠠᠭᠠᠳᠤ
ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ Gadagadu Monggol veya гадаад Монгол Gadaad Mongol; Çince: 外蒙古; pinyin: Wài Měnggǔ[1]), Qing Hanedanı döneminde günümüz Moğolistan devleti ile Rusya'ya bağlı Tuva Cumhuriyeti'ni kapsayan topraklar için kullanılan adlandırmaydı.

Günümüzde "Dış Moğolistan" bazen hâlen gayriresmî olarak Moğolistan'ı İç Moğolistan'dan ayırmak için kullanılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Huhbator Borjigin. 2004. The history and political character of the name of 'Nei Menggu' (Inner Mongolia). Inner Asia 6: 61-80.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan</span> Doğu ve Orta Asyada yer alan karasal bir ülke, devlet

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Moğollar</span> Doğu Asyada yaşayan etnik halk ya da etnik grup

Moğollar, Doğu ve Orta Asya kavimlerindendir. Asıl yurtları olan Moğolistan'ın ve Moğolistan devleti ile sınır paylaşan, fakat Çin'e bağlı olan İç Moğolistan bölgesinin yerli halkıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Moğolca</span> Moğol yerlisinin konuştuğu dil

Moğolca, Moğolistan ve civardaki bazı özerk bölgelerde resmî dil olan Asya dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Asya</span> Asya kıtasının alt bölgesi

Doğu Asya, Asya kıtasının doğu bölgesidir. Çin, Tayvan, Japonya, Kore, Uzak Doğu Rusya ve Moğolistan ülkelerini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Öngütler</span>

Öngütler, Cengiz Han zamanında Moğolistan'da adları geçen ve kendi tanımına göre Şatuolara dayanan bir Türk kavimdir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Çağatay Hanlığı</span>

Doğu Çağatay Hanlığı ya da Moğolistan Hanlığı, Tuğluk Temür 1363 yılında oğlu İlyas Hoca'yı Çağatay Hanlığı'na bağlı Doğu Çağatay Hanlığı'nın başına getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İç Asya</span>

İç Asya; günümüzde Batı Çin, Moğolistan ve Rusya'nın doğu kesimini oluşturan Kuzey Asya ile bir kısım Doğu Asya coğrafyasını kapsayan bölgedir. İç Asya kavramıyla kastedilen coğrafi alan, Orta Asya ile büyük oranda örtüşmesine karşın Kuzeydoğu Çin gibi İç Asya kavramının kapsadığı bazı bölgeler Orta Asya'ya dahil edilmemektedir. İç Asya, kabataslak şekilde Çin'in batı sınırı ile sınırlanmakta; Çin, Japonya ve Kore üçlüsünün kapsadığı coğrafya da Doğu Asya olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Huhhot</span>

Huhhot veya Hohhot, hem de Huhehot, Çin'e bağlı İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nin başkentidir. Günümüzde "Çin'in Süt Deposu" olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan pasaportu</span> Moğolistan vatandaşları Dünyada seyahat özgürlüğü açısından 84. sırada yer almaktadır

Moğol pasaportu, Moğolistan ya da Moğollar tarafından seyahat ve diğer faaliyetleri kolaylaştıran bir belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan'ın vize politikası</span> Moğolistana giriş için gerekli olan izinleri dair politika

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Moğolistan a gelen ziyaretçilerin vize alması gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan-Türkiye ilişkileri</span>

Moğolistan-Türkiye ilişkileri, Moğolistan ile Türkiye Cumhuriyeti'nin 1969 yılından bu yana sürdürdüğü diplomatik ilişkileri ve uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Demokratik Devrimi</span>

Moğolistan Demokratik Devrimi, 1990 yılında Moğolistan'da gerçekleşen demokratik barışçıl devrimdir. Devrim, sosyalist hükûmete karşı açlık grevleri ve protesto gösterileri ile başladı. Başkent Ulan Batur'un Sühbatur Meydanı'nda çoğunlukla gençler tarafından öncülük edilen protestolar kansız bir şekilde otoriter yönetimin istifasıyla sona erdi ve yeni bir anayasa oluşturuldu ve çok partili demokratik düzene geçildi.

<span class="mw-page-title-main">Shangdu</span>

Shangdu, Kubilay Han'ın Yuan Hanedanı'nın Hanbalık'tan önceki başkenti ve daha sonra hanedanın yazlık başkenti idi. Şehir günümüzde İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nin Xilin Gol aymağında Pekin'in 275 km kuzeyinde yer almaktaydı. Shangdu 1275 yılında Venedikli gezgin Marco Polo tarafından ziyaret edilmiş olup 1369 yılında Zhu Yuanzhang komutasındaki Ming Ordusu tarafından yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Altun Tamgan Tarkan Yazıtı</span>

Altun Tamgan Tarkan Yazıtı, İhe Ashete Yazıtı ya da Höl Asgat Yazıtı, 1891 yılının ağustos ayında Rus bilim insanı N. P. Levin tarafından bulunmuştur. Yazıt Nikolay Yadrintsev, Vasili Radlof, Hüseyin Namık Orkun vb. birçok bilim insanı tarafından incelenmiş ve estampajları çıkarılmıştır. Altun Tamgan Tarkan Yazıtı, Moğolistan'n Bulgan aymagının Mogod sumunda, Tülee Uul Dağı'nın batısında kalan Asgatan Höndiy bölgesindeki Asgat Vadisi'nde bulunmaktadır. Altun Tamgan Tarkan Yazıtı, Koşo Saydam Gölü'nde bulunan Orhun Yazıtları'nn yaklaşık olarak 53 km kuzeydoğusunda bulunmaktadır.

Moğol alfabesi, Moğolca'nın yazımı için Eski Uygur alfabesi türetilen bir alfabedir. Alfabe 13. yüzyılda oluşturulmuş olup Oyrat ve Mançu dillerine de uyarlanmıştır. Moğol alfabesi yukarıdan aşağı doğru yazılır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeybatı Çin</span>

Kuzeybatı Çin, Çin Halk Cumhuriyeti'nin coğrafi bölgelerinden biridir. Sincan ve Ningksia özerk bölgelerini ve Şensi, Kansu ve Çinghay eyaletlerini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Halk Cumhuriyeti</span> 1924-1992 yılları arasında Doğu Asyada hüküm sürmüş sosyalist devlet.

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (Moğolca: Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Bügd Nairamdakh Moğol Ard Uls, 1924 ile 1992 yıllar arasında Asya kıtasında bugünkü Moğolistan sınırları içerisinde egemen olan sosyalist devlet.

Sum, Moğolistan ile Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir idari bölümdür. Terim, Moğolistan'da illerden sonra gelen ilçeler için kullanılmakta olup İç Moğolistan'da ise belde düzeyi idari bölümlerdir. Bunun dışında Rusya'nın Tuva ve Buryat cumhuriyetlerinde de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şiveyler</span>

Şiveyler Uzakdoğu Moğolistan, Kuzey İç Moğolistan, Kuzey Mançurya ve Okhotsk Denizi kıyısındaki bölgede yaşayan bir Proto-Moğol halkıydı. Şivilerden bahseden kayıtlar Kuzey Wei zamanındandır. (386-534) Cengiz Han yönetiminden sonra Moğol ve Tatar isimleri Şiveyler yerine kullanılmaya başlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.