Dünyanın en yüksek yapıları

Dünyanın en yüksek yapıları belirlenirken genellikle doğrudan tanım yapmak mümkünse de, dünyanın en yüksek binasını ya da kulesini belirlemek o kadar kolay olmamaktadır. Bunun nedenleri ya bina ve kule dendiği zaman tam olarak ne kastedildiğinin ya da bunların ölçümlerinin nasıl yapıldığının tartışmalı olmasıdır. Ulusal ve yerel prestij sorunları farklı insanların farklı cevapları kabul etmesine neden olmaktadır. Yani nesnel bir yaklaşım belirlemek oldukça zordur.

Kesin yükseklik söz konusu olduğunda en yüksek yapılar genellikle gökdelenlerdir Buna rağmen hâlen bazı soru işaretleri bulunmaktadır:

listeye hala yapım aşamasında bulunan yapılar dahil edilmeli midir?
suda yükselen binaların suyun altında kalan kısımları yüksekliklerine dahil edilebilir mi?

Kuleler söz konusu olduğunda şöyle bir tartışma da ortaya çıkar:

çelik kablo /gergi teli destekli kuleler sayılabilir mi?

Binalar için şu tartışmalar söz konusudur:

iletişim kulelerindeki gözlem odaları yaşanılabilir sayılmalarını sağlar mı?
sadece yaşanılabilir kısımların yüksekliği mi sayılmalıdır?
çatılardaki antenler binaların yükseklik ölçümlerine dahil edilebilirler mi? (bu özellikle bazı binalardaki helezon kulelerin yerine göre anten, yerine göre mimari bir detay olarak varsayıldığı durumlarda ön plana çıkar)
Genel olarak baktığımızda bir nesnenin özellikleri,yapısı, tarihi geçmişi,ölçme birimi farklılık gösterebiliceğinden bu tarz yapılar arasında karşılaştırma yapmak zor olmaktadır.

En yüksek yapılar

Burç Halife: Şimdilerde, ayakta duran en yüksek yapı, Dubai'deki 828 metre yüksekliğinde ve 160 kata sahip olan Burç Halife' dir. 2010 yılında tamamlanan yapı bu güne kadar yapılmış en yüksek insan eseri yapıdır.

Tokyo Skytree: Burç Halife'den sonra en yüksek yapı Japonya-Tokyo da bulunan 634 metre yüksekliğindeki Tokyo Skytree'dir. (İçinde yaşanılmadığı için en yüksek binalar listesinde yer alamaz)

Şangay Kulesi

En yüksek 3.yapı ise Çin'in Şangay kentinde bulunan 632m yüksekliğinde 128 katlı Şangay Kulesidir.

KVLY-TV Kulesi:

Ayakta duran en yüksek dördüncü yapı ise 629 metre yüksekliğinde olan ve Fargo şehri yakınlarında bulunan Blanchard, Kuzey Dakota'daki KVLY-TV kulesidir. Bir yayın anteni olan bu direk tamamen metalden yapılmadır ve gergi telleriyle desteklenmektedir.

Varşova Radyo Kulesi:

Varşova, Polonya yakınlarındaki Gąbin-Konstantynów'da bulunan Varşova radyo direği 645 metre (2,115 ft) yüksekliği ile KVLY-TV direğinden daha yüksek olmakla birlikte 8 Ağustos 1991'de yıkılmıştır.

Yayın antenlerinin dünyanın en yüksek binaları arasında kabul edilmemesinin baş nedeni kendi kendilerini destekliyor olmamalarıdır. Kendi kendini desteklemeyen bir diğer yapı örneği de yere bağlı olan helyum balonlarıdır. Eğer kendi kendini desteklemeyen yapılar da sayılsaydı, bu tür balonlar dünyanın en yüksekleri olurlardı. Gergi teli destekli direkler kalıcı olmak için tasarlanmışlardır ve kolayca sökülemezler. Örneğin, kötü hava şartlarında "bağlı balonlar" bulundukları yerden başka bir yere taşınabilirler ama yayın antenleri her tür hava şartında ayakta kalabilmelidir. Bu nedenle, diğer yerleşim amaçlı olmayan yapılar gibi, mimari yapılar olarak kabul edilirler.

Petronius Platformu:

Petronius Platformu 610 m (2,001 ft) yüksekliğindedir, bu haliyle en yüksek 5. ve kendi kendini destekleyen en yüksek 4. yapıdır. Ama bu petrol ve doğalgaz platformu kısmen dubalarla desteklendiği için bazı eleştirmenler suyun altında kalan kısmının, tıpkı diğer binaların yerin altında kalan kısımları gibi, ölçüme dahil edilmemesi gerektiğini ileri sürmektedirler.

CN Kulesi:

Kanada-Toronto'daki CN Kulesi 553.33m'dir (1,815 ft) ve Temmuz 1976'da açılmasından önce bile, yani 30 yıl boyunca, yerin üstündeki en yüksek kendinden destekli 1. yapı olmuştur.

Kingdom Tower:

Dünyanın yapımı tamamlanmamış en yüksek binası Kingdom Tower'dır. 2018 yılında daha önceki bütün rekorları kırmış olacaktır.

En yüksek binalar

1998 yılına kadar en yüksek bina, boydan boya katları olan ve anteni dahil olmayan yapı olarak, rakipsiz olan Chicago'daki Sears Kulesi kabul ediliyordu. Kuala Lumpur, Malezya'daki Petronas İkiz Kuleleri inşa edildiğinde tartışmalar başladı çünkü Petronas Kulelerinin helezonu Sears Kulesi'nin çatısından itibaren dokuz metre daha yüksektir. Helezon dahil edilmediğinde Petronas Kuleleri, Sears Kulesi'nden daha yüksek değildir. Chicago'daki kongresinde, Yüksek Binalar ve Kent Yerleşimleri Konseyi (UYKYK) Sears Kulesi'ni dünyanın en yüksek binalığından üçüncü en yüksek binalığa indirdi ve Petronas Kuleleri en yüksek bina kabul edildi. Bu karar birçok tartışmaya neden oldu ve UYKYK dört farklı kategori belirlemeye karar verdi:

Mimari ve yapısal en tepe noktasına kadar olan yükseklik (helezonlar ve kuleler dahil ama antenler, direkler ve bayrak direkleri hariç)
İçinde yaşanılan son kata kadar olan yükseklik
Çatının tepesine kadar olan yükseklik
Anten tepesine kadar olan yükseklik

Yükseklik ana girişteki kaldırım seviyesinden itibaren ölçüm kabul edildi. Bütün bu kategorilerde Sears Kulesi ikinci veya üçüncülüğü elinde bulundurmaktaydı. Petronas birinciliği, Dünya Ticaret Merkezi ise dördüncülüğü almıştı. Birkaç ay içinde Sears Kulesi'ne yeni bir anten yerleştirilmesiyle dördüncü kategoride başı çekmeye başladı.

20 Nisan 2004'te, Taipei'deki Taipei 101 (Çin, Tayvan) tamamlandı ve böylece ilk üç kategoride birinciliği aldı.

Günümüzde, Burç Halife ilk kategoride 828 m (2,717 ft), ikinci kategoride 584 m (1,918 ft) üçüncü kategoride 828 m (2,717 ft) ve dördüncü kategoride 829.8 m (2,722 ft) ile birinciliği elinde tutmaktadır. Önceden ilk 3 kategoride liderlik Taipai 101 ve ondan önce de Petronas kulelerindeydi.

Sears Kulesi, Burç Halife'den önce 527 m (1,729 ft) ile dördüncü kategoride hâla lider durumdaydı.Ondan önce de birincilik Dünya Ticaret Merkezi'ndeydi (DTM) fakat Chicago kulesinin batı yayın anteninin 2000 yılında uzatılmasıyla, 11 Eylül saldırısından bir yıl kadar önce, DTM liderliği yitirmiştir. Anteni dahil, birinci DTM kulesi 526 metreydi (1,727 ft). 11 Eylül 2001'de DTM, dünyanın yıkılan en yüksek binası kategorisinde birinci oldu ve bu kategoride rekorlar kitabında, DTM'nin bir zamanlar bir blok uzağında olan Singer binasının yerini aldı.

Ostankino Kulesi, CN Kulesi ve Tokyo Skytree bu dört kategorinin dışında tutulmaktadır çünkü "içinde yaşanılmayan" binalardır. Bu tanımlama içinde katlar ve duvarlar olan çerçeve yapıları kapsamaktadır.

Şu anda hâlâ ayakta duran en yüksek gökdelenlerin mimari tepelerine göre yüksekliklerinin listesi

Bu liste, karşılaştırma kısmı hariç, özellikle seçilmiş bir yapı tipi ve yükseklik ölçüm sistemine göre hazırlanmıştır. Yeryüzündeki en yüksek yapıların çoğu gergi teli destekli yayın kuleleridir. Bu listedeki yapılar binanın en yüksek kısmına göre hazırlanmamıştır.

Sıra	Adı	Ülke	Şehir	Yapılış Tarihi	Yükseklik	Kat Sayısı
1	Burç Halife	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	2009	828 m	160
2	Şangay Kulesi	Çin	Şangay	2015	632 m	128
3	Ebrac El Beyt	Suudi Arabistan	Mekke	2012	601 m	120
4	1 Dünya Ticaret Merkezi	ABD	New York	2014	541.3 m	104
5	Taipei 101	Tayvan	Taipei	2004	509 m	101
6	Şangay Dünya Finans Merkezi	Çin	Şangay	2008	492m	101
7	Uluslararası Ticaret Merkezi	Hong Kong	Hong Kong	2009	483m	118
8=	Petronas İkiz Kuleleri 1	Malezya	Kuala Lumpur	1998	452m	88
8=	Petronas İkiz Kuleleri 2	Malezya	Kuala Lumpur	1998	452m	88
10	Nanjing Greenland Finans Merkezi	Çin	Nanjing	2003	450m	89
11	Willis Kulesi	ABD	Chicago	1973	442m	108
12	Guangzhou Batı Kulesi	Çin	Guangzhou	1973	442m	108
13	Trump Uluslararası Hotel ve Kulesi	ABD	Chicago	2009	423 m	96
14	Jin Mao Kulesi	Çin	Şangay	1998	421 m	88
15	2 Uluslararası Finans Merkezi	Hong Kong	Hong Kong	2003	416 m	88
16	CITIC Plaza	Çin	Guangzhou	1997	391 m	80
17	Shun Hing Square	Çin	Shenzhen	1996	384 m	69
18	Empire State Binası	ABD	New York	1931	381m	102
19	Çamlıca Kulesi	Türkiye	İstanbul	2020	369 m	49
20	Çin Bankası Kulesi	Hong Kong	Hong Kong	1990	367m	72
21	Bank of America Kulesi	ABD	New York	2008	366 m	54
21	Almas Kulesi	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	2009	363 m	68
22	Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kulesi	Türkiye	İstanbul	2024	353 m	72
22	Emirates Office Kulesi	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	2000	355 m	54
22	Tuntex Sky Kulesi	Tayvan	Kaohsiung	1997	348 m	85
23	Aon Merkezi	ABD	Chicago	1973	346 m	83
24	The Center	Hong Kong	Hong Kong	1998	346 m	73
25	John Hancock Merkezi	ABD	Chicago	1969	344 m	100
26	Tianjin Dünya Finans Merkezi	Çin	Tianjin	2010	337 m	76
27=	Wenzhou Dünya Ticaret Merkezi	Çin	Wenzhou	2009	333 m	72
27=	Rose Kulesi	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	2007	333 m	72
27=	Shanghai Shimao Uluslararası Plaza	Çin	Şangay	2006	333 m	60
29	Minsheng Bank Binası	Çin	Vuhan	2007	331 m	68
30	Ryugyong Hotel	Kuzey Kore	Pyongyang	2012	330 m	105
30=	Çin Dünya Ticaret Merkezi Kulesi 3	Çin	Pekin	2008	330 m	74

Kule ve diğer yapıların karşılaştırılması –

KVLY-TV kulesi, Fargo, Kuzey Dakota,  Amerika Birleşik Devletleri

1963 629 2,063 – 1

CN Kulesi, Toronto (Ontario),  Kanada

1976 553 1,815 – 2 Ostankino Kulesi, Moskova, Rusya 1967 540 1,772 – 3 Emley Moor, Huddersfield, Birleşik Krallık 1971 330.4 1,084 – 4 Gök Kule Auckland, Yeni Zelanda 1997 328 1,076 – 5 Sidney Kulesi, Sidney, Avustralya 1981 309 1,014 –

¹ İçinde yaşanılan ve katları olan binaları içerir yüksekliktir. Televizyon kulelerini ve antenleri içermez.

John Hancock Center
Aon Merkezi
Sears Kulesi
2 Uluslararası Finans Merkezi
Çin Bankası Kulesi
Central Plaza
Empire State Binası
Chrysler Binası
Dünya Ticaret Merkezi
London Eye
Keops Piramidi
CN Kulesi

Kategoriye göre en yüksek yapılar

Kategori	Yapı	Ülke	Şehir	Yükseklik (m)	Yükseklik (ft)
Destekli Yapı	Varşova Radyo Kulesi (1991 yılında yıkıldı)	Polonya	Gąbin	646.45	2,121
Destekli Yapı	KVLY-TV kulesi	ABD	Blanchard, Kuzey Dakota	629	2,063
Kendi Başına Duran Yapı	Burç Halife	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	828	2,717
Karada Kendi Başına Duran Yapı	Burç Halife	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	828	2,717
Kule	Tokyo Skytree	Japonya	Tokyo	634
Gökdelen - anten tepesine kadar	Burç Halife	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	828	2,717
Gökdelen - mimari tepesine kadar	Burç Halife	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	828	2717
Gökdelen - çatıya kadar	Burç Halife	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	636	2078
Gökdelen - içinde yaşanılan en son kata kadar	Burç Halife	, Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	636 m	2078
Baca	GRES-2 Güç İstasyonu Bacası	Kazakistan	Ekibastusz	419.7	1,375
Kafes Kule	Kiev TV Kulesi	Ukrayna	Kiev	385	1,263
Yarı gergi telli kule	Gerbrandy Kulesi	Hollanda	Lopik	375	1,230
Elektrik direği	Yangtze Nehri Geçişi	Çin	Jiangyin	346.5	1,137
Köprü Sütunu	Millau Viyadüğü	Fransa	Millau	341	1,119
Tamamlanmamış bina	Ryugyong Oteli	Kuzey Kore	Pyongyang	330	1,083
Baraj	Nurek Barajı	Tacikistan	Nurek	300	984
Beton baraj	Büyük Dixence Barajı	İsviçre	Val d'Hérens	285	935
İletişim kulesi	Hillbrow Kulesi	Güney Afrika	Johannesburg	269.5	882,5
Minare	II. Hassan Camii	Fas	Kazablanka	210	689
Rüzgâr türbini	Fuhrländer Rüzgâr Türbini Laasow	Almanya	Laasow	205	673
Soğutma Kulesi	Niederaussem Güç İstasyonu	Almanya	Niederaussem	200	656
Anıt	Gateway Arkı	ABD	St. Louis, Missouri	192	630
Eğik Kule	Montreal Kulesi	Kanada	Montreal, Québec	175	574
Taş Kule	San Jacinto Anıtı	ABD	La Porte, Teksas	174	570
Taş Kule	Juche Kulesi	Kuzey Kore	Pyongyang	170	558
Taş bina	Philadelphia Belediye Binası	ABD	Philadelphia, Pennsylvania	167	548
Kilise Çan Kulesi	Ulm Münster	Almanya	Ulm	161	528
Sanayii Öncesi Çan Kulesi	Lincoln Katedrali (1311) (1549'da yıkıldı)	Birleşik Krallık	Lincoln	159.7	524
Sanayii Binası	Araç Birleştirme Binası	ABD	Kennedy Uzay Merkezi	160	525
Anıt Haç	Santa Cruz del Valle de los Caídos	İspanya	El Escorial	152.4	500
Mezar	Gize Kefren Piramiti	Mısır	Gize, Kahire yakınlarında	138.75 ilk yüksekliği, 146.5	455.21 481
Hızlı eğlence treni	Kingda Ka	ABD	Jackson, New Jersey	138.98	456
Dönmedolap	İngiliz Havayollarına ait Londra'nın Gözü	Birleşik Krallık	Londra, İngiltere	135	443
Hava trafiği kontrol kulesi	Suvarnabhumi Havaalanı Kontrol Kulesi	Tayland	Bangkok	132.2	433.7
Kendi başına ayakta duran bayrak direği	Akabe Bayrak Direği	Ürdün	Akabe	132	430
Silo	Henninger Turm	Almanya	Frankfurt	120	394
Heykel	Dublin Kulesi	İrlanda	Dublin	120	393
Işıklı tanıtım	Leverkusen Bayer Haçı	Almanya	Leverkusen	118	387
Tahta kule	Gliwice Radyo Kulesi	Polonya	Gliwice	118	387
Tahta kule	Mühlacker Radyo Kulesi (1945'te imha edildi)	Almanya	Mühlacker	190	623
Yontu/İnsan heykeli	Ushiku Daibutsu Bronz Buda Heykeli	Japonya	Ushiku	120	416
Asılı tramvay destek kulesi	III. Kaprun Buzul Hava Tramvayı sütunu, Gletscherbahn Kaprun 3. bölüm	Avusturya	Kaprun	113.6	373
Monolitik obelisk	II. Tuthmosis Obeliski - Şiş	İtalya	San Giovanni in Laterano	36	118.1
Heykel	İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli	Rusya	Moskova	24,5	80,3
Triliton	Stonehenge	Birleşik Krallık	Salisbury, İngiltere	6.7	22

İşlevine göre en yüksek bina

Kategori	Bina	Ülke	Şehir	Mimari tepeye kadarki yükseklik
Kategori	Bina	Ülke	Şehir	m	ft
her şey	Burj Dubai	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	818	.....
Yerleşim	Q1	Avustralya	Queensland	323	1,058
Otel	Burj Al Arab	Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	321	1,053
Eğitim	Moskova Devlet Üniversitesi	Rusya	Moskova	240	787
Eğlence	Stratosfer Kulesi	Amerika Birleşik Devletleri	Las Vegas, Nevada	350.30	1,149
Hastane	Guy's Hastanesi	Birleşik Krallık	Londra, İngiltere	142.6	468

Dünya tarihindeki en yüksek binalar

Bu çizelgede "bina" derken kastedilen kendi başına ayakta duran herhangi bir yapıdır. Gergi destekli direkler ve diğer destekli yapılar dahil edilmemiştir.Yandaki şekilde de bu binaların yükseklikleri karşılaştırılmıştır.

Rekor Detayı		İsim ve Yer	Yapıldığı Yılı	Yükseklik		Notlar
Başlangıç	Son	İsim ve Yer	Yapıldığı Yılı	m	ft	Notlar
M.Ö. 2600 yy.	M.Ö. 2570 yy.	Sneferu'nun Kırmızı Piramiti, Mısır	M.Ö. 2600 yy.	105	345
M.Ö. 2570 yy.	M.S. 1300 yy.	Gize Piramitleri, Mısır	M.Ö. 2570 yy.	146	481	M.S. 1439, Büyük Piramit (Keops Piramidi zamanla yaklaşık 139 m (455 ft) yüksekliğe kadar aşınmıştır.
1300 yy.	1549	Lincoln Katedrali, İngiltere	1092–1311	160 (?)	525 (?)	Merkezi helezon 1549'da bir fırtınada yıkılmıştır; 525 fit olduğu iddia edilen yüksekliği bir kaynak tarafından "şüpheli" olarak kabul edilmektedir [1]. Diğer bütün kaynaklar yüksekliği konusunda anlaşmaktadırlar.
1549	1625	St. Olav'ın Kilisesi, Tallinn, Estonya	1438–1519	159 (?)	522 (?)	1625'te bir yıldırımın düşmesiyle helezon yanmıştır, birkaç defa tekrar yapılmıştır, şu anki yüksekliği 123 metredir.
1625	1847	Strasbourg Katedrali, Almanya, şu anda Fransa'ya dahil.	1439	142	469	Hala ayaktadır.
1847	1876	St. Nikolaikirche, Hamburg, Almanya	1846–1847	147	483	George Gilbert Scott tarafından tasarlanmıştır.
1876	1880	Notre Dame Katedrali, Rouen, Fransa	1202–1876	151	495
1880	1884	Köln Katedrali, Almanya	1248–1880	157	515
1884	1889	Washington Anıtı, ABD	1884	169	555
1889	1930	Eyfel Kulesi, Paris, Fransa	1889	300	986	1950'lerde telekomünikasyon kulesinin eklenmesi kulenin yüksekliğini 324 metreye ulaştırmıştır.
1930	1931	Chrysler Binası, New York, ABD	1928–1930	319	1046	Chrysler Binası hâlen yeryüzündeki en yüksek tuğla binadır.
1931	1967	Empire State Binası, New York, ABD	1930–1931	381	1250
1967	1975	Ostankino Kulesi, Moskova, Rusya	1963–1967	537	1762
1975	2009	CN Kulesi, Toronto, Kanada	1973–1976	553	1815
2009	Günümüzde	Burj Dubai, Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri	2004–2009	828	2717

Ayrıca bahsetmeye değer diğer yapılar arasında milattan önce 3. yüzyılda yapılmış olan ve yüksekliği 115-135 metre (383–440 ft) civarı olan İskenderiye Feneri gelmektedir. Yüzyıllarca dünyanın en yüksek piramit olmayan yapısıydı. Bir diğer önemli yapı da Anuradhapura, Sri Lanka'daki Jetavanaramaya buddha anıtıdır. Üçüncü yüzyılda yapılan bu anıt 122 metre (400 ft) yükseklikteydi. Bu iki yapı bin yıldan fazla bir süre dünyanın piramit olmayan en yüksek iki yapısıydı. İskenderiye Feneri'nin yıkılması ile Washington Anıtı'nın yapılması arasındaki dönemdeki en yüksek "laik" yapılar, Siena'da 14. yüzyılın ilk yarısında inşa edilen, 102 metre yüksekliğindeki Torre del Mangia ve 1109 ve 1119 yılları arasında yapılan, Bolonya, İtalya'daki, 97 metrelik Torre degli Asinelli sayılabilir.