İçeriğe atla

Dünyanın Başkenti

Speer veya Dünyanın Başkenti, Esther Vilar'ın tek perdelik tiyatro oyunu.

Oyunun konusu

Olağanüstü dramatik bir kişilik olan Albert Speer'in yaşamından kendisine yakışır bir metin olan Dünyanın Başkenti oyunu, yarı tarihsel gerçek, yarı kurgu temeline oturtulmuş olan Nazizm dehşeti gibi -beyaz perde ve sahnede çok işlenmiş- bir boyutun ötesine geçerek, insanoğlunun "modern dünya"da yarattığı başlıca "izm"lerin Özü ile pratiğini sorguluyor. Oyun 1980 yılında Berlin'de Paris Meydanı'nın Alman Demokratik Cumhuriyeti bölgesinde oyunun geçtiği zamanda kışla olarak kullanılan eski sanatlar akademisinde geçmektedir. II. Dünya Savaşı'nda Alman Silahlanma Bakanı olan ve daha öncesinde de Hitler'in başmimarlığını yapmış olan Albert Speer'in Spandau cezaevinden çıkışı sonrası. Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin katıldığı bir toplantının ardından olaylar gelişir.

Türkiye'de sahnelenişi

Türkiye'de ilk kez Dünyanın Başkenti adı ile Tiyatro Stüdyosu tarafından 2001-2002 sezonunda sahnelenmiştir.[1]

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Berlin</span> Almanyanın başkenti

Berlin, Almanya'nın başkenti ve en büyük şehridir, aynı zamanda bir eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">Konrad Adenauer</span> Almanya Federal Cumhuriyetinin ilk şansölyesi (1949–1963)

Konrad Hermann Josef Adenauer, Alman devlet adamı, şansölye.

<span class="mw-page-title-main">Eva Braun</span> Adolf Hitlerin eşi

Eva Anna Paula Braun ya da evlendikten sonra aldığı soyadıyla Eva Hitler, Adolf Hitler'in uzun süreli hayat arkadaşı ve kısa bir süre için nikahlı eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Stasi</span> Doğu Almanyanın devlet güvenlik servisi

Devlet Güvenlik Bakanlığı veya kısaca Stasi, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin güvenlik ve istihbarat teşkilatıydı. Stasi Doğu Berlin'den yönetilmekteydi. Lichtenberg şehrinde geniş kapsamlı bir komplekse sahipti, bunun dışında şehrin muhtelif yerlerinde değişik komplekslere de sahipti. Stasi dünya çapında etkin istihbarat örgütlerinden biri olarak kabul ediliyordu. Organizasyonun şiarı "Schild und Schwert der Partei". Daha önceki dönemlerde Stasi için kullanılan bir başka ifade ise Staatssicherheitsdienst, yani Devlet Güvenlik Servisi idi. Bu organizasyon, Doğu Almanya'da aşağı yukarı 250.000 kişinin tutuklanmasına katkı sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Albert Speer</span> Alman mimar ve politikacı

Berthold Konrad Hermann Albert Speer, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı boyunca Silahlanma Bakanı. Modern görüşlere sahip başarılı bir mimar, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ne ilk katılanlardan, Hitler'in yakın dostu. Bazı tarihçiler onu "Nazi rejiminin en güçlü ve vicdansız liderlerinden" diye tanımladı. Savaştan sonra, Nazi yönetiminin bizzat içinde yer almış biri olarak kaleme aldığı iki otobiyografik eseri Üçüncü Reich'ın işleyişini açığa çıkaran önemli eserler olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası</span> 1933ten 1945e dek Nazi Partisi yönetimindeki Almanya

Nazi Almanyası, Almanya’nın 1933 ile 1945 yılları arasında, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) idaresi altında, tek parti rejimine dayalı yönetim sistemiyle “Führer” unvanlı hükûmet (1933-1945) ve devlet başkanı (1934-1945) Adolf Hitler’in liderliğinde egemenlik sürdüğü döneme verilen isim. Alman tarihi içerisinde “Reich”ların üçüncüsüdür; bundan dolayı Üçüncü Reich ismiyle de nitelendirilir.

Tiyatro Stüdyosu 1990 yılında Sanatçı Ahmet Levendoğlu tarafından İstanbul'da kurulan özel bir tiyatrodur.

Ahmet Levendoğlu, Türk oyuncu, yönetmen, çevirmen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Nihat İleri</span> Türk oyuncu

Nihat İleri, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

Mehmet Ali Kaptanlar, Türk tiyatrocu, oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Walther Funk</span> Alman siyasetçi

Walther Funk, Alman siyasetçi. Nazi Almanyası döneminde Ekonomi Bakanı ve Reichsbank Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Reichsluftfahrtministerium</span>

Reichsluftfahrtministerium Nazi Almanyası dönemi esnasında bir hükûmet bakanlıklarından biriydi (1933-45). Merkezi Berlin'de Wilhelmstraße'de bir binanın orijinal ismidir. Günümüzde ise Alman Maliye Bakanlığı olarak kullanılmaktadır. İkinci dünya savaşında uçakların tasarımlarından sorumlu bakanlıktı. Genel olarak uçakları tasarımı, hava kuvvetlerinin saha yönetimi, uçak üretimi ve pilot yetiştirmek bu bakanlığın temel amacıydı. Mayıs 1933'te Nazi Almanyası savaş bakanlığının bir kolu olan havacılık bürosunun bakanlığa çevirilmesiyle oluştu.

<span class="mw-page-title-main">Neo-Nazizm</span> ırkçı ve şiddet kullanan ideoloji

Neo-Nazizm veya yeni Nazizm, II. Dünya Savaşı'ndan sonra nasyonal sosyalizmi yeniden canlandırmak ve bu amaçla nasyonal sosyalist yönetimleri demokratik veya silahlı yollarla başa geçirmeyi hedefleyen veya nasyonal sosyalizmi savunan tüm siyasi hareket ve düşüncelere verilen ortak isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Welthauptstadt Germania</span>

52°31′00″K 13°23′20″D

<span class="mw-page-title-main">Volkshalle</span>

Volkshalle, aynı zamanda Große Halle veya Ruhmeshalle, Nazi Almanyası'nda yeniden yapılandırılmış bir Berlin'de inşa edilecek anıtsal, kubbeli bir bina önerisiydi. Projenin fikir babası Adolf Hitler idi ve tasarımını Hitler'in mimarı Albert Speer üstlendi. Volkshalle, çizim tahtasını asla geçemedi.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in 50. doğum günü</span>

Adolf Hitler'in 50. doğum günü, 20 Nisan 1939'da Nazi Almanyası genelinde ve dünyanın bazı kesimlerinde millî bayram olarak kutlandı. Müttefikler diplomatik olarak kutlamaları yok saysa da Almanya genelinden ve Mihver ülkelerinden Hitler'e hediyeler yollandı, telgraflar çekildi. Kara, hava ve deniz kuvvetlerinin yanı sıra SS birliklerinin de katıldığı doğum günü kutlamasında yaklaşık 50 bin kişi Berlin sokaklarında yürüdü.

<span class="mw-page-title-main">Albert Speer, Jr.</span>

Albert Speer, Alman mimar ve kentsel plancı. Almanya'nın eski lideri Adolf Hitler'in başmimarı Albert Speer'in (1905-81) oğluydu. Kendisi Berlin, Almanya'da doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Wolters</span>

Rudolf Wolters, Alman mimar, Üçüncü Reich yetkilisi Albert Speer ile uzun süredir yakın olduğu bilinen bir hükûmet yetkilisiydi. Speer için Spandau Hapishanesinden birçok belge aldı ve 1966'da Speer serbest bırakılıncaya kadar onun için sakladı. Speer'in ailesi ve yakınları için para topladı ve bunları Speer'in ailesine ve yakınlarına bağışladı. Albert Speer yazdığı kitapta Wolters'in adından ve yardımlarından hiç söz etmedi. Speer'in serbest bırakılmasından sonra, dostluk yavaş yavaş çöktü, Wolters, Speer'in Adolf Hitler'i ve diğer Nazilerin Holokost ve II. Dünya Savaşı için suçlamasına şiddetle karşı çıktı ve Speer'in 1981'deki ölümünden önceki on yılda birbirlerini görmediler.

<span class="mw-page-title-main">Schwerbelastungskörper</span>

Schwerbelastungskörper,, Almanya'nın başkenti Berlin'in Tempelhof semtinin kuzeybatı kesiminde Dudenstraße, General-Pape-Straße ve Loewenhardtdamm'ın kesiştiği noktada bulunan büyük bir beton silindirdir. Adolf Hitler'in baş mimarı Albert Speer tarafından bölgenin bataklık, kumlu zemininde büyük binalar inşa etmenin mümkün olup olmadığını belirlemek için inşa edildi. 1941 ve 1942 yılları arasında inşa edilen Schwerbelastungskörper, yakındaki bir arsa üzerinde devasa bir zafer takı için zemini test etme amacını taşıyordu. Nazi mimari tarzındaki tak, Paris'tekinden yaklaşık üç kat daha büyük olacaktı. Tak; Berlin'in merkezini, Hitler'in tasavvur ettiği Nazi Almanyası'nın ruhunu yansıtan heybetli, anıtsal bir başkent olarak yeniden tasarlama planının bir bileşeniydi.