İçeriğe atla

Dünya tarihi (alan)

Bir tarihsel çalışma alanı olarak dünya tarihi veya küresel tarih, tarihi küresel bir perspektiften inceler. Yüzyıllar önce ortaya çıkan dünya tarihi çalışma alanının önde gelen isimleri arasında Voltaire (1694-1778), Hegel (1770-1831), Karl Marx (1818-1883), Oswald Spengler (1880-1936) ve Arnold J. Toynbee (1889-1975) gibi düşünür ve tarihçiler bulunmaktadır. Dünya tarihi alanı, 20. yüzyılın sonlarında (üniversite öğretimi, ders kitapları, akademik dergiler ve akademik dernekler açısından) çok daha aktif hâle geldi. Dünya tarihine benzer şekilde birden çok kültür ve ulusun tarihiyle ilgilenen, ancak bunu küresel ölçekte incelemeyen bir çalışma alanı olan karşılaştırmalı tarih ile karıştırılmamalıdır. Dünya tarihi, tüm kültürlerde ortaya çıkan ortak kalıpları araştırır. Dünya tarihçileri, iki ana odak noktasına sahip tematik bir yaklaşım kullanır. Bunlar sırayla entegrasyon (dünya tarihindeki süreçlerin dünyadaki insanları bir araya getirme şekli) ve farklılıktır (dünya tarihindeki kalıpların insan deneyimlerindeki çeşitliliği ortaya koyuşu).[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ J. Laurence Hare, and Jack Wells, "Promising the World: Surveys, Curricula, and the Challenge of Global History," History Teacher, 48 (Feb. 2015) pp: 371-88.

Bibliyografya

Dünya tarihi araştırmaları

  • Bayly, Christopher Alan. The birth of the modern world, 1780–1914: global connections and comparisons (Blackwell, 2004)
  • Bullet, Richard et al., The Earth and Its Peoples 6th ed. (2 vol, 2014), university textbook
  • Duiker, William J. Duiker and Jackson J. Spielvogel. World History (2 vol 2006), university textbook
  • Dupuy, R. Ernest and Trevor N. Dupuy. The Encyclopedia of Military History: From 3500 B.C. to the Present (1977), 1465 pp; comprehensive discussion focused on wars and battles
  • Gombrich, Ernst. A Little History of the World (1936 & 1995)
  • Grenville, J.A.S. A History of the World: From the 20th to the 21st Century (2005)
  • Lee, Wayne E. Waging War: Conflict, Culture, and Innovation in World History (2015) excerpt 9 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • McKay, John P. and Bennett D. Hill. A History of World Societies (2 vol. 2011), university textbook
  • McNeill, William H. A World History (1998), University textbook
  • McNeill, William H., Jerry H. Bentley, and David Christian, eds. Berkshire Encyclopedia Of World History (5 vol 2005)
  • Osterhammel, Jürgen. The Transformation of the World: A Global History of the Nineteenth Century (Princeton University Press, 2014), 1167pp
  • Paine, Lincoln. The sea and civilization: a maritime history of the world (Knopf, 2013). Pp. xxxv+ 744. 72 illustrations, 17 maps. excerpt 19 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Roberts, J. M. and O. A. Westad. The History of the World (2013)
  • Rosenberg, Emily, et al. eds. A World Connecting: 1870–1945 (2012)
  • Stearns, Peter N. ed. Oxford Encyclopedia of the Modern World: 1750 to the Present (8 vol. 2008)
  • Stearns, Peter N. The Industrial Revolution in World History (1998) online edition 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Szulc, Tad. Then and Now: How the World Has Changed since W.W. II. (1990). 515 p. 0-688-07558-4ISBN 0-688-07558-4; Popular history
  • Tignor, Robert, et al. Worlds Together, Worlds Apart: A History of the World (4th ed, 2 vol. 2013), University textbook
  • Watt, D. C., Frank Spencer, Neville Brown. A History of the World in the Twentieth Century (1967)

Ulusötesi tarihçe

  • Adam, Thomas. Intercultural Transfers and the Making of the Modern World, 1800–2000: Sources and Contexts (2011)
  • Boon, Marten. "Business Enterprise and Globalization: Towards a Transnational Business History." Business History Review 91.3 (2017): 511–535.
  • Davies, Thomas Richard. NGOs: A new history of transnational civil society (2014).
  • Ember, Carol R. Melvin Ember, and Ian A. Skoggard, eds. Encyclopedia of diasporas: immigrant and refugee cultures around the world (2004).
  • Iriye, Akira. Global and Transnational History: The Past, Present, and Future (2010), 94pp
  • Iriye, Akira and Pierre-Yves Saunier, eds. The Palgrave Dictionary of Transnational History: From the mid-19th century to the present day (2009); 1232pp; 400 entries by scholars.
  • Osterhammel, Jürgen and Niels P. Petersson. Globalization: A Short History (2009)
  • Pieke Frank N., Nyíri Pál, Thunø Mette, and Ceddagno Antonella. Transnational Chinese: Fujianese migrants in Europe (2004)
  • Saunier, Pierre-Yves. Transnational History (2013)

Atlaslar

  • Barraclough, Geoffrey, ed. The Times Atlas of World History (1979).
  • Catchpole, Brian. Map History of the Modern World (1982)
  • Darby, H. C., and H. Fullard, eds. The New Cambridge Modern History, Vol. 14: Atlas (1970)
  • Haywood, John. Atlas of world history (1997) online free
  • Kinder, Hermann and Werner Hilgemann. Anchor Atlas of World History (2 vol. 1978); advanced analytical maps, mostly of Europe
  • O'Brian, Patrick. Atlas of World History (2010). excerpt 19 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Rand McNally. Historical atlas of the world (1997) online free
  • Santon, Kate, and Liz McKay, eds. Atlas of World History (2005).

Tarihyazımı

  • Adas, Michael. Essays on Twentieth-Century History (2010); historiographic essays on world history conceptualizing the "long" 20th century, from the 1870s to the early 2000s.
  • Allardyce, Gilbert. "Toward world history: American historians and the coming of the world history course." Journal of World History 1.1 (1990): 23–76.
  • Bentley, Jerry H., ed. The Oxford Handbook of World History (Oxford University Press, 2011)
  • Costello, Paul. World Historians and Their Goals: Twentieth-Century Answers to Modernism (1993).
  • Curtin, Philip D. "Depth, Span, and Relevance," The American Historical Review, Vol. 89, No. 1 (Feb., 1984), pp. 1–9 in JSTOR 19 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Dunn, Ross E., ed. The New World History: A Teacher's Companion. (2000). 607pp. 978-0-312-18327-1ISBN 978-0-312-18327-1 online review 27 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Frye, Northrop. "Spengler Revisited" in Northrop Frye on modern culture (2003), pp 297–382, first published 1974; online
  • Hare, J. Laurence, and Jack Wells. "Promising the World: Surveys, Curricula, and the Challenge of Global History," History Teacher, 48 (Feb. 2015) pp: 371–88. online 19 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Hughes-Warrington, Marnie. Palgrave Advances in World Histories (2005), 256pp, articles by scholars
  • Lang, Michael. "Globalization and Global History in Toynbee," Journal of World History 22#4 Dec. 2011 pp. 747–783 in project MUSE
  • McInnes, Neil. "The Great Doomsayer: Oswald Spengler Reconsidered." National Interest 1997 (48): 65–76.  ISSN 0884-9382 13 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fulltext: Ebsco
  • McNeill, William H. "The Changing Shape of World History." History and Theory 1995 34(2): 8–26.  ISSN 0018-2656 25 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in JSTOR 7 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Manning, Patrick. Navigating World History: Historians Create a Global Past (2003), an important guide to the entire field excerpt and text search 16 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; online review 19 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Mazlish, Bruce. "Comparing Global History to World History," Journal of Interdisciplinary History, Vol. 28, No. 3 (Winter, 1998), pp. 385–395 in JSTOR
  • Moore, Robert I. "World history." in Michael Bentley, ed., Companion to historiography (1997): 941–59.
  • National Center for History in the Schools at UCLA. World History: The Big Eras, A Compact History of Humankind (2009), 96pp
  • Neiberg, Michael S. Warfare in World History (2001) online edition 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Patel, Klaus Kiran: Transnational History 27 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., European History Online, Mainz: Institute of European History(2011) retrieved: November 11, 2011.
  • Richards, Michael D. Revolutions in World History (2003) online edition 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Roupp, Heidi, ed. Teaching World History: A Resource Book. (1997), 274pp; online edition 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Sachsenmaier, Dominic, "Global Perspectives on Global History" (2011), Cambridge UP
  • Smil, Vaclav. Energy in World History (1994) online edition 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Tellier, Luc-Normand. Urban World History (2009), PUQ, 650 pages; online edition
  • Watts, Sheldon. Disease and Medicine in World History (2003) online edition 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Profesyonel gruplar
Kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

Rudolf Carnap 1935'ten önce Avrupa'da, sonrasında Amerika'da etkin olan Alman filozof. Viyana Çevresinin önemli bir üyesi ve mantıksal olguculuğun bir destekçisiydi. "Yirminci yüzyıl filozofları arasında bir dev" sayılmaktadır.

Yeni Çağ veya Erken Modern Çağ, Avrupa tarihinde Orta Çağ'ın sonu ile Yakın Çağ ve Sanayi Devrimi arasındaki dönemdir. Bu bağlamda Erken Modern Dönem, 15. yüzyılın ikinci yarısından 18. yüzyılın ikinci yarısına kadar geçen yaklaşık üç asırlık dönemi kapsar. Çağın başlangıcı farklı tarih olaylarına bağlanmıştır. Yeni Çağ, 1453 senesinde Fatih Sultan Mehmed liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğu Roma İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in fethi ile başlamıştır. Avrupa'da Rönesans'ın başlaması veya coğrafi keşifler dönemi de çağın başlangıç noktalarından kabul edilmektedir. Çağ, sınıf ayrılılıkları sebebiyle patlak veren ve daha sonra bütün Avrupa ile dünya ülkelerinin tarihini değiştiren Fransız İhtilali ile bitmiştir.

Toplumsal sınıf toplumlar veya kültürler içindeki bireyler veya gruplar arasında hiyerarşik farklılığı ifade etmektedir. Genellikle bireyler sınıf içinde ekonomik konumlarına ve katmanlaşma sistemi içinde benzer siyasi ve ekonomik ilgilerine göre gruplaşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Hilferding</span>

Rudolf Hilferding Avusturya doğumlu Marksist ekonomist ve önde gelen bir sosyal teoricisidir. ayrıca politikacı ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi'nde şef teorisyenidir.

<span class="mw-page-title-main">Will Rogers</span>

William Penn Adair "Will" Rogers Amerikalı vodvil sanatçısı, mizahçı, sosyal yorumcu ve sinema oyuncusu. 1920'lerde ve 1930'larda dünyanın en bilinen ünlülerinden birisiydi.

Gizlilik veya mahremiyet bireyin veya bir grubun kendilerini veya kendileri hakkındaki bilgileri ayırma yeteneği ve böylece kendilerini ifade ederken seçici olmaları. Sınırları ve kabul edilir içeriği kültürler ve bireyler arasında farklılık gösterir ancak bazı ortak temalar paylaşılmaktadır. Herhangi bir şey gizli olduğunda, doğal olarak kişiye özel veya hassas bir durum var demektir. Mahremiyet alanı bilgilerin korunması ve kişisel alana girilmemesini gerektirdiğinden güvenlikle çakışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">New Deal</span>

New Deal, Başkan Franklin D. Roosevelt tarafından 1933 ile 1938 yılları arasında ABD'yi Büyük Buhran'dan kurtarmak için yürürlüğe konulan bir dizi program, kamu çalışma projesi, mali reform ve düzenlemeydi. Buhranın içsel piyasa istikrarsızlığından kaynaklandığına ve ekonomiyi rasyonalize etmek ve istikrara kavuşturmak için genelde hükûmet müdahalesinin gerekli olduğuna inanılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich von Treitschke</span> Alman siyasetçi (NLP), tarihçi ve yazar (1834-1896)

Heinrich Gotthard von Treitschke milliyetçi Alman tarihçi, siyasi yazar.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı sırasında stratejik bombardımanlar</span> madde maddedir

II. Dünya Savaşı sırasında stratejik bombardıman, II. Dünya Savaşı sırasında düşman bölgelerde demiryolları, limanlar, şehirler, işçi konutları ve sanayi bölgelerine yapılmış devamlı hava saldırıları. Stratejik bombardıman, kara kuvvetlerinin yakın hava desteğinden ve taktiksel hava gücünden ayrı bir askerî stratejidir.

Donatella della Porta İtalyan siyaset bilimci, European University Institute'de siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi profesörü. Toplumsal hareketler, yozlaşma, siyasal şiddet, polis ve kamu düzeni politikaları alanındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan istisnacılığı</span>

Amerikan istisnacılığı birbiri ile ilintili üç düşünceden biridir. Birincisi Amerika Birleşik Devletleri tarihi doğal olarak diğer milletlerinkinden farklıdır. Bu bakış açısında, Amerikan istisnacılığı Amerikan Devriminden köken almaktadır, bu şekilde siyasal bilimci Seymour Martin Lipset'in "ilk yeni millet" olarak adlandırdığı oluşuma yol açmış ve özgürlük, siyasal ve sosyal eşitlik, bireycilik, cumhuriyetçilik, demokrasi ve serbest girişimcilik değerleri üzerinde Amerikanizm adıyla, özgün bir Amerikan ideolojisi gelişmiştir. İkinci düşünce ABD'nin dünyayı dönüştürmek için benzersiz bir misyonu olduğudur. Abraham Lincoln'un Gettysburg konuşmasında(1863) ifade ettiği gibi, Amerikalılar "Tanrı'nın şahitliğindeki bu ülkenin yeni bir özgürlük doğuşu yaşamasını sağlayalım ve halkın, halk tarafından halk için yönetimi olduğu bu devlet yeryüzünden silinmesin." ifadesini gerçekleştirmekle görevlendirilmişlerdir. Üçüncü düşünceye göre tarihi ve misyonu Amerika Birleşik Devletleri'ne diğer uluslara göre bir üstünlük sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri’nde Cumhuriyetçilik</span>

Cumhuriyetçilik, Amerika Birleşik Devletlerinin rehber siyasi ideolojisidir. Amerikan Devriminden itibaren Amerikan sivil düşüncesinin büyük bir kısmını meydana getirmiştir. Merkezi değerler olarak özgürlük ve doğal hakları almaktadır; halkı topluca egemen kılmaktadır, monarşi, aristokrasi ve siyasi iktidarın akrabalık ile devredilmesine karşıdır, yurttaşların sivil görevlerini yerine getirmede bağımsız olmalarını beklemektedir ve siyasi yozlaşmaya karşıdır. Amerikan cumhuriyetçiliği 18. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları tarafından oluşturulmuş ve uygulanmıştır. Onlar için, bir grup tarihçiye göre, "cumhuriyetçilik bir hükümet biçiminden daha büyük bir şeyi temsil ediyordu. Bir yaşama biçimi, özlü bir ideoloji, özgürlüğe teklifsiz bağlılık ve aristokrasiyi tümden ret."

<span class="mw-page-title-main">Temmuz Krizi</span>

Temmuz Krizi, 1914 yazında Avrupa'nın büyük güçleri arasında I. Dünya Savaşı'nın nihai nedeni olan, birbiriyle ilişkili bir dizi diplomatik ve askeri tırmanıştı. Kriz, 28 Haziran 1914'te Bosnalı Sırp Gavrilo Princip'in Avusturya-Macaristan tahtının varisi olan Arşidük Franz Ferdinand suikast sonucu ölümüyle başladı. Karmaşık bir ittifaklar ağı, birçok liderin savaşın kendi çıkarları doğrultusunda olduğuna veya genel bir savaşın olmayacağına dair yanlış hesaplamalarıyla birleştiğinde, Ağustos 1914'ün başlarında hemen hemen her büyük Avrupa ülkesi arasında genel bir düşmanlık patlak vermesine neden oldu; Mayıs 1915'e kadar neredeyse her büyük Avrupa ülkesi dahil oldu.

<span class="mw-page-title-main">Robert Gascoyne-Cecil, 3. Salisbury Markisi</span>

Robert Arthur Talbot Gascoyne-Cecil, 3. Salisbury Markizi, Britanyalı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Rostovtzeff</span> Rus tarihçi (1870 – 1952)

Mikhail Ivanovich Rostovtzeff, 19. ve 20. yüzyıllar arasında, antik Roma ve Yunan tarihi üzerine yaptığı önemli çalışmaları ve eserleri ile tanınmış Rus-Amerikalı tarih bilimciydi. Rus Bilimler Akademisinin bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya coğrafyası</span>

Rusya coğrafyası, Rusya'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Rusya, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük ülkesi olup kuzey Avrasya'nın çoğunu kapsamakta ve Avrupa ile Kuzey Asya'nın geniş bir alanına yayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hidrolik mühendisliği</span>

Hidrolik mühendisliği veya su mühendisliği, inşaat mühendisliğinin bir alt kolu olarak sıvıların, özellikle su ve kanalizasyonun akışı ve taşınması ile ilgilenen bir mühendislik dalıdır. Bu sistemlerin bir özelliği, akışkanların hareketine neden olmak için itici kuvvet olarak yerçekiminin yoğun kullanımıdır. Su mühendisliği, köprülerin, barajların, kanalların ve su setlerin tasarımı ve hem sıhhi hem de çevre mühendisliği ile yakından ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sömürgecilik tarihi</span>

Tarihî sömürgeleştirme olgusu, tüm dünyaya ve zamana yayılan bir olgudur. Antik Çağ ve Orta Çağ dönemlerinde sömürgecilik, Fenikeliler, Yunanlılar, Türkler ve Araplar tarafından uygulandı.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası ilişkiler (1814-1919)</span>

Bu başlık, 1814-1919 yılları arasında dünya diplomasisini ve daha genel olarak büyük güçlerin uluslararası ilişkilerini kapsamaktadır. Bu dönem, Napolyon Savaşları’nın ve Viyana Kongresi’nin (1814-1815) sona ermesinden Birinci Dünya Savaşı’nın ve Paris Barış Konferansı’nın (1919-1920) sonra ermesine kadar olan dönemi kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Touraj Daryaee</span> İranlı İran çalışmaları uzmanı ve tarihçi

Touraj Daryaee İranlı İranolog ve tarihçidir. Kendisi şu anda Fars Çalışmaları ve Kültürü Maseeh Başkanı olarak görev yapmakta ve Kaliforniya Üniversitesi, Irvine'de Dr. Samuel M. Jordan Fars Araştırmaları Merkezi'nin direktörü olarak çalışmaktadır.