Dünya otomobili - Turkipedia

Dünya otomobili terimi, otomotiv endüstrisinde tek bir şasi ve birbirine çok benzer komponentleri kullanarak farklı gövde tiplerinde otomobilleri dünya çapında çeşitli pazarlarda üretip, satmak anlamında kullanılır.

Dünya Otomobilinde Küresel Farklılıklar

Otomotiv üreticileri bazen tek bir şasi üzerinde, çeşitli tipte motor-aktarma kutusu, gövde tipi (sedan, hatchback veya coupe), donanım paketleri geliştirerek dünyanın farklı farklı noktalarında ülke ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak piyasaya sürer. Her ülkenin piyasa koşulları çok farklı olabilir. Mesela, Brezilya'da yasal sınırlılıklar yüzünden sadece benzin ve metanolle çalışan motorlara izin verilirken, Amerika Birleşik Devletleri'nde düşük akaryakıt fiyatları sayesinde daha büyük hacimli motorlar talep edilmektedir. Bununla birlikte, Avrupa ülkeleri örneğinde olduğu gibi daha katı egzoz emisyon ve güvenlik normları yüzünden üretilecek otomobilin o normlara uygun olarak Avrupa'daki fabrikalarda üretilmesi gerekecektir.

Nispeten daha ucuz ve birbirine benzer komponentler kullanıldığı için dünya otomobillerinde yedek parça sıkıntısının ortadan kaldırılması, otomobilin üretildiği ülkede otomotiv yan sanayiye katkıda bulunması gibi avantajlar ortaya çıkmaktadır.

Kısa Tarihçesi

Yukarıdaki tanımlar göz önünde bulundurulursa, bilinen ilk dünya otomobilinin Ford Model T olduğu söylenebilir. Model T, 1908-27 yılları arasında dünya çapında 13 fabrikada üretilmişti ve sayısız çeşitte gövde tipini 2.9 litre 4 silindirli otto motoru olan merdiven tip şasi üzerinde uyarlamak mümkündü. Gerçek anlamda dünya otomobilleri, 1973'teki petrol krizinden sonra alınan tasarruf önlemleriyle gündeme gelmiştir. General Motors'un 1973 yılında üretime koyduğu T platformu araçları, 1994 yılında Ford'un Mondeo ve 1999'da Focus modelleri, 1996 yılında FIAT'ın Progetto 178, 2004 yılında Renault/Nissan ortaklığının geliştirdiği Dacia Logan modeli, petrol krizinden sonra tanıtılan dünya otomobillerinden olmuştur.

Belli Başlı Dünya Otomobilleri

"Runabout" gövde tipiyle bir Ford Model T (1908-1927)
İtalya'da üretilmiş 1973 model FIAT 124 sedan (1967-1973)
Chevrolet Chevette markasıyla üretilmiş GM T şasili bir hatchback (1973-1995)
Rootes Arrow, Avustralya, Yeni Zelanda ve İran'da üretilmiş bir İngiliz sedanıydı (1966-2005)
Ford Mondeo, ABD'de Ford Fusion, Contour ve Mercury Mystique markalarıyla satılmıştır (1994- )
Hindistan'dan bir FIAT Palio (1996- )
Sedan gövde tipi ve baz donanım paketiyle bir Dacia Logan (2004- )

İlgili Araştırma Makaleleri

Ford Motor Company, Henry Ford tarafından Detroit, Michigan, ABD'de 16 Haziran 1903 tarihinde kuruldu. Şu anda merkezi Dearborn, Michigan'dadır.

Anadol, Türkiye'de seri olarak üretilen ilk otomobil markasıdır.

Moskviç-2141 ve 2142 veya ticari adıyla Moskviç Aleko, Moskviç tarafından 1986-2002 yılları arasında üretilen orta sınıf otomobil modelidir. Araç, önceki Moskviç modellerinin yerini almış olup büyük ölçüde Fransız Simca modellerine dayanmaktaydı.

Dacia, 1966 yılında Romanya hükûmetinin açmış olduğu ihale sonucu kurulmuş, adını Romanya topraklarının eski adı olan Daçya'dan alan, 1999 yılında Renault bünyesine geçen Romanyalı otomobil üreticisi. Ayrıca Renault'un Romanya'daki markasıdır.

Renault Symbol, Fransız otomobil üreticisi Renault tarafından 1999-2020 yılları arasında üretilen 5 kapılı bir sedandır. İlk olarak 1999 yılında Clio Symbol adıyla, Clio'nun sedanı olarak tanıtılmıştır. 2007 yılında Clio (hatchback) ile Symbol (sedan) iki farklı model olarak satışa sunulmuştur. 2013 yılında Symbol 2.0 150 beygir bir motor seçeneği sunulmuş fakat sınırlı sayıda üretildiğinden çok bilinmemektedir. 2013 yılında III nesil symbol, Dacia Logan'ın kasası ile satışa sunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Renault 12</span> Otomobil modeli

Renault 12 T Serisi, 1969 yılında üretilmeye başlanan ve son olarak Renault 12 Toros ismiyle 2000 yılına kadar üretilen Renault modelidir. 1968 yılının kasım ayında vizyona çıktığı Paris Otomobil Fuarı’dan bugüne 21 ayrı ülkede üretim lisansı alındı. Fuarın ardından aldığı tepkiler çok etkileyiciydi: Konforlu iç mekân, kendine özgü tasarım, performans ve yakıt ekonomisi. 1965 yılında Renault 8 ve Renault 16 arasındaki boşluğu dolduracak yeni bir model yaratılması adına ortaya atıldı. Fransız kurmayların mühendislerinden istekleri çok netti: Maliyeti ekonomik, iç mekânı geniş, bagajı bulunan ve küçük motor taşıyan bir otomobil yaratın! Bu otomobilin diğer misyonu da dünya otomobili olası, Fransa dışında da satılmalıydı. Üst modeli olarak Renault 18 ve Renault Toros tasarlandı.

Ford Fiesta, Ford Motor Company tarafından 1976'dan 2023'e kadar üretilen, önden çekişli B segmenti otomobil modeli. Avrupa, Brezilya, Arjantin, Meksika, Venezuela, Çin, Hindistan, Tayland ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde üretilmektedir. Son nesil Fiesta dünya çapında satılmaktadır.

Türkiye’de ilk otomobil üretme girişimi 1929’da Ford tarafından İstanbul serbest bölgede denenmiş montaj hattı kurulmuş fakat 1930’lu yıllardaki ekonomik kriz ortamı içinde gelişim gösteremeden sona ermiştir.

Ford Focus, Ford'un ürettiği kompakt otomobil modelidir. İlk nesil Focus Temmuz 1998'de Avrupa'da, 1999'da ise Kuzey Amerika'da satışa sunuldu. Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika ve Güney Afrika'da Ford Escort, Asya ve Avustralasya pazarlarında ise Ford Lazer modelinin yerini aldı. 2005'te satışa sunulan ikinci nesil Focus, 2008'de makyajlandı. 2011'de üçüncü nesil satışa sunuldu. Focus'un sportif modeli olan Focus RS temel alınarak tasarlanan Ford Focus RS WRC ralli otomobili, 2006 ve 2007 Dünya Ralli Şampiyonası sezonlarında Ford'a Üreticiler Şampiyonluğu kazandırdı.

Honda Civic, Honda tarafından ilk olarak küçük araç olarak üretilmeye başlandı. Küçük araç olarak üretilen Civic, zamanla değişikliklere uğrayarak hem daha lüks hem de boyut olarak daha büyüyerek kompakt araç sınıfına doğru adım atmış oldu. Teknik olarak orta boy bir araç da olsa şu an hala kompakt sınıfında kabul edilir. Honda Civic, günümüzde Honda Accord ve Honda Jazz arasında kalır. 2006 yılı itibarıyla dünya çapında 16,5 milyon satış rakamına ulaşmış, bunun 7,3 milyonu Amerika Birleşik Devletleri'de satılmıştır. Bir dönem, Kanada'da en çok satan araç olmuştur.

Ford Mondeo, Ford'un 1993 yılından beri ürettiği otomobil modelidir. 2007 yılında 4.nesli piyasaya çıkmıştır.

Mazda 3, Mazda'nın 2003 Mayıs ayından beri Mazda 323'ün yerine ürettiği kompakt otomobildir. Özellikle 2.3 litrelik MPS daha hızlıdır. Mazda 3'te Sedan ve Hatchback karoseleri vardır. Bu model Japonya'da Axela ismiyle satılmaktadır. 2007'de ise makyajlanmıştır. 17 Mayıs 2009'da ise 2.nesil Mazda 3 satışa sunulacaktır. Yeni Mazda 3'te Avrupa pazarı için 2.2 litrelik Dizel motorlar, Amerika pazarı için 2.5 litrelik benzinli motorların eklenmesi bekleniliyor. 2009 Mayıs ayı itibarı ile Türkiye pazarınada yeni kasası satılmaya başlanmıştır. Türkiye'de satışı Özaydın Otomotiv Mazda tarafından gerçekleştirilen yeni model şu an için 1.6 motor benzinli, Sedan ve Hatchback modellerine sahiptir.

Mazda 6, Mazda'nın 2002 Şubat ayından bu yana Mazda 626'nın yerine ürettiği orta sınıftaki otomobilidir. 2006 da makyajlanmış 2008 yılında ise tamamen yenilenmiştir. Arka amortisörleri birbirinden tam bağımsız çalışır ve firma tarafından E-Type olarak adlandırılır. Bu süspansiyonlar aynı zamanda 5 cm aşağı ve yukarı hareket kabiliyetine sahiptir. 100 km/s hızla panik frende 37 metrede durur. Her iki nesli de tamamen markanın mühendisleri tarafından Japonya ve Avrupa'daki tasarım stüdyolarında tasarlanmış, Amerika ve Japonya'daki fabrikalarda üretilmiştir. Güvenilir ve uzun ömürlü olmasına rağmen sıkıcı ve sıradan tasarımı sebebiyle rakiplerinin gerisinde kalan 626'nın yerini başarıyla doldurmuş firmanın kâr etmesini sağlamıştır.

125, İtalyan otomotiv üreticisi FIAT'ın geliştirdiği orta-üst sınıf aile otomobilidir. 1967-1972 yılları arasında üretimde kalmıştır. FIAT'ın orta sınıf sedan otomobili FIAT 1500'ün ardılı, üreticinin en son arkadan itişli otomobili olan 132'nin öncülüdür. İtalya'daki Alfa Romeo Giulia sedan modeline rakip olarak piyasaya sunulmuş, İtalya'da 1972'deki üretimi sona erdikten sonra Polonya başta olmak üzere pek çok ülkede üretimi devam etmiştir.

Chevrolet Aveo, Chevrolet'nin 27 Mayıs 2002'de üretimine başlandığı ve hâӀâ üretimine devam edildiği, sedan ve hatchback karoseri olan araçtır.

Toyota Crown, Toyota tarafından 1955 yılından beri üretilen üst orta sınıf otomobil modelidir. Genellikle Japonya ve bazı Asya pazarlarında satılmaktadır. Aracın rakipleri Avrupa'da BMW 5 Serisi, Mercedes E Serisi ile Audi A6 ve Japonya pazarında ise Honda Legend ve Nissan Fuga'dır.

Mazda 323, Mazda tarafından 1976-2003 yılları arasında üretilen C segmenti otomobil modelidir. Bugüne kadar tüm dünyada 10.589.052 adet satılmış başarılı bir modeldir. Çeşitli ülkelerde değişik adlarla satılmış olmasına rağmen 323 ismi en bilinen model adıdır. 1990'lı yıllardaki örnekleri Mazda'nın bu modeli için uluslararası rekabetin gerçek anlamda başladığı döneme rastgelir. Türkiye'ye ithal edilmeye başladığı yıllarda (1989) büyük ilgi uyandırmış ve yeni bir marka olarak girdiği pazarda kısa sürede büyük güven ve satış başarısı yakalamıştır. Türkiye'ye giriş yapan en bilinen mazda 323/protege model aracın üretim kodu BG dir. Dünyada tek kapı hatchback, 4 kapı hatchback ve 4 kapı salon/sedan tipi olarak satışa sunulan BG kodlu mazda 323 Türkiye'ye sadece 4 kapılı sedan ve hatchback olarak ithal edilmiştir. Hemen hemen tamamında tüm camlar ve aynalar elektrikli idi. İlk satış fiyatı 29 milyon 600 bin TL civarındadır. Tüm araçlar 1600 cc üstten tek agzantrikli ve 16 subaplı karbüratör beslemeli 87 hp gücündedir. Çok nadiren 97 model yılına ait enjeksiyonlu B6E 1600cc motorlara da rastlamak mümkündür. Her iki motorda çok uzun ömürlü olup bu hafif yapılı araca hatırı sayılır bir performans verebilmektedir. BG kodlu mazda 323 ün teknolojisinden Kia Sephia, Ford Escort ve Ford Escort modelleri de lisans ya da ortaklık altında uzun yıllar faydalanmıştır.

180SXSilvia240SX,1988 yılında tanıtılan 200SX (S12) modelinin yerine bir sonraki model yılı için Nissan tarafından Kuzey Amerika pazarına uygun tasarlandı. 240SX çoğu 2.4 litre ile donatılmış sıralı 4 silindirli motoru. KA24E'nin tek bir tepe kam mili vardı ve KA24DE'nin çift tepe kam mili vardı. 240SX'in iki ayrı nesli olan S13 (1989-1994) S14 (1995-1999) Nissan S platformuna göre üretildi.

Araba gövde yapılandırması, genellikle, paylaşılabilen veya ayrı ayrı eklemlenebilen motor, yolcu ve bagaj bölmelerinin düzeniyle belirlenir.

Fiat 24-32 HP, 1901 yılında İtalyan otomobil üreticisi Fiat tarafından tanıtıldı. Araba, karoser yapımcılarına uyacak şekilde çeşitli gövdeler yapmasına izin verecek şekilde tasarlandı. Kısa, orta ve uzun olmak üzere üç farklı dingil mesafesi ile satışa çıktı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.