İçeriğe atla

Dünya Temizlik Günü

Dünya Temizlik Günü
Yıl(lar)15 Eylül 2018 (6 yıl önce) (2018-09-15)
SıklığıYıllık
Konum(lar)Uluslararası
Aktif yıllar6
Katılımcılar(25000000) (2021)
Bütçe~$1 milyon
Resmî siteworldcleanupday.org

Dünya Temizlik Günü, deniz çöpü sorunu da dahil olmak üzere küresel katı atık sorunuyla mücadele etmeyi amaçlayan yıllık bir küresel sosyal eylem programıdır. Küresel organizasyon Let's Do It! World tarafından koordine edilmektedir. Organizasyonun genel merkezi Tallinn, Estonya şehrinde bulunmaktadır. Bir sonraki Dünya Temizlik Günü 14 Eylül 2024 tarihindedir.

Dünya Temizlik Günü, her zaman dilimini kapsayan çöp temizleme ve atık haritalama faaliyetlerini içerir. Hawaii ve Amerikan Samoası'ndaki uluslararası zaman çizgisine gelip son bulana kadar hemen hemen her ülkede çevre temizliği etkinlikleri düzenlenir.

Amaç

Dünya Temizlik Günü'nün temizlemeyi amaçladığı kirliliğe bir örnek

Dünya Temizlik Günü, her yıl Eylül ayının üçüncü cumartesi günü 24 saatlik bir süre kapsamında düzenlenmektedir. Dünya Temizlik Günü, toplumun tüm kesimlerini temizlik eylemlerine katılmaya harekete geçirerek, yanlış yönetilen atık krizi konusunda farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. Bireyler, hükûmetler, şirketler ve kuruluşların tümü temizlik çalışmalarına katılmaya ve yanlış yönetilen atıklarla mücadele etmek için çözümler bulmaya teşvik edilmektedir. Dünya çapında Dünya Günü gibi Dünya Temizlik Günü etkinliklerini kolaylaştıran ve bunlara ev sahipliği yapan çok sayıda kuruluş bulunmaktadır. Dünya Günü gibi, Dünya Temizlik Günü de apolitiktir ve herhangi bir ulusal veya küresel siyasi partiye veya herhangi bir ideolojiye bağlı değildir.[1]

Tarih

İlk Dünya Temizlik Günü 15 Eylül 2018 yılında yapıldı. Ancak bu gün önceki küresel temizlik çabalarının başarılarına dayanıyor. 2018 Dünya Temizlik Günü'nün hedefi dünya nüfusunun %5'ini (veya yaklaşık 380 milyon insanı) dahil etmekti. Çabalar hedefin gerisinde kalsa da dünya çapında 18 milyon insanı doğrudan harekete geçirebildi.

2019 Dünya Temizlik Günü ise 19 Eylül'de düzenlendi ve Barış Günü ve Eylül 2019'daki Küresel iklim greviyle aynı zamana denk geldi.

Küresel temizlik çabaları, insanlık tarihi boyunca, özellikle de depremler ve sel baskınları ile yıkıcı tsunamiler gibi büyük felaketlerden sonra pek çok biçimde var olmuştur.[2]

Modern tarihte ise, bu tarz çabalar genellikle afetten etkilenmiş topluluklar tarafından veya Kızıl Haç, Kızılay Oxfam ve diğer yardım kuruluşları gibi çeşitli uluslararası kuruluşların ve STK'ların desteğiyle, ancak genellikle çatışma sonrası bölgelerde gerçekleştirilir. Kara mayınlarının kaldırılmasına yönelik çabalar, sahil temizliği ve diğer belediye ve sivil toplum faaliyetleri de bunlara dahildir.

Katılımcılar

Dünya Temizlik Gününe katılanlar genellikle farkındalık yaratma, lojistik ve bağış toplama konularında yardımcı olan sivil toplum kuruluşlarının koordinasyonuyla gönüllü olan gönüllülerdir.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Kooperatif hareket kavramı, insanoğlu var olduğu günden beri süregelen ve onun sosyal bir varlık oluşunun en somut yönünü ortaya koyan bir kavramdır. Toplumun en küçük ve temel birimi olana aileden başlayıp, en soyut, en büyük ve en üst organizasyon boyutunu oluşturan millet halinde teşkilatlanmaya kadar işbirliğinin bir zihniyet, yönelme biçimi, tavır ve davranış olarak mevcudiyetini görürüz. Hatta ülkeler arasında veya ülkeleri temsil eden birimlerin aralarında oluşturduğu ittifaklar, organizasyonlar ve hedefler işbirliğinin tezahürü olduğu kadar; işbirliği olmadan gerçekleştirilemeyecek bir zarureti de ortaya koymaktadır. Güçbirliği düşüncesinin, anlayışının temelinde ise, dayanışma duygusu, birlikte hareket etme arzusu önemli bir yer tutmaktadır.

Sivil toplum, toplumun "üçüncü ayağı" olarak anlaşılabilir ve hükûmet ve iş dünyasından ayrı olarak aile ve özel alanı da içerir. Diğer yazarlar tarafından, sivil toplum, 1) vatandaşların çıkarlarını ve iradesini ilerleten sivil toplum kuruluşları ve kurumlarının toplamı veya 2) hükûmetten bağımsız olan toplumdaki bireyler ve kuruluşlar anlamında kullanılır.

Dünya Doğayı Koruma Birliği veya tam adıyla Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği doğal kaynakların korunması amacı ile kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. Merkezi Gland, İsviçre'de bulunur. IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400'ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü aynı çatı altında toplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elektronik atıklar</span>

Elektronik atık veya e-atık, elektronik cihazların kullanım ömrünün tamamlanması ya da bizim bildiğimiz haliyle çöpe dönüşmesidir. Günlük hayatta kullandığımız televizyon, radyo, bilgisayar, yazıcı, çamaşır makinesi, buzdolabı vs gibi elektronik eşyalar, kullanım ömrü bittiğinde elektronik atık sınıfına girmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde e-atığın gayri resmi olarak işlenmesi, olumsuz insan sağlığı etkilerine ve çevre kirliliğine yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı</span> Birleşmiş Milletlerin küresel kalkınma ağı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler'in küresel kalkınma ağı oluşturmak için kurduğu bir programdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelere odaklanarak, insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmaları için gerekli olan bilgi, deneyim ve kaynakları sağlar. UNDP, bu amaç doğrultusunda hükûmetler, sivil toplum kuruluşları, akademi ve iş çevreleri ile iş birliği yaparak kalkınma çalışmaları yapar.

<span class="mw-page-title-main">Gönüllü</span> çıkar beklemeksizin bir iş yapmayı üstlenen kişi

Gönüllü, içinde bulunduğu toplulukta herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenen kişidir.

Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), 29 Aralık 2002'de yasal kimliğini kazanan bir Sivil toplum kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Sınır Tanımayan Doktorlar</span>

Médecins Sans Frontières, savaş ve doğal afetler dolayısıyla zarar görmüş bölgelerde çalışan; gelişmekte olan ülkelerdeki endemik hastalıklara karşı projeler üreten, tarafsızlık prensibini benimsemiş, insani yardım amaçlı ve Nobel Barış Ödülü almış bir sivil toplum kuruluşudur. Fransa'da kurulmuştur ancak günümüzde merkezi Cenevre, İsviçre' dedir. Dünyanın çoğu yerinde orijinal Fransızca ismini veya MSF kısaltmasını kullanan kuruluş, Türkiye'de daha çok "Sınır Tanımayan Doktorlar" olarak anılır. 2015 yılında, bünyesindeki 30.000'den fazla doktor, hemşire, tıbbi elemanlar, ulaşım uzmanları, su ve sağlık alanında uzmanlaşmış mühendisleri, yöneticileri ve gönüllüleriyle birlikte, 70'ten fazla ülkeye tıbbi destek ve hizmet sağlamıştır. Özel bağışlar, kuruluşun gelirlerinin %89'unu oluştururken; geri kalan kısım hükûmetlerin ve şirketlerin yardımlarından sağlanır. Organizasyonun yıllık bütçesi yaklaşık olarak 1,066 milyon euro'dur.

Kuruluş, kurum, organizasyon veya teşkilat; ortak bir amaç çerçevesinde kurulmuş, ortak bir çalışma düzenine sahip, kendi verimini yönetebilen toplumsal bir düzendir. Organizasyonlar sosyoloji, iktisat, işletme, siyaset bilimi ve psikoloji gibi birçok sosyal bilim dalının araştırma konusudur.

LGBT topluluğu veya LGBT toplumu, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin ortak çıkarları, sorunları ve hedefleri doğrultusunda birleşmesi, bir bütün haline gelmesi. LGBT olup farklı sorunları olan gruplar, topluluklar, altkültürel hareketler, gey mahalleleri ve LGBT örgütlerinden oluşmaktadır. Bu amaçla oluşturulan LGBT topluluğu eşcinsel bireylerin insan hakları hareketinin temelini attı.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları</span> 2030 için Birleşmiş Milletlerin 17 küresel hedefi

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler tarafından 2030 sonuna kadar ulaşılması amaçlanan hedefleri içeren bir evrensel eylem çağrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Afet risk azaltma</span>

Afet risk azaltma ya da kısaca ARA kaza riskini azaltma, değerlendirme ve tanımlamanın sistematik yaklaşımıdır. Afet risk azaltma kazayı tetikleyen çevre ve diğer tehlikelerin yanı sıra kazanın sosyo-ekonomik zayıflıklarını azaltmayı amaçlar. Afet risk azaltma, kalkınma ve geliştirme kuruluşlarının sorumluluğundadır. Bu kuruluşların ayrılmaz bir parçası olmalı, bir eklenti ya da bir kereye mahsus olmamalıdır. Afet risk azaltmanın alanı geleneksel acil durum yönetiminden çok daha derin ve çok daha geniştir. Afet yönetiminde tarihsel değişim;

<span class="mw-page-title-main">Kâr amacı gütmeyen kuruluş</span>

Kâr amacı gütmeyen kuruluş, gelirinin giderinden çok olması durumunda onu üyelere ve paydaşlara (hissedarlara) dağıtmayıp hedeflerinin daha iyi gerçekleşmesi için kullanan, gönüllü bir dernek gibi hareket eden organizasyon. Genellikle sorun çözmeye yönelik çalışmalar yaparlar. Çeşitli kişi ve kurumlardan bağış alarak ayakta kalmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Service Civil International</span>

Türkçede Uluslararası Sivil Servisi anlamına gelen Service Civil International (SCI) gönüllü hizmeti esas alan, dünya çapında 43 alt kolu ile grubu olan bir uluslararası sivil toplum kuruluşu ve barış hareketidir. Örgüt 1920 yılında İsviçreli mühendis Pierre Cérésole tarafında kurulmuştur. Bir grup İngilizce konuşulan ülkede International Voluntary Service olarak da adlandırılmaktadır, İzlanda'da ise Voluntary Service International olarak bilinmektedir.

Menstrüel (Adet) Hijyen Günü menstrüel hijyen yönetimi (MHM) ve regl yoksulluğunun önemini vurgulamak için 28 Mayıs'ta kutlanan bir farkındalık günüdür. 2014 yılında Almanya merkezli WASH United sivil toplum kuruluşu tarafından başlatıldı ve dünya çapındaki bütün regl olan bireylere fayda sağlamayı amaçlamaktadır. 28 rakamı 28 günlük menstrüasyon döngüsünün ortalama uzunluğu olduğuna değinmek amacıyla seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Tuvalet Günü</span>

Dünya Tuvalet Günü (WTD), 19 Kasım'da küresel sağlık krizi ile mücadele etmek için harekete geçmek için resmi Birleşmiş Milletler uluslararası gözlem günüdür. Dünya çapında 4,5 milyar insan "güvenli şekilde yönetilen temizlik" olmaksızın yaşamaktadır. Dünya Tuvalet Günü, Dünya Tuvalet Örgütü tarafından 2001 yılında kuruldu. On iki yıl sonra Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Dünya Tuvalet Günü'nü 2013 yılında BM resmi bir günü ilan etti. Gözlem fakir ülkelerde halka açık alan, paylaşılan alan, evler, şehir ve köylerde insanların kullanımı için tuvalet, umumi tuvalet, sanisette, alafranga tuvalet, alaturka tuvalet, rezervuar, pisuvar, kompost tuvalet yaratılması için uğraşır.

<span class="mw-page-title-main">İdarecilik</span> bir kuruluşun stratejisini belirleme ve çalışanları hedeflerine ulaşmak için koordine etme faaliyetleri dâhil olmak üzere bir kuruluşun yönetimini ifade eden terim

İdarecilik, bir şirketin, organizasyonun yönetimidir. Yönetim, bir kuruluşun stratejisini belirleme ve çalışanlarının çabalarını koordine etme faaliyetlerini içerir. Bu süreç finansal, doğal kaynak, teknolojik ve insan kaynakları gibi mevcut kaynakların uygulanması yoluyla hedeflerine ulaşır.

Uluslararası Kadın Sünnetine Karşı Sıfır Tolerans Günü, BM'nin kadın sünnetini ortadan kaldırma çabalarının bir parçası olarak 6 Şubat'ta düzenlenen, Birleşmiş Milletler sponsorluğundaki yıllık farkındalık günüdür. İlk olarak 2003 yılında tanıtıldı.

PaylaşmaGünü bir cömertlik hareketi olan #GivingTuesday ’in Türkiye uygulamasıdır." Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı’nın (TÜSEV) ülke koordinatörlüğüde Türkiye’de ilk defa 2020 yılında kutlanan hareket eş zamanlı olarak 80’den fazla ülkede her yıl kutlanmaktadır. Çevrimiçi kampanyalar ve fiziksel olarak düzenlenen aktivitelerle desteklenen #PaylaşmaGünü’nde bireyler, sivil toplum kuruluşları (STK), özel sektör kuruluşları, eğitim ve kamu kurumları ve daha pek çok paydaş bir araya gelerek senede bir gün “bağışçılığı ve gönüllülüğü” yaygınlaştırarak cömertliği teşvik etmektedir.

Kurumsal gönüllülük, gönüllülük çalışmalarının şirketlerin çatısı altında, onların desteği ve yönlendirmesi ile gerçekleşmesidir.