İçeriğe atla

Dünya Siyonist Teşkilâtı

Dünya Siyonist Teşkilâtı'nın logosu

Dünya Siyonist Teşkilâtı, Ağustos 1897'de İsviçre'nin Basel kentinde gerçekleşen I. Siyonist Kongresi'nde Theodor Herzl'in girişimi ile Siyonist Kuruluş olarak kuruldu (Siyonist Teşkilâtı; 1897-1960). Kurulduğunda, Siyonist hareketin hedefleri, bu Kongreden gelen ve "Basel Programı" olarak bilinen bir kararla belirtildi.

"Siyonizm, Yahudi halkı Filistin'de yasal olarak güvenli bir vatan kurmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için Kongre aşağıdaki araçların kullanılabilir olduğunu düşünmektedir:

(1) Filistin'deki Yahudi tarikatçıların (çiftçiler), zanaatkarların ve esnafların yerleşiminin teşvik edilmesi;
(2) çeşitli ülkelerin kanunlarına göre bütün Yahudilerin yerel veya genel gruplar halinde birleşmesi [birleşik organizasyon];
(3) Yahudi duygusunun ve bilinçliliğinin güçlendirilmesi [ulusal duyarlılık ve ulusal bilinç];
(4) Siyonist amaçların gerçekleştirilmesi için gerekli hükümet yardımlarının sağlanması için hazırlık adımları "

Dünya Siyonist Teşkilâtı şu anda aşağıdaki organlardan oluşmaktadır: Dünya Siyonist Birlikleri, uluslararası Siyonist federasyonlar; Ve Kadınlar Uluslararası Siyonist Örgütü (WIZO), Hadassah, B'nai B'rith, Maccabi, Uluslararası Sefarad Federasyonu, Dünya Musevileri Üçlüsü (Ortodoks, Muhafazakâr ve Reform), CIS'den Sekristan Kendilerini Siyonist olarak tanımlayan uluslararası örgütler - Bağımsız Devletler (eski Sovyetler Birliği]]'nin bazı eyaletleri), Dünya Yahudi Öğrenci Birliği]] (WUJS) ve daha fazlası.

Yahudi Ajansı, İsrail Devleti kurulmadan önceki yıllar boyunca Siyonist Kuruluşun hedefleri, özellikleri ve liderliği ile yakından bağlantılı ve bundan sonra değişen derecelerde paralel bir organizasyondur. Her iki kuruluşun tüzüklerinde önemli değişiklikler 1952, 1970 ve 1979'da gerçekleşti.[1]

Tarihi

1897 yılında İsviçre'nin Basel kentinde 29 Ağustos - 31 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen Birinci Siyonist Kongrede Siyonist Kuruluş olarak (İbranice:הַהִסְתַּדְּרוּת הַצִּיּוֹנִית); ya da Siyonist Teşkilâtı olarak kuruldu.[2] Siyonist Teşkilâtı'nın dergisi Die Welt aynı yıl kuruldu. Ocak 1960'ta adını Dünya Siyonist Teşkilâtı olarak değiştirdi. Siyonist Teşkilâtı'nın, amacı o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu döneminde ve Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Filistin İngiliz Mandası olan Kenan'da bir Yahudi vatanının yaratılması olan Siyonist hareketin şemsiye bir organizasyonu olarak görev yapıyordu. İsrail Devleti, 51 yıl sonra 14 Mayıs 1948'de ilan edildikten sonra, önceki on yılların düzenli Siyonist Kongreleri sırasında evrimleşerek yeni idari kurumlarından birçoğu halihazırda yerindeydi. Bu kurumlardan bazıları bugüne kadar kalıyor.

(Dünya) Siyonist Teşkilâtı Başkanları

Dünya Siyonist Hareketi Bayrağı, Maccabiah, 2013

Kardeş kuruluşlar

Dünya Siyonist Teşkilâtı'nın (WZO) finansmanı Yahudi Sömürge Güven (1899'da kuruldu) tarafından idare edildi ve arazi edinimi Yahudi Ulusal Fonu (1901'de kuruldu)[4] tarafından gerçekleştirildi. Keren Hayesod (1920'de kurulmuştur) Filistin Elektrik Şirketi, Filistin Potaş Şirketi ve Anglo-Filistin Bankası gibi girişimler vasıtasıyla İsrail devletinin kurulmasından önce Siyonist ve Yishuv faaliyetlerini finanse etmiştir.

Dünya Siyonist Kongresi

Theodor Herzl tarafından kurulan Dünya Siyonist Kongresi, Dünya Siyonist Örgütünün ve yasama otoritesinin en üst organıdır. Görevlileri seçer ve Dünya Siyonist Teşkilâtı ve Yahudi Ajansı politikaları üzerinde karar verir.[5] İlk Dünya Siyonist Kongresi 1897'de İsviçre, Basel'de yapıldı.

Kaynakça

  1. ^ Spencer C. Tucker, Priscilla Roberts, (Ed.) (2008). The Encyclopedia Of The Arab Israeli Conflict: A Political, Social, And Military History. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. s. 1095. ISBN 978-1851098422. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  2. ^ See Chapter 2: The Seven Years of Herzl 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. of Zionism – The First 120 Years 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by the Jewish Agency.
  3. ^ "ZIONISM- Timeline of Events". Mfa.gov.il. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2008. 
  4. ^ "Chapter Two The Seven Years of Herzl". Jewishagency.org. 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2008. 
  5. ^ "Zionist Congress". World Zionist Organization. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta World Zionist Organization ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arap-İsrail savaşları</span> Arap ülkeleri ve İsrail Devleti arasındaki savaşlar

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri ve İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri savaşlar dizisidir. Modern Arap-İsrail savaşlarının kökenleri, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliğine dayanır. Yahudiler tarafından tarihi anavatan olarak adlandırılan toprakları, Pan-Arap hareketi, Filistinli Araplara ait olarak görür ve Pan-İslamist bağlamda ise, bu toprakların, Müslümanlara ait olduğuna inanılır. Filistinli Yahudiler ve Araplar arasındaki savaş; 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması (1920), Jaffa ayaklanması, 1929 yılında Filistin ayaklanması ve 1947 yılında büyük bir sivil savaşa dönüşen ve 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligi ülkelerine sıçrayan Arap başkaldırışıyla ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Theodor Herzl</span> Yahudi gazeteci ve politik aktivist

Theodor Herzl veya sünnetinden sonra aldığı ismi ve soyismi ile Binyamin Ze'ev, Modern Siyonizm'in kurucu babası olan Avusturya-Macaristan vatandaşı Yahudi gazeteci, oyun yazarı, yazar ve politik aktivistti. Dünya Siyonist Örgütü'nü kurmuş ve bir Yahudi devleti kurma amacıyla Yahudilerin, Filistin'e göç etmeleri gerektiği fikrini savunmuştur. İsrail'in kuruluşundan 44 yıl önce yaşamını yitirmiş olmasına rağmen İsrail Devleti'nin kurucu babası olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Siyonist Kongre</span> Kongre

I. Siyonist Kongre (הקונגרס הציוני הראשון),
29 Ağustos 1897 yılında Basel'de Theodor Herzl liderliğinde toplanan kongre.

<span class="mw-page-title-main">Technion</span> 1924te Hayfa, İsrailde kurulan, İsrailin en eski üniversitesi

Technion, aynı zamanda İsrail Teknoloji Enstitüsü adı verilen bir üniversitedir. 1924'te İsrail'in en önemli liman kenti Hayfa'da kurulan üniversite, İsrail'in en eski üniversitesi unvanını taşımaktadır. Technion özellikle mühendislik ve temel bilimler alanlarına yoğunlaşmış olsa da, mimarlık ve tıp konularında da başarılı çalışmalar gerçekleştirmektedir. 1,325,000 metrekarelik Technion City adı verilen kampüste 85 binaya yayılmış olan 18 fakültesi bulunmaktadır. Lisans düzeyinde 49, lisansüstü düzeyde 65 programı olan Technion'da şu an 13,000 öğrenci okumaktadır ve bunların 10,000'i lisans düzeyinde eğitim almaktadır. Technion öğretim üyeleri Prof. Dr. Avram Hershko ve Prof. Dr. Aaron Ciechanover 2004 yılında kimya alanında Nobel Ödülü almışlardır.

Haganah, Birleşik Krallık Filistin Mandası'ndaki Yahudi yerleşimlerini korumak amacıyla kurulan ve 1920–48 yılları arasında faaliyeti gösteren Yahudi paramiliter örgüttür.

Uganda planı, Doğu Afrika Britanya topraklarının bir kısmının Yahudilere yurt olarak verilmesini içeren plandı.

<span class="mw-page-title-main">Faysal-Weizmann Anlaşması</span>

Faysal-Weizmann Anlaşması, Hicaz Kralı'nın oğlu Emir Faysal ile daha sonra Dünya Siyonist Teşkilatı'nın başkanlığına gelecek olan Chaim Weizmann arasında, I. Dünya Savaşı'ndan kaynaklanan anlaşmazlıkların çözüme kavuşturulması amacı ile toplanan 1919 Paris Barış Konferansı kapsamında, 3 Ocak 1919 tarihinde imzalanmıştır. Filistin'de Yahudiler için bir yurt, Orta Doğu'nun büyük bölümünde de bir Arap devleti kurulması amacıyla Arap-Yahudi işbirliğini öngören, ancak kısa ömürlü olmuş bir anlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Haim Weizmann</span> İsrailin ilk devlet başkanı

Haim Azriel Weizmann , Rus İmparatorluğu doğumlu Yahudi siyonist lider, politikacı ve İsrail'in ilk Devlet Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">İzak Ben-Zvi</span> 2. İsrail Cumhurbaşkanı

İzak Ben-Zvi, İsrail Devleti'nin 2. Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Abba Eban</span>

Abba Eban İsrail eski dışişleri bakanı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Yahudi Kongresi</span>

Dünya Yahudi Kongresi, Ağustos 1936'da uluslararası bir federasyon olarak Yahudi topluluklar ve organizasyonu olarak Cenevre, İsviçre'de kuruldu. Dünya Yahudi Kongresi'nin ana amacı, misyonu açıklamaya göre, Yahudi halkının diplomatik kolu olarak hareket etmektir. Dünya Yahudi Kongresi'ne üyeliği olan ev sahibi ülkenin sosyal, politik ya da ekonomik bir ideoloji ne olursa olsun, tüm temsili Yahudi gruplar veya topluluklar için açıktır. Dünya Yahudi Kongresi, Birleşmiş Milletler ve onun kurumları, komisyon ve alt organları birçok içinde özel bir kimlik ve tanıma sahiptir. Merkezi New York'ta olup, Kudüs, Paris, Moskova, Buenos Aires, Brüksel ve Cenevre'de organizasyonunun uluslararası ofisleri bulunur.

Büyük İsrail, Kitâb-ı Mukaddes çevirilerinden bazılarında politik anlamları olmakla birlikte günümüzde Siyonizm'in bir kolu olan Revizyonist Siyonizm çerçevesinde, günümüz İsrail Devleti'nin topraklarının eski Birleşik Krallık Filistin Mandası ile bazı kaynaklarda günümüz Suriye'si veya Türkiye'sinin bir kısım topraklarını da içine alınarak genişletileteceğine dair sınırlar hakkında irredantizm amaçlı söylenen bir ifadedir.

<span class="mw-page-title-main">Alex Bein</span> Alman-İsrailli akademisyen ve tarihçi (1903-1988)

Alex Bein, Alman tarihçi. Yahudi kültürü ve tarihi ile ilgilenen Yahudi araştırmacı. Theodor Herzl hakkındaki biyografik eseri ile bilinir.

İşçi Siyonizmi ya da Sosyalist Siyonizm, Siyonist hareketin solcu kanadıdır. Yıllar boyunca, Siyonistler ve Siyonist kuruluşlar arasında en kayda değer eğilim olmuştur. Harekete mensup gruplar, kendilerini, Doğu ve Orta Avrupa’daki Yahudi işçi hareketlerinin Siyonist dilimi olarak gördüler ve birçok ülkede çok sayıda Yahudi üyeye sahip yerel birimler kurdular. Theodor Herzl tarafından kurulan ve Haim Wiezmann tarafından desteklenen Politik Siyonizm’in tersine, İşçi Siyonizmi, bir Yahudi devletinin, İngiltere, Almanya ve ya Osmanlı İmparatorluğu gibi büyük devletlere yanaşıp yardım isteyerek basit bir şekilde kurulamayacağına inanıyordu. Aksine, İşçi Siyonistler, bir Yahudi devletinin ancak Yahudi işçi sınıfının gayretleriyle, İsrail topraklarına yerleşerek ve çalışarak kurulacağına inandılar. Yahudiler, kibbutz ve moşavlar ile ilerici bir Yahudi toplumu ve şehirli Yahudi proletaryasını kurmalıydılar.

<span class="mw-page-title-main">Zalman David Levontin</span>

Zalman David Levontin bir-Rus Yahudi Siyonist ve finans uzmanı, daha önce bir üyesiydi Chowewe Zion ve 1882 yılında bir Rishon le-Zion'un kurucusu.

Motol ya da Motal, Brest Voblastının Ivanava Bölgesinde Pinsk şehrinin 30 kilometre batısında, Yaselda Nehri'nin kıyısında bulunan bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Trumpeldor Mezarlığı</span> Cemetery in Tel Aviv, Israel

Trumpeldor Mezarlığı, İsrail'in başkenti Tel Aviv'de bulunan bir mezarlık.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan Siyonizm</span>

Hristiyan Siyonizmi, Hristiyan bağlamında Yahudi halkının Kutsal Topraklara dönüşünü savunan bir ideolojidir. Benzer şekilde, 1948'de İsrail Devleti'nin kuruluşunun İncil'deki kehanete uygun olduğu savunulmaktadır: Levant'ta Yahudi egemenliğinin yeniden kurulması eskatolojik "İsrail'in Toplanması" İsa'nın ikinci gelişi için bir ön koşuldur. Bu terim, 20. yüzyılın ortalarında Hristiyan restorasyonculuğu yerine, ideolojinin savunucularının Yahudi ulusal vatanını desteklemek için Siyonistlerin arkasında toplanmasıyla kullanılmaya başlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.