İçeriğe atla

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği

Dünya Doğayı Koruma Birliği veya tam adıyla Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources, kısaca IUCN) doğal kaynakların korunması amacı ile kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. Merkezi Gland, İsviçre'de bulunur. IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400'ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü aynı çatı altında toplamaktadır.

IUCN'in kuruluş statüsü 1948'de Fransa’nın Fontainebleau şehrinde kabul edilmiştir. Daha sonra değişik aralıklarla yapılan Genel Kurul toplantılarında değiştirilen Statü, IUCN’in anayasası niteliğindedir. 2004 yılında düzenlenen IUCN Kongresi'nde statüde bazı değişiklikler yapılmıştır.

Birliğin un üç önemli dayanağı vardır: üye organizasyonları, 6 bilimsel komisyonu ve profesyonel sekreteryası.

Görevi

IUCN'in İsviçre'nin Gland kentinde bulunan genel merkezi.

IUCN'in görevi, doğal hayatın bütünlüğünü ve çeşitliliğini korumak, doğal kaynakların adil ve ekolojik olarak sürdürülebir olmasını sağlamak ve bu konu hakkındada toplumları bilinçlendirmek amacıyla faaliyet göstermektir. Kuruluş, çevre ve doğanın korunması ve sürdürülebilir çevre yönetiminin sağlanmasına yönelik uluslararası çabaları organize etmekte, “clearinghouse” olarak işlev görerek, doğanın korunmasına yönelik politikaların geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır.

IUCN, üye ülkelere çevre politikalarının oluşturulmasında danışmanlık hizmetleri vermesinin yanı sıra, doğal dünya mirası önerilerini değerlendirme, yeşil ekonomi, ekoturizm, kırmızı listede bulunan ve nesli tehlike altında bulunan türlerin durumunun gözlem altında tutulması gibi konularda hizmet vermektedir. IUCN ayrıca, iklim değişikliğinin etkilerinin önlenmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması, doğal kaynaklı felaketlerin etkilerinin azaltılması ve biyoteknoloji konularında çalışmalar yapmaktadır.

Çevre alanında en önemli uluslararası uzman kuruluş olan IUCN, çevre sözleşmelerinin yanı sıra, doğal kaynakların yönetimi ve strateji belgelerinin hazırlanması sırasında diğer uluslararası kuruluşlara (BM bünyesindeki örgütler vb.) teknik destek verebilmekte; söz konusu belgelerin hazırlanmasında anahtar rol oynayabilmektedir.

IUCN üyeleri

IUCN hem devletleri hem de hükûmete ait olmayan kuruluşları birleştirir. IUCN'e ülkelerin yanı sıra, akademik çevreler ile sivil toplum kuruluşları da üye olabilmektedir. Bunlar hareket biçimini, küresel programını seçerler ve IUCN Dünya Korunma Kongresi'nde IUCN konseyini seçerler. Üye kuruluşlar kendi bölgesel ve yöresel organizyonlarını yaparlar.

Bu çerçevede, Türkiye’den Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın yanı sıra, TEMA Vakfı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Doğal Hayatı Koruma Vakfı ve Doğa Derneği de anılan kuruluşa üyedir. Öte yandan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü IUCN’e “Government Agency” statüsü ile üyedir.

IUCN, Türkiye'nin de taraf olduğu BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, BM Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi, Nesli Tehlikede Olan Türler (CITES) Sözleşmesi ile Ramsar Sulak Alanlar Sözleşmesi Sekretaryaları ile ortak projeler geliştirmektedir.

Temel organlar

Kongre

IUCN'in en önemli organıdır. Dört yılda bir düzenlenmektedir. Kongre'de, IUCN'in genel politikaları belirlenmekte, hükûmetlerle ulusal/uluslararası kuruluşlara IUCN'in faaliyetleri çerçevesinde tavsiyelerde bulunulmakta, mali raporlar değerlendirilmekte, bir sonraki döneme ait mali program kabul edilmekte ve üyelerin katkı payları belirlenmektedir. Kongre tarihleri ve düzenleneceği yer Konsey tarafından karara bağlanmaktadır.

Konsey

Örgütün icra kanadıdır. IUCN Başkanı, Muhasip (treasurer), Komisyon Başkanları ve Bölgesel Konsey üyelerinden oluşmaktadır. 6-15 Eylül 2012 tarihleri arasında Jeju/Güney Kore'de 4. IUCN Kongresinde yapılan seçimlerde Zhang Xinsheng (Çin) IUCN Başkanı seçilmiştir. Konsey'in, Kongre kararları çerçevesinde politikaları yönlendirmek ve tamamlayıcı politikalara karar vermek, IUCN amaçlarına yönelik bildiri yayınlamak, Kongre'ye ve üyelere faaliyetlerle ilgili rapor vermek, bir sonraki yılın program ve bütçesini kabul etmek, Komisyonların faaliyetlerini gözden geçirmek, Genel Direktör'ü atamak gibi yetki ve sorumlulukları bulunmaktadır.

Ulusal ve bölgesel komiteler

IUCN üyeleri, bir ülke, bölge veya alt bölgede, işbirliğinin geliştirilmesine yönelik olarak, sadece IUCN üyelerinin katılımına açık Komiteler oluşturabilmektedir. Bu Komitelerin IUCN'den ayrı hukuki kimlikleri bulunabilmektedir.

Komisyonlar

IUCN'in kurumsal bilgi ve deneyimlerine ve amaçlarına hizmet etmek üzere oluşturulan gönüllü uzman ağlarıdır. Komisyonlar, Konsey'in önerisi doğrultusunda Kongre tarafından kurulmakta veya görevine son verilmektedir. Komisyon Başkanları, Kongre'ye faaliyetlerine ilişkin rapor sunmaktadır. IUCN bünyesinde Dünyanın doğal kaynaklarının durumununu değerlendiren ve Birliğe öneriler getiren altı komisyon vardır:

IUCN sekretaryası

-Sekretarya: İsviçre'nin Gland kasabasında yerleşik Sekretarya, Genel Direktör başkanlığında Kongre, Konsey gibi temel organların koordinasyonunu sağlamaktadır.

Konsey'e karşı, politika ve programların uygulanmasından ve mali yönetiminden sorumlu olan Genel Direktör, iki Kongre arası dönemde gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin olarak Kongrelerde rapor sunmaktadır.

Ayrıca bakınız

  • IUCN Kırmızı Liste

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi, uluslararası alanda çocukların korunmasına yönelik yapılan ilk sözleşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Sağlık Örgütü</span> Birleşmiş Milletlere bağlı toplum sağlığı örgütü

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ),, Birleşmiş Milletler'in uluslararası halk sağlığından sorumlu uzmanlaşmış bir kuruluşudur. Merkezi İsviçre'nin Cenevre şehrindedir ve dünya çapında altı bölgesel ofisi ve 150 saha ofisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Konseyi</span> devletler arası kuruluş

Avrupa Konseyi, Avrupa çapında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla 1949'da kurulmuş hükûmetlerarası bir kuruluştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi'ne bağlıdır. Avrupa Konseyi'ne Rusya, Belarus, Kosova, Kazakistan ve gözlemci Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Çalışma Örgütü</span>

Uluslararası Çalışma Örgütü ya da ILO, ülkelerdeki çalışma yasalarında ve bu alana ilişkin uygulamalarda standartları geliştirmek ve ileriye götürmek gibi bir amaçla kurulan kuruluştur. Merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunmaktadır.

Dünya Posta Birliği, Dünya çapında posta sistemine ek olarak, posta politikaları konusunda üye ülkeler arasında koordinasyonu sağlayan Birleşmiş Milletler ajansıdır. DPB Kongresi, İdare Konseyi (CA), Posta İşletme Konseyi (POC) ve Uluslararası Büro (IB) olmak üzere dört kuruldan oluşur. Fransızca UPU'nun resmi dilidir. İngilizce 1994 yılında çalışma dili olarak eklenmiştir.

UNICEF veya resmi adıyla Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu, dünya genelinde çocuklara insani ve gelişimsel yardım sağlamaktan sorumlu bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur. UNICEF'in faaliyetleri arasında aşılama ve hastalık önleme, HIV'li çocuklar ve anneler için tedavi yönetimi, çocukluk ve anne beslenmesini iyileştirme, sağlık koşullarını iyileştirme, eğitimi teşvik etme ve felaketlere müdahale için acil yardım sağlama yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi</span> BMnin uluslararası güvenliği sağlamakla görevli altı ana organından biri

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Bürosu</span>

Avrupa Topluluğu İnsani Yardım Bürosu, 1992'de kuruldu. Avrupa Birliği dışı ülkelere yardım eden kuruluşun eyleme geçmesi Komisyon ve Bakanlar Konseyi'ne bağlı olarak yürütülür. ECHO, temel mal ve hizmetleri, ırk, renk, din, siyasal görüş farkı gözetmeden yardım eder. Destekçileri arasında Birleşmiş Milletler ve çeşitli sivil toplum kuruluşları vardır. BM kuruluşları UNHCR, WFP, UNICEF, UNWRA'dır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi</span>

Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Avrupa Konseyi içinde mahalli yönetimleri temsil eden kurumdur. Biri Yerel yönetimler odası, diğeri de Bölgesel yönetimler odası olmak üzere iki meclise bölünmüştür, bir sekreterlik ve kongre tarafından 5 yılda bir seçilen bir genel sekretere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">TAKM</span>

Avrasya Askerî Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı,

<span class="mw-page-title-main">Gemi Makinaları İşletme Mühendisleri Odası</span>

Gemi Makineleri İşletme Mühendisleri Odası (GEMİMO) 29.07.1960 tarihinde 6235 sayılı yasa ile kurulmuş bir meslek örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Enerji Ajansı</span>

Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) Paris merkezli bağımsız bir kuruluş olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma (OECD) Örgütü çerçevesinde 1973-1974'te yaşanan petrol krizinde kuruldu. Uluslararası Enerji Ajansı, petrol tedarikinde yaşanan fiziksel kesintilere özel bir cevap için ve aynı zamanda Uluslararası Petrol Piyasası ve diğer enerji sektörlerine veri ve istatistikleri sağlamaktadır. Aynı zamanda son yıllarda, enerji tasarrufu ve teknoloji ve inovasyon alanlarında dayanışmayı desteklemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çevre sorunları</span>

Çevre sorunları, insan aktivitelerinin biyolojik ve fiziksel çevre üzerindeki zararlı etkilerinin toplamına verilen addır. Çevre koruma, doğal çevreyi hem çevrenin hem de insanoğlunun yararına olacak şekilde, bireysel, organizasyonel ve yönetimsel seviyede koruma pratiğidir. Çevreci anlayış, çevre sorunlarına savunmacı, eğitici ve aktivist bir yaklaşımla eğilir.

<span class="mw-page-title-main">Mutlak tabiatı koruma alanı</span>

Mutlak tabiatı koruma alanı veya yabanıl alan, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) bir parçası olan Dünya Korunan Alanlar Komisyonu (WCPA) tarafından tanınan en yüksek korunan alan kategorisidir. Bu kategori I alanları en sıkı korunan doğal peyzaj alanlarıdır.

Modern uluslararası sistem içinde devletler güç, çıkar ve prestij mücadelesine girdikleri için birbirleri potansiyel düşman olarak görürler. Liberal yaklaşıma göre devletler birbirleri arasında uluslararası güvenliği ve ülke içi refahı arttırmada işbirliği yapabilecekleri ortaklar olarak görerek işbirliği yaparlar. Yardımlaşma kendi gücümüz ve olanaklarımızı başkalarının iyiliği için kullanmaktır dayanışma topluluğu oluşturan bireylerin bir konuda duygu düşünce ve karşılıklı çıkar Birliği içinde olmalarıdır Her ülke doğal afetlerden ve çevre sorunlarından zarar görenlere yardım etmek amacıyla yardım kurumları kurmuşlardır ödemeyecekler doğal afetler ve çevre sorunları ile karşılaştıkları zaman diğer ülkelerden yardım alırlar doğal afetler ve çevre sorunu ortaya çıkması sonucu birçok uluslararası yardım kuruluşları ve sivil toplum örgütleri işbirliği yaparak insanlığa hizmet etmektedirler hızlı teknolojik gelişmeler çevre sorunları da beraberinde getirmiştir bu sorunlarla başa çıkmak için ülkeler uluslararası konferanslar düzenleyip uluslararası sözleşmeler yapmaktadır der Örneğin kiato Anlaşması gelişmiş ülkelerin Sera etkisi yaratan gazların salınımını 2008-2012 yılları arasında yüzde 5,2 düşünmelerini öngörmektedir pek çok çevre sorunu sınırları Aşan niteliktedir ve küresel bir kapsama sahiptir yalnız uluslararası işbirliği ile Etkin biçimde çözebilirler AÇA ve Eionet Kur'an yönetmelik açanın çalıştığı temel alanlarda Etkin uluslararası işbirliği öngörmektedir açanın görevleri arasında Avrupa'ya daire çevre bilgilerin uluslararası çevre ve denetim programlarına dahil edilmesi Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma teşkilatı ve Birleşmiş Milletler Çevre programı bölgesel ve uluslararası örgüt ve problemlerle işbirliği ve Buna ek olarak AB dışı ülkelerle kuruluşlarla birlikte çalışması yer almaktadır.

Brundtland Raporu olarak da bilinen Ortak Geleceğimiz, Ekim 1987'de Birleşmiş Milletler tarafından Oxford University Press aracılığıyla yayınlandı. Bu yayın, eski Norveç Başbakanı Gro Harlem Brundtland'ın Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu (WCED) Başkanı rolünün tanınması adına düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">BM Kadın Birimi</span> BM kuruluşu

BM Kadın Birimi olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">BM Küresel İlkeler Sözleşmesi</span>

Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi, tüm dünyada sürdürülebilir, ortak bir küresel kalkınma kültürünü yaymak üzere; şirketleri sürdürülebilir ve sosyal sorumluluklarına uygun uygulamalar geliştirmeye teşvik eden, bağlayıcılığı olmayan bir Birleşmiş Milletler (BM) sözleşmesi ve bu sözleşmenin imzacılarını kapsayan bir oluşumdur.

Uluslararası insan hakları hukuku, insan haklarını sosyal, bölgesel ve yerel düzeylerde geliştirmek için tasarlanmış uluslararası hukuk bütünüdür. Bir uluslararası hukuk biçimi olarak, uluslararası insan hakları hukuku, öncelikle egemen devletler arasında, üzerinde anlaşmaya varan taraflar arasında bağlayıcı yasal etkiye sahip olmayı amaçlayan antlaşmalardan oluşur; ve geleneksel uluslararası hukuk kapsamındadır. Diğer uluslararası insan hakları belgeleri, yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası insan hakları hukukunun uygulanmasına, anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur ve bir siyasi yükümlülük kaynağı olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.