İçeriğe atla

Dünya'ya yakın cisim çalışmaları merkezi

JPL

Dünyaya Yakın Nesne Çalışmaları Merkezi (CNEOS), Jet İtki Laboratuvarı'nın (JPL) asteroit ve kuyruklu yıldız yörüngelerini ve bunların Dünya'ya çarpma olasılıklarını hesaplama merkezidir.[1][2] CNEOS, Pasadena, Kaliforniya'daki Caltech'te bulunmaktadır.

CNEOS, Dünya'ya Yakın Nesneler (NEO'lar) için yüksek hassasiyetli yörüngeleri hesaplar. Bu yörünge çözümleri, NEO'ların Dünya'ya yakın yaklaşımlarını hesaplar ve önümüzdeki yüzyıl veya daha uzun bir süre boyunca NEO çarpma olasılıklarının değerlendirmelerini üretir.[3][4]

CNEOS, JPL'nin Sentry çarpışma izleme sistemine ev sahipliği yapmaktadır; bu sistem, tehlikeli asteroitlerin gelecekteki olası yörüngelerinin analizlerini gerçekleştirmekte ve önümüzdeki yüzyılda çarpışma olasılıklarını araştırmaktadır. Benzer şekilde, Scout sistemi yeni potansiyel asteroit keşiflerini izler ve gelecekteki olası hareket aralığını hesaplar. Potansiyel bir çarpışma durumunda (sanal çarpıştırıcı olarak bilinir), çarpışma zamanı ve olasılığı tahmin edilir.[3][5]

CNEOS ayrıca, varsayımsal bir asteroidin daha erken bir zamanda bilinen bir miktarda saptırılması durumunda ne kadar uzağa hareket edeceğini hesaplayan NEO Saptırma Uygulamasını da yürütür.

Kaynakça

  1. ^ "CNEOS". 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "20 years of tracking Near-Earth Objects | EarthSky.org". earthsky.org (İngilizce). 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020. 
  3. ^ a b "Center for NEO Studies (CNEOS)". cneos.jpl.nasa.gov. 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  4. ^ Talbert, Tricia (12 Şubat 2019). "Near-Earth Object Observations Program". NASA. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020. 
  5. ^ "Center for NEO Studies (CNEOS) Archives". Universe Today (İngilizce). 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">433 Eros</span> Asteroit

Eros, geçici belirtmesi 1898 DQ, Amor grubunun silikatlardan oluşmuş bir asteroitidir. Uzun bir şekle ve yaklaşık 16,8 kilometre ortalama çapa sahip ilk keşfedilen ve ikinci en büyük Dünya'ya yakın cisimdir. NEAR Shoemaker uzay sondası tarafından 1998'de ziyaret edilerek, asteroit etrafındaki yörüngeden incelenen ilk asteroit oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın cisim</span>

Dünya'ya Yakın Cisimler, yörüngeleri günberi noktasında Dünya'ya 1,3 Astronomik Birim (AB) mesafeden daha yakın olup Dünya'nın çok yakınına gelen gök cisimleridirler. Bunlar birkaç bin Dünya'ya Yakın Asteroit (DYA), Dünya'ya Yakın Kuyruklu yıldız (DYK), bir miktar Güneş etrâfında dolanan uzay aracı ve uzayda Dünya'yla çarpışmadan tâkip edilebilecek büyüklükte meteoritlerden oluşurlar. Makbul olan görüşe göre DYC'lerin geçmişte Dünya'yla çarpışmalarının gezegenimizin jeolojik ve biyolojik târihinde kayda değer rolü olduğu merkezindedir. Dünya'mıza getireceği tehlikelerin farkına varılmasıyla 1980'lerden beri gittikçe artan ilgiyle bu cisimler izlenmişler, gelebilecek tehlikeleri aktif olarak azaltmak için çözümler aranmaya başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tehlikeli olabilecek cisim</span>

Tehlikeli Olabilecek Cisim ya çapı ve yörüngesiyle Dünya'ya yaklaşıp dolayısıyla Tehlikeli Olabilecek Asteroit ya da Tehlikeli Olabilecek Kuyruklu yıldız olma potansiyeline sahip cisimlere denir.

<span class="mw-page-title-main">99942 Apofis</span> Asteroit

99942 Apofis, (Geçici adlandırma:2004 MN4 ) 19 Haziran 2004'te R. A. Tucker, D. J. Tholen ve F. Bernardi tarafından Kitt Peak'de keşfedilen, Aten sınıfı Dünya'ya yakın bir yörüngesi bulunan bir meteorittir. Mısır kötülük tanrısı Apofis'in ismini taşır. NASA tarafından yapılan dikkatli ölçümlerle 2029 ve 2036 yıllarında dünyamızın çok yakınından geçeceği tespit edilmiştir. 13 Nisan 2029'te 300.000 kilometre Dünya'ya yakından geçerek Apollo sınıfı olacak, 2036 yılında ise 30-40 bin kilometre yakından geçecektir. 7 Ekim 2009 tarihinde yapılan hesaplamalara göre 2036 yılında Dünya'ya çarpma olasılığı 250.000'de 1'dir. Bir başka olası çarpışma tarihi ise 2037'dir. Bu tarihte dünyaya çarpma olasılığı 12,3 milyonda 1 olarak belirlenmiştir.

2012 DA14 Asteroit

2012 DA14, Dünya'ya yakın asteroit olup tahmin edilen çapı 50 m, tahmin edilen kütlesi 190.000 ton civarındadır. 23 Şubat 2012'de İspanya'da bulunan OAM Rasathanesi'nde (J75) 16 Şubat'ta Dünya'nın 0,014 AB yakınından geçen meteor keşfedildi. Hesaplara göre asteroitle Dünya'nın merkeziyle arasındaki uzaklık 15 Şubat 2013'te 0,000228 AB olacak. Asteroit, Yeryüzü'nün yüzeyinden 27.700 km uzaktan geçecek. 2013'teki bu geçişiyle bu boyda ve Dünya'nın bu kadar yakınından geçen ilk cisim oldu.

<span style="white-space:nowrap;">2004 XP<sub>14</sub></span> Asteroit

2004 XP14 ya da 2004 XP14, Apollo asteroitleri olarak adlandırılan asteroid kümesinden Dünya'ya yakın bir asteroit.

<span class="mw-page-title-main">243 Ida</span> Asteroit

243 Ida, asteroit kuşağında Koronis ailesinden bir asteroittir, 29 Eylül 1884 tarihinde Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından keşfedildi. Daha sonraki teleskobik araştırmalar sonucunda Ida S-tipi asteroit olarak kategorilendirilmiştir. 28 Ağustos 1993 tarihinde Jüpiter'e gitmekte olan Galileo uzay aracı Ida'nın fotoğraflarını çekmiştir. Bu, bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ikinci asteroittir ve doğal bir uyduya sahip olduğu tespit edilen ilk asteroittir. Adını Yunan mitolojisindeki bir su perisinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">469219 Kamoʻoalewa</span> Asteroit

469219 Kamoʻoalewa (geçici adı: 2016 HO3), Apollo grubu içerisinde yer alan, yaklaşık olarak 40-100 metre (130-330 fit) çapa sahip, hızlı dönen ve Dünya'ya yakın çok küçük bir asteroittir. Şu anda Dünya'nın yarı uydusudur ve bilinen en kararlı, en yakın ve 2023 FW13'den sonra ikinci en küçük yarı uydudur. Asteroit, 27 Nisan 2016'da Haleakala Gözlemevi'ndeki Pan-STARRS tarafından keşfedildi. Kamoʻoalewa adı, salınım yapan bir gök cismini ifade eden Hawaiice bir kelimedir. Dünya benzeri yörüngesi ve Ay benzeri silikatları, muhtemelen Ay'dan fırlatılan bir parça olmasından kaynaklanıyor olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, artan sayısal sırayla numaralandırılmış küçük gezegenlerin bir listesi bulunmaktadır. Kuyruklu yıldızlar hariç, asteroitler, uzak cisimler ve cüce gezegenler dahil olmak üzere küçük gezegenlerin tümü Güneş Sistemi'ndeki küçük gök cisimleri olarak bilinir. Bu gezegenlerin listeleri, her biri 1000 küçük gezegen içeren yüzlerce sayfalık kataloglardan oluşmaktadır. Uluslararası Astronomi Birliği adına, Küçük Gezegen Merkezi, Minor Planet Sirkülerlerinde her yıl binlerce yeni numaralandırılmış küçük gezegen yayınlamaktadır. Haziran 2024 itibarıyla, toplamda 1.367.486 adet gözlemlenen cisimden 669.991 tanesi numaralandırılmış küçük gezegenlerdir. Geriye kalanlar ise henüz numaralandırılmamış küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlardır.

<span class="mw-page-title-main">2020 CD3</span> Dünyanın geçici uydusu

2020 CD3, 15 Şubat 2020 tarihinde keşfedilmiş Dünya gezegeninin iddia edilen yeni uydusudur. Yeni keşfedilmesinin sebebi aslında uzayda dolanan bir asteroidin yörüngeye oturmasıdır. Ne kadar süre yörüngede kalacağı bilinmemektedir. Ayrılıp Güneş'e doğu ilerleyeceği düşünülmektedir. Otomobil büyüklüğündedir. Çok karmaşık bir yörüngesi vardır.

Gözlemsel astronomide, bir Güneş Sistemi cisminin gözlem yayı, cismin yolunu izlemek için kullanılan en erken ve en son gözlemleri arasındaki süredir. Genellikle gün veya yıl olarak verilir. Terim çoğunlukla asteroitlerin ve kuyruklu yıldızların keşfi ve takibinde kullanılır. Yay uzunluğu, bir yörüngenin doğruluğu üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Ara gözlemlerin sayısı ve aralığı daha az etkiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Minimum yörünge kesişme mesafesi</span> Astronomide ölçü

Minimum yörünge kesişme mesafesi, astronomide iki astronomik cisim arasındaki çarpışma riskini değerlendirmek için kullanılan bir ölçüdür. İncelenen iki cismin salınan yörüngelerinin en yakın iki noktası arasındaki mesafe olarak tanımlanır. Genellikle bir gezegenden daha küçük olan bir cisim için, gezegenin yörüngesinin kesişme noktasındaki minimum mesafe olarak hesaplanır. En yoğun ilgi Dünya ile çarpışma riskidir. Dünya MOID genellikle JPL Small-Body Database gibi kuyruklu yıldız ve asteroit veri tabanlarında listelenir. MOID değerleri diğer cisimlere göre de tanımlanır: Jüpiter MOID, Venüs MOID vb.

2020 PP1, Apollo grubunun Dünya'ya yakın bir nesnesi olarak sınıflandırılan, yani Dünya'nın geçici bir yarı uydusu olan,1 kilometreden daha küçük bir asteroittir. Bazıları periyodik olarak yarı uydu ve at nalı ortak yörünge durumları arasında geçiş yapan bir düzineden fazla bilinen Dünya yarı uydusu vardır.

2023 DW yaklaşık 50 metre (160 ft) çapında, Aten grubudan Dünya'ya yakın cisim olarak sınıflandırılan, Tunguska Olayı boyutunda bir asteroittir. 26 Şubat 2023'te San Pedro de Atacama'daki MAP asteroit arama programından Georges Attard ve Alain Maury tarafından Dünya'ya 007 astronomik birim uzaklıkta iken keşfedildi. 28 Şubat 2023'te 1,2 günlük bir gözlem yayı ile, 14 Şubat 2046 21:36 UTC'de olası bir çarpma için Torino ölçeği 1 olarak derecelendirildi. Nominal yaklaşmanın, 14 Şubat 2046 16:57 ± 1,2 gündeki etki senaryosundan yaklaşık 5 saat önce gerçekleşmesi bekleniyor. –2.12 Palermo ölçeği derecelendirmesiyle, etki olasılığı, arka plandaki tehlike seviyesinden yaklaşık 132 kat daha azdır. 5 Mart'ta, büyüyen kambur ayın 30 derece yakınında olduğu için asteroidi gözlemlemek daha zor hale geldi. 20 Mart 2023'te risk tablolarından çıkarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Aten asteroitleri</span>

Aten asteroitleri, Dünya'nın yörüngesine oldukça yakın konumda bulunan dinamik bir asteroit grubudur. Tanıma göre, Aten'ler Dünya-kesişen (a < 1.0 AU ve Q > 0.983 AU) asteroitlerdendir. Grup adını, Palomar Gözlemevinde Eleanor Helin tarafından, 7 Ocak 1976 tarihinde türünün ilk örneği olarak keşfedilen 2062 Aten asteroidinden almıştır. 2023'e kadar, 2445 Aten grubu üyesi keşfedilmiş, bunlardan 256 tanesi numaralandırılmış, 13 tanesi isimlendirilmiş ve 101 tanesi ise tehlikeli olabilecek cisim olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amor asteroitleri</span>

Amor asteroitleri, adını 1221 Amor örnek cisminden alan Dünya'ya yakın bir asteroit grubudur. Bu cisimlerin yörüngesel günberi noktası Dünya'nın yörünge günberisine yakın, fakat ondan daha büyüktür. Bu nedenle, bu cisimler Dünya'nın yörüngesini kesmez, fakat çoğu Amor asteroidi Mars'ın yörüngesini kesmektedir. Amor asteroidi 433 Eros, robotik bir uzay sondası NEAR Shoemaker tarafından yörüngelenen ve üzerine iniş gerçekleştirilen ilk asteroittir.

<span class="mw-page-title-main">Atira asteroitleri</span>

Atira asteroitleri veya Apohale asteroitleri, diğer adıyla Dünya'ya yakın iç nesneler olarak da bilinen, yörüngesel günöteleri Dünya'nın günberi mesafesi olan 0,983 AU'dan daha küçük olan ve yörüngeleri tamamen Dünya'nın yörüngesi içinde sınırlı kalan Dünya'ya yakın cisimlerdir. Atiralar, diğer Dünya'ya yakın cisim grupları olan Aten, Apollo ve Amor asteroitlerine göre açık arayla en az üyeye sahip olan gruptur.

<span style="white-space:nowrap;">(137108) 1999 AN<sub>10</sub></span> Asteroit

(137108) 1999 AN10 Apollo grubunda tehlikeli olabilecek cisim ve Dünya'ya yakın cisim olarak sınıflandırılan ve yaklaşık bir kilometre çapındaki bir asteroittir. LINEAR misyonu tarafından 13 Ocak 1999 tarihinde keşfedilmiştir.

Dünya'ya yakın asteroit takibi araştırması (NEAT), İng. Near-Earth Asteroid Tracking, Dünya'ya yakın cisimlerin tespiti için gökyüzü taraması yapılabilmesi amacıyla NASA ve Jet İtki Laboratuvarı tarafından yürütülen bir programdır. NEAT Kaliforniya'da bulunan Palomar Gözlemevi ile birlikte Hawaii'de bulunan GEODSS araştırmasında Aralık 1995'ten Nisan 2007'ye kadar yürütülmüştür. Bu araştırma kapsamında 40 binden fazla küçük gezegen keşfedilmiş olup, NEAT Catalina Sky Survey, LONEOS ve Mount Lemmon Survey ile birlikte bu alandaki en başarılı çalışmalardan biridir.

<span style="white-space:nowrap;">2010 TK<sub>7</sub></span> Asteroit

2010 TK7 keşfedilen ilk Dünya truvalısı ve bir kilometreden küçük bir Dünya yakını asteroittir. Güneş etrafında Dünyanın yörüngesiyle aynı yörüngede hareket etmekte olup, Dünya'nın önünde yer alan bölgede seyretmektedir. Truva cisimleri en kolay şekilde bir Lagrange noktasında, dinamik olarak kararlı bir konumda (birleşik kütleçekim kuvvetinin Güneş'in ve Dünya'nın çift merkezi boyunca etki ettiği yer), büyük bir yörünge cisminin 60 derece ilerisinde veya gerisinde, bir tür 1:1 yörünge rezonansında dönüyor olarak düşünülebilir. Gerçekte, böyle bir nokta etrafında salınırlar. Bu tür nesneler daha önce Mars, Jüpiter, Neptün ve Satürn'ün uyduları Tethys ve Dione'nin yörüngelerinde gözlemlenmiştir.