İçeriğe atla

Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi

Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi
Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi
EditörTarih Vakfı adına sahibi Prof. Dr. İlhan Tekeli
Kategorilerİstanbul, referans, Bizans ve Osmanlı kültürü
YayımcıKültür Bakanlığı / Tarih Vakfı
İlk sayı1993
Son sayı1994 (İndeks cildi 1995'te)
ÜlkeTürkiye Türkiye
DilTürkçe

Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Türkiye'de Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı tarafından ortak olarak yayımlanmış Türkçe ansiklopedidir. 1993 - 1994 yılları arasında önce haftalık fasiküller halinde yayımlanan ansiklopedi, sonradan ciltler halinde de piyasaya verilmiştir. 1994'te 7. ciltte yayımı sona eren ansiklopediye, 1995 yılında bir de dizin (indeks) cildi eklenerek 8 cilde tamamlanmıştır. (ISBN 975-7306-00-2)

Örneğine az rastlanır bir 'kent ansiklopedisi' olan "Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi", İstanbul konusunda en zengin, en kapsamlı ve en sistematik kaynak olması planlanarak hazırlanmıştır. Kuşe kağıda ofset baskı tekniğiyle basılan ve 4.608 sayfadan oluşan ansiklopedide 10.000 madde, 4.300 renkli ve siyah beyaz fotoğraf, gravür, harita ve kroki yer almaktadır. Ansiklopedinin hemen her sayfasında bir veya daha fazla görsel malzeme bulunmaktadır. Kalabalık bir yayın kurulu tarafından hazırlanan bu kaynak kitaba 336 yazar katkıda bulunmuştur. Alfabetik bir sırayla dizilmiş olan maddelerin sonunda maddenin yazarı ve kaynakçası belirtilmiştir.[1]

Temelde alfabetik olmakla birlikte geniş tematik maddelere de alfabetik sıra içinde yer veren ansiklopedi, Bizans ve Osmanlı dönemlerinin ve bu dönemlere ilişkin konu ve maddelerin ağırlığına rağmen bu kentin çok daha gerilere giden tarihine de eğilmektedir. Bunun yanı sıra aile yaşamından alışveriş merkezlerine, arsa spekülasyonundan bahçe sinemalarına, bankacılık sektöründen eğlence hayatına, ekonomiden enerjiye, gecekondulardan seyyar satıcılara güncel İstanbul'un ve gündelik yaşamın hemen her yönüne dönük maddeleri de içermektedir. Ayrıca bugüne kadar önemsenmemiş, ele alınmamış, yazılmamış ama İstanbul'u İstanbul yapan kimi gelenekler, tipler, olaylar, artık kaybolmuş çevre ve mekanlardan da yeri geldikçe bahsedilmiştir.[1]

Benzerleri

"Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi"nin önsözünde belirtildiğine göre, kentler hakkında monografilerin, arkeoloji ve tarih kitaplarının, turistik yayınların çokluğuna karşın 'kent ansiklopedileri'ne pek az rastlanmaktadır. Yurt dışında tek ciltlik An Encylopedia of London örneği haricinde bir başka 'kent ansiklopedisi' yoktur. Türkiye'de ise bu alanda geçmişten birkaç örnek vardır ve hepsi de yine İstanbul'la ilgilidir.

Bunlardan en önemlisi Reşad Ekrem Koçu'nun (1905-1975) ölümüne kadar kişisel çabaları ve büyük bir özveriyle tamamlamaya çalıştığı ama bitiremediği 11 ciltlik (173. fasikülde yarım kalmıştır) İstanbul Ansiklopedisi'dir. Düzen olarak bu maddenin konusu olan ansiklopediye benzemekle birlikte Türklerin İstanbul'u fethinden sonraki 500 yıllık dönemi inceler. Ansiklopedi, ancak “Gökçınar” maddesine kadar gelebilmiştir.

İstanbul'la ilgili diğer iki ansiklopedi ise: 1968'de Yeni İstanbul gazetesinin Mithat Sertoğlu’na hazırlatıp ek olarak verdiği tek ciltlik Resimli Büyük İstanbul Ansiklopedisi ile Tercüman Gazetesi'nin 1982 yılında başladığı ancak 4. ciltte “Ozansoy” maddesinde yarım kalan İstanbul Kültür ve Sanat Ansiklopedisi'dir.

Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi'nin 8 cildi bir arada.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "İstanbul Ansiklopedisi Projesi". Tarih Vakfı. 21 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reşad Ekrem Koçu</span> Türk tarihçi ve yazar

Reşad Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazardır. Tarihi konularda yazdığı fıkra, roman, hikâye ve incelemeleriyle ve en önemli yapıtı İstanbul Ansiklopedisi'yle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ansiklopedi</span> birçok bilginin sistematik ve çoğu zaman alfabetik bir sıra ile düzenlenmesinden elde edilen tarafsız bir başvuru kaynağı yayın olan bir referans çalışma türü

Ansiklopedi veya diğer adıyla bilgilik, birçok bilginin sistematik ve çoğu zaman alfabetik bir sıra ile düzenlenmesinden elde edilen tarafsız bir başvuru kaynağı yayın olan bir referans çalışma türü.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Peçevî</span> Pécs (Macaristan) doğumlu Osmanlı tarihçisi

İbrahim Peçevî veya Peçuylu İbrahim Efendi, Macaristan doğumlu Osmanlı tarihçisidir.

Münacat, gerçek sözcük anlamı ile "yakarma, dilekte bulunma" anlamı taşır. Edebiyat terimi olarak bir tür olarak değerlendirilir ve Allah'a yakarmak ve istekte bulunmak amacıyla yazılmış şiirlere denir.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Rado</span> Türk gazeteci

Şevket Rado, Türk gazeteci, yazar, yayıncı.

<i>Büyük Sovyet Ansiklopedisi</i>

Büyük Sovyet Ansiklopedisi, Rusçada en büyük ve kapsamlı ansiklopedilerden bir tanesidir. Yayımcılığını devlet yapmıştır.

Türk Ansiklopedisi, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığınca, Millî Eğitim Basımevi tarafından 1943'te fasiküller halinde yayınlanmaya başlanan ve 1984'te tamamlanabilen bir ansiklopedidir.

<i>Meydan Larousse</i>

Meydan Larousse: Büyük Lugat ve Ansiklopedi 1969-1973 arasında 12 cilt halinde yayımlanan Türk ansiklopedisi. Yayıncılar Safa Kılıçlıoğlu, Nezihe Araz, Hakkı Devrim'dir. Meydan Gazetecilik ve Neşriyat Limited Şirketi tarafından yayınlandı.

<i>Arkın Sinema Ansiklopedisi</i> Rekin Teksoy yönetiminde 1975 yılında yayımlanan ansiklopedi formatında sinema kitabı

Arkın Sinema Ansiklopedisi, Rekin Teksoy yönetiminde 1975 yılında yayımlanan ansiklopedi formatında sinema kitabı.

<i>Encyclopædia Britannica</i> İngilizce ansiklopedi

Encyclopædia Britannica, dünyada en uzun süredir yayımlanan İngilizce genel kültür ansiklopedisidir. Eğitimli yetişkin kullanıcıları hedef alan bir ansiklopedidir. İlk baskısı 1768'de İskoçya'nın Edinburgh şehrinde basılmıştır. 100 sürekli editör ve 4400 katılımcı yazar tarafından hazırlanır. Geniş bir kesim tarafından dünyanın en gelişmiş akademik ansiklopedisi kabul edilir.

<i>Hayat Tarih Mecmuası</i> 1965-1982 yılları arasında Türkiyede yayımlanan aylık resimli tarih ve kültür dergisi

Hayat Tarih Mecmuası, 1965 ve 1982 yılları arasında Türkiye'de yayımlanmış aylık resimli tarih ve kültür dergisidir. İlk sayısı 1 Şubat 1965 tarihinde çıkan dergi 216 sayı sonunda 1982 yılında kapanmıştır. Nisan 1978 tarihinde derginin adı Hayat Tarih ve Edebiyat Mecmuası olarak değiştirilmiş, böylelikle tarih alanından çekilerek eski gazete ve dergi yazılarını yayımlamaya başlamış ve kısa süre sonra da kapanmıştır.

Burçak Evren, Türk gazeteci, sinema yazarı.

<i>Hanımın Çiftliği</i>

Hanımın Çiftliği, Orhan Kemal'in üç ciltlik romanıdır. Kitap, Vukuat Var, Hanımın Çiftliği ve Kaçak ciltlerinden oluşmaktadır. Romanın ilk cildi olan Vukuat Var, yazar tarafından 20 günde yazıldı. Eser, popüler kültür alanında da ilgi gördü; iki ayrı uyarlaması televizyon dizisi olarak Türk televizyonlarında yayınlandı. Romanda, Çukurova'daki insanların yaşamları anlatılmaktadır. Romanın ciltlerindeki olay örgüsü, birbirleriyle bağlantılıdır. Örneğin: Vukuat Var adlı romanda başlayan olay örgüsü Hanımın Çiftliği 'nde devam eder.

Baltaoğlu Süleyman Bey, 15. yüzyılda yaşamış Osmanlı devlet adamı ve kaptan-ı derya.

<i>İstanbul Ansiklopedisi</i>

İstanbul Ansiklopedisi, Reşad Ekrem Koçu tarafından 1944-1973 yılları arasında yayımlanan ve tamamlanamayan kültür ansiklopedisi.

<i>TDV İslâm Ansiklopedisi</i> Ansiklopedi

Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı tarafından çıkarılmış; İslamî ilimler, İslam kültür ve medeniyeti ile ilgili terimler, İslam dünyasında din, ilim, siyaset, sanat ve edebiyat alanlarında yetişmiş önemli şahsiyetler ile İslam hayatına etkide bulunmuş eserler gibi İslam dünyasının birçok alanına değinen bir içeriğe sahip Türkçe ansiklopedi.

Hamâmîzâde İhsan Bey ya da Hamâmîzâde Mehmed İhsan, Türk divan şairi, gazeteci, eğitimci ve halk kültürü araştırmacısı.

Resimli Büyük İstanbul Ansiklopedisi, Yeni İstanbul gazetesinin Midhat Sertoğlu’na hazırlattığı 1968 tarihli ve Türkiye'de bir gazete tarafından neşredilen ilk ansiklopedik eser. Tek cilt olarak çıkan ansiklopedi “Yeni İstanbul şimdi de sizlere bir kültür hazinesi veriyor” başlığı altında günlük gazetenin içinde ek olarak verildi. Muhtelif vesika, gravür ve fotoğraflarla dolu olan ansiklopedide alfabetik sıra yerine kronoloji ve tarihsel öneme göre bir sıralama bulunmaktadır ve aynı zamanda dikkat çeken kişi ve olaylara da yer verilmiştir. 500 sayfadan fazla içeriğe sahip olan ansiklopedi İstanbul'da dönemsel olarak nasıl bir hava ve ruhun hâkim olduğu yansıtılmak istenmiştir ve bu her devrin insan manzaraları, örf ve adetleri, mimari özelliği, olayları vs. gibi temalar ekseninde yapılmıştır.

Kâmûsü'l-A'lâm, Şemseddin Sami'nin İstanbul'da yayımlanan tarih, coğrafya ve ünlü kişiler ansiklopedisidir. Altı ciltten oluşan eser, 1889-1898 arasında fasiküller halinde yayımlanmıştır.

Özbekistan Ulusal Ansiklopedisi, Özbekistan Cumhuriyeti'nde yayınlanan 14 ciltlik evrensel bir ulusal ansiklopedidir. Ansiklopedi Kiril alfabesiyle yazılmıştır. Özbekistan UzME ulusal ansiklopedisi Devlet Bilimsel Yayınevi tarafından yayımlandı. UzME'deki makalelerin çoğu Sovyet döneminde yayınlanan 14 ciltlik Özbek Sovyet ansiklopedisinden alınmıştır.