İçeriğe atla

Düşme faktörü

Düşme faktörü, dinamik bir ip kullanan liderli tırmanmada, bir tırmanıcının ipi gerilmeye başlamadan önce düştüğü yüksekliğin (h) ve düşüşün enerjisini emmek için mevcut olan ip uzunluğunun (L) oranıdır. Düşme faktörü f, yükseklik h, ip uzunluğu L ile gösterilir:

Etki gücü

Darbe kuvveti tırmanıcının düşerken halat için maksimum gerilim olarak tanımlanır. Sönümsüz bir ortak modelini kullanarak halat harmonik osilatör (HO) etki gücü Fmax halat olarak verilir:

mg tırmanıcının ağırlığı, h düşme yüksekliği ve k ipin esneme sabiti. Kullanımı elastisite modülü E = k L/q herhangi bir malzeme sabiti, darbe kuvveti sadece esneme faktörüne bağlıdır f, i.e. orana h/L, kesitiq halat ve tırmanıcının ağırlığı. Daha fazla halat kullanılabilir, yumuşak halat sadece daha yüksek bir enerji düşüşü için telafi olur. Tırmanıcı üzerinde maksimum güç Fmax tırmanıcının ağırlığı azalır mg. Yukarıdaki formül kolayca maksimum gerilim solunum esnasında enerjinin korunumu yasasına göre elde edilebilir. Halatın maksimum uzaması xmax :

Düşme yüksekliği, bir fonksiyonu olarak gerçek tırmanma halat darbe gücü elde etmek için HO modeli kullanılarak h ve tırmanıcı ağırlığı mg, biri için deneysel değer E halat için. Ancak, halat üreticileri sadece halat etkisine güç vermek için F0 ve statik ve dinamik uzamaları standart altında ölçülür olduğunu UIAA esneme koşulları: Düşme yüksekliği h0 of 2 x 2.3m kullanılabilir halat uzunluğu ile L0 = 2.6m esneme faktörüne yol açar f0 = h0/L0 = 1.77 ve düşme hızı v0 = (2gh0)1/2 = 9.5m/sn sonunda düşme mesafesi h0. Kütle m0 esneme için kullanılan 80 kg. Bilinmeyen bir miktar ortadan kaldırmak için bu değerleri kullanma E isteğe bağlı düşme yüksekliği bir fonksiyonu olarak bir darbe kuvveti ifade yol açar h ve f şeklinde keyfi esneme faktörleri:

Farklı sürtünme sabitleri κ için dinamik uzama ^ (-1) bir fonksiyonu olarak etki gücü.

Bir ipin basit bir sönümsüz harmonik osilatör modeli, ancak, gerçek halatlar açıklanamaz. Birincisi, gerçek ipler neredeyse bir düşüşten sonra salınım olduğu açıktır. Sonra bir süre sonra ipi yerleşmiş ve salınım durur. HO'da doğru bir statik uzama, dinamik uzama ve darbe kuvveti ile doğru ilişkiler gibi tırmanma ipi deneysel değerlerini izah edemez. Bu sadece halatın sürtünme kuvveti dikkate alınarak düzeltilebilir. Viskoelastik Bir Standart Lineer Katı modelin temelinde tek bir darbe kuvveti ve statik uzamaları, dinamik uzamaları için daha karmaşık ifadeler yer alır. Halat olarak Sürtünme kuvveti enerjisi dağılır ve böylece sönümsüz harmonik osilatör modeline kıyasla darbe gücünün azalmasına yol açar. Aynı zamanda halat ek bir uzamaya yol açar. Çizimde standart UIAA düşüş koşullarının gerçek tırmanma halatları etkisini güçleri ölçülen dinamik uzama ile ilgili bilgiler gösteriliyor. Ayrıca HO modeli gerçek tırmanma halatları bu bağımlılıkları izah edemediklerini göstermektedir.

Halat tırmanıcı ve arasında çeşitli karabinalar içine kırpılır olduğundan, böylece kuru olarak adlandırılan sürtünmeye ek olarak bir tip oluşur, sürtünme halat ve özellikle son karabinalar çantanızda bulunması lazım. Kuru sürtünme mevcut uzunluğundan daha küçük bir halatın etkiliğine bağlı olarak bir uzunluk açar L ve böylece darbe kuvvetini arttırır. Kuru sürtünme de bir tırmanıcı ilerlemek için üstesinden gelmek zorunda ipi sürükle sorumludur. Bu tırmanıcı her zaman ip kütle kendisi daha büyük olan çekme zorunda olduğu halat etkili bir kütle ile ifade edilebilir. Bu tırmanıcı yapılmış olan yön değişikliği açıların toplamı üzerinde katlanarak bağlıdır.

Dış bağlantılar

  1. https://web.archive.org/web/20160304220513/http://www.hno.com.tr/dagcilik/documents/ip_ders01.htm

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuvvet</span> kütleli bir cisme hareket kazandıran etki

Fizik disiplininde, kuvvet bir cismin hızını değiştirmeye zorlayabilen, yani ivmelenmeye sebebiyet verebilen - hızında veya yönünde bir değişiklik oluşturabilen - bir etki olarak tanımlanır, bu etki diğer kuvvetlerle dengelenmediği müddetçe geçerlidir. Itme ya da çekme gibi günlük kullanımda yer alan eylemler, kuvvet konsepti ile matematiksel bir netliğe ulaşır. Kuvvetin hem büyüklüğü hem de yönü önemli olduğundan, kuvvet bir vektör olarak ifade edilir. Kuvvet için SI birimi, newton (N)'dur ve genellikle F simgesi ile gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Triboloji</span>

Triboloji, sürtünme, aşınma ve yağlama konularını inceleyen bilim ve teknoloji dalıdır. Triboloji sözcüğü eski Yunan dilindeki τριβο (tribo) "sürtünme" ile λόγος (logos) "prensip veya mantık" kelimelerinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Messerschmitt Bf 109</span>

Messerschmitt Bf (Me) 109, II. Dünya Savaşı Alman avcı uçağı. Willy Messerschmitt tarafından 1930'larda tasarlanmıştır. Messerschmitt 109, ilk uçuşunu prototip Bf 109 V1 olarak Mayıs 1935'te yaptığı zaman döneminin en gelişmiş tek kişilik avcı uçağıydı. 1937 Şubatı’nda üretilmeye başlanan Jumo motorlu "B-1", Luftwaffe’de servise girdi. Jumo 210 motoru, "B", "C" ve "D" modellerinde de kullanıldı. Ocak 1939’dan 1942’nin başlarına dek üretimde kalan Bf 109 E modelinde Daimler-Benz DB 601 motoru kullanılmıştır. "G" modelinin üretimine 1942 Mayıs’ında başlanmıştır. Messerschmitt 109, yaklaşık 12.000 tanesi Bf 109 G olmak üzere toplam 35,000 civarında imal edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Supermarine Spitfire</span> İngiltere yapımı, yekpare metal tasarımlı ve tek pilotlu avcı uçağı

Supermarine Spitfire, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerine ait ilk yekpare metal tasarımlı ve tek pilotlu avcı uçağı. 1938'de hizmete girdi ve bütün II. Dünya Savaşı boyunca Kraliyet Hava Kuvvetlerine hizmet etti. 1950'lere kadar Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından kullanıldı. Baş tasarımcısı R.J. Mitchell'dır.

<span class="mw-page-title-main">İş (fizik)</span>

Fizikte, bir kuvvet bir cisim üzerine etki ettiğinde ve kuvvetin uygulama yönünde konum değişikliği olduğunda iş yaptığı söylenir. Örneğin, bir valizi yerden kaldırdığınızda, valiz üzerine yapılan iş kaldırıldığı yükseklik süresince ağırlığını kaldırmak için aldığı kuvvettir.

<span class="mw-page-title-main">HSL ve HSV</span> iki yaygın silindirik koordinat yeniden ifadesi

HSL ve HSV, 1970'lerde bilgisayar grafikleri araştırmacıları tarafından insan vizyonunun renk oluşturma özelliklerini algılama biçimiyle daha yakından uyumlu olması için tasarlanan RGB renk modelinin alternatif temsilleridir. Bu modellerde, her renk tonunun renkleri, alttan siyahtan üste beyaz arasında değişen nötr renklerin merkezi ekseni etrafında radyal bir dilim halinde düzenlenir. HSV temsili, farklı renkteki boyaların birbirine karışma şeklini, parlak renkli boyaların çeşitli renk tonlarını andıran doygunluk boyutu ve değişen miktarlarda siyah veya beyaz boya ile bu boyaların karışımına benzeyen değer boyutu modellenir. HSL modeli, Doğal Renk Sistemi (NCS) veya Munsell renk sistemi gibi daha algısal renk modellerine benzemeye çalışır ve Doygun renkleri 1⁄2 parlaklık değerinde bir dairenin etrafına yerleştirir, burada 0 veya 1 parlaklık değeri tamamen siyah veya beyazı temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Yamaç paraşütü</span> serbest paraşütlerle yamaçlardan koşarak kalkmaya olanak sağlayan bir ekstrem spor türü

Yamaç paraşütü, hava sporlarıyla ilgilenen birkaç kişi tarafından 1980'li yılların başlarında bulunan, aerofoil yapıya sahip olan paraşütlerle yamaçlardan koşarak kalkmaya olanak sağlayan bir ekstrem spor türüdür. Sivil havacılık mevzuatlarına göre çok hafif hava aracı (ÇHHA) sınıfına girer.

<span class="mw-page-title-main">Titreşim</span>

Titreşim bir denge noktası etrafındaki mekanik salınımdır. Bu salınımlar bir sarkaçın hareketi gibi periyodik olabileceği gibi çakıllı bir yolda tekerleğin hareketi gibi rastgele de olabilir.

Salınım, merkezi bir değere ilişkin veya iki veya daha fazla farklı durum arasındaki bazı ölçümlerin genellikle zamanla tekrarlayan veya periyodik değişimidir. Sarkaç ve alternatif akım bilinen salınım örnekleridir. Salınımlar fizikte atomlar arasındakiler gibi karmaşık etkileşimlere yaklaşmak için kullanılabilir.

Esneklik, bir cismin üzerine kuvvet uygulandığında cismin şeklinin değişmesi; kuvvet kaldırıldığında cismin ilk haline gelmesidir. Esnek nesnelere örnek olarak yay, sünger, lastik verilebilir. Oyun hamuru, cam macunu gibi cisimler ise esnek değillerdir çünkü kuvvet kaldırıldığında eski hallerine dönmezler.

<span class="mw-page-title-main">Hidrostatik</span>

Akışkan statiği ya da hidrostatik, hareketsiz akışkanlar üzerinde çalışmalar yapan akışkan mekaniğinin dalı. Hangi akışkanların durağan dengede hareketsiz kaldığıyla ilgili yapılan çalışmaları kabul eder ve akışkan dinamiğiyle karşılaştırıldığında hareket halindeki akışkanları inceler.

<span class="mw-page-title-main">North American F-86 Sabre</span>

F-86 Sabre, North American firması tarafından üretilmiş transonik avcı uçağıdır. İlk uçuşunu 1947 yılında yapan bu avcı uçağından 9860 civarında üretilmiştir. Modern F-15 uçakları ortaya çıkana kadar Amerikan Hava Kuvvetleri'nde görev yapmış ilk hava üstünlük uçağıdır. Zamanının en üstün performansına sahip uçaklardan birisidir ve bunu muadili olan sovyet Mig-15 uçakları karşısında kanıtlamıştır. Kanada tarafından da lisans altında üretilmiştir. Yeryüzünde uçan son askeri F-86 Sabre 1994 yılında Bolivya Hava Kuvvetleri'nde emekliye ayrılmıştır. Geçmişte Türk Hava Kuvvetleri'nde de uzun yıllar hizmet veren bu avcı uçakları bir adet General Electric J47-GE-27 turbojet motoru kullanmaktadır. Görüş açısı yüksek kanopi, hava-hava muharebelerinde atış avantajı sağlayan radarı, sağlam dış yapısı ve taşıdığı 6 adet M3 Browning makineli tüfeği ile üstünlüğünü kanıtlamış bu uçak Kore Savaşı'nda da uçmuştur.

Matematikte katsayı, polinomun bazı terimlerinde, herhangi bir ifadenin bir serisindeki çarpma faktörüdür. Genellikle bir sayıdır fakat ifadede herhangi bir değişken de olabilir. Örneğin;

<span class="mw-page-title-main">Arado Ar 96</span>

Arado Ar 96, Alman yapımı tek motorlu, alçak tek kanatlı ve tamamı metal ile kaplı uçaktır. Arado Flugzeugwerke tarafından üretilmiştir. II. Dünya Savaşı süresince Luftwaffe'ler için standart bir eğitim uçağıydı.

Akışkanlar dinamiğinde Darcy-Weisbach eşitliği, uzun bir boruda akan bir sıvının sürtünme kaynaklı yük ve basınç kaybıyla alakalı olaybilimsel bir eşitliktir. Eşitlik ismini Henry Darcy ve Julius Weisbach'tan almaktadır. Darcy-Weisbach eşitliği Darcy sürtünme faktörü olarak da bilinen boyutsuz sürtünme faktörünü içerir. Ayrıca Darcy-Weisbach sürtünme faktörü ve Moody sürtünme faktörü olarak da bilinir. Darcy sürtünme faktörü 4 katı olduğu Fanning sürtünme faktörü ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karabina (kanca)</span>

Karabina açıldığında kanca, kapandığında halka işlevi gören, bir çeşit köstektir. Normalde halka olarak kullanılıp, sadece anlık ve geçici olarak kanca olması, yaylı, kendiliğinden kapanan kapısıyla hızlı kullanım kolaylığı sağlaması, bir de kazaen açılmaya karşı tedbirleri varoluş sebebidir.

Birtakım dinamik denklemler, normal şartlar altında yerçekimi kuvvetinin etkisiyle hareket etmekte olan cisimlerin doğrultularını tanımlamaktadır. Örneğin; Newton'un genel yerçekimi yasası,F = mg.(m cismin kütlesi). Bu varsayım dünya yüzeyinden kısa mesafede düşmekte olan cisimler için kabul edilmesine karşın uzun mesafede serbest düşüş yapan cisimler, için tam olarak doğru değildir.

Gerilme, fizikte, ip, kablo, zincir veya demir çubuk, kafes kiriş gibi üç boyutlu cisimlere her iki uçtan uygulanan çekme kuvveti olarak tanımlanmaktadır. Atomik seviyede, atom veya moleküller birbirinden ayrılıp elektromanyetik potansiyel enerji kazandığında, gerilme oluşur. Gerilmiş olan çubuk veya ip eski konumlarına gelebilmek için uçlarına bağlanıp germe uygulayan objeleri ters bir kuvvetle çekecektir. Sıkıştırmanın tersi gerilmedir. Fizikte, gerilme bir kuvvet olmamasına rağmen, Newton veya pound-kuvvet birimleriyle tanımlanmaktadır. İp veya tel gibi objeler, uçlarına bağlanıp gerilmelerini sağlayan objelere tersi yönde kuvvet uygularlar. Gerginlikten dolayı oluşan bu kuvvetlere germe kuvveti denilmektedir. İp veya tellerin bağlı olduğu objelerde; ivmenin sıfır olduğu dengede olan veya ivmelenmenin ve kuvvetin olduğu iki olası sistem vardır.

<span class="mw-page-title-main">Makara</span>

Makaralar, cisimleri hareket ettirmekte kuvvet kazancı sağlayan, kuvvetin yönünü değiştiren basit makinelerdir. İlk arkeolojik makara resimleri MÖ 8. yüzyıl Asur kabartmasında bulunmuştur.

Fanning sürtünme faktörü veya Fanning sürtünme katsayısı, John Thomas Fanning'in adını taşıyan ve sürekli ortamlar mekaniği hesaplamalarında kullanılan boyutsuz bir sayıdır. Bu faktör, yerel kayma gerilmesi ile yerel akış kinetik enerji yoğunluğu arasındaki oranı ifade eder: