Pilav; pirinç, bulgur gibi taneli bitkilerin veya şehriye, kuskus gibi makarna türlerinin suda pişirilmesiyle yapılan bir yemektir.
Bulgur, buğdaydan yapılan bir yiyecektir. Orta Doğu ve Akdeniz mutfaklarında tüketilen bulgur, tahıl grubundan sayılmakta ve besin piramidinin tabanında yer almaktadır.
Anadolu köylerinde kadınlar harman sonunda buğdayları kaynatarak hedik elde ederler. Pişmiş buğday tüm tane bulgur niteliği taşır. Pişme sonucu şişen ve yumuşayan taneye “hedik” denir.
Müceddere Arap mutfağına özgü mercimekli bulgur pilavıdır. İki ölçek bulgura bir ölçek yeşil mercimek daha önceden biraz diri kalacak şekilde haşlanır ve bulgurla pillav kıvamında pişirilir. Kişniş ve kırmızı pul biber eklenir. Bir adet kuru soğan halka halka doğranıp 4 kaşık zeytinyağında kavrulur ve pilavın üstüne dökülür.
İçli köfte ya da oruk, bulgurun hamur hâline getirilerek içinin doldurulması suretiyle yapılan, Orta Doğu mutfağında bir yemektir.
Kökeni Sanskritçe’den gelen İngilizce çorba (soup) kelimesi, ‘iyi beslenme’ anlamı taşır. Yaklaşık 10 bin yıl öncesinde çorba hazırlandığını ve içildiğini gösteren kayıtlar bulunmaktadır. Çinde 2400 yıllık çorba arkeologlar tarafından Şian antik kentinde bulundu. İnsanlığın çorbayla tanışması, MS 3. yüzyıla rastlıyor. O devrin azizlerinden olan St. Patroklus, arpa ekmeğini suya batırıp üstüne tuz serperek yermiş. Bu daha sonraları, karanlık çağlardan itibaren Avrupa'nın beslenme sistemine girecek çorbanın ilk hali olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa'da alta ekmek koyup, üstüne su veya etsuyu dökerek yapılan çorba çeşidi bugün Fransızlar'ın ünlü soğan çorbası olarak hala yerini koruyor
Bulgurca, İzmir ilinin Menderes ilçesine bağlı bir mahalledir. 1997 yılı sonunda Tahtalı Barajı inşaatı nedeniyle boşaltıldı ve orijinal yerinden yaklaşık 5 km ötedeki Pancar Ovası'na taşındı. Arkeolojik kazı alanı olan Bakla Tepe de Bulgurca sınırları içerisindeydi.
Evelik dolması, labada dolması Anadolu ve Kafkasya'da çok sevilerek yenen bir dolma çeşididir. Yörelere göre etli veya zeytinyağlı olabilir. İç malzemesi olarak pirinç ve bulgur kullanılabilir. Evelik dolması Azerbaycanın milli mutfağında da yer alır.
Siyez, kaplıca ya da einkorn, Fransa, Fas, Yugoslavya ve Türkiye'de yetişen, Triticum boeoticum türünden yabani buğday türünün kültüre alınmış formudur. Triticum dicoccum buğdayı ile birlikte erken dönemde kültüre alınan buğday türlerindendir. İlk kez Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan Karaca Dağ'da evcilleştirildiği düşünülüyor.
Köfteli çorbalar bir tür çorbadır. Ana malzemesi pirinç, bulgur olabilir. Köfteler kıymalı veya kıymasız olabilir.
Çiriş pilavı, bir çeşit bulgur pilavıdır. Çiriş otundan yapılır. Geleneksel Van mutfağında bulunur.
Bulgur pilavı , bulgurdan yapılan bir çeşit pilavdır. Türkiye'nin her yöresinde yapılmaktadır.Yörelere göre malzeme bakımından çeşitlilik gösterir.
Van mercimekli bulgur pilavı, bir çeşit bulgur pilavıdır. Yeşil mercimekten yapılır. Geleneksel Van mutfağında bulunur.Çiriş pilavında olduğu gibi salçasız yapılır.
Van bulgur aşı, bir çeşit etli yemektir. Van yöresel mutfağında yer alır.
Nazlı aş veya Nazlaç Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit tatlıdır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır. Tarifi: Matlûbül-mikdâr pirinci havan da kabaca döğüp bulgur gibi oldukta tencere içine su doldurup ateş üzerine iken işbu pirinci üzerine salıp karıştıralar. Ne miktar koyuluğu murat olunur ise ol miktar pirinç ilave olundukta pişirip indirileceğine karip kesilmiş kıvamlı şeker veyahut toz şekeri ile tatlılayıp bir miktar dahi kaynadıkta indirip tabaklara tevzi birle soğudukta üzerine döğülmüş ceviz veya badem ekip tenâvül buyrula.
Patlıcan dolması, patlıcan içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı patlıcan dolması ya da kıymalı patlıcan dolma sı şeklinde farklı çeşitleri vardır.
Menekşeli pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır.
Kükü pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri bulgur, yumurta, sarı yağ, su ve tuzdur. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir. Azerbaycan'da kükü pilavı uzun pirinç ile yapılmaktadır.
Afyonkarahisar mercimekli pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri; yeşil mercimek, pilavlık bulgur, soğuk sıkım haşhaş yağı, tuz ve sudur. Afyonkarahisar Mercimekli Pilav / Afyon Mercimekli Pilav 23.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Şalgam dolması, şalgam içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir.