İçeriğe atla

Dört Eski

Kültür Devrimi sırasında yeniden adlandırılan sokakları ve simge yapıları gösteren 1968 tarihli bir Pekin haritası. "Āndìngménnèidàjiē" (İstikrar Kapısı İç Caddesi) "Dàyuèjìnlù" (Büyük İleri Atılım Yolu) oldu, "Táijīchǎngdàjiē" (Táijī Fabrika Sokağı) "Yǒnggélù" (Sürekli Devirme Yolu), "Dōngjiāomínxiàng" (Doğu Çapraz Halk Yolu) "Fǎndìlù" (Anti-Emperyalist Yol) olarak yeniden adlandırıldı, "Běihǎigōngyuán" (Kuzey Denizi Parkı) "Gōngnóngbīnggōngyuán" (İşçi-Köylü-Asker Parkı) ve "Jǐngshāngōngyuán" (Manzaralı Dağ Parkı) "Hóngwèibīnggōngyuán" (Kızıl Muhafız Parkı) olarak yeniden adlandırıldı. Kültür Devrimi dönemindeki isim değişikliklerinin çoğu daha sonra tersine çevrilmiştir.

Çin'deki Kültür Devrimi sırasında, "Dört Eski" veya "Dört Eski Şey" (basitleştirilmiş Çince: 四旧; geleneksel Çince: 四舊; pinyin: sì jiù) terimi, öğrencilerin önderliğindeki bir grup devrimci olan Kızıl Muhafızlar tarafından, ortadan kaldırmaya çalıştıkları komünizm öncesi Çin kültürünün yönlerini ifade etmek için kullanıldı. Bunlar arasında Eski Fikirler, Eski Kültür, Eski Adetler ve Eski Alışkanlıklar (Çince: Jiù Sīxiǎng 旧思想, Jiù Wénhuà 旧文化, Jiù Fēngsú 旧风俗 ve Jiù Xíguàn 旧习惯).[1] Dört Eski'yi yok etme kampanyası, Kültür Devrimi'nin başlamasından kısa bir süre sonra, 19 Ağustos 1966'da ("Kızıl Ağustos" olarak bilinir) Pekin'de başlamıştır. Bu dönemde Pekin'de bir katliam da yaşanmıştır.[2]

Terminoloji

"Dört Eski" kavramı, 1966 yılında People's Daily'de Chen Boda tarafından kaleme alınan "Tüm Canavarları ve Şeytanları Süpürün" başlıklı bir başyazıda ortaya atılmıştır. Başyazıda, Dört Eski'nin sömürücü sınıflar tarafından desteklenen ve binlerce yıldır insanların zihinlerini zehirleyen proletarya karşıtı gelenekleri, kültürleri, alışkanlıkları ve fikirleri temsil ettiği belirtiliyordu. Bununla birlikte, hangi spesifik geleneklerin, kültürlerin, alışkanlıkların ve fikirlerin Dört Eski olarak kabul edildiği hiçbir zaman belirtilmemiştir. Bu terim daha sonra Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi tarafından 8. Ulusal Kongresinde ve Lin Biao tarafından kitlesel bir mitingde onaylandı. Kızıl Bayrak dergisi ve Kızıl Muhafız yayınları aracılığıyla yaygınlaştı. Dört Eski'nin yok edilmesi genellikle "Dört Yeni" - yeni gelenekler, yeni kültür, yeni alışkanlıklar ve yeni fikirler - inşa etme hedefiyle eşleştirildi. Çin kültürünün Çin'in ekonomik geri kalmışlığından sorumlu olduğu ve reforme edilmesi gerektiği inancı, 1919'daki Dördüncü Mayıs Hareketi'nde bazı emsallere sahipti ve Çin'i işgalleri sırasında Japonlar tarafından da desteklendi.[3]

Kampanya

"Dört Eskiyi Yok Et ve Dört Yeni Yetiştir" kampanyası, Kültür Devrimi'nin "Kızıl Ağustos" döneminde 19 Ağustos'ta Pekin'de başlatıldı. Kampanyanın amacı geleneksel Çin kültürünü ve geleneklerini yıkmak ve bunların yerine devrimci idealleri yerleştirmekti. Kampanya kapsamında sokak ve mağaza isimleri devrimci çağrışımlar yapacak şekilde değiştiriliyor, konuşmalar yapılıyor, büyük posterler asılıyor ve kampanyaya direnen insanlar taciz ediliyordu. Daha sonraki aşamalarda Çin mimarisinin, edebiyatının, resimlerinin ve tapınaklarının tahrip edilmesini de içeriyordu.[4] Konfüçyüs Mezarlığı Kasım 1966'da bir grup Kızıl Muhafız tarafından tahrip edildi ve 76. nesil Dük Yansheng'in cesedi mezarından çıkarılarak sarayın önüne çıplak bir şekilde asıldı.[5] Kampanya aynı zamanda sanatçıların ve diğer kültür profesyonellerinin zulme uğramasına ve "Dört Eski "nin bir parçası olarak görülen varlıklı insanların evlerinin ve mallarının tahrip edilmesine yol açtı. Bununla birlikte, batı enstrümanlarının ve balesinin Pekin operasına entegre edilmesi ve sıtma ilacı artemisinin geliştirilmesi gibi bazı kültürel ilerlemeler bu dönemde gerçekleşti.[3] Başbakan Zhou Enlai Kızıl Muhafızlar için daha barışçıl bir davranış kuralları oluşturmaya çalıştı, ancak aşırı solcular Kang Sheng, Jiang Qing ve Zhang Chunqiao buna karşı çıktı. Buna rağmen Pekin'in adının "Doğu Kızıl Şehirdir" olarak değiştirilmesini ve Tian'anmen Meydanı'nın önündeki Çin muhafız aslanlarının Mao heykelleriyle değiştirilmesini engellemeyi başardı. Akademisyenler kampanyanın hedeflerinin muğlak olduğunu ve Parti tarafından durumu kontrol altına almak için öğrenci aktivizmini daha az ilgili hedeflere yönlendirmek için kullanıldığını ileri sürmüşlerdir.[6][7]

hasar değerlendirmesi

Komünist parti tarafından hasarın gerçek maliyetini bildiren hiçbir resmi istatistik üretilmemiştir. 1978 yılına gelindiğinde, Kültür Devrimi'nin yol açtığı pek çok ölüm ve yıkım hikâyesi Çin'den dışarı sızmış ve dünya çapında bilinir hale gelmişti.[8]

restorasyon

1990'larda başlayan ve 21. yüzyılda da devam eden, Kültür Devrimi sırasında yıkılan veya hasar gören kültürel alanların restore edilmesi ve yeniden inşası için büyük bir yeniden inşa çabası devam etmektedir. Bu durum, Çin kültürel eserlerine olan ilgi ve talebin yeniden canlanmasıyla aynı döneme denk gelmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Spence, Jonathan. The Search for Modern China. 2nd ed. New York: W.W. Norton & Co., 1999. p575
  2. ^ Law, Kam-yee. [2003] (2003). The Chinese Cultural Revolution Reconsidered: beyond purge and Holocaust. 0-333-73835-7
  3. ^ a b Gao, Mobo (2008). The Battle for China's Past: Mao and the Cultural Revolution. Pluto Press. ss. 21-22. 
  4. ^ Lu, Xing. Rhetoric of the Chinese Cultural Revolution: The Impact on Chinese Thought, Culture, and Communication. University of South Carolina Press. ss. 61-62. 
  5. ^ Jeni Hung (5 Nisan 2003). "Children of confucius". The Spectator. 21 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2007. 
  6. ^ Russo, Alessandro (2020). Cultural Revolution and revolutionary culture. Durham: Duke University Press. s. 157. ISBN 1-4780-1218-8. OCLC 1156439609. 
  7. ^ Macfarquhar, Roderick; Schoenhals, Michael (2008). Mao's Last Revolution. Harvard University Press. ss. 118-119. ISBN 9780674027480. 
  8. ^ Roberts, Richard H. [1995] (1995). Religion and the Transformations of Capitalism. Routledge publishing. 0-415-11917-0

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong</span> Çin komünist lideri (1893–1976)

Mao Zedong (Çince : 毛泽东; Çince : 毛澤東; pinyin: Máo Zédōng; Wade–Giles: Mao Tse-tung,

<span class="mw-page-title-main">Maoculuk</span> Çin lideri Mao Zedungun düşüncelerine dayanan akım

Maoculuk ya da Maoizm, adını Mao Zedong'dan alan, kapitalizmin Avrupa'daki gibi bir gelişme seyri izlemediği Uzak Doğu toplumlarına özgü Marksizm'in pratiği olarak ifade edilebilir. Maoizm, taraftarlarına göre, Marksizm-Leninizm siyaset biliminin 3. nitel aşamasıdır ve kırlardan şehirleri kuşatarak proleterya diktatörlüğüne ulaşabilmenin tek altın anahtarıdır. Maocuların asgari programlarında ise, bağımsızlığın sağlanması ve feodalizmin tasfiyesi vardır.

Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kültür Devrimi</span> Çinde var olmuş ekin çalışması

Büyük Proleter Kültür Devrimi ya da kısaca Kültür Devrimi, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Mao Zedong'un iktidardaki son 10 yılı içinde (1966-1976) Çin Devrimi'nin ruhunu yeniden canlandırmak için başlattığı hareket.

<span class="mw-page-title-main">Jiang Qing</span> Çinli politik figür ve Mao Zedongun eşi

Jiang Qing, Çinli siyasetçi.

Şangay Halk Komünü, Büyük Proleter Kültür Devrimi sırasında kurulmuş ve Paris Komünü'ne benzetilmiştir. Ocak Fırtınası olarak da bilinen komün Ocak 1967'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl siyasi üs</span>

Kızıl siyasi üs, Mao Zedong'un ortaya attığı, şehir merkezlerine uzak kırsal bölgelerde köylüleri örgütleme yoluyla kurulan komün köylerin genel kapitalist rejime baskısını ifade eden terimdir. 1949 yılında gerçekleşen Çin Komünist Devrimi'nin ardından Marksist literatüre girmiştir. "Kızıl" ifadesi sosyalizmi sembolize etmesinden ileri gelir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi tarihi</span>

Bu maddede Çin Komünist Partisi tarihi ayrıntılı bir şeklide anlatılmaktadır.

Yeni Demokrasi ya da Yeni Demokratik Devrim, Mao Zedong'un "dört sınıf bloku" teorisi kapsamında, Çin Devrimi sonrasında kurulan Çin'deki demokrasi anlayışı ifade eden terim. Bu teoriye göre; devrim sonrası Çin'de gelişecek demokrasi farklı bir yol izleyecek, batılı devletlerde yer alan parlamenter sistem ve liberal ekonomiden farklı olarak, Sovyet türünde bir örgütlenme modeli ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ekonomisi türüne adapte olmuş bir demokrasi türü oluşacaktı. Bu kavramın literatüre girmesinin ardından geçen sürede, Yeni Demokrasi kavramı benzer gerekçeleri ile diğer ülke ve bölgelerde uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Çin)</span>

Kızıl Muhafızlar, Kültür Devrimi sırasında 1966 ile 1967 yıllarında Mao Zedong'un harekete geçirdiği fanatik öğrenci yarı askerî kitlesel toplumsal hareket. Başlangıçta direnişle karşılaşmalarına rağmen, Kızıl Muhafızlar Mao'dan kişisel destek aldı ve hareket hızla büyüdü. Pekin'deki hareket, 1966'daki Kızıl Ağustos sırasında doruğa ulaştı ve daha sonra Çin ana karasının diğer bölgelerine yayıldı. Mao, grubu propaganda olarak kullandı ve iktidarı ele geçirmek ve Çin'in komünizm öncesi geçmişine ait sembolleri yok etmek gibi hedeflere ulaşmak için kullandı. Bunlar arasında antik eserler ve önemli Çinli şahsiyetlerin mezarlıkları da vardı. Dahası, hükûmet Kızıl Muhafızlara karşı oldukça hoşgörülü davrandı ve hatta Kızıl Muhafızların muhalif olarak görülen insanlara bedensel zarar vermesine bile izin verdi. Hareket hızla kontrolden çıktı, sık sık otoriteyle çatışmaya girdi ve hükûmet gençleri dizginlemek için çaba gösterene kadar kamu güvenliğini tehdit etti. Bizzat Mao bile solcu öğrencilerin fazla radikalleştiğini fark etti. Kızıl Muhafız grupları da aralarında hizipleşmelerin gelişmesi nedeniyle iç çatışmalardan muzdaripti. 1968'in sonuna gelindiğinde, resmi bir hareket olarak grup, Kırsala Doğru Hareket politikası nedeniyle kızıl muhafızların birçoğunun kırsal alanlara ve kırsal kesimlere gönderilmesiyle grup resmi bir hareket olarak dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Çin millî amblemi</span> Ulusal amblem

Çin millî amblemi, kızıl renkli bir yuvarlak içinde, Mao Zedong'un 1949'da Çin'in kuruluşunu ilan ettiği Yasak Şehrin ön kapısını oluşturan Tiananmen Kapısı'nın sembolünü içermektedir. Bu sembolün üstünde, ulusal bayraktaki beş yıldız görünebilir. Bu yıldızlardan en büyüğü Çin Komünist Partisi'ni simgelerken, dört küçük yıldız ise Maoculukta belirlenen dört sosyal sınıfı simgelemektedir. Çin hükûmeti, armanın "ulusal bayraktaki kalıplardan" oluştuğunu ileri sürmektedir:

Bayraktaki kızıl rengi devrimi, yıldızlardaki sarı rengi ise muazzam kızıl toprakların saçtığı altın, parlak ışınları simgeler. Dört küçük yıldızın büyük bir yıldızı çevreleme tasarımı, Çin halkının Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altındaki birliğini ve bütünlüğünü simgeler.

—China Yearbook 2004

<span class="mw-page-title-main">Liu Şaoçi</span> Çinli devrimci, siyasetçi ve kuramcı

Liu Şaoçi Çinli devrimci, siyasetçi ve kuramcı. Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı (1954-1959), Çin Komünist Partisi'nin ilk Başkan Yardımcısı (1956-1966) ve Çin'in de jure Devlet Başkanı (1959-1968). Döneminde ekonomik yeniden yapılanma politikaları uygulamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong'un kişilik kültü</span>

Mao Zedong'un kişilik kültü, Başkan Mao Zedong'un 1949'daki yükselişinden 1976'daki ölümüne kadar Çin'deki yönetiminin önemli bir parçasıydı. Kitle iletişim araçları, propaganda ve bir dizi başka teknik devlet tarafından Mao Zedong'un statüsünü Batı'ya karşı durabilecek ve Çin'i Komünizmin bir feneri haline getirebilecek yanılmaz bir kahraman lider konumuna yükseltmek için kullanıldı. Ancak Mao'nun kendisi, etrafında oluşturulan kişilik kültünü açıkça eleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ağustos</span>

Kızıl Ağustos ,, 1966 yılındaki Kültür Devrimi sırasında Pekin'de meydana gelen bir dizi şiddet olayıdır. Resmi istatistiklere göre, o yılın Ağustos ayından Eylül ayına kadar kentte aralarında öğretmen ve okul müdürlerinin de bulunduğu 1.772 kişi Kızıl Muhafızlar tarafından öldürülmüştür. Ayrıca 33.695 ev yağmalanmış ve 85.196 aile Pekin'i terk etmek zorunda kalmıştır. Şiddet şehrin kırsal bölgelerine de yayıldı ve 325 kişinin öldürüldüğü Daxing Katliamı'na yol açtı. Daxing Katliamı'nın en yaşlı kurbanı 80 yaşındayken en genci sadece 38 günlüktü ve 22 aile tamamen yok edildi. Genel olarak, resmi istatistikler Kızıl Ağustos sırasında 10,275 kişinin dövüldüğünü ya da öldürüldüğünü göstermektedir. Kızıl Ağustos, Kültür Devrimi sırasında Kızıl Terör'ün başlangıcı olarak görülüyor ve benzer şiddet olayları Şangay, Guangzhou, Nanjing ve Xiamen de dahil olmak üzere Çin'in dört bir yanındaki şehirlerde meydana geldi. Kızıl Ağustos, Nazi Almanyası'ndaki Kristallnacht ve İkinci Çin-Japon Savaşı sırasındaki Nanjing Katliamı ile karşılaştırılmıştır.

Doğu Kızıldır, Çin Komünist Partisi'nin devrim şarkısı ve Çin'in Kültür Devrimi sırasında de facto ulusal marşıydı. Marşın sözleri Şenbei'den bir çiftçi olan Li Youyuan'a atfedildi ve melodi, Loess Platosu'ndaki "Bai Ma Diao" 《白马调》 adlı yerel bir köylü aşk şarkısından türetildi. 1930'larda Yan'an çevresindeki bölgede yaygın olarak dağıtılan "Zhima You" 《芝麻油》 adıyla da bilinir. Çiftçinin ilhamını güneşli bir günün sabahında yükselen güneşi görmesinden aldığı iddia edilmektedir.

<i>Başkan Maodan Seçme Sözler</i>

Başkan Mao'dan Seçme Sözler, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu Mao Zedung'un 1964'ten 1979'a kadar yayımlanan ve Kültür Devrimi sırasında yaygın olarak dağıtılan, konuşma ve yazılarından oluşan bir kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Mücadele oturumu</span>

Mücadele oturumları, Maoist Çin'de "sınıf düşmanı" olmakla suçlanan kişilerin, bazen yakın oldukları kişiler tarafından alenen aşağılandığı, suçlandığı, dövüldüğü ve işkence gördüğü halka açık şiddet gösterileriydi. Bu halk mitingleri en çok Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından hemen önce ve sonra ve daha sonra Kültür Devrimi (1966-1976) sırasında Maoist düşünce reformunu teşvik etmek için kalabalığa mücadeleci bir ruh aşılamak amacıyla düzenlenen kitlesel kampanyalarda popüler olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Eğitim Hareketi</span>

Sosyalist Eğitim Hareketi, Çin Halk Cumhuriyeti'nde Mao Zedong tarafından 1963-1965 yılları arasında başlatılan bir hareketti. Mao, "yönetim aynı zamanda bir sosyalist eğitim sürecidir" diyerek Çin Komünist Partisi (ÇKP) bürokrasisindeki gerici unsurları ortadan kaldırmaya çalıştığını iddia etti.