İçeriğe atla

Dördüncü Hanedan

Mısır tarihi'nin Dördüncü Hanedan‘ı içinde yer alan bilinen yöneticiler.

Antik Mısır'ın Üçüncü, Dördüncü, Beşinci ve Altıncı Hanedanları genellikle Eski Krallık dönemi altında gruplanırlar.

Dördüncü Hanedan
Ad Yorumlar Tarihler
Sneferu- MÖ 2613 – MÖ 2589
Khufu Yunanca şekli Cheops (Keops) MÖ 2589 – MÖ 2566
Djedefra Bazen Radjedef olarak çevrilir MÖ 2566 – MÖ 2558
KhafraYunanca şekli Chephren (Kefren) MÖ 2558 – MÖ 2532
- - buraya bazı yetkililer Manetho'yu takiben Bikheris'i ekler
Menkaura Latince şekli Mycerinus, Yunanca şekli MykerinosMÖ 2532 – MÖ 2503
Shepseskaf - MÖ 2503 – MÖ 2498
Djedefptah Manetho Shepseskaf'in ardından Tamphthis'in hüküm sürdüğünü yazmıştır. 2498 – MÖ 2494

Mısır'ın dördüncü hanedanı Eski Krallık'ı oluşturduğu varsayılan dört hanedandan biridir. Bu hanedanının firavunları Mısır'ın simgesi sayılabilecek piramitleri inşa ederek, Antik Mısır'ın en bilinen kralları olmuşlardır. Bu hanedanın her kralı mezar veya anıt mezar olarak kullanılmak için en azından bir tane piramit yaptırmıştır. Üçüncü Hanedan gibi bu krallarda başkenti Memphis'te tutmuşlardır.

Hanedanın kurucusu Sneferu'nun üç piramit yaptırdığı bilinmektedir ve bazılarını ise dördüncü piramitini de yaptırdığına inanmaktadırlar. Her ne kadar kendisinden sonra firavun olan ve Hetepheres I'den olan oğlu Keops (Khufu) Mısır'daki en büyük piramiti yaptırmıştır, ancak Sneferu diğer tüm firavunlardan daha çok taş ve tuğla hareket ettirmiştir.

Keops, oğlu Kefren ve torunu Menkaura piramitlerini yaptırarak sonusuz üne kavuşmayı başarmışlardır. Bu piramitleri yapmak için insan gücünü organize etmek ve beslemek için büyük güce sahip merkezi bir hükûmet gerekmekteydi ve mısırbilimciler Eski Krallık'ın yüksek kültür seviyesinde olduklarına inanmaktadırlar. Her ne kadar, bu anıtları kölelerin yaptığına inanılsada, piramitler ve çevrelerindeki araştırmalar bunların Mısır'ın her tarafından, Nil'in yıllık taşmalarında tarlalarının sular altında kaldığı zamanlarda, gelmiş olan köylülerden oluşan işgücü (corvée) ile yapıldığını göstermektedirler. Piramitler Mısır'ın Dördüncü Hanedan boyunca benzeri olmayan bir refah içinde olduğu gösterirken, yine piramitler o topraklarda yaşayanlara zorla çalıştırmanın anımsatıcı olarak kalmışlardır ve kralların özellikle Keops'un tiran olarak hatırlanmasını sağlamıştır: ilk olarak Westcar Papirüsü'nde, bin yıl sonra ise Herodot (Tarihler, 2.124-133) tarafından yazılmış olan efsanelerde.

Torino Kral Listesi'nin ilk örneğinde, iki kral hariç tüm kralların isimleri kayıtlıdır. Yazıcı eksik olan isimlerin yerine Mısır dilinde kayıp anlamına gelen wsf kelimesini ekleyerek belirtmiştir. Sextus Julius Africanus Manetho'nun bu kayıp yerlere Bikheris ve Tamphthis isimlerini yerleştirdiğini rapor etmiştir, ancak Eusebius her ikisindende bahsetmemektedir. Bazı yetkililer (K.S.B. Ryholt gibi) Africanus'u takip ederek listeye bu isimlerin muhtemel Mısırca karşılıklarını eklemektedirler; diğerleri ise hiç eklememektedirler.

Mısır'ın komşuları ile bilinen kayıtlı ilk ilişkileri bu hanedan zamanında başlamıştır. Palermo taşındaki kayıtlara göre Sneferu zamanında kereste yüklü 40 geminin adsız yabancı bir ülkeden geldiği yazılıdır. Keops ve Djedefra'nın isimleri Abu Simbel'in 65 km. kuzeybatısında Batı Çölü'nde gnays taşocaklarında yazılı olarak bulunmuştur; Keops, Kefren ve Menkaura'nın hüküm sürdüğü zamanlara ait nesneler Biblos'da açığa çıkartılmıştır ve Kefren'in hükmünde daha uzağa giderek Ebla'ya ulaşmıştır, bu ise diplomatik hediyelerin veya ticaretin kanıtıdır.

Bu hanedanın nasıl son bulduğu bilinmemektedir. Tek bilinen Dördüncü Hanedan'a ait bazı yöneticilerin Beşinci Hanedan'dan Userkaf'ın yanında kalmalarının tasdik edildiğidir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır</span> Kuzeydoğu Afrikada varolmuş bir antik medeniyet

Antik Mısır, Antik Çağ'daki medeniyetlerden biridir. Kuzeydoğu Afrika'da Nil Nehri'nin denize ulaştığı yarısı çevresinde yayılmış antik bir uygarlıktır. Uygarlığın yayıldığı bölge, bugünkü Mısır toprakları içinde yer almaktadır. MÖ 3.050 yılları civarında kuruluşundan önce, "Aşağı Mısır" ve "Yukarı Mısır" olarak ikiye ayrılmaktaydı. Uygarlık, MÖ 3.150 yılında ilk firavunun yönetimi altında Aşağı Mısır ve Yukarı Mısır'ı politik olarak birleştirdi. Bu politik birlik, izleyen 3 bin yıl boyunca sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Piramit</span> prizma şeklinde inşaa edilen yapı

Piramit dış yüzeyleri üçgen olan ve üstte tek bir noktada birleşen ve şekli geometrik anlamda kabaca bir piramit halindeki bir yapıdır. Bir piramidin tabanı üçgen, dörtgen veya herhangi bir çokgen şekli olabilir. Bir piramit kütlesinin çoğunluğu yere yakın olup, daha az kütle tepedeki piramite doğru olur. Bunun nedeni, artan yükseklikle birlikte düşey eksen boyunca kesit alanının kademeli olarak azalmasıdır. Bu, ilk uygarlıkların anıtsal yapılar yaratmasına olanak tanıyan bir ağırlık dağılımı sundu. Dünyanın birçok yerindeki medeniyetler piramitler inşa etmişlerdir. Hacimce en büyük piramit, Meksika'nın Puebla eyaletindeki Orta Amerika Büyük Cholula Piramidi'dir. Binlerce yıl boyunca Dünya üzerindeki en büyük yapılar piramitlerdi. Mısır'daki Büyük Khufu Piramidi, Antik Dünyanın Yedi Harikası'nın günümüze ulaşan tek örneğidir.

Bu makale Antik Mısır'ın Hanedan öncesi Mısır'dan, Firavun unvanının Roma İmparatorları tarafından son kez alınmasına kadar Mısır'ı yönetmiş olan bilinen firavunlarının bir listesidir. Verilen tarihler yaklaşık tahminler olarak alınmalıdır. Çeşitli kaynaklarda kullanılan sistem ve alınan varsayımlara göre farklı tarihlemeler bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Erken Hanedan Dönemi (Mısır)</span> kuzeydoğu afrikada varolmuş bir antik kent

Mısır'ın Erken Hanedan Dönemi veya Arkaik Mısır birinci ve ikinci hanedanlar döneminde MÖ 2920'de Mısır'ın İlk Hanedan Dönemi ardından, MÖ 2575 yani Eski Krallık döneminin başlangıcına kadar olan dönemdir. Bazı mısırbilimciler Üçüncü Hanedanı da bu döneme eklemektedirler.

Mısır tarihi'ndeki Birinci Hanedan bünyesinde bulunan bilinen kralları içerir.

Mısır tarihi'ndeki İkinci Hanedana ait bilinen yöneticiler.

<span class="mw-page-title-main">Eski Krallık</span>

Eski Krallık MÖ 3. bin yıllık döneme verilen addır. Mısır ilk defa bu dönemde medeniyet gelişmişliği ve başarıları açısından devamlı zirvededir. Bu dönem "Krallık" dönemleri olarak adlandırılan üç dönemden ilkidir, bunlar Nil Vadisi'nde medeniyetin en yüksek olduğu dönemlerdir. Eski Krallık genellikle Mısır'ın Üçüncü Hanedan'dan Altıncı Hanedan'a kadar yönetildiği zaman aralığından bahseder. Ayrıca birçok mısırbilimci, Memphisli yedinci ve sekizinci hanedanları Memphis merkezi idari yapılanmasının devamı olması nedeniyle Eski Krallık içinde sayar. Eski Krallık dönemini, mısırbilimciler tarafından Birinci Ara Dönemi olarak adlandırılan ayrılık ve göreli kültürel düşüş dönemi takip eder.

<span class="mw-page-title-main">Kefren</span>

Kefren (Khaf-Ra), Antik Mısır Firavunlarından biridir. Dördüncü Hanedanlık Dönemi'nde, başkent Memphis'te 24 ila 26 yıl hüküm sürdüğü düşünülen 6 Eski Krallık firavunundan biridir. Birçok Antik Mısır bilim insanı onun Keops'un kardeşi ve veliahtı olduğunu düşünmesine rağmen, daha sonra yapılan araştırmalar sonucunda, Keops'un veliahtının Radjedef olduğu ortaya çıkmış, Kefren ise Radjedef'ten sonra firavunluk yapmıştır.

Antik Mısır tarihinin Üçüncü Hanedanı içinde yer aldığı bilinen yöneticiler.

Mısır tarihinin Beşinci Hanedanı içinde yer alan bilinen yöneticiler.

Antik Mısır tarihi'nin Altıncı Hanedan‘ı içinde yer alan bilinen yöneticiler.

<span class="mw-page-title-main">Krallar Vadisi</span>

Krallar Vadisi ya da Firavunlar Vadisi, Mısır'da bulunan MÖ 16. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar yaklaşık 500 yıllık bir süre boyunca 18. ve 20. Hanedanlık döneminde Yeni Krallık'ın firavunları ve dönemin ileri gelenleri için inşa edilen mezarların bulunduğu vadidir. Vadi, Luksor'un batı tarafında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Gize Sfenksi</span> Kahirede, Gize piramitleri bölgesinde yer alan bir sfenks heykeli

Büyük Gize Sfenksi, Mısır'ın başkenti Kahire'de, Gize piramitleri bölgesinde yer alan bir sfenks heykelidir.

<span class="mw-page-title-main">Gize Piramitleri</span>

Gize Piramitleri Mısır'ın başkenti Kahire'nin Gize semtinde bulunan 3 görkemli yapı:

<span class="mw-page-title-main">Mısır Piramitleri</span> Mısırda bulunan piramit şeklinde antik yapılar

Mısır Piramitleri, Mısır'da yer alan piramit şeklinde antik yapılardır. Kasım 2008 tarihi itibarı ile tespit edilen piramitlerin sayısı 118 ile 138 arasındadır. Piramitlerin büyük çoğunluğu Eski Krallık ile Orta Krallık dönemlerinde firavunlar ve eşleri için anıt mezarlar olarak inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nefertari</span>

Kraliçe Nefertari II. Ramses'in Büyük Kraliyet Hanımı. En yaygın bilinen Antik Mısır kraliçelerinden olan Nefertari'nin isminin anlamı "Güzel Eş"tir. Oldukça zengin bir şekilde süslenmiş olan mezarı, QV66, Kraliçeler Vadisi'ndeki en göz alıcı mezarlardan birisi olarak görülür. Mezarının yanı sıra, Ramses Ebu Simbel'deki kendi anıtının yanında Nefertari için de bir tapınak inşa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zoser</span>

Zoser, Antik Mısır'ın üçüncü hanedanında bir firavun.

<span class="mw-page-title-main">Piramit metinleri</span>

Piramit metinleri, Eski Krallık dönemi 5., 6. ve 8. hanedana ait firavunların inşa ettirdiği piramitlerin iç duvarlarına yazılmış dini içeriğe sahip özlü sözlerdir. Bu piramitler 5. hanedana ait firavun Unas Piramidi, 6. Hanedana ait firavun II. Teti, I. Pepi, Merenre ve II. Pepi ile kraliçeler II. Anchenespepi, Behenu, Neith, Wedjebten ve II. Iput piramitleri ve son olarak 8. hanedana ait Qakare Ibi piramididir. Eski Mısır diline ait günümüze dek ulaşabilmiş en büyük metin grubu olan piramit metinleri daha sonra Orta Krallık döneminde tabutların iç taraflarında yeniden ortaya çıkmaktadırlar. Ancak daha yeni olarak ve piramitlerden ziyade tabutlarda ortaya çıkan bu metinler tabut metinleri olarak adlandırılırlar. Gerek piramit metinlerinde gerekse tabut metinlerinde karşılaşılan çoğu özlü sözün eski Mısır'ın geç dönemlerine kadar kullanıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Sneferu</span>

Sneferu,, Helenleştirilmiş adıyla Soris Eski Krallık döneminde Mısır'ın Dördüncü Hanedanlığının kurucusu olan firavun. Saltanat süresine ilişkin tahminler değişkendir, örneğin The Oxford History of Ancient Egypt'e göre MÖ 2613 ile 2589 yılları arasında 24 yıllık bir saltanat, Rolf Krauss'e göre 30 yıllık bir saltanat ve Rainer Stadelmann'a göre 48 yıllık bir saltanatı vardır. Bugüne kadar ayakta kalan en az üç piramit inşa etti ve piramitlerin tasarımında ve yapımında büyük yenilikler getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Gize Platosu</span> Mısırda bilinen en büyük piramit koleksiyonunun bulunduğu yer

Gize Platosu; Kahire, Mısır'ın eteklerinde yer alan ve Gize'de bulunan bir platodur. Keops, Kefren ve Mikerinos büyük piramitlerini, Büyük Sfenks ile çeşitli mezarlıkları ve bir işçi köyü ile bir sanayi kompleksinden Dördüncü Hanedan Gize Nekropolü'nü içermektedir.