İçeriğe atla

Dâvet

Dâvet ya da dâvah (Arapçaدعوة) Müslüman olmayan birisine İslam'ın öğretilmesi demektir. Dâvet yapan Müslüman ise ya bir din görevlisi ya da gönüllü olarak çaba sarf eden bir dâ‘î olur. Dâ‘î'nin çoğulu ise Du‘ât olarak tanımlanmaktadır.

Dâ’îler

Dâ’î (Arapçaالداعي, Dā'ī) ise insanlar arasında bir diyalog ortamı oluşturduktan sonra onları İslâm'ı anlamaya ve tatbik etmeye, dua etmeye, İslâmî usullere göre yaşamaya ve ibâdet yapmaya çağıran kişi olarak tanımlanır.[1] Dâ'î birçok hal için Hristiyanlıktaki misyonerlerin eşdeğeri olarak algılanabilir.

Tarihte ve çağımızda sürdürülen "dâ‘vah" hareketleri

Fâtımî Halifesi Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh tarafından "Hüccet-i Mûstensir" unvânıyla vasıflandırılan Dâ'îler aracılığıyla gerçekleştirilen "dâ‘vah" hareketleri neticesinde pek çok memlekette İslâm'ın yayılmasına hizmet edilmişti.

  • Hindistan'da Fâtımî kökenli Mustâlî-Tâyyibî-Davûdîlik mezhebinin temellerini atan Fâtımî Dâvetçi Velisi (1050-1100) Dâ'î (asıl ismi: Baalam Nath)[2] "Hüccet-i Mûstensir" Molla Abadullah Vâli;
  • Pamir Alevîliği'nin kurucusu "Hüccet-i Mûstensir" Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev

çok önemli yer işgâl etmektedirler. Günümüzde ise benzer faaliyetler

gibi kişi ve topluluklar tarafından sürdürülmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Oxford Islamic Studies Online" (İngilizce). Oxfordislamicstudies.com. 6 Mayıs 2008. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2012. 
  2. ^ "Hindistan'da Davûdîlik hakkında tarihi gerçekler DawoodiBohras.com". 8 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2013. 

Bibliografya

  • Encyclopaedia of Islam, Leiden, Netherlands: Brill, OCLC 399624
  • Hirschkind, Charles (2004). "Civic Virtue and Religious Reason: An Islamic Counter-Public" in Drobnick, Jim Aural Cultures. ISBN 0-920397-80-8.
  • The Multiple Nature of the Islamic Da'wa, Egdūnas Račius, Academic Dissertation, October 2004. University of Helsinki, Faculty of Arts, Institute of Asian and African Studies.
  • Saqr, Abdul B. How to Call People to Islam, Trans. Shakil Ahmed. Riyahd: WAMY.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Hüseyin Nasr</span>

Seyyid Hüseyin Nasr, George Washington Üniversitesi'nde İslâmî ilimler uzmanı İranlı profesör, müslüman mütefekkir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmedîlik</span> dinî hareket

Ahmedîlik veya resmî olarak Müslüman Ahmediye Cemaati, Mirza Gulâm Ahmed tarafından Hindistan'ın Pencap eyâleti sınırlarında kalan Kadıyan kasabasında kurulan dinî hareket.

<span class="mw-page-title-main">İsmaililik</span> İslâmın Şiilik koluna bağlı bir mezhep

İsmâilîlik, adını İsmâil b. Ca'fer es-Sâdık'tan alan Şii mezhebi.

<span class="mw-page-title-main">Nizarîlik</span> Şii İslamın bir kolu

Nizârîlik, İslam'ın Şia mezhebi olan İsmâilîyye mezhebinin alt kollarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Müsta'lîlik</span>

Mustâlîlik, Şiîliğin İsmâilîyye mezhebinin Mustâ‘lî fıkhını tâkip eden kolu.

<span class="mw-page-title-main">Karmatîlik</span> İslâmın Şiîlik kolunun İsmâilîyye mezhebinin bir alt mezhebi

Karmatîlik, Şiîliğin İsmâilîyye mezhebinin Fâtımîler'in imâmlığını kabul etmeyen ve "Yediciler" olarak da bilinen koluna ait olan köktendinci (gulat) bir mezhep.

<span class="mw-page-title-main">Davudî İsmailîlik</span>

Davudî İsmailîlik veya Davudî İsmailîyye, Nizarî İsmailîlik'ten sonraki en yaygın İsmailiyye koludur. Kökeni birçok ayrışmaya dayanmaktadır. 1094 yılında Fâtımî Hâlifesi ve sultanı Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh'ın ölümünün ardından halef oğul Nizâr'ın yerine daha küçük olan ʿAhmed el-Mustâ‘lî vezir El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh tarafından tahta geçirilmiş ve imâm olarak ilân edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İslam dünyası</span> Müslüman çoğunluklu ülkeleri, yerleri ve bölgeleri kapsayan tanım

İslam dünyası veya Müslüman dünyası, İslâmî bir devlet yapısına sahip ülkeler ile birlikte nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin tümünü ifade eden bir kavramdır. Bu, İslâm'ın dini inançlarına ve yasalarına veya İslam'ın uygulandığı toplumlara bağlı olan herkesi kapsamaktadır. Günümüzde İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek uluslararası kurum, İslâm İşbirliği Teşkilatı'dır. Modern bir jeopolitik anlamda bu terimler, dahil edilmek için üzerinde anlaşmaya varılmış kriterler olmamasına rağmen, İslâm'ın yaygın olduğu ülkeleri ifade etmektedir. Müslüman çoğunluklu ülkeler terimi, genellikle ikinci anlamda kullanılan bir alternatif terimdir.

Fâtımîler devrinde Alevîler Hicrî üçüncü asırda Afrika'da devam eden propagandalar neticesinde Fâtımîler'in yayılmaları da daha hızlı ilerlemekteydi. Doğudan batıya doğru durmadan akın eden Alevîler Ehl-i Beyt’in maruz kaldıkları haksızlıkları en feci bir tablo şeklinde tasvir ederek Afrika halkını şiddetli bir Alevîlik yandaşlığıyla Abbâsîler aleyhine teşkilâtlandırıyorlardı. İşte böyle bir ortamda “Ebû Muhammad Ubeyd Allâh el-Mehdi Billah ibn Razî ʿAbd Allâh” Rakkade kentinde hilâfet ilân ederek “Benî Merdar”, Cezâyir merkezli “Benî Rüstem Haricî Hanedânlığı” ve “Benî İdris Alevî Hanedânlığı” hükûmetlerini nihâyete erdirdi. Bu yoğun çalışmalar neticesinde istilâ hudutları da genişleyerek “Delta” kıt’asına kadar dayandı. Sonunda Mısır’ın “Mûiz’ed-Dîn Allâh” tarafından feth edilmesi üzerine Fâtımîler, olanca güçleriyle Abbâsî Hâlifeliği’nin kaşısına çok kuvvetli bir “Alevî Devleti” olarak dikilmeyi başardılar. Hicrî dördüncü asrın ortasında H. 358 / M. 969 tarihinde Kahire kenti inşa edilerek, sadece Şiîliğin eğitim ve öğrenimi maksadıyla meşhur “Ezher Medresesi” kuruldu. Sünnî Ulemâ tedrisattan men'edildiği gibi yeni şehir Kahire de Fâtımî Payitahtı olarak seçildi.

Vech-î Dîn Nâsır-ı Hüsrev’in, İsnâ‘aşer’îyye Şiî'liğinin Câferî Mektebi yerine İsmailî Mektebi'nin rehberi mahiyetinde olup farklı İslamî-Bâtınî düşünce ve uygulamaları hakkındaki te'villerini muhteva eden bir eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Müstansır (Fâtımî halifesi)</span>

Mûstensir veya El-Mûstensir Billâh veya tam künye Ebū Tamīm El-Mustensir Billāh Maāḏ Bin aẓ-Zāhir, (Arapça:. Adı "El-Mûstensir Billâh", Allah'a kendisini zafere erdirmesi için yakaran anlamına gelmekte idi.

Nizari fıkhı, İsmâil’îyye mezhebinin bir kolu olan Nizarîlik şubesinin kendine has İslâmî hukûk, ilke ve kurallarını tanımlayan, temelleri Meymûn’ûl-Kaddâh ve oğulları tarafından atılan Bâtınî fıkıh öğretisi. Bu fıkha göre İmâmet sona ermemiş olup hâlâ babadan oğula geçmektedir. Günümüzdeki imâmları Nizârîlik mezhebinin Kırk Dokuzuncu İmâm-ı Zamânı olan IV. Ağa Han'dır. Nizârî mezhebinin âkidesine göre İmâmet babadan oğula geçmek suretiyle hiç kesintiye uğramadan günümüze kadar ulaşmıştır. Nizar'ın Mısır'dan ayrılması ve vefât etmesinden sonra ise oğlu El-Hâdî bin el-Nizâr'ın Elemût Kalesi'nde Gayba halinde "Gizlenen-İmâm" olarak İmâmet'i devam ettirdiğine inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustali fıkhı</span>

Mustâ'li fıkhı ya da Tâyyîb'îyye; Mustâ‘lî Mezhebi'nin fıkıh sistematiğidir. İmâmet Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım ile sona ermiştir. Bu görev "Dâ'î el-Mutlaklar" aracılığıyla icra edilmektedir. Tâyyîb, Davudî İsmailîlik, Süleymânî, Kutbî ve Alavî Buhralarca "Gizlenen son imâm" olarak bilinir. İsnâ‘aşer’îyye'deki Muhammed Mehdi'nin rôlünü üstlenen İmâmdır.

<span class="mw-page-title-main">Tayyib Ebu'l-Kasım</span>

Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım. Evvelki hâlife El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh'ın oğlu olan "Ebû’l-Kâsım" İsmâilîyye-Mustâlîlik mezhebinin Mustâ‘lî fıkhına göre yirmi birinci İmâmdır.

<span class="mw-page-title-main">Dâî</span>

Dâ'î İsmâilîyye mezhebinin İslâmiyet ve İsmâilîlik mezhebine dâvet için görevlendirmiş olduğu din adamlarına verilen ad. Geniş anlamda, insanlar arasında bir diyalog ortamı oluşturduktan sonra onları İslâm'ı anlamaya ve uygulamaya, dua etmeye, İslâmî usullere göre yaşamaya ve ibâdet yapmaya çağıran kişi olarak tanımlanır. Dâ'î birçok hal için Hristiyanlıktaki misyonerlerin eşdeğeri olarak algılanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hâfız (Fâtımî halifesi)</span>

Hâfız veya El-Hafız li-Din Allah Tam Adı: Ebu-l-Maymun Abdulmecid bin Muhàmmed bin al-Mustànṣir El-Hàfız li-din-Allah

Tebliğ Cemaati Müslümanları Sünnî İslâm'a çağırmayı ve uyandırmayı hedefleyen küresel bir hareket olup bilhassa ibadet, kıyafet ve şahsî tavırlara ağırlık verir. Teşkilatın on iki ilâ 150 milyon taraftarı olup çoğu Güney Asya'da yaşamaktadır. 150 ilâ 213 ülke arasında varlığını sürdürmektedir. Teşkilat, "20. asır İslâmı'nın en etkileyici dînî hareketlerinden biri" olarak vasıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">W. Montgomery Watt</span> İskoç şarkiyatçı ve Anglikan din adamı

William Montgomery Watt, İskoç tarihçi, oryantalist, Anglikan din adamı ve akademisyen. 1964-1979 yılları arasında Edinburgh Üniversitesi'nde Arap ve İslâm Araştırmaları Kürsüsü başkanlığında bulundu.

Hindistan'da İslam, ülke nüfusunun %14,2'sine tekabül eden yaklaşık 172 milyon insan ile Hindistan'ın en büyük ikinci dinidir. İslam, ilk olarak Arap tüccarlar tarafından 7. yüzyılın başlarında Hindistan'ın batı kıyısında yer alan Malabar ve Konkan-Gucarat'a gelmiştir. Kerala'daki Çeraman Cuma Mescidi'nin, Mâlik bin Dînar tarafından 629 yılında inşa edilen Hindistan'daki ilk cami olduğu düşünülmektedir.

İslam kültürü ve Müslüman kültürü, tarihsel olarak Müslümanlar için ortak olan kültürel ögelere atıfta bulunulur. Râşidîn Halifeliğinden erken Emevîler dönemine ve Abbâsîlerin ilk dönemlerine kadar Müslüman kültürünün erken biçimleri ağırlıklı olarak Arap, Bizans, Pers ve Levantendi. İslâm imparatorluklarının hızla genişlemesiyle Müslüman kültürü, Fars, Mısır, Kafkas, Türk, Moğol, Hint, Bangladeş, Pakistan, Malay, Somali, Berberi, Endonezya ve Moro kültürlerini çok etkilemiştir.