İçeriğe atla

Dâhi

Dâhi, deha ya da öke[1],üstün zekânın bir üst kademesi olup, ressam, yazar ve diğer meslek gruplarından çıkacağı gibi en üst sınır kabul edilir. Bir genelleme söz konusu değildir. Aynı düzey veya üstünde kişilerin olduğu gibi, bir tanımlama da söz konusu olamaz. Dâhi, entelektüel yetenek ve yaratıcı üretkenlikle ilişkilendirilir ve birçok konuda üstün olan bir polimat'a atıfta bulunabilir.[2]

Dâhi kelimesinin bilimsel olarak kesin bir tanımı yoktur.[3] "Dâhi" kelimesi karakteristik açıdan olağan dışı yeteneğin kendisi olarak da tanımlandığı olsa da Cesare Lombroso ve Arthur Schopenhauer gibi yazarlar tarafından yetenek ve "deha" arasında sistematik bir ayrım yapılmıştır.[4] Tanınan pek çok dâhinin biyografisini kaleme almış Walter Isaacson'a göre ise zeka "dâhi" olabilme potansiyeli için bir ön koşul olabilecek olsa bile, dahilerin en belirgin ortak özelliği, her durumda uygulanabilen olağan dışı bir hayal gücü ve yaratıcılıktır.[2]

Kaynakça

  1. ^ https://sozluk.gov.tr/ 29 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ a b "What Makes a Genius? The World's Greatest Minds Have One Thing in or in other words Scott j simpkin Common". Time. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  3. ^ Robinson, Andrew. "Can We Define Genius?". Psychology Today. Sussex Publishers, LLC. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2017. 
  4. ^ Schopenhauer, Arthur (1909). The World as Will and Idea Volume 3. Haldane, R. B. tarafından çevrildi. Londra: Kegan Paul, Trench, Trübner & Co. s. 158. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Cin, İbrahimi dinler de dahil olmak üzere modern veya antik birçok din ve inanışta bulunan bir tür ruhani mitolojik yaratıktır. Farklı inanışlarda farklı karakteristiklere ve özelliklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Paranormal</span> Olağan bilimsel kurallar dışında gerçekleştiği iddia edilen olgular

Paranormal veya olağan dışı, telepati, psikokinezi gibi psişik görüngüleri, bilinen fizikokimyasal yasalarla açıklanamayan olayları ve bu olaylarda söz konusu olan psişik yetenekleri belirtmek üzere Parapsikoloji'de kullanılan bir terimdir. Supranormal teriminin yerini almak üzere, İngiliz psişik araştırmacı Walter Whately Carington (1884-1947) tarafından ortaya atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Theodor W. Adorno</span> Alman filozof ve toplumbilimci (1903 – 1969)

Theodor W. Adorno, , Alman felsefeci, toplumbilimci, bestekâr ve müzikbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Schopenhauer</span> Alman karamsar filozof (1788–1860)

Arthur Schopenhauer, Alman filozof, yazar ve eğitmendir. Schopenhauer, Alman felsefe dünyasındaki ilklerdendir. Dünyanın anlaşılmaz, akılsız prensipler üzerine kurulu nedenselliklerinin olduğunu söyleyerek dikkat çekmiştir. Ayrıca Nietzsche'nin ilk akıl hocasıdır.

Soundtrack bir kitap, drama, dizi, sinema filmi, radyo programı, televizyon programı veya video oyununun görüntülerine eşlik eden ve bunlarla senkronize olan kayıtlı müziktir. Türkçede tam karşılığı bulunmadığı için genellikle film müziği olarak kullanılan, İngilizce kökenli bir kelimedir.

<span class="mw-page-title-main">Gerçeküstücülük</span> yöntemli bir araştırma ile deneyi ön planda tutan insanın kendi kendisini irdeleyip çözümlemesinde sanatın yol gösterici bir araç olduğunu vurgulayan sanat akımı

Gerçeküstücülük ya da sürrealizm, Avrupa'da birinci ve ikinci dünya savaşları arasında gelişmiştir. Temelini, akılcılığı yadsıyan ve karşı-sanat için çalışan ilk dadaistlerin eserlerinden alır. Sürrealizm, aklın kontrolünden kaçan şuur akışının, rastlantıya bağlı ruh durumlarının, düzensiz hayallerin ve rüyaların sanata aktarılmaya çalışıldığı bir edebiyat akımıdır.

<i>Koku</i> (roman) Patrick Süskindin 1985 tarihli polisiye romanı

Koku, çağdaş Alman yazarı Patrick Süskind'in 1985 tarihli polisiye romanı. Özgün adı Das Parfum olan bu bestseller roman Süskind'in dünya çapında tanınmasını sağladı, birçok dile çevrildi.

Cushing sendromu, 1932 yılında Harvey Williams Cushing tarafından tanısı ilk kez konmuş olan kortizol hormonunun olağanın üstünde bir düzeyde olduğu durumlarda ortaya çıkan belirtiler bütünüdür. Diğer isimleri Itsenko-Cushing sendromu, hiperadrenokortisizm veya hiperkortisizm. Cushing sendromunun alışılmış nitelikleri kilo artması, obezite, kan basıncının artması (hipertansiyon) ve derinin zayıflaması sonucu oluşan çizgilerdir. Her hastada belirtilerin tümü gözlenmeyebilir. Belirtilerin ağırlığı ve niceliği hastanın ne denli uzun bir süredir kortizol etkisinde kalmasına bağlıdır. Ancak kimi belirtiler bu durumdan bağımsız, iveğen olarak da gelişebilir. Örneğin, özellikle uyluk kemiğinin baş bölgesinin iveğen doku ölümüne uğraması çok kısa bir süredir hafif izleyen ya da yıllardır ağır izleyen Cushing sendromlu hastalarda da rastlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Dahi Bart</span> The Simpsons bölümü

"Dahi Bart", Amerikan animasyon televizyon dizisi Simpsonlar'ın birinci sezonunun ikinci bölümüdür ve ilk olarak 14 Ocak 1990 tarihinde Fox'ta yayınlandı. Bölüm, Jon Vitti tarafından yazılan ve dizinin başlık sekansının kullanıldığı ilk ve düzenli bölümdü. Bölümde Bart, bir zekâ testinde kopya çeker ve bir dâhi ilan edilir, böylece yetenekli öğrencilerin olduğu bir okula gönderilir. Önceleri bir dâhi olarak muamele görmekten zevk alırken, sonrasında yeni hayatının olumsuz yönlerini görmeye başlar.

"Red Lipstick", Barbadoslu şarkıcı Rihanna'nın 2011'de yayınlanan altıncı stüdyo albümü Talk That Talk'un deluxe sürümünden bir şarkı. Terius Nash, James Hetfield, Lars Ulrich, Will Kennard, Saul Milton ve Rihanna tarafından yazılmıştır. Eleştirmenler, şarkının kompozisyonu ve tarzını Metallica ve Katy B'nin tarzıyla benzer buldu. Bunun yanı sıra tarzındaki karanlık dubstep kompozisyonu, şarkının sanatçının 2009'da yayınlanan dördüncü stüdyo albümü Rated R'da yer alan şarkılara benzetilmesine neden oldu. Albümün yayınlanmasıyla birlikte ilk kez duyulan "Red Lipstick", Birleşik Krallık R&B Listesi'nin 34, Güney Kore Gaon Uluslararası Listesi'nin 85 numarasına kadar yükseldi.

Kim Ung-yong, Koreli inşaat mühendisi ve deha. Kim 210 IQ puanı ile Guinness Rekorlar Kitabı'na girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Only Teardrops</span>

"Only Teardrops", Danimarkalı şarkıcı Emmelie de Forest tarafından seslendirilen İngilizce şarkıdır. Sözleri Lise Cabble, Julia Fabrin Jakobsen ve Thomas Stengaard tarafından yazılan ve bestelenen şarkının yapımcılığını Frederik Thaae üstlenmiştir. 27 Ocak 2013 tarihinde Danimarka'nın Dansk Melodi Grand Prix 2013 isimli ulusal finalinin galibi olmuştur ve İsveç'in Malmö şehrinde gerçekleştirilen 2013 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Danimarka'yı temsil etmeye hak kazanmıştır. Yarışmaya 14 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilen birinci yarı finalden başlayan şarkı, 167 puan ile birinci sırada finale yükselmiş ve 18 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilen finali 281 puan ile birinci sırada tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Mirası</span> kültürel veya fiziksel önemi nedeniyle UNESCO tarafından listelenen yer

Dünya Mirası, UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden her birine verilen addır. Genel Kurul tarafından seçilen 21 UNESCO üyesi ülkenin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi tarafından yönetilen uluslararası Dünya Mirası Programı bu listeyi güncellemektedir.

<span class="mw-page-title-main">D'Angelo</span> Amerikalı müzisyen

Michael Eugene Archer, bilindiği sahne adı ile D'Angelo, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve prodüktör. Richmond, Virginia'da dünyaya gelen sanatçı küçük yaşta piyano çalmayı öğrendi. 18 yaşındayken Harlem'daki Apollo Theater'da düzenlenen bir amatör yetenek yarışmasını üç hafta üst üste kazandı. Kısa bir süre I.D.U. adlı hip hop grubunun üyesi olan sanatçı, ilk çıkışını 1994 yılında bestelediği "U Will Know" adlı şarkıyla gerçekleştirdi.

"Wait for Life", Emile Haynie tarafından prodüksiyonu yapılan, şarkıcı-söz yazarı Lana Del Rey'in vokallerinin yer aldığı bir şarkı. İkili, şarkıyı Thomas Bartlett ile birlikte birlikte yazdı. Şarkı, 29 Ocak 2015 tarihinde Haynie'nin ilk albümü We Fall'u tanıtmak için single olarak yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Genius</span>

Roma dininde Genius, her bireyde, yerde veya şeyde mevcut olan genel bir ilahi doğanın bireysel örneğidir. Bir koruyucu melek gibi, Genius her erkeği doğum saatinden öldüğü güne kadar takip ederdi. Kadınlar için her birine eşlik edecek olan Juno ruhuydu.

<i>Executive Suite</i>

Executive Suite, Robert Wise tarafından yönetilen ve Cameron Hawley'in aynı adlı romanına dayanan, Ernest Lehman tarafından yazılan 1954 Amerikan Metro-Goldwyn-Mayer drama filmidir. Filmde William Holden, June Allyson, Barbara Stanwyck, Fredric March, Walter Pidgeon, Shelley Winters, Louis Calhern ve Nina Foch rol alıyor. Hikâye şirketin CEO'sunun beklenmedik ölümünden sonra bir mobilya imalat şirketinin kontrolü için yaşanan iç mücadeleyi anlatıyor. Executive Suite, Nina Foch'un En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu adaylığını kazanan performansı da dahil olmak üzere birçok Akademi Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">László Polgár</span>

László Polgár Macar bir satranç öğretmeni ve pedagogdur. Satranç dehası olarak yetiştirdiği Susan, Sophia ve Judit kardeşlerin babasıdır. Judit ve Zsuzsa, sırasıyla dünyanın en iyi ve ikinci en iyi kadın satranç oyuncuları oldular. Judit, dünya çapında ilk 10'a giren tek kadın olduğu için gelmiş geçmiş en büyük kadın satranç oyuncusu olarak kabul edilirken, Zsuzsa Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Felsefî karamsarlık</span>

Felsefi karamsarlık, hayata veya varoluşa olumsuz bir değer atfeden felsefi görüşler ailesidir. Felsefi kötümserler genellikle dünyada ampirik olarak acıların zevklere üstün geldiğini, hayatın ontolojik veya özünde canlı varlıklara karşı olduğunu ve varoluşun temelde anlamsız veya amaçsız olduğunu iddia ederler. Bununla birlikte, bu duruma verdikleri tepkiler çok çeşitlidir ve yaşamı onaylayıcı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Parerga ve Paralipomena</span>

Parerga ve Paralipomena Arthur Schopenhauer'in 1851 yılında yayımlanan felsefi düşüncelerinin bir derlemesidir. Bu seçki Schopenhauer'in felsefesinin bir özeti ya da felsefesine bir giriş olarak değil, felsefeyi zaten benimsemiş olanlar için tamamlayıcı okumalar olarak derlenmiştir, ancak yazar yine de felsefeye yeni başlayanlar için anlaşılır ve ilgi çekici olacağını savunmuştur. Koleksiyon iki cilde bölünmüş olup, önce parerga'yı, sonra da bu felsefenin paralipomena'sını kapsamaktadır. Parerga, yazarın düşüncesini tamamlayıcı nitelikte altı uzun makaleden oluşmaktadır. Otuz bir alt başlığa bölünmüş daha kısa incelemeler olan paralipomena, filozof tarafından şimdiye kadar ele alınmamış ancak onun tarafından parerga için tamamlayıcı olduğu düşünülen materyalleri kapsamaktadır.