İçeriğe atla

Cyrano de Bergerac

Cyrano de Bergerac
Doğum6 Mart 1619
Paris
Ölüm28 Temmuz 1655 (36 yaşında)
MeslekRomancı, oyun yazarı, düellocu
DilFransızca
MilliyetFransız
Dönem1653–1662

Hercule-Savinien de Cyrano de Bergerac, (d. 6 Mart 1619 – ö. 28 Temmuz 1655), Paris doğumlu Fransız oyun yazarı ve düellocu.[1]

Cesur ve yenilikçi bir yazar olan Cyrano de Bergerac, çalışmalarıyla 17. yüzyılın ilk yarısında libertin edebiyatının bir parçası olmuştur. Bugün ise en çok Edmond Rostand'ın ünlü oyunu Cyrano de Bergerac (1897) ile tanınmaktadır. Bu oyun, Cyrano'nun hayatından izler taşımakla birlikte aynı zamanda hayal gücü ve mitolojiye dayanan kurgusal öğeler içermektedir.[1][2]

Yaşamı

Savinien Cyrano de Bergerac 1619 yılında Paris'te doğdu. Babası Abel de Cyrano, Paris Parlamentosu avukatıydı. Cyrano de Bergerac soyadı, ailesine 1582 yılında Mauvières ve Bergerac şatolarının satın alınmasıyla geçmiştir. Ancak, 1636 yılında bu malikâneler elden çıkarıldığı hâlde aile, soyadını kullanmaya devam etmiştir. Bu nedenle Cyrano de Bergerac olarak tanınmıştır. Ailesinin soylu unvanı ve geçmişi, Cyrano de Bergerac'ın hayatında önemli bir rol oynamıştır.

Cyrano de Bergerac, yakın arkadaşı Henri Lebret ile birlikte Muhafız Alayı silahşoru olarak görev yapmıştır. Ancak, 22 yaşında iken önce tüfekle, sonra da kılıçla ciddi şekilde yaralanmıştır. Bu yaralanma sonrasında harp sanatıyla ilgilenmeyi bırakarak, 1640 yılından itibaren edebiyat ve felsefeye yönelmiştir. Cyrano de Bergerac, en ünlü eserlerinden biri olan "Ay Devletleri ve İmparatorlukları"nı muhtemelen 1642-1649 yılları arasında kaleme almıştır. Ayrıca, "Güneş Devletleri ve İmparatorlukları" adlı eseri ise 1650-1655 yılları arasında yazılmıştır. 1654 yılında ise bir hastalık ya da bir saldırı sonucunda sağlık sorunları yaşamış, hâlsiz düşmüştür. Kendini toparlayamayarak kuzeninin evine yerleşmiştir. Cyrano de Bergerac, uzun süren bir hastalık sonucunda 1655 yılında kuzeni Pierre de Cyrano'nun evinde, yakın arkadaşı Lebret ve sevdikleri arasında 36 yaşında ölmüştür.

Cyrano de Bergerac'ın eserleri, ölümünden sonra yakın arkadaşlarının çabalarıyla yayımlanmış ve edebî dünyada iz bırakmıştır. Bu eserler, onun hayal gücünü, zekâsını ve edebî dehasını sergileyen önemli yapıtlardır. Cyrano de Bergerac, kendine özgü tarzıyla edebiyat dünyasında unutulmaz bir isim olarak anılmaktadır.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b "Savinien Cyrano de Bergerac | French author | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 
  2. ^ "Cyrano de Bergerac, Savinien de (1619–1655) | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 
  3. ^ "Öteki Dünya - Ay Devletleri ve İmparatorlukları". Goodreads (İngilizce). s. 7. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Gustave Flaubert</span> Fransız romancı (1821 – 1880)

Gustave Flaubert, Fransız roman yazarı. Edebiyat eleştirmenleri tarafından modern romanın kurucusu kabul edilir. En tanınmış eseri, 19. yüzyıl toplumsal gerçekliğini çarpıcı biçimde aktaran ve dünya klasikleri arasına giren Madame Bovary'dir. 1857'de yayımlanan ve Fransa'da ciddi tartışmalara neden olan bu eserden sonra realist akımı başlatan kişi olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Molière</span> Fransız oyun yazarı ve oyuncu (1622 - 1673)

Jean-Baptiste Poquelin daha bilinen adıyla Molière, Fransız oyun yazarı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Halid Ziya Uşaklıgil</span> Türk romancı ve yazar (1866–1945)

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Émile Zola</span> Fransız yazar (1840-1902)

Émile François Zola, Fransız yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich von Kleist</span>

Bernd Heinrich Wilhelm von Kleist, Alman şair, tiyatro oyunu, öykü, hikâye yazarı, yayıncı.

<i>Cyrano de Bergerac</i> (oyun)

Cyrano de Bergerac, 17. yüzyılda yaşamış Parisli şair, oyun yazarı ve silahşor Savinien Cyrano de Bergerac'ın gerçek hayat öyküsünden esinlenilerek Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand tarafından yazılmış ünlü bir sahne eseridir. Perde sırasıyla 7, 11, 14, 10 ve 6 olmak üzere toplamda 48 sahneden oluşur. İlk dört sahne 1640'ta, beşinci sahne ise 1655'te geçer. Birçok kez sinemaya aktarılmış olan oyun, 1936 yılında bir kez de operaya uyarlanmıştır. 1897'de kaleme alınmış olan bu manzum oyun, Türkçeye ilk kez 1942 yılında Sabri Esat Siyavuşgil tarafından kazandırılmıştır.

Sabri Esat Siyavuşgil,, Türk şair, yazar, psikolog, çevirmen, ansiklopedist.

<span class="mw-page-title-main">Edmond Rostand</span> Fransız şair ve oyun yazarı

Edmond Eugène Alexis Rostand Fransız şair ve oyun yazarı. Neo-romantizm akımına bağlıdır ve en çok Cyrano de Bergerac isimli tiyatro oyunu ile bilinir. Rostand'ın romantik tiyatro oyunları ondokuzuncu yüzyılda pek popüler olan natüralist tiyatrodan çok farklıdır. Bir diğer Rostand eseri Les Romanesques bir müzikal komedi olan The Fantasticks'e uyarlandı.

<span class="mw-page-title-main">Tacitus</span>

Gaius Cornelius Tacitus, MS 56-120 yılları arasında Roma'da yaşamış hatip, avukat, senatör ve tarihçidir. Roma senatosundaki görevleri, Roma tarihi ve imparatorluğun kuzeyindeki Cermenler üzerine yazdığı eserleriyle tanınır. Tacitus, modern akademisyenler tarafından en büyük Roma tarihçilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Emin Yarar</span> Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni

Bülent Emin Yarar, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Ruşen Eşref Ünaydın</span> Türk gazeteci, siyasetçi ve diplomat

Mehmet Ruşen Ünaydın, Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve diplomat. Türk Dil Kurumu ve Galatasaray'ın kurucularından biridir.

<i>Cyrano de Bergerac</i> (film, 1950)

Cyrano de Bergerac 1950 ABD yapımı siyah beyaz dramatik bir filmdir. Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand'ın 1897'de yazdığı aynı adlı oyundan senaryosunu Carl Foreman'ın uyarlayıp yazdığı filmin yönetmeni Michael Gordon dur. Yapımcılığını Stanley Kramer'in üstlendiği filmin müzikleri Dimitri Tiomkin'e aittir. Filmin başrollerinde José Ferrer, Mala Powers ve William Prince oynamışlardır.José Ferrer filmdeki "Cyrano de Bergerac" rolü için Oscar ödülü almıştır. Cyrano de Bergerac gerçekte 17. yüzyılda Fransa'da yaşamış bir şahsiyetti. Karizmatik bir şövalye ve düello meraklısı bir silahşor olan Cyrano aynı zamanda da bir şair ve oyun yazarı idi. Bir diğer özelliği de dikkati çekecek kadar heybetli olan burnu idi. Oyun Türkiye'de Prof. Sabri Esat Siyavuşgil'in manzum çevirisi ile tanınmış ve sevilmişti. Türkiye'de gösterilen filmin dublajında da bu çeviri esas alınmıştı. Film Türkiye'de özgün ismi ile gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Matthias (Kutsal Roma imparatoru)</span>

Matthias, 1612-1619 yılları arası Habsburg Hanedanı'nı Kutsal Roma İmparatoru olarak yönetip, Avusturya Arşidükü, Macar ve Hırvatistan Kralı olarak 1608-1619, 1611-1617 Bohemya Kralı olarak hükmetti.

<i>Cyrano de Bergerac</i> (film, 1990)

Cyrano de Bergerac Cyrano de Bergerac'ın gerçek hayat öyküsünden esinlenlerek, Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand tarafından yazılmış, Jean-Paul Rappeneau'nun yönettiği, Jean-Claude Carrière ve Rappeneau tarafından uyarlanan Fransız komedi-dram filmidir. Film, En İyi Yabancı Dilde Film Altın Küre Ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">II. Napolyon</span> I. Napolyonun oğlu ve II. Fransa İmparatoru

II. Napolyon, Fransa imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Jean Piat</span> Fransız sinema oyuncusu ve yazar (1924 – 2018)

Jean Piat, Ünlü Fransız oyuncu ve yazardır. Oyuncu 23 Eylül 1924'te Lannoy, Nord, Fransa'da doğdu. Piat rol aldığı 1940'lı ve 1960'lı yılların klasik türde Fransız filmleri The Lame Devil, The Milky Way, Rider on the Rain ile bilinir. Oyuncu aktif kariyerini 2017'de nokatalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Troy Kotsur</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Troy Michael Kotsur, işitme engelli bir Amerikalı oyuncu. En çok 2021 filmi CODA'daki yardımcı rolüyle tanınır ve bu rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü'nü kazanmıştır. Ayrıca Üstün Yardımcı Rol Performansı dalında Gotham Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Madam De La Fayette</span> Fransız yazar (1634 – 1693)

Marie-Madeleine Pioche de La Vergne, Comtesse de La Fayette veya daha çok bilinen adıyla Madam de La Fayette Fransa'nın ilk tarihi romanı ve edebiyattaki en eski romanlardan biri olan La Princesse de Clèves'i yazan Fransız klasik yazar.