İçeriğe atla

Cygnus A

Koordinat:Sky map 19sa 59d 28,4s; +40º 44' 02,1″
Cygnus A
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızKuğu
Sağ açıklık (α)19sa 59d 28.4s[1]
Dik açıklık (δ)+40° 44′ 02.1″[1]
Galaksi sınıfıS?;Radio gal. Sy2[2]
Görünür büyüklük (V)+17,04[2]
Görünür büyüklük (B)+16,22[1]
Görünür boyut (V)0,55′ × 0,46′[1]
Özellikler
Grup veya kümeCygnus A Kümesi
Kırmızıya kayma (z)(+56075 ± 67) · 10-6[2]
Helyo dikey hız ()(+16811 ± 20) km/sn[2]
Mesafe750 milyon Iy (230 Mpc)[2]
Keşif
Grote Reber (1939)
Katalog belirtmeleri
IRAS 19577+4035 • MCG +07-41-003 • PGC 63932 • 4C 40.40 • VV 72 • 2E 4309 • W 57 • BWE 1957+4035 • NRAO 620 • 1C 19.01 • QSO B1957+405 • 3C 405 • 1RXS J195928.7+404405 • 2U 1957+40 • 4U 1957+40 • DA 500 • DB 117 • Mills 19+4
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Cygnus A (3C 405) Kuğu takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 750 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir radyo gökada. En meşhur radyo gökadalarından biri olan Kuğu A, gökyüzündeki en güçlü radyo kaynaklarından da birisidir. Grote Reber tarafından 1939 yılında keşfedilmiştir. 1953'te Roger Jennison ve M K Das Gupta bunun bir çifte kaynak olduğunu gösterdiler.[3] Tüm radyo gökadalar gibi etkin gökada çekirdeğine sahiptir.

Elektromanyetik tayfın radyo bölümündeki görüntüler, gökada merkezinden zıt yönlere doğru iki püskürmeyi göstermektedir. Püskürmelerin iki ucunda kenar bölgelerden daha yoğun radyasyona sahip iki sıcak nokta lobu bulunur. Bu sıcak noktalar, püskürmelerdeki maddenin çevredeki gökadalararası maddeyle çarpıştığı zaman ortaya çıkarlar.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "SIMBAD query result". NAME CYGNUS A -- Seyfert 2 Galaxy (İngilizce). Simbad, Centre de Données astronomiques de Strasbourg. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2010. 
  2. ^ a b c d e "NASA/IPAC Extragalactic Database". NED results for object Cygnus A (İngilizce). 5 Eylül 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2010. 
  3. ^ Jennison, R.C.; Das Gupta, M.K. (1953). "Fine Structure of the extra-terrestrial radio source Cygnus 1". Nature, Vol. 172. 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Nemiroff, Robert; Bonnell, Jerry (5 Ekim 2002). "X-Ray Cygnus A". Astronomy Picture of the Day. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cygnus (takımyıldız)</span>

Kuğu Takımyıldızı, adı Eski Yunanca "kuğu" anlamına gelen Kyknos'dan (Κύκνος) Latinceleştirilen ve Samanyolu düzleminde bulunan kuzey yarımküre takımyıldızıdır. Kuğu, kuzey yaz ve sonbaharının en tanınabilir takımyıldızlarından biridir ve Güney haçı'na karşılık Kuzey haçı olarak bilinen belirgin bir asterizme sahiptir. 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldız arasında yer almaktaydı ve modern dönemde tanımlanan 88 takımyıldızdan biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3031</span> galaksi

Messier 81, Büyük ayı takımyıldızında yaklaşık olarak 11,74 MIy (3,6 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük tasarım sarmal gökadadır. 31 Aralık 1774 tarihinde Johann Elert Bode tarafından keşfedilmiş olup bazen kaşifinin onuruna Bode Gökadası olarak adlandırılır. 1993 yılında bir süpernova içerdiği anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Galaksi merkezi</span>

Gökada merkezi, Samanyolu Gökadası'nın dönüş merkezidir. Dünya'dan uzaklığı, Samanyolu'nun parlak noktası; Yay, Yılancı ve Akrep takımyıldızları yönünde, 25,000 ışık yılı dir. Samanyolu'nun gökada merkezinde, Sagittarius A* süper büyük kütleli kara delik olduğu şüphesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Galaksiler listesi</span> Vikimedya Liste Maddesi

Aşağıda dikkate değer gökadaların bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Girdap gökadası</span>

Girdap Gökadası, Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim hâlindeki büyük tasarım çubuksuz sarmal gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Süperküme</span>

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup Evren'de şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların Evren'de tek biçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Ocak kümesi</span>

Uzaklığı yaklaşık olarak 62.0+5.9-5.5 MIy, olan Ocak Kümesi, 100 milyon ışık yılı içinde, Başak kümesi'nden çok daha küçük ikinci en zengin gökada kümesidir. Irmak kümesi ile birlikte, güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir kümedir. Birbirlerine yakın görünseler de aralarında 20 milyon ışıkyılı mesafe vardır. Bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları da vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Süperkümesi" veya "Güney Süperkümesi" olarak adlandırılırlar. Kümenin merkezinde NGC 1399 bulunur, gökyüzünde iki derecelik bir alana yayılmış gökadalardan oluşan yoğun bir çekirdeği vardır ve bu da kümeyi amatör gök bilimci için popüler bir hedef haline getirmektedir. Bu küme, ayrıca iki çok büyük gökada içermektedir. Bunlar NGC 1316 ve NGC 1365'tir. Bu gökadalar, Ocak Kümesi'ndeki diğer tüm gökadalardan daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1316</span> galaksi

NGC 1316, Ocak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 62 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökadadır. James Dunlop tarafından 2 Eylül 1826 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 154 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 1316 bir radyo gökadadır. Gökyüzündeki dördüncü en parlak radyo kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 106</span> galaksi

Messier 106, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde bulunan bir sarmal gökada. Pierre Méchain tarafından Temmuz 1781'de keşfedilmiştir. M106'nın Dünya'dan uzaklığı yaklaşık olarak 22 ile 25 milyon ışık yılı arasındadır. Ayrıca X-ışınlarından dolayı bir seyfert gökadasıdır ve olağandışı salma çizgileri tespit edilmiştir. Gökadanın bir parçasının merkezdeki süper büyük kütleli kara deliğe düşmekte olduğundan şüphelenilmektedir. NGC 4217'nin Messier 106'ya eşlik eden bir gökada olması olasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sombrero Gökadası</span> galaksi

Sombrero Gökadası, Başak ve Karga takımyıldızları sınırında bulunan, sınıflandırması belirsiz tuhaf gökadadır. Samanyolu gökadasından yaklaşık olarak 9,55 milyon parsek uzaklıkta yer alan gökada, Pierre Méchain tarafından 11 Mayıs 1781 tarihinde keşfedildi. Başak Süperkümesi'nin güney kenarından uzanan bir dizi gökada ve gökada kümesi olan Başak II Grupları'nın bir üyesidir. Yaklaşık 29,09 ila 32,32 kiloparsek izofotal çapa sahiptir ve bu da onu Samanyolu'ndan biraz daha büyük yapar.

<span class="mw-page-title-main">Erboğa A</span> galaksi

Erboğa A veya Centaurus A, Erboğa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 35,87 MIy (11 Mpc)uzaklıkta bulunan bir merceksi veya dev eliptik gökadadır. James Dunlop tarafından 29 Nisan 1826 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 153 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 5128, Dünya'ya en yakın radyo gökadalardan birisidir, bu nedenle etkin gökada çekirdeği, profesyonel gök bilimciler tarafından yoğun olarak incelenmiştir. Ayrıca gökyüzündeki en parlak beşinci gökadadır ve bu da onu sadece düşük kuzey enlemlerinden ve güney yarımküreden görülebilmesine rağmen ideal bir amatör gökbilim hedefi haline getirir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 94</span> sarmal gökada

Messier 94 Av Köpekleri takımyıldızı yönünde bulunan bir sarmal gökada. Pierre Méchain tarafından 22 Mart 1781 tarihinde keşfedilmiş ve iki gün sonra Charles Messier kataloğuna eklemiştir. Bazı kaynaklar M94'ü çubuklu sarmal gökada olarak tanımlamaktadır. İki halka yapısıyla dikkat çekici bir gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3227</span> galaksi

NGC 3227, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 66,2 MIy (20,3 Mpc)uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 15 Şubat 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve etkileşim halinde olduğu NGC 3226 ile birlikte Arp 94 olarak "Eşlikçileri eliptik olan sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökadaları amatör teleskoplarla ayırt edebilmek için 100 kez büyütme gerekir. İyi bilinen çift yıldız sistemi Gama Leonis'in 50' doğusundadır. Aslan II Grupları içinde yer alan NGC 3227 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3226</span> galaksi

NGC 3226, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 73,05 MIy (22,4 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. William Herschel tarafından 15 Şubat 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve etkileşim halinde olduğu NGC 3227 ile birlikte Arp 94 olarak "Eşlikçileri eliptik olan sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökadaları amatör teleskoplarla ayırt edebilmek için 100 kez büyütme gerekir. İyi bilinen çift yıldız sistemi Gama Leonis'in 50' doğusundadır. Aslan II Grupları içinde yer alan NGC 3227 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kutup-halkalı galaksi</span>

Kutup-halkalı gökada, gökada kutuplarının etrafında dönen, gaz ve yıldızların oluşturduğu halkasıyla bir gökada türüdür. Bu kutup halkalarının, iki gökadanın birbirleriyle etkileşime girdiklerinde ortaya çıkan kütleçekimsel etkiyle oluştuğu düşünülmektedir. Başka bir olasılık da çok yakından geçen bir gökadanın etkisiyle koparılmış olan maddeden oluştuğudur. Diğer bir olasılık ise, küçük bir gökadanın daha büyük bir gökadayla dönüş düzlemine dikey olarak çarpışması sonucu küçük gökadanın kutup-halkasına dönüşmüş olabileceğidir.

<span class="mw-page-title-main">MRC 1138-262</span>

MRC 1138-262, Suyılanı takımyıldızında yaklaşık olarak 17,37 milyar ışık yılı (5,325 Gpc) uzaklıkta bulunan bir düzensiz radyo gökadadır. Hubble Uzay Teleskobu tarafından 12 Ekim 2006 tarihinde görüntülendi. Radyo astronomi yoluyla detaylı bir şekilde incelenmiştir, fakat gerçek doğası Hubble Teleskobu'nun 17 Mayıs - 22 Mayıs 2005 tarihleri arasında elde ettiği bir mozaik fotoğraf ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">UGC 9561</span> Gökada çifti

'UGC 9561, Çoban takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 404,43 MIy (124 Mpc)uzaklıkta bulunan bir gökada çiftidir. Merceksi gökada PGC 53053 ve sarmal gökada PGC 53054den oluşur. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 173 olarak "Dar karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tip-cD galaksi</span> Biçimsel galaksi sınıflaması

Tip-cD gökada D tipi eliptik dev galaksinin bir alt türü olan morfolojik bir gökada sınıflandırmasıdır. Yıldızlardan oluşan büyük bir hale ile karakterize edilirler. En dikkat çeken cD tipi gökadalar, genellikle bireysel olarak veya çiftler halinde ortaya çıkar ve 1 milyon ışık yılını bulan yarıçaplarıyla muazzam boyutlara ulaştıkları zengin gökada kümelerinin merkezinde bulunabilirler. Ayrıca süper dev eliptikler veya merkezi baskın gökadalar olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">3C 295</span> galaksi

3C 295, Çoban takımyıldızında bulunan dar-çizgili radyo gökada ve aynı zamanda bir kuasardır. 0,464'lük bir kırmızıya kayma ile Dünya'dan yaklaşık 5 milyar ışık yılı uzaklıktadır. 1960'ta keşfedildiği sırada bilinen en uzak nesneydi.

<span class="mw-page-title-main">Cüce sarmal galaksi</span> bir sarmal gökadanın cüce türüdür

Cüce sarmal gökada, bir sarmal gökadanın cüce türüdür. Cüce gökadalar; düşük aydınlatma güçleri, küçük çapları, düşük yüzey parlaklıkları ve düşük hidrojen kütleleri ile karakterizedir. Bu tip gökadalar, düşük yüzey parlaklığına sahip gökadaların (LSB) bir alt sınıfı olarak düşünülebilir.