Curt Kosswig

Curt Kosswig (30 Ekim 1903, Berlin – 29 Mart 1982, Hamburg) Kariyerinin çoğunu İstanbul Üniversitesi (1937–1955) ve Hamburg Üniversitesi'nde (1955–1969) geçiren Alman zoolog ve genetikçi. Curt Kosswig, Türk Zoolojisinin kurucusu olarak bilinir.

Berlin Schöneberg Hohenzollernschule'den 1922 yılında olgunluk sınavıyla mezun olmuştur. Berlin Üniversitesi’nde Felsefe, Doğa Bilimleri özellikle Zooloji ve Genetik ağırlıklı üniversite eğitiminden sonra Profesör Erwin Bauer’in danışmanlığında Genetik doktorası yaparak Dr. Phil. ünvanını 1 Nisan 1927 tarihinde almış ve Münster Üniversitesi Zooloji Enstitüsü’nde asistan olmuştur. Münster Üniversitesi Felsefe ve Doğa Bilimleri Fakültesinde Zooloji Enstitüsünde Şubat 1930 tarihinde Doçent olmuştur. 1 Nisan 1933 tarihinde başlamak üzere Braunschweig Teknik Yüksek Okulunda Genel Biyoloji ve Zooloji dalında Profesörlüğe atanmıştır. 1930 yılında biyolog meslektaşı Leonore Beschorner ile evlenmiştir. Daha sonra da yapımı 1937 yılında tamamlanan Doğa Tarihi Müzesi’ne müdür olmuştur. 1 Ekim 1937 tarihinde kendi isteği ile Almanya’da devlet memurluğundan istifa etmiş ve 31 Mayıs 1933 Üniversite Reformu çerçevesinde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Enstitüsüne zooloji Profesörü ve Enstitü Direktörü olarak atanmıştır. 1951 yılından itibaren de Baltalimanı Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü yöneticiliği görevini üstlenmiştir. Manyas Kuşgölü Milli Parkını kurmuştur. Bilimsel çalışmalarını memelilerde karşılaştırmalı genetik, Cyprinidontiden’de cinsiyetin kalıtımı, tümör kalıtımı, yabancı genotiplerde gen manifestasyonu, Cavernicol’lerde evrim, preadaptasyon teorisi, hayvan coğrafyası, kıtaların itelenmesi teorisi, Anadolu faunası tarihi üzerinde yoğunlaştırmıştır. Curt Kosswig ayrıca öğrenci ve çalışma arkadaşlarını “tür özelliklerinin kalıtımı, kalıtsal tümörlerin histolojisi ve sitolojisi, balıklarda poligenik cinsiyet tayini, Türkiye tatlı su ve deniz balıklarının sistematiği, Anadolu’da hayvan türlerinin sistematiği, dev kromozomların yapısı, balıklarda interseksüalite, DDT'nin etkileri, simbiyotik bakterilerde azot bağlanması, dejenaratif evolüsyon, seksüel – mekanik izolasyon” gibi konularda çalışmaya teşvik etmiştir. 1 Ocak 1955 tarihinde Hamburg Üniversitesine giden Kosswig, 5 ay gibi kısa bir süre için tekrar İstanbul'a dönerek göreve devam etmiş ve süre dolduktan sonra Fen Fakültesindeki görevinden tamamen ayrılmıştır. 1969 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde misafir profesör olarak çalışmıştır. 29 Mart 1982 tarihinde Hamburg şehrinde ölen Kosswig'in cenazesi vasiyeti üzerine İstanbul'a getirilmiş; 8 Nisan 1982 günü Üniversite Merkez binada kendisi için bir tören düzenlendikten sonra Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verilmiştir.^[1]

Taş çoprabalığı Turcinoemacheilus kosswigi, Kosswig'in adını taşır, çünkü Türkiye'de topladığı diğer türler arasında bu türün tip örneğini de toplamıştır.^[2]