İçeriğe atla

Cund Hums

Cund Hums (Arapça: جند حمص, "Cund Hums") Suriye'nin Halifelik askeri eyaletlerinden biriydi.

Coğrafya

Cund Hums'in başkenti, eyaletin adını aldığı Humus'tur.[1] 10. yüzyıldaki başlıca kent merkezleri Lazkiye, Palmira, Jableh, Kafartab, Tarsus, Salamiyah, Bulunyas ve Havabi Kalesi'ydi.[2] Cund Hums'un güney sınır çizgisi Kara'nın hemen güneyinde uzanırken, kuzey sınırı Akdeniz kıyısındaki bir köy olan Kureyşiyye köyünün ötesinde uzanıyordu. Doğuda Palmira ve el-Karyeteyn kasabaları vardı.[3]

Valileri

Raşidun dönemi (638–661)

  • İyaz bin Ganm (639–641)[4]
  • Said bin Amir el-Cumahi (641–642)[4][5]
  • Ümeyr bin Sa'd (642–646)[4]
  • Muaviye bin Ebu Süfyan (646–661)[6]
    • Abdurrahman bin Halid bin Velid (653/654[7]–666)

Emevi dönemi (661–750)

  • Numan bin Beşir (666[8]–678;[9] Muaviye döneminde)
  • Malik bin Hübeyre (belirsiz dönem 661–680; Muaviye döneminde)[10]
  • Husayn bin Nümeyr (680–683;[10] Yezid I yönetiminde)
  • Numan bin Beşir (684–684;[11] Mekke merkezli halifelik iddia sahibi Abdullah bin Zübeyr tarafından atandı[10])
  • Halid bin Yezid (684–685;[12] I. Yezid'in oğlu, Emevi Halifesi I. Mervan yönetiminde[10])
    • Eban bin Velid bin Ukbe (684–685;[12] Halid'in yardımcısı olarak görev yapmış olabilir) [10]
  • Eban bin Velid bin Ukbe (685–691;[10] uzak Emevi akrabası Halife Abdülmelik yönetimi altında [13]
  • Abdullah bin Abdülmelik (y. 703–704)[12]
  • Abbas bin Velid (705–715)[14]
  • Yezid bin Husayn bin Nümayr al-Sakuni (717–720)[15]
  • Abdümelik bin Ka'ka bin Hulayd al-Absi (belirsiz dönem 724–743)[16]
  • Mervan ibn Abdullah ibn Abd al-Malik ve/veya Osman ibn Velid ibn Yezid (743–744)[17]
  • Muaviye ibn Yezid ibn Hüseyn al-Sakuni (744–745)[18][19]
  • Abdullah ibn Şacara el-Kindi (745)[19]
  • Sa'id ibn Hisham ibn Abd al-Malik (745; isyancı vali Süleyman ibn Hişam)[20]

Abbasi dönemi

Suriye'de Abbasi hakimiyeti 750'den itibaren başlamış, 861'den sonra ise zayıflamaya başlamıştır. Suriye'deki Abbasi hakimiyeti 10. yüzyılın ortalarında tamamlanıp sona ermiştir.

  • Abdullah bin Ali (750–753)[21]
  • Salih bin Ali bin Abdullah bin Abbas (756–757)[22]
  • Abdülmelik ibn Salih (793–795)
  • İshak bin Sülayman bin Ali bin Abdullah bin Abbas (809)[23]
  • Abdullah bin Said el-Haraşi (809–810)[23]
  • El-Mu'ayyad (854–855)[24]
  • Salih el-Abbasi et-Türki (855–856)[25]

Kaynakça

  1. ^ le Strange 1890, s. 35.
  2. ^ le Strange 1890, s. 35–36.
  3. ^ le Strange 1890, s. 36.
  4. ^ a b c Humphreys 1990, s. 72.
  5. ^ Ritter 2013, s. 805.
  6. ^ Humphreys 1990, s. 74.
  7. ^ Humphreys 1990, s. 119.
  8. ^ Crone 1980, s. 226, note 234.
  9. ^ Wellhausen 1927, s. 130.
  10. ^ a b c d e f Gundelfinger & Verkinderen 2020, s. 97.
  11. ^ Hawting 1989, s. 56.
  12. ^ a b c Crone 1980, s. 124.
  13. ^ Dixon 1969, s. 173.
  14. ^ Crone 1980, s. 125.
  15. ^ Crone 1980, s. 127.
  16. ^ Hillenbrand 1989, s. 136.
  17. ^ Crone 1980, s. 129.
  18. ^ Crone 1980, s. 97.
  19. ^ a b Williams 1985, s. 3.
  20. ^ Williams 1985, s. 23.
  21. ^ Williams 1985, ss. 198, 204, 208.
  22. ^ McAuliffe 1995, s. 75.
  23. ^ a b Fishbein 1992, s. 21.
  24. ^ Kraemer 1989, ss. 96–97.
  25. ^ Kraemer 1989, ss. 133–134.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci hâlifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Yezîd</span> Emevîlerin ikinci halifesi

Yezîd bin Muâviye, Emevîlerin ikinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Fitne</span> Emevi Dönemi Müslüman iç savaşı (680-692)

İkinci Fitne veya Erken İslam Tarihinde İkinci İç Savaş, Emevi hakimiyetinin başlarında I. Muaviye’in ölümüyle birlikte baş gösteren siyasi / askeri çatışmalardan oluşan karışıklık dönemi. Dönemin tarihi üzerinde tarihçiler arasında ittifak sağlanmamışsa da, en çok kabul gören görüş, İkinci Fitne’nin 680-692 yılları arasında olduğudur.

<span class="mw-page-title-main">I. Mervân</span> Emevilerin dördüncü halifesi (623-685)

I. Mervan, Emevîlerin dördüncü halifesi. Emeviler halifeliğine 684'te II. Muaviye'nin halifelikten feragat etmesinden sonra geçmiştir. I. Mervan'ın halife olmasıyla Emeviler hanedanın iktidar gücü Ebu Süfyan kolundan "Hakam bin Vail" koluna geçmiştir; Ebu Süfyan ve Hakam bin Vail, Emevîlerin ismini aldığı Ümeyye'nın torunlarıdır. Hakam da Osman bin Affan'ın birinci derece kuzenidir. Dokuz ay süren halifeliği, önce diğer Emevilere karşı iç savaşla geçmiş ve bunda başarı sağlamıştır. Sonra Hicaz'da isyan etmiş ve kendi halifeliğini ilan etmiş olan Abdullah bin Zübeyr'i halife kabul etmiş olan güney Suriye ve Mısır'ı eline geçirmiştir. Fakat Mervan 685'te öldüğünde Abdullah bin Zübeyr hâlâ Irak ve Hicaz'da halife olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik</span> 5. Emevi halifesi

Abdülmelik, Nisan 685'ten ölümüne kadar Emeviler'in beşinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">III. Yezîd</span>

III. Yezîd veya Yezid bin Velid, on ikinci Emeviler halifesi. Amcasının oğlu olan halife II. Velid'in, kendinin de liderlerden biri olarak katıldığı bir komplo ile öldürülmesi üzerine 15 Nisan 744'te halife oldu. Çok zayıf, naif ve hastalıklı bir tabiatlı olarak - El Nakıs (zayıf) - adıyla tarihlere geçmiştir. Altı ay iki gün süren halifelik yaptıktan sonra Ekim 744'te beyin tümörü dolayısıyla eceliyle öldü.

<span class="mw-page-title-main">II. Velîd</span> 11. Emevi halifesi

II. Velid veya Velid bin Yezid, on birinci Emeviler halifesidir. Amcası olan halife Hişam bin Abdülmelik'in 743de ölmesi üzerine halife olmuştur. 743 ile 744 yıllarında iki ay yirmi gün süren çok kısa bir dönem halifelik yaptıktan sonra şimdi Ürdün'de bulunan bir kale etrafında yapılan bir savaşta ölmüştür. Yerine halife olarak kuzeni III. Yezid geçmiştir ve o da çok kısa bir dönem halifelik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Zübeyr İsyanı</span>

Abdullah bin Zübeyr İsyanı; Yezid'e sadakat yemin etmeyenlerin diğer bir başkanı olan Ebu Bekir'in torunu ve Peygamber'in yakın sahabilerinden Zübeyr bin Avvam'ın oğlu Abdullah bin Zübeyr'in çıkardığı isyandır.

Bu liste İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerini alfabetik olarak göstermektedir. Sahabe, Muhammed'i hayatında en az bir defa görmüş kişilerdir. Sayılarının 124.000 civarında olduğu sanılmaktadır. İlk sahabe eşi Hatice, son ölen sahabe Ebu Tufeyl Âmir bin Vâsile el-Leysî'dir.

Antik zamanlardan günümüze Şam hükümdarları listesi

Hâlid bin Abdullah el-Kasrî, 8. yüzyılda Emevî Mekke ve 724'ten 738'e kadar Irak valisi olarak hizmet etmiş bir Araptır. Doğu Halifeliğinin tamamını kontrol etmeyi gerektirdiği için Irak valiliği, onu Halife Hişâm bin Abdülmelik'in kritik hükümdarlığı sırasında en önemli yetkililerden biri yaptı. Selefi ve halefi altında Irak ve Doğu yönetimine hakim olan Kays ile çatışmada Yaman aşiretlerine verdiği destekle en dikkate değerdir. Görevden alınmasının ardından iki kez hapse atıldı ve 734'te halefi Yûsuf bin Ömer es-Sekafî tarafından işkence edilerek öldürüldü.

Ebû Abdirrahmân el-Husayn b. Nümeyr es-Sekûnî el-Kindî, Kinde kabilesinin Sakun alt kolundan erken Emevî döneminin önde gelen generalidir.

<span class="mw-page-title-main">Mercirahit Muharebesi (684)</span>

Mercirahit Muharebesi İkinci Fitne'nin ilk çatışmalarından biridir. 18 Ağustos 684'te, Halife Mervan I komutasındaki Emevileri destekleyen Yaman aşiret konfederasyonunun Kelb ağırlıklı orduları ile kendisini Halife ilan eden Mekke merkezli Abdullah ibn al- Zübeyr arasında gerçekleşmiştir. Kelb zaferi, Emevilerin Bilad al-Sham üzerindeki konumunu sağlamlaştırdı ve İbnü'l-Zübeyr'e karşı savaşta nihai zaferlerinin yolunu açtı. Bununla birlikte, aynı zamanda, Emevi Halifeliğinin geri kalanı için sürekli bir çekişme ve istikrarsızlık kaynağı olacak olan Kays ve Yaman arasında acı bir bölünme ve rekabet mirası da bıraktı.

Kays Aylân, genellikle sadece Kays olarak anılan, Mudar grubundan ayrılan bir Arap kabile konfederasyonudur. Kabile, İslam öncesi dönemde bir birim olarak işlev görmüş görünmemektedir. Bununla birlikte, Emevi döneminin başlarında (661-750), onu oluşturan aşiretler halifeliğin ana kabile-siyasi hiziplerinden birinde konsolide oldular.

Mansur bin Cumhur 8. yüzyılda bir Arap komutanıydı ve dönemin Kays-Yaman rekabetinde güney Arap ("Yaman") kabilelerinin ana ve en fanatik liderlerinden biriydi ve Üçüncü Fitne'de önemli bir rol oynadı.

Ebû Hâlid Yezîd b. Ömer b. Hübeyre el-Fezârî Irak'ın son Emevi valisidir. Eski valilerden Ömer bin Hübeyre'nin oğlu olarak, Üçüncü Fitne'de Halife II. Mervân'ın en önemli yandaşlarından biri oldu, ancak Abbâsî İhtilâli'nin saldırısını durduramadı. Yenildi, yakalandı ve Abbâsîler tarafından idam edildi.

Bu listede Dört Halife, Emevî ve Abbasi dönemlerinin Medine valileri gösterilmektedir.

Cezire, Raşidun, Emevi ve Abbasi halifeliklerinin bir eyaletiydi.

Bu sayfada, 680'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 740'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.