İçeriğe atla

Cummins B Serisi motoru

1991 Dodge Ram'de bulunan 5.9 litrelik 6BT motoru. Yapıyı göstermek amacıyla supap kapakları çıkarılmıştır.

B serisi, Cummins'in otomotiv, tarım, güç üretimi ve denizcilik alanlarında kullanılmak üzere geliştirdiği sıralı 4 veya 6 silindirli, "silindir başına bir litre hacimli" su soğutmalı, dört zamanlı dizel motor serisidir. Cummins'in Columbus, Indiana'daki fabrikasında 1983 yılında üretimine başlanan B serisi motoru, ilk başta Case IH'in iş makineleri, traktörleri ve biçerdöverleri için özel olarak geliştirilmiş bir motor olsa da, 1989 yılından sonra Dodge'un 2500, 3500 ve 4500 tipi Ram kamyonet/kamyon modellerinde kullanmaya başlamasıyla popülerlik kazanmıştır.

Genel mimari

Silindir başına bir litrelik süpürme hacmi olacak şekilde tasarlanan B serisinde külbütör kapağı ve gömlek (motor bloğu) dökme demirden, emme manifoldu da alüminyumdan imâl edilmektedir. Bütün B serisi motorlarda Bosch tarafından geliştirilen yakıt enjeksiyon sistemi ve Holset turboşarjör bulunur. B serisinin klasik üstten supaplı mimarisinde supaplara hareketi motor bloğu içerisindeki dişli çark tahrikli bir kam milinde gezinen yüksek dayanımlı çubuklar vermektedir (OHV). Çalışmaya hazır durumdaki ağırlığı 499 kilogramdır.

1998 yılına kadar Cummins motorları başta silindir sayısı, ortada motorun ailesini belirten harf ve turboşarjlı olduğunu belirten T harfi konulacak biçimde adlandırılırdı. Örnek: 6BT (6 silindirli B serisi turboşarjlı motor).

Cummins B serisi motorlarına 1998 yılından sonra Euro 3 emisyon değerlerini karşılayabilmesi için 24 supaplı yeni bir supap mimarisi ve elektronik yakıt enjeksiyon yönetim sistemi eklenmiş ve ISB adı verilmiştir.

4BT, 6BT

Teknik Özellikler
Motor

360 kübik inç (5.9 litre) hacmindeki B serisi motorun ilk kuşağı olan 6BT'nin üretimi 1983 yılında Case iş makineleri ve tarım araçlarının standart motoru olmak üzere başlamıştır. 6BT'de Bosch mekanik yakıt püskürtme sistemi vE besleme pompası ve P7100 sıralı enjeksiyon pompası bulunmaktaydı. 1989 yılında Chrysler'in Cummins'le yaptığı ortaklık sonucunda B serisi motorunun kullanımı orta sınıf kamyon ve otobüsler olmak üzere otomotiv alanında yaygınlaşmıştır.

Dodge Ram'de Kullanılan 6BT Motoru

Chrysler Grubu, 1989 yılında Dodge Ram kamyonet modellerinde B serisi dizel motorunu, benzinli motora göre daha az yakıt tüketen ve neredeyse iki katı tork üreten alternatif bir seçenek olarak satışa sunmuştur. B serisi dizel motoru, pazardaki diğer rakiplerinden farklı olarak (Detroit Diesel 53 Serisi ve International Harvester IDI motorları), turboşarj ve doğrudan püskürtme özelliklerini de barındırıyordu. 6BT, 1989-1993 yılları arasında satılan kamyonetlerde 160 BG güç ve 542 Nm tork üretiyordu.

4BT

4BT, ilk kuşak B serisi motorunun 4 silindirli versiyonudur. Çoğunlukla BMC Fatih 110.08 (110 BG) gibi hafif kamyonlarda ve Amerikan tipi büyük panelvanlarda kullanılmıştır.

ISB

Teknik Özellikler
Motor

1998 yılından sonra, otomotiv uygulamaları için "ISB" (Interact System B - Etkileşimli Sistem B) adını alan B serisi motoruna, diğer üstten supaplı motorlardan farklı olarak 24 supaplı yeni bir supap mimarisi ve mekanik yakıt püskürtme yerine, Bosch VP44 püskürtme pompalı ve motor kullanım şartlarına göre püskürtme yoğunluğunu belirleyen elektronik devre kartı kontrollü yeni bir yakıt püskürtme sistemi eklenmiştir. 6BT'ye göre daha sessiz çalışma ile birlikte Euro 2 ve Euro 3 emisyon değerlerini karşılamak amacıyla yapılan bu değişiklikler sonucu ISB, 2004 yılında Ward'ın En İyi On Motoru listesinde yer almayı başarmıştır.

2003 yılında, ISB'ye yüksek basınç Bosch CP3 pompalı ortak sıralı yakıt püskürtme sistemi (Common Rail) eklenmiştir. Tarım, iş makinesi, denizcilik ve güç üretimi uygulamalarında kullanılan motorlara "QSB" (Quantum System B - Kuantum Sistem B) adı verilmiştir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otomobil</span> yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı

Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Dizel motor</span> motor çeşiti

Dizel motor, içten yanmalı bir motor tipidir. Daha özel bir tanımla, dizel motor oksijen içeren bir gazın sıkıştırılarak yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşması ve silindir içine püskürtülen yakıtın bu sayede alev alması ve patlaması prensibi ile çalışan bir motordur. Bu yüzden benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme için bujiye ve yakıt oksijen karışımını oluşturmak için karbüratöre ihtiyaç yoktur.

<span class="mw-page-title-main">İçten yanmalı motor</span> yakıtın yanma odasında oksitleyici ile yandığı motor

İçten yanmalı motorlar, yakıt'ın motor içinde yanma odası adı verilen sınırlı bir alan içinde yakılması ile oluşan basıncın, piston denen parçayı hareket ettirmesi ile oluşan makinelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Motor</span>

Motor, bir enerji formunu mekanik enerjiye çeviren makinedir. Motorlar kuvvet makineleridir.

Silindirlerin düzenine göre çok çeşitli motor yapı şekilleri vardır Silindirler DIN 73021’e uygun bir şekilde ifade edilir. Silindirlerin sayılmasına güç çıkışının karşı tarafından başlanır. Boksör motorlarda ve V tipi motorlarda güç çıkışının karşı tarafından soldaki silindirden başlanır ve sıra takip edilir. Genelde 4 zaman ilkesine göre çalışırlar. 2 zaman ilkesine göre çalışan tipleri de mevcuttur. Hava veya su ile soğutulan çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Common rail</span>

Common Rail, “tutuculu püskürtme” veya “ortak boru” anlamına gelen, dizel motorlarda kullanılan bir yakıt enjeksiyon sistemidir. Bugüne kadar kullanılan aynı türdeki sistemlere göre yakıt sarfiyatı, egzoz gazı emisyonu, çalışma sistemi ve gürültü oluşumunda daha üstün bir sistemdir. Direkt tahrik edilen blok veya tek pompalı sistemlerden farklı olarak Common-Rail'de basınç oluşumu ve püskürtme ayrılmaktadır. Geleneksel dizel direkt püskürtücüleri yaklaşık 900 bar'lık basınç ile çalışırken, Common-Rail Sistemi, yakıtı 1500 bar'a kadar yükselen bir basınç ile ortak bir boru üzerinden enjektörlere dağıtır. Elektronik motor kumandası, bu yüksek basıncı, motorun devir sayısına ve yüküne bağlı olarak ayarlar.

<span class="mw-page-title-main">Jeep Cherokee</span>

Jeep Cherokee, asıl olarak American Motors Corporation tarafından üretilen, dört çekişli bir dizi SUV sınıfı otomobil markasıdır. 2021'den beri Stellantis otomotiv grubu tarafından Jeep markası altında üretilmekte ve satılmaktadır. 2001'den 2013'e kadar, Amerika Birleşik Devletleri'nde Jeep Liberty adı altında satışa sunuldu.

<span class="mw-page-title-main">TDI</span> Dizel Motor

TDI , Volkswagen Grubu'nun turbo kompresöre ek olarak bir ara soğutucuya sahip common rail doğrudan enjeksiyonlu turbo dizel motor serisi için kullandığı terimdir.

Pumpe düse, üreticisi Bosch olan sistem sadece Volkswagen grubuna ait araçlarda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Toyota Crown</span> Toyota tarafından 1955 yılından beri üretilen üst orta sınıf otomobil modeli

Toyota Crown, Toyota tarafından 1955 yılından beri üretilen üst orta sınıf otomobil modelidir. Genellikle Japonya ve bazı Asya pazarlarında satılmaktadır. Aracın rakipleri Avrupa'da BMW 5 Serisi, Mercedes E Serisi ile Audi A6 ve Japonya pazarında ise Honda Legend ve Nissan Fuga'dır.

<span class="mw-page-title-main">Nissan Leopard</span>

Nissan Leopard, Nissan tarafından 1980-2000 yılları arasında üretilen bir üst orta sınıf otomobil modelidir. Leopard başlangıçta Japonya pazarındaki Nissan Skyline ve Nissan Laurel ile ABD pazarındaki Datsun 910 / Nissan Maxima ve daha sonra Nissan Cedric ve Nissan Gloria'nın şasilerine dayanmaktaydı. Son nesilleri Infiniti M ve J modellerinin temelini oluşturmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">General Motors 54° V6 motor</span>

General Motors 54° V6, General Motors'un Avrupa'daki Opel iştiraki tarafından tasarlanan, 54° açıya sahip kompakt bir V6 motordur. Silindir başına 4 supaplı demir blok/alüminyum kapağa sahip motor, üstten çift eksantriklidir. 54°'lik motorların tamamı İngiltere'deki Ellesmere Limanı'nda monte edildi.

<span class="mw-page-title-main">Turbo dizel</span>

Turbo dizel, basitçe turboşarj ile donatılmış bir sıkıştırma ateşlemeli motor anlamına gelir. Diğer motor türlerinde olduğu gibi, bir dizel motora turboşarj uygulamak, motorun güç ve tork çıkışını büyük ölçüde artırabilir.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-1535 Twin Wasp Junior</span>

Pratt & Whitney R-1535 Twin Wasp Junior, 1930'larda Amerikan uçaklarında kullanılan bir motordur. Motor 1932'de 9 silindirli R-985'in 14 silindirli versiyonu olarak tanıtıldı. İki sıralı, hava soğutmalı radyal bir tasarımdır. Motor hacmi 1,535 inçtir (25.2 L); hem çap hem de strok 5 3⁄16 inçtir (131.8 mm).

<span class="mw-page-title-main">BMC Belde</span>

BMC Belde, BMC tarafından 1990-2012 yılları arasında üretilen bir şehir otobüsü modeli serisidir. Şehir içi ve turizm amaçlı farklı versiyonları bulunmaktadır. Alçak taban, yüksek taban, midibüs, körüklü ve çift katlı modellere sahiptir. Başta üretildiği ülke Türkiye olmak üzere birçok ülkede kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Motor kontrol ünitesi</span>

Motor kontrol ünitesi ya da sıkça kullanılan diğer adıyla motor kontrol modülü , optimum motor performansını sağlamak için içten yanmalı bir motordaki bir dizi aktüatörü kontrol eden bir tür elektronik kontrol ünitesidir. Temel amacı motor fonksiyonlarını yönetmek, performansı iyileştirmek ve sürekli kontrol altında tutmaktır. Bu görevini yerine getirmek için motor bölmesi içindeki çok sayıda sensörden gelen değerleri okur, bu değerleri çok boyutlu performans haritalarını kullanarak yorumlar ve buna göre de motordaki bileşenlerde gerekli ayarlamaları yapar. ECU'lar araçlarda kullanılmaya başlamadan önce hava-yakıt karışımı, ateşleme zamanlaması ve rölanti devri gibi parametreler mekanik olarak ayarlanıyor; mekanik ve pnömatik elemanlar gibi çeşitli kontrolörler vasıtasıyla da dinamik olarak kontrol ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">BMW M60</span>

BMW M60, 1992'den 1996'ya kadar üretilmiş, doğal emişli bir V8 benzinli motordur. BMW'nin 25 yılı aşkın süre sonra ürettiği ilk V8 motoruydu.

FIAT Pratola Serra modüler motorları, Fiat tarafından geliştirilip üretilen sıralı dört ve sıralı beş silindirli modüler içten yanmalı motor ailesidir. 1994'ten beri FIAT, Alfa Romeo, Lancia, Jeep ve diğer üreticiler tarafından binek ve hafif ticari araçlarda kullanılmaktadır. Adını, motorların üretildiği tesisin bulunduğu aynı adı taşıyan şehirden almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">GAZ Valday</span>

GAZ-3310 Valday, 2004'ün sonlarından 2015'e kadar Rusya'daki Gorki Otomobil Fabrikası tarafından üretilen bir kamyondur. Valday, GAZelle hafif ticari aracı ile benzerlik gösterse de GAZelle'in aksine C sınıfı sürücü belgesi gerektirir.