İçeriğe atla

Cumhuriyet Senatosu tabii senatörleri listesi

Tabii Senatörlük (Yaşam Boyu Senatörlük), 1961 Anayasası'na göre kurulan Cumhuriyet Senatosu'nu oluşturan üç çeşit üyeden biridir. Tabii Senatörler kendi içinde iki gruba ayrılıyorlardı.

Bunlardan birincisi Millî Birlik Komitesi başkan ve üyeleriydi. 27 Mayıs Askeri Darbesi'ne katılan subayların hayatlarının garantiye alınması için, 1961 Anayasası'nda onlara böyle bir hak tanınmıştır. Darbeden sonra yapılan genel seçimlerde darbeci subaylar ömür boyu senatör olarak Senatoda yer almışlardır. Millî Birlik Komitesi başkanı Cemal Gürsel'in Cumhurbaşkanı seçilmesi ve üç üyenin istifa etmesi ile Millî Birlik Komitesi üyesi tabii senatörler sayısı 19'a düşmüştür.

İkincisi ise eski Cumhurbaşkanlarıydı. Bu grupta Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel öldüğü tarihe kadar 6 ay yapmıştır ancak hasta olduğu için bu görev kâğıt üzerinde kalmıştır. İsmet İnönü öldüğü tarihe kadar 13 ay görev yapmıştır. Cevdet Sunay 7 yıl ve Fahri Korutürk ise 5 ay tabii senatörlük görevini yürütmüşlerdir, her ikisinin görevi 12 Eylül Darbesi ile sona ermiştir. 1974'te eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar'a da tabii senatörlük teklif edilmiş, ancak Bayar "Ben ömrüm boyunca demokrasi için mücadele ettim. Demokrasilerde tabii senatörlük yoktur" diyerek reddetmiştir.

12 Eylül Darbesi'nden sonra hazırlanan 1982 Anayasası'nda Cumhuriyet Senatosu'na yer verilmeyerek, tabii senatörlük kaldırılmıştır.

Tabii Senatörler

SenatörGörev Süresi
Millî Birlik KomitesiCemal Gürsel25 Ekim 1961 - 26 Ekim 1961[1]
Cemal Madanoğlu25 Ekim 1961[2]
Fikret Kuytak25 Ekim 1961 - 6 Ağustos 1962[3]
Osman Köksal25 Ekim 1961 - 15 Haziran 1964[4]
Sıtkı Ulay25 Ekim 1961 - 16 Şubat 1967[4]
Ekrem Acuner25 Ekim 1961 - 12 Eylül 1980
Refet Aksoyoğlu
Vehbi Ersü
Mucip Ataklı
Emanullah Çelebi
Suphi Gürsoytrak
Mehmet Kadri Kaplan
Suphi Karaman
Kamil Karavelioğlu
Sami Küçük
Mehmet Özgüneş
Selahattin Özgür
Sezai Okan
Emin Fahrettin Özdilek
Mehmet Şükran Özkaya
Haydar Tunçkanat
Muzaffer Yurdakuler
Ahmet Yıldız
Eski CumhurbaşkanlarıCemal Gürsel28 Mart 1966 - 14 Eylül 1966[3]
İsmet İnönü20 Kasım 1972 - 25 Aralık 1973[3]
Celal BayarKatılmadı
Cevdet Sunay28 Mart 1973 - 12 Eylül 1980
Fahri Korutürk6 Nisan 1980 - 12 Eylül 1980

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ 26 Ekim 1961 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı seçildi.
  2. ^ Katılmadan istifa etti.
  3. ^ a b c öldü.
  4. ^ a b İstifa etti.

Kaynakça

"TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 29 Ekim 2012. 29 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye cumhurbaşkanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olarak görev yapmış kişileri içeren listedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre cumhurbaşkanı, devlet ve hükûmet başkanıdır ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanlığını temsil eder. Cumhurbaşkanı, beş yıllığına görev yapar. Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir. Günümüzde cumhurbaşkanı; kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından doğrudan halk tarafından seçilmektedir. Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, ölüm, çekilme veya başka bir nedenle görevini sürdürememesi durumunda, yenisi seçilene kadar en yaşlı cumhurbaşkanı yardımcısı makama vekâlet eder.

<span class="mw-page-title-main">Celâl Bayar</span> 3. Türkiye cumhurbaşkanı (1950–1960)

Mahmut Celalettin Bayar, Türk ekonomist, siyasetçi ve eski cumhurbaşkanı. Çağdaş Türkiye'nin siyasi yaşamının çeşitli dönemlerinde önemli roller oynamış olan Bayar, Meclis-i Mebusan üyesi, cumhuriyet döneminde iktisat vekili, Mustafa Kemal Atatürk'ün son başbakanı ve 1950-1960 arasında Türkiye'nin üçüncü ve asker kökenli olmayan ilk cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Gürsel</span> 4. Türkiye cumhurbaşkanı (1961–1966)

Cemal Gürsel, Türk asker ve devlet adamı. 27 Mayıs Darbesi sonrası oluşturulan Millî Birlik Komitesi başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin dördüncü cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Parlamento</span> asli görevi yürütmeyi denetlemek olan, yasa yapıcı meclis veya meclisler

Parlamento ya da yasama kurulu, birincil görevi yürütmeyi denetlemek olan, yasama gücüne ve yetkisine sahip meclis veya meclislerdir.

22 Şubat Olayı; 1962'de, Kara Harp Okulu Komutanı Kurmay Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının, ordu içindeki 27 Mayısçılar'ın tasfiyesi için 20 Şubat günü başlatılan atama ve gözaltına almalara karşı direnişi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Senatosu (Türkiye)</span> 1961–1980 yılları arasında TBMM üst kanadı olarak çalışan parlamento

Cumhuriyet Senatosu ya da eskiden yaygın bir şekilde kullanılan adıyla Okumuşlar Meclisi, Türkiye'de 1961-1980 yılları arasında çift meclisli sistem yürürlükteyken TBMM'nin üst kanadını oluşturan yasama organı. Alt kanadı ise Millet Meclisi idi.

<span class="mw-page-title-main">Fahri Özdilek</span> Türk asker ve siyasetçi

Emin Fahrettin Özdilek Türk asker ve siyasetçi. Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine 1961 yılında kısa bir süreliğine başbakanlığa vekâlet etmiştir.

Millî Birlik Komitesi, 27 Mayıs 1960 tarihinde Demokrat Parti Hükûmetini darbeyle devirerek siyasi iktidarı ele alan ve sonradan başına Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel'in getirildiği Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup otuz sekiz kişilik bir askerî cuntadır.

Kâmil Karavelioğlu, Türk asker ve siyasetçi.

Salih Suphi Karaman, Türk asker ve siyasetçi.

Orhan Sezai Okan, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Osman Köksal</span> Türk asker ve siyasetçi

Osman Köksal, Türk asker ve siyasetçi.

Mehmet Sadi Koçaş, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)</span> Türkiye Cumhuriyetinin anayasası (1961–1982)

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya 1961 Anayasası, 9 Temmuz 1961 tarihli referandum ile kabul edilen ve 12 Eylül Darbesi'ne kadar yürürlükte olan anayasadır.

<span class="mw-page-title-main">1961 Türkiye anayasa referandumu</span> Türkiyede yapılan ilk halk oylaması

1961 Türkiye anayasa değişikliği referandumu Türkiye'de yapılan ilk halk oylamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">24. Türkiye Hükûmeti</span> I. Gürsel Hükûmeti (1960–1961)

24. Türkiye Hükûmeti veya I. Gürsel Hükûmeti, 27 Mayıs Askeri Darbesi'nin ardından Orgeneral Cemal Gürsel'in başkanlığında 30 Mayıs 1960 tarihinde kuruldu. Partiler üstü olarak kurulan hükûmet 5 Ocak 1961 tarihine kadar görev yaptı.

Kontenjan Senatörlüğü, 1961 Anayasası ile ihdas edilen Cumhuriyet Senatosunda cumhurbaşkanı tarafından atanmış 15 üye için kullanılan görev tanımıdır.

<span class="mw-page-title-main">25. Türkiye Hükûmeti</span> II. Gürsel Hükûmeti (1961)

25. Türkiye Hükûmeti veya II. Gürsel Hükûmeti, 27 Mayıs Askeri Darbesi'nin ardından Orgeneral Cemal Gürsel'in başkanlığında kurulan ikinci hükûmettir. Partiler üstü olarak kurulan hükûmet 5 Ocak 1961 - 20 Kasım 1961 tarihleri arasında görev yaptı.

21 Ekim Protokolü, 27 Mayıs Darbesi sonrası İstanbullu bir grup general ve albayın imzaladığı darbeye teşebbüs protokolü.

1961 Anayasası'na göre oluşturulan ve 1961-1980 yılları arasında görev yapan Cumhuriyet Senatosu'nun üyeleri, halk tarafından seçiliyordu. Halk tarafından seçilen üyelerin görev süresi altı yıldı. Ancak seçimler 2 yılda bir yapılıyordu ve her seçimde üyelerinin sadece üçte biri yenileniyordu. 1961 Anayasası'nın geçici 10. maddesine göre 1961 seçimlerinden iki yıl sonra yapılacak seçimlerle yenilenecek üyeler ile dört yıl sonra yapılacak seçimle yenilenecek olan üyeler ad çekilerek belirlenmiştir. Böylece A, B ve C grubu olmak üzere 3 grup oluşmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.