| Cumhuriyet Senatosu Senato della Repubblica | |
|---|---|
| Tür | |
| Tür | İtalya Parlamentosunun üst kanadı |
| Başkanlık | |
Başkan | |
| Yapı | |
| Sandalye | 200 Seçilmiş senatör |
 | |
Siyasi gruplar | Hükümet (115) Muhalefet (85) |
| Seçimler | |
Son seçim | 25 Eylül 2022 |
| Toplantı yeri | |
| Palazzo Madama, Roma | |
| Website | |
Cumhuriyet Senatosu (İtalyanca: Senato della Repubblica), Temsilciler Meclisi ile birlikte İtalya Parlamentosu'nun iki kanadından biridir.
 İtalya konuları | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Tarih |
|  | ||||
| Siyaset |
| |||||
| Coğrafya |
| |||||
| Ekonomi |
| |||||
| Toplum |
| |||||
Ulusal üst yasama meclisleri | |
|---|---|
| Federal | |
| Üniter |
|
| Bağımlı ve diğer topraklar |
|
| BM üyesi olmayan |
|
| Eski |
|
İtalya, resmî adıyla İtalyan Cumhuriyeti, Güney Avrupa'da, büyük ölçüde İtalya Yarımadası üzerinde yer alan bir ülke. Akdeniz'in en büyük iki adası Sicilya ve Sardinya da İtalyan topraklarıdır. Yüzölçümü 301.340 km2 olan ülkenin kuzeyde Alpler bölgesinde Fransa, İsviçre, Avusturya ve Slovenya'yla kara sınırı vardır. Bağımsız iki Avrupa ülkesi olan Vatikan ve San Marino da İtalya'nın yarımadadaki toprakları içine sıkışmış anklav ülkelerdir. İtalya'nın ayrıca biri İsviçre (Campione), diğeriyse Tunus (Lampedusa) tarafından kara ve deniz sınırlarıyla kuşatılmış iki eksklavı bulunur. Nüfusu 58 milyon olan İtalya, Avrupa Birliği'nin en kalabalık üçüncü ülkesidir. Başkenti ve en büyük şehri Roma, yüzyıllar boyunca Batı uygarlığının merkezi olmuş, mimaride barok üslûbunun doğuşuna tanıklık etmiş ve eskiden beri Katolik Kilisesi'nin merkezi olmuştur.
San Marino veya resmî adıyla San Marino Cumhuriyeti, Güney Avrupa'da İtalya Yarımadası içerisinde Apenin Dağları'nın bir tepesindeki küçük bir ülkedir. Hiçbir denize kıyısı olmayan ülke, Avrupa'nın altı mikrodevletindendir ve etrafı İtalya toprakları ile çevrilidir.
Roma veya Roma komünü, İtalya'nın, Lazio bölgesinin ve aynı zamanda Roma ilinin başkentidir. Roma hem şehir hem de özel komün statüsü taşır. Tiber ve Aniene nehirleri arasında ve Akdeniz'e yakındır. Yaklaşık 2,7 milyon nüfuslu şehirde, Katoliklerin ruhani lideri Papa'nın yaşadığı bağımsız devlet Vatikan da yer almaktadır. Bu sebeple Roma'ya bazı kaynaklar tarafından iki devletin başkenti de denilmektedir.
Milano, Kuzey İtalya'da bulunan Lombardiya bölgesinde kendi ismini taşıyan Milano ilinde bulunan bir şehir ve bir komündür. Milano Lombardiya bölgesinin ve Milano'nun başkentidir.
İtalyanca, çoğunluğu İtalya ve İsviçre'nin güneyindeki Ticino kantonunda yaşayan 61 milyon kişi tarafından konuşulan Hint-Avrupa dil ailesine mensup bir Latin dilidir. İtalyan asıllı göçmenlerce Amerika Birleşik Devletleri'nde, Arjantin'de, Brezilya'da, Kanada'da ve Avustralya'da da sıkça konuşulur.
Lazio, İtalya'nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisi.
Veneto veya Venetia, İtalya'nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir. Kuzey-doğu İtalya coğrafi bolgesinde bulunmaktadır. Baş şehri Venedik'tir. Önceleri meşhur Venedik Cumhuriyeti'nin beşiği, daha sonra göç yığınlarının toprağı şimdilerdeyse Veneto. Nüfusu 4.9 milyonu aşıyor. İtalya bölgesinin en zengin ve en endüstrileşmiş bölgelerinden birisidir. Veneto'nun tabii, tarihsel ve sanatsal güzellikleri onu en çok ziyaret edilen bölgesi yapmakta ve her yıl yaklaşık 60 milyon turist gelmektedir. Konuşulan diller, Venedikçe, Latince ve İtalyancadir.
Alessandro Del Piero, İtalyan eski futbolcudur. Efsanesi olduğu Juventus'ta oynadığı 705 maçta 290 gol atıp 178 asist yapma başarısı göstermiştir. 1995 yılından itibaren İtalya millî futbol takımı formasını 91 kez giymiş ve 27 gol atmıştır. Pele'nin açıkladığı "Dünyanın en iyi 100 futbolcusu" listesinde de yer almaktadır. Serie A tarihinin serbest vuruştan en çok gol atan oyuncusu unvanını 2009 yılında eski Interli futbolcu Sinisa Mihailovic'in elinden almıştır.
Francesco Totti, İtalyan eski futbolcudur. Serie A takımlarından Roma'nın kaptanıdır. Oyun kurucu ve forvet mevkiinde görev yapabilmektedir. 1992-2017 yılları arasında AS Roma takımının formasını giymiştir. FIFA 100 olarak bilinen Yaşayan En İyi 125 futbolcu listesinde bulunmaktadır. 2 kez Serie A Yılın Futbolcusu, 5 kez Yılın İtalyan Futbolcusu seçilmiştir. 605 Maç 250 Gol ile Serie A tarihinde en çok gol atan 2. futbolcudur. Totti 2006-2007 sezonunda attığı 26 golle İtalya Serie A gol kralı olmuş ve Avrupa Altın Ayakkabı ödülünü kazanmıştır. Şampiyonlar Ligi, UEFA Ve İtalya Kupasıyla birlikte toplamda 775 maçta 307 golü ve 183 asisti vardır.1 kez Serie A Şampiyonu, 2 kez Coppa Italia ve 2 kez de Supercoppa Italiana'yı kazanmıştır.
İtalya millî futbol takımı, İtalya'yı ulusal seviyede temsil eden futbol takımıdır. Futbolda dünyanın en iyi millî takımları içerisinde yer alır. Azzurri lakaplı İtalya millî futbol takımı sonuncusu 2006 yılında olmak üzere 4 kez FIFA Dünya Kupası'nı kazanma başarısını göstermiştir. Dünya Kupası'nı 5 kez kazanan Brezilya'dan sonra bu kupayı en çok kazanan 2. takımdır.
1998 FIFA Dünya Kupası 10 Haziran-12 Temmuz 1998 tarihleri arasında Fransa'da düzenlenen futbol organizasyonudur. 12 Temmuz 1998 günü oynanan final maçında Brezilya'yı 3-0 ile yenen ev sahibi millî takım Fransa şampiyon olmuştur.
Società Sportiva Lazio, 9 Ocak 1900'de İtalyan Ordusu mensupları tarafından kurulmuş bir Roma kulübüdür. Mavi-beyaz renklere sahip kulübün simgesi kartal, takma isimleri ise "Biancocelesti"dir. Ezeli rakibi AS Roma olup bütün derbilerden farklı olarak bu iki kulüp arasındaki siyasi görüş ayrılığı rekabeti kine dönüştürmektedir. Maçlarını 82.000 kişilik Olimpiyat Stadyumu'nda oynarlar.
1990 FIFA Dünya Kupası, Italia '90 olarak tanıtılan, 8 Haziran-8 Temmuz 1990 tarihleri arasında İtalya'da düzenlenen FIFA Dünya Kupasının 14.sü olan uluslararası futbol turnuvası. 1934'ten sonra ikinci kez FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapan İtalya, Meksika'nın ardından bu organizasyona ikinci kez ev sahipliği yapan ikinci ülke oldu. Nisan 1988'de başlayan ve 116 takımın katıldığı elemeleri geçen 22 ekibin yanı sıra, doğrudan finallere katılan ev sahibi İtalya ve son şampiyon Arjantin'in dahil olmasıyla 1990 FIFA Dünya Kupası finallerinde 24 takım yer aldı.
1982 FIFA Dünya Futbol Şampiyonası, 13 Haziran-11 Temmuz 1982 tarihleri arasında İspanya'da düzenlenen futbol organizasyonudur. 11 Temmuz 1982 günü Santiago Bernabéu Stadyumu'nda oynanan final maçında Batı Almanya'yı 3-1'lik skorla mağlup eden İtalya şampiyon olarak 3. kez bu zafere ulaşmış ve bu zaferle kupayı o zamana dek 3 defayla en çok kazanan Brezilya'yı yakalamıştır. İtalya, ilk turdaki grup maçlarının hepsini berabere bitirmiş ve atılmış olan fazladan 1 gol ile üst tura çıkabilmiştir. Turnuvanın gol kralı olan Paolo Rossi ise, ilk turdaki 3 maçta ve ikinci turdaki ilk maçında gol atamamıştır. Turnuvada takım sayısı 24'e çıkarken dörder takım 6 grupta mücadele etti. Gruplardan çıkacak ilk iki takım, daha sonra üç takımın yer aldığı dört grupta lig usulü oynadı ve liderler ise yarı finale kaldı.
1978 FIFA Dünya Kupası, 11'inci Dünya Kupası olarak Arjantin'de 1 Haziran ve 25 Haziran arasında gerçekleşmişti. Arjantin ev sahibi olarak FIFA tarafından Haziran 1966'da seçilmişti. 1978 Dünya Kupası'nı Arjantin, finalde Hollanda'dayı uzatma dakikalarında attıkları gollerle 3-1 kazanarak aldı. Bu; Uruguay, İtalya, Batı Almanya ve İngiltere'den sonra kupayı ilk kez kazanan Arjantin, kupayı ev sahibi olarak kazanan 5. ülke oldu. Hollanda ise 2. defa üst üste finalde kaybetti. Turnuvada Brezilya 3., İtalya da 4. oldu.
11. Avrupa Futbol Şampiyonası, 10 Haziran 2000 ile 2 Temmuz 2000 tarihlerinde Hollanda ve Belçika'nın ortaklığı ile düzenlenmiş olan futbol turnuvasıdır. Bu Avrupa şampiyonası ilk kez iki ülkenin ortaklaşa düzenlediği bir turnuva olmuştur. Belçika ve Hollanda, dörder stadyumla bu turnuvayı düzenlemişlerdir.
Coppa Italia (Türkçe: İtalya Kupası), İtalya'da 1922 yılından beri düzenlenen ulusal kupa organizasyonudur. Kupanın en başarılı takımı 15 kez kazanan Juventus'tur. Kupayı kazanan takım Avrupa Ligi'ne katılmaktadır.
İtalya'nın illeri, İtalya'nın ikinci düzey idari bölümleridir. Büyüklük ve nüfus olarak bölge ve belediye arasında kalan bir yerel idare ve yerleşim birimidir. Provincia sözcüğü, tarif ettiği yerleşim biriminin yanı sıra o yerleşim birimindeki belediye ya da valilik gibi kurumların işlevlerini yerine getiren yerel yönetimi de ifade eder.
Komün, İtalya'da bir idarî birimdir ve mülkî idarenin en küçük birimini oluşturur. İtalya Ulusal İstatistik Enstitüsü ISTAT'ın 30 Haziran 2015'te ilân ettiği rakamlarla İtalya'da 8.047 komün bulunuyor.
İtalya Futbol Federasyonu (FIGC) ya da kısaltma adıyla Federcalcio, İtalya'daki futboldan sorumlu olan kurumdur. İtalya'daki futbol liglerini Coppa Italia'yı, İtalya'nın erkek ve kadın milii takımlarının karşılaşmalarını organize eder. Merkezi Roma'da olan federasyon, UEFA ve FIFA'ya da üyedir.
