Cumhuriyet Halk Partisi
Cumhuriyet Halk Partisi, 9 Eylül 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "CHP" şeklindedir. Simgesi Altı Ok'tur. TBMM'de 128 milletvekili ile ana muhalefeti temsil eden partidir. Genel başkanı Özgür Özel'dir.
Cumhuriyet Halk Partisi, siyasi ideolojisini sosyal demokrasi ve Atatürkçülük olarak tanımlar. Merkez sol siyasi yelpazede yer almakta olup tüzük ve programında belirtilen ideolojilerin yanında sosyal liberal, demokratik sosyalist ve sosyalist eğilimler de barındırmaktadır.[17][17][18] Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu ve ilk yasal siyasi partisi olma özelliklerini taşıyan Cumhuriyet Halk Partisi, 1923 yılından 1950 yılına kadar aralıksız iktidarda kalmış ve 1946 yılına kadar genellikle tek parti olarak yönetimde kalmıştır. Türkiye'de en uzun süre iktidarda kalmış siyasi partidir. Atatürk tarafından[1] "Halk Fırkası" adıyla Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti'nin devamı olarak[19] kurulan partinin adının başına, 10 Kasım 1924 tarihinde "Cumhuriyet"[20] sözcüğü eklenmiş, 1935'teki 4. Kurultay'da "fırka" sözcüğü yerine dış dünyayla daha uyumlu bir sözcük tercih edilmesi kararlaştırılmış ve bugünkü "Cumhuriyet Halk Partisi" adı benimsenmiştir.[21]
12 Eylül Darbesi'nin ardından, o dönem Bülent Ecevit'in genel başkanlık yaptığı Cumhuriyet Halk Partisi kapatılmış; daha sonra 3821 sayılı yasaya dayanarak, kuruluşunun 69. yıl dönümü olan 9 Eylül 1992 tarihinde tekrar açılmıştır.[22] Parti, İlerici İttifak ve Sosyalist Enternasyonal tam üyesi ve Avrupa Sosyalistler Partisi'nin (PES) ilişkili üyesidir.
Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk'ün vasiyeti üzerine, Türkiye İş Bankası'nın %28,1'lik hissesini temsil etmektedir. Bu hisselerin temettü gelirleri, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'na aktarılmaktadır.[23]
Tarihçe
Kuruluşu: 1919-1923
4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında toplanan Sivas Kongresi'nde, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde kurulan müdâfaa-i hukuk cemiyetleri, Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti (ARMHC) adı altında birleştirilmiştir. 23 Nisan 1920'de toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi ARMHC delegelerinden oluşmuş, ancak 1922'de Meclis, Birinci Grup ve İkinci Grup adıyla iki gruba ayrılmıştır.[24] Mustafa Kemal Atatürk'ün takipçileri daha sonra "birinci grup" olarak adlandırılmıştır.
İkinci grup, azınlık olsa da parlamentoda güçlü bir muhalefet oluşturdu. Lozan Antlaşması'nın kabulü nedeniyle Mecliste baş gösteren yoğun tartışmalar üzerine Mustafa Kemal Atatürk, 9 Eylül 1923 tarihinde Dokuz Umde adı verilen siyasi programı ilan etti ve iki gün sonra İçişleri Bakanlığı'na verilen bir dilekçeyle kendine bağlı milletvekillerinden oluşan Halk Fırkası'nı kurdu. Mayıs 1923'te meclis, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Lozan Antlaşması'nın daha güçlü bir meclis tarafından onaylanmasını sağlamak amacıyla yeni seçimler için bir tasarı hazırladı. Halk Fırkası, 1923 seçimlerinden sonra resmi olarak kuruldu. İkinci dönem için görev yapan mecliste Lozan Antlaşması kabul edildi, cumhuriyet ilan edildi ve halifelik kaldırıldı.[25]
Partinin resmî kuruluş tarihi 11 Eylül 1923 olmasına rağmen, partinin kuruluş tarihi daha sonradan partileşme kararının alındığı 9 Eylül 1923 olarak kabul edilmiştir.[26]
Tek parti dönemi: 1923–1946
Atatürk dönemi: 1923–1938
Türkiye'nin siyasi tarihinde, pratikte Cumhuriyet Halk Partisi Jön Türkler ve İttihat ve Terakki'nin devamı olarak değerlendirilmiştir. Partinin kuruluşunun ardından 1924'te, radikal devrimlere karşı çıkan muhalifler, Kâzım Karabekir liderliğinde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nı kurdu. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Şeyh Said İsyanı'na karışmak ve Atatürk'e suikast planlamakla suçlandı. Başbakan İnönü, hükûmete olağanüstü yetkiler veren bir yasa sundu ve sıkıyönetim ilan edildi, CHP dışındaki tüm siyasi partiler yasaklandı, devlet onayı olmayan gazetelerin yayınlanması yasaklandı (bu yasak 1930'da kadar sürdü).[27] Türkiye, Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kurulduğu dönem dışında 1946 yılına kadar tek partili rejimde yönetildi. 1923'ten 1946'ya kadar, CHP Türkiye'yi dönüştüren kapsamlı sosyal, kültürel, ekonomik ve hukuki reformlar başlattı. Bu reformlar arasında İsviçre ve İtalyan hukuk ve ceza kanunlarının benimsenmesi, sanayileşmenin hızlandırılması, toprak reformu ve kırsal kalkınma programları, iskân kanunu, laiklik, kadınların seçme ve seçilme hakkı ve Latin harflerine geçilmesini sağlayan Harf Devrimi gibi birçok adım bulunuyordu. Bu dönemde ulus inşası önceliklendirildi. Bu süreçte milliyetçilik ilkesinin benimsenmesi, dil devrimi ve sözdebilimsel teorilerin (Güneş-Dil Teorisi ve Türk Tarih Tezi) ortaya koyulmasıyla Türk milliyetçiliği ideolojisi yayıldı. Partinin 1927'deki ikinci olağan kongresinde, Atatürk Türk tarihindeki son on yılın belirleyiciliğine bir konuşma yaparak gençlere Cumhuriyet'i koruma çağrısında bulundu. Atatürk kişi kültünün tarihsel yazımının temelini bu anlatı oluşturduğu öne sürülmüştür.[28] 1930-1939 yılları arasında, CHP ideolojisini netleştirdi ve "Altı Ok" duyuruldu. Bu dönemde parti tarihsel görüşlerden ayrılarak cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik, devrimcilik, halkçılık ve devletçilik ilkelerini benimsedi.
29 Mayıs 1935 tarihinde toplanan 4. Kurultay'da partinin adı, Dil Devrimi doğrultusunda Cumhuriyet Halk Partisi olarak değiştirildi.[29] 18 Haziran 1936 tarihinde yayımlanan bir genelgeyle bütün illerde parti il başkanlığı valilikle birleştirildi. İçişleri bakanı, parti genel sekreterliği sıfatını üstlendi. 5 Şubat 1937 tarihinde yapılan anayasa değişikliğiyle, CHP'nin "Altı Ok"u Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na resmen dahil edildi.[30]
Büyük Buhran'ın başlamasıyla birlikte, parti, Başbakan İnönü ve maliye bakanı Celal Bayar tarafından savunulan devletçi ve liberal fraksiyonlara ayrıldı. Atatürk genellikle İsmet İnönü'nün politikalarını destekledi. Türkiye'nin erken dönemde ekonomik gelişimi büyük ölçüde devlet girişimleriyle sağlandı.
İnönü dönemi: 1938–1946
Atatürk'ün ölümünden bir gün sonra, İsmet İnönü ikinci cumhurbaşkanı seçildi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin liderliğini üstlendi.[31] İnönü döneminde, ekonomiye devlet müdahalesi politikası benimsendi ve Köy Enstitüleri gibi kırsal kalkınma girişimleri yapıldı. Hatay Devleti referandum sonucu anavatana katıldı. İnönü, Türkiye'yi II. Dünya Savaşı'na çekmeye çalışan Müttefik ve Mihver güçlerine rağmen tarafsızlık politikası benimsedi; bu süreçte, silahlı bir güç olarak tarafsızlığı sağlamak için zorunlu askerlik ve kısıtlama önlemleri uygulandı. Savaşın ilerleyen sürecinde, Irkçılık-Turancılık Davası'yla beraber Pan-Türkistler partiden uzaklaştırıldı.
II. Dünya Savaşı'nın ardından İnönü, Türkiye'nin demokratikleşmesini sağlamaya çalıştı. Savaşın sona ermesiyle birlikte, liberal ve devletçi fraksiyonlar arasındaki tartışmalar yeniden ortaya çıktı. Dörtlü Takrir, özellikle Celal Bayar olmak üzere bazı CHP üyelerinin istifasına neden oldu; Bayar daha sonra Demokrat Parti (DP)'yi kurdu. İnönü, 1946'da çok partili genel seçim düzenleme kararı aldı. CHP 465 sandalyenin 397'sini kazandı. Demokrat Parti'nin muhalefeti ve Amerika Birleşik Devletleri'nin çabalarıyla, parti komünizme karşı bir tavır aldı ve bazı kırsal kalkınma programlarını durdurdu.[32][33] 1946-1950 yılları arasındaki dönem, İnönü'nün Türkiye'yi Batı ile yakınlaştırdığı bir dönemdir.[34][35] 1950 yılında gizli oy açık tasnif ilkesiyle seçimler düzenlendi. İnönü, iktidarın barışçıl bir şekilde değiştirilmesine liderlik etti. 1950 seçimlerinden bu yana, parti parlamentodaki salt çoğunluğu kazanamamıştır.[36]
Politika değişiklikleri: 1950–1980
1950'lerde uygulanan çoğunluk sisteminden dolayı, DP nispeten yakın oy oranları almasına rağmen açık ara farkla meclisi kazandı. Bu durum CHP'nin 10 yıl boyunca muhalefette kalmasına neden oldu. Bu süre zarfında, parti politikaları dönüşüm geçirerek sosyal demokrasiye doğru yöneldi. İsmet İnönü, iktidarı kaybetmeden önce işçi haklarını yasalaştırdı. 1951'deki dokuzuncu kurultayda gençlik ve kadın kolları kuruldu. 1953'te sendikaların ve meslek odalarının kurulması önerildi ve partinin programına iki meclisli bir parlamento, anayasa mahkemesinin kurulması, seçim güvenliği, yargı bağımsızlığı ve işçilerin grev hakkı gibi konuların desteklenmesi eklendi.[37]
DP ve CHP rakip olsalar da DP iktidarı çoğunlukla Kemalist politikaları sürdürdü. Ancak Demokrat Parti yönetimi iktidarının sonlarına doğru giderek otoriterleşti. İnönü, DP taraftarları tarafından defalarca linç girişimine maruz kaldı. DP hükûmeti CHP'ye ait mal varlıklarına el koydu. CHP'nin 1957 seçimlerinde muhalefet partileriyle seçim ittifakı kurmasını engellendi. Süreci takiben 27 Mayıs 1960 tarihinde Türkiye tarihinde ilk askeri darbe yapıldı. Askeri yönetim döneminde DP kapatıldı ve Başbakan Adnan Menderes idam edildi. DP'nin politikalarını izleyen siyasi oluşumlar o dönemden beri CHP'yi Menderes'in idamına ilişkin algılanan rolü nedeniyle eleştirmektedir.[37]
CHP 1961 seçimlerinden birinci parti olarak çıktı ve DP'nin halefi Adalet Partisi ile koalisyon kurdu. Türkiye'de kurulan ilk koalisyon hükûmeti yedi ay görev yaptı. İnönü 1965 seçimlerine kadar diğer iki kere daha hükûmet kurdu. Dönemin çalışma bakanı Bülent Ecevit, işçilere grev hakkı ve toplu sözleşme hakkı tanımada etkili oldu, partideki Demokratik Sol hareketin lideri olarak, CHP'nin Ortanın solu programını benimsemesine katkıda bulundu.[38]
İnönü'nün Ecevit'in politikalarını desteklemesinin ardından Turhan Feyzioğlu CHP'den ayrılarak Güven Partisi'ni kurdu. Ecevit'i neden desteklediği sorulduğunda İnönü "Aslında laikiz dediğimiz günden beri ortanın solundayız" şeklinde yanıt verdi.[39] Feyzioğlu'nun ayrılmasıyla CHP 1969 seçimlerine merkez sol bir programla katıldı, ancak partiye olan algı nedeniyle benzer bir sonuç elde etti; Bu algıya göre parti öncelikle eğitimli kentsel elitlere hitap ediyordu. İnönü muhalefet lideri ve CHP'nin lideri olarak 8 Mayıs 1972'ye kadar görev yaptı, ancak 1971 Muhtırası'na yaklaşımı nedeniyle yerine kurultayda Ecevit seçildi.
Ecevit belirgin olarak sol siyasi politikaları benimsedi. 1973 seçimlerine Ecevit'in liderliğinde katılan CHP seçimlerden zaferle ayrıldı. CHP-MSP koalisyonu kuruldu. Bu dönemde Kıbrıs'a müdahale kararı alındı. 1970'lerde parti, yoğun kutuplaşma döneminde ve siyasi şiddet atmosferinde sendikalar ve solcu gruplarla ilişkilerini sağlamlaştırdı. 1977'de CHP Ecevit döneminde çok partili siyasi tarihinin en yüksek oy oranını alarak %41'i yakaladı, ancak hükûmeti kurmak için yeterli çoğunluğu saylamadı. Ecevit ve rakibi Süleyman Demirel siyasi istikrarsızlık döneminde sürekli ardı ardına hükûmetler kurdu. 1980 Askeri Darbesi bu durumu sona erdirdi. Bu dönemde tüm siyasi partiler kapatıldı ve önceki dönem siyasetçilerin siyaset yapması yasaklandı.[40]
Kapatılması ve yeniden kuruluşu: 1980–2002
1981 yılında Cumhuriyet Halk Partisi diğer tüm siyasi partilerle beraber kapatıldı. 1981 yılında kapatılan siyasi partilerin adı ve kısaltması ile yeni siyasi parti kurulamadı. 1985'e gelindiğinde CHP'nin halefi olan HP ve SODEP birleşerek Sosyaldemokrat Halkçı Parti'yi (SHP) oluşturdu, Bülent Ecevit'in eşi Rahşan Ecevit ise Demokratik Sol Parti'yi (DSP) kurdu.[41] İsmet İnönü'nün oğlu Erdal İnönü ise daha sonradan Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) genel başkanı oldu.
1980 öncesi siyasetçilerin siyasi yasaklarının kaldırılmasının ardından Deniz Baykal ve parti kapatılmadan önce parti yönetimini oluşturan isimler isim hakları konusundaki yasağın kaldırılmasıyla beraber Cumhuriyet Halk Partisi'ni 1992'de tekrardan faaliyete geçirdi. Ayrıca parti Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla birlikte 1981 yılında Hazine'ye devredilen varlıklarını geri aldı.[42] SHP 1995'te CHP'yle birleşti.[41]
1991'den 1996'ya kadar SHP ve ardından CHP, DYP ile koalisyon hükûmetlerinde yer aldı. 28 Şubat Süreci'nde Necmettin Erbakan'ın başbakanlıktan istifa etmesinin ardından Baykal, Mesut Yılmaz'ın koalisyon hükûmetini destekledi. Kasım 1998'de Türkbank skandalı sırasında Mesut Yılmaz tartışmaya açılınca CHP hükûmete gensoru verdi ve koalisyonu düşürdü. 1999 genel seçimlerinde CHP %8.71 oy alarak tarihinde ilk kez baraj altında kaldı. Baykal seçim yenilgisinden kendinin sorumlu olduğunu belirterek 22 Nisan 1999'da genel başkanlıktan istifa etti.
Ana muhalefet partisi: 2002–günümüz
Baykal dönemi: 2002–2010
3 Kasım 2002 genel seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde Adalet ve Kalkınma Partisi tek başına iktidara geldi. AK Parti seçimlerde %34.4 oy oranıyla 363 milletvekilliği kazanırken CHP %19.39'la 178 milletvekilliğinde kaldı. Kalan milletvekilliklerini bağımsızlar kazandı. Diğer partilerin hiçbiri %10 barajını aşamadı.[43][44] Cumhuriyet Halk Partisi, 2002 seçimleriyle beraber ana muhalefet partisi oldu ve o seçimlerden beri bu konumunu korudu.
2007 cumhurbaşkanlığı seçimleri, CHP'li ve AK Partili politikacılar arasındaki gerilimlerin doruğa çıkmasıyla bir siyasi krize dönüştü. Baykal döneminde CHP, ordu ve yargının "demokratik olmayan" girişimlerine destek verdi.[] Cumhurbaşkanı adayı Abdullah Gül'e karşı ortaya çıkan protestolar; Gül'ün İslamcı siyaset geçmişi ve eşinin başörtüsü takması gibi popüler nedenlerle[] düzenlendi.[45] CHP'nin seçimi boykot etmesiyle beraber 367 Krizi çıktı. E-muhtıra yayınlandı. Olayların ardından erken seçim kararı alındı ve Anayasa'da bazı değişiklikler yapıldı. Cumhurbaşkanının meclis tarafından değil, halk tarafından iki turlu oylamayla seçilmesi kararlaştırıldı; yedi yıl olan görev süresi beş yıla düşürülerek, iki kez seçilebilmesinin önü açıldı.[46] Anayasa değişiklikleri, 21 Ekim 2007 tarihinde yapılan halk oylamasında, %68,95'lik kabul oyuyla yürürlüğe girdi.[45][47] 28 Ağustos 2007 tarihinde Abdullah Gül Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanı seçildi. Yemin töreni CHP ve Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt tarafından boykot edildi.[48]
2002 ve 2010 yılları arasında Türkiye'de iki genel seçim ve iki yerel seçim yapılmış ve bu seçimlerin tamamında CHP %18 ila %23 arasında oy almıştır.
Kılıçdaroğlu dönemi: 2010–2023
Baykal bir kasetin internete sızdırılmasının ardından parti genel başkanlığından istifa ettiğini açıkladı. 22 Mayıs 2010 tarihinde Kemal Kılıçdaroğlu yeni parti lideri olarak seçildi.[49] Kılıçdaroğlu CHP'yi geleneksel sosyal demokrat imajına geri döndürdü ve partinin laik-muhafazakar karakterini bir kenara bıraktı. Kılıçdaroğlu, dindar seçmenler ve Kürtler arasında bir köprü kurmak üzerine politika yürüttü.[50] Kılıçdaroğlu liderliğindeki CHP, beş seçim boyunca milletvekili seçimlerinde %22 ila 26 arasında oy aldı. Parti 2010 anayasa referandumunda "hayır" kampanyasını destekledi. Kılıçdaroğlu liderliğinde girilen 2011'deki ilk seçimde partinin desteği %25'e çıktı, ancak bu oy oranı partinin seçimleri kazanması için yeterli olmadı. Kılıçdaroğlu döneminde CHP, 2013 Gezi Parkı protestolarına büyük bir destek verdi.
İlk doğrudan cumhurbaşkanlığı seçimi olan 2014 cumhurbaşkanlığı seçimi, 2013 Türkiye yolsuzluk skandalının ardından gerçekleştirildi. Recep Tayyip Erdoğan ile yarışan CHP ve MHP'nin ortak adayı Ekmeleddin İhsanoğlu %38 oy alarak seçimleri birinci turda kaybetti. Haziran 2015 genel seçimlerinde, Halkların Demokratik Partisi (HDP) barajı aşarak AK Parti'nin meclis çoğunluğunu kaybetmesine neden oldu.[51] Seçimlerin ardından koalisyon görüşmeleri başarısız oldu. MHP, CHP liderliğindeki bir hükûmette HDP ile birlikte yer almayı reddetti. CHP ise haftalar süren müzakerelerin ardından AK Parti ile hükûmet kurmayı reddetti. Kasım ayında yapılan erken seçimde AK Parti meclis çoğunluğunu yeniden kazandı.
Kılıçdaroğlu döneminde parti, 2017 anayasa referandumunda "hayır" kampanyasına öncülük etmiştir.
2017'ye gelindiğinde, MHP'den ayrılan muhalifler İYİ Parti'yi kurdu. Kılıçdaroğlu İYİ Parti'nin seçimlere katılması için 15 milletvekili transfer ederek yeni partinin yükselişini kolaylaştırdı. 2018 genel seçiminde CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti, AK Parti ve MHP'den oluşan Cumhur İttifakı'na karşı Millet İttifakı'nı kurdu.[52][53] CHP'nin oy oranının %22 olmasına rağmen, Millet İttifakı toplamda %33 oy aldı. CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce %30 oy alarak seçimleri ilk turda kaybetti. Millet İttifakı, CHP'nin büyük kazançlar elde ettiği 2019 yerel seçimleri için yeniden kuruldu, bu seçimde CHP'nin neredeyse %30 oy aldığı görüldü. Diğer siyasi partilerle yapılan ittifak, CHP'nin İstanbul ve Ankara'yı 25 yılın ardından kazanmasını sağladı.[50]
Kılıçdaroğlu, 2023 cumhurbaşkanlığı seçimi için CHP ve Millet İttifakı'nın adayı olarak gösterildi. İstanbul ve Ankara büyükşehir belediye başkanları Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş, Millet İttifakı'ndaki diğer parti liderleriyle birlikte cumhurbaşkanı yardımcısı adaylığıyla kampanyaya dahil oldu. Ekonomik krize, COVID-19 pandemisinin yönetim şeklinde ve Kahramanmaraş depremlerine rağmen, Kılıçdaroğlu, ikinci turda oyların %48'ini alarak Erdoğan'a karşı seçimleri kaybetti. Millet İttifakı, iktidardaki Cumhur İttifakı'na karşı parlamentoda azınlık kaldı. Seçimden sonra düzenlenen 38. Olağan Kurultayda, Özgür Özel, 2010'dan beri bu görevi sürdüren Kılıçdaroğlu'nu yenerek CHP'nin genel başkanı seçildi.[54]
Özel dönemi: 2023–günümüz
Özel, 5 Kasım 2023'te gerçekleştirilen kurultayda Kemal Kılıçdaroğlu karşısında 2. turda 812 oy ile CHP genel başkanı seçildi.[55] Parti tarihinde mevcut genel başkanın aday olduğu bir kurultayda ilk kez genel başkan değişimi yapılmış oldu. 6 Kasım 2023'te Özel, "Erdoğan'ın stresini anladığını ve bundan sonra her geçen günün Erdoğan için daha zor, kendileri için daha moralli olacağını" belirterek, "Cumhuriyet Halk Partisi'nden endişe etmeye devam etsin" şeklinde bir cümle kurdu.[56] Özgür Özel, 11 Kasım 2023 tarihinde Türkiye'de ana muhalefet partisi tarafından ilk kez kurulan 'gölge kabine' yapısını duyurarak I. Türkiye Gölge Kabinesi'ni MYK üyeleri arasından kurdu.
2024 yılında Özgür Özel liderliğinde parti, 46 yıl aradan sonra birinci parti oldu ve ülke genelinde 22 yıl sonra ilk kez AK Parti'yi geçti. 2024 yerel seçimlerinde parti, Hatay hariç mevcut büyükşehirlerinin hepsini korudu ve Bursa, Balıkesir, Denizli ve Manisa Büyükşehir Belediyelerini kazandı.
İdeoloji ve politikalar
CHP sosyal demokrasi ve Kemalizm'i benimseyen merkez sol bir siyasi partidir.[57][58][59] Cumhuriyet Halk Partisi, programının temel ideolojik dayanaklarının üç ana veçhesi olduğunu bunların ise: Atatürk'ün modernleşme devrimi ve altı ok ilkeleri, sosyal demokrasinin evrensel ilkeleri ve Anadolu ve Trakya'nın tarihsel birikimi olduğunu belirtmiştir.[60] Bu kapsamda CHP kendisini "Cumhuriyet’in kurucu ilke ve değerlerine bağlı, çağdaş bir sosyal demokrat parti" olarak tanımlamaktadır.[61][62]
CHP'nin resmi göç (sığınmacılar, kaçak göçmenler) politikası, Suriye'de kalıcı barışın sağlanması, Suriye'nin güvenli hale getirilmesiyle Suriyeliler'in "evlerine dönmesi" şeklindedir. Genel başkan Özel, Almanya cumhurbaşkanıSteinmeier ile Almanya'nın Ankara Büyükelçiliğinde yaptığı görüşmede sorunun Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasındaki anlaşmalar ve maddi destekle ve Suriyelilerin Türkiye'de kalması ile çözülemeyeceğini, aksine bunların sorunu daha da büyüteceğini ifade etmiştir. Özel, mevcut sığınmacı politikasını ise "hem Türkiye için hem de batının değerleri için izah edilemez olduğunu" ifade etmiştir.[63]
Partinin yerel yönetimler politikası, 2024 yerel seçimlerinden önce 8 Mart tarihinde belediye başkan adaylarınca imzaya açılan iki ayrı taahhütname ile ortaya konmuştur. "Halkçı Belediyecilik Taahhütnamesi" ve "Yerel Yönetimlerde Eşitlik Politika Belgesi", partinin yerel yönetimlerinde izleyeceği politikaların temel ilkelerini ortaya koymuştur. Belgelerin temelinde partinin programında belirtilen ilkeler, evrensel insan hakları ve sosyal eşitsizliğe karşı mücadele bulunmaktadır.[64]
Altı Ok ilkeleri
Altı Ok ilkelerinin muhtevası zaman içinde değişime uğramakla birlikte en son 2015 Parti Programı'nda tanımlanmıştır.[65] Parti programında bu ilkeler şöyle tanımlanmıştır: Cumhuriyetçilik ilkesi, egemenliğin ulusta olduğunu ve milli iradenin temel alındığı bir devlet düzenini savunur.[65] Milliyetçilik ilkesi, Türkiye'nin din, dil, ırk ve etnik köken değil, siyasal bir birlik etrafında kurulduğunu vurgular.[65] Halkçılık ilkesi, siyasal meşruiyetin halkın iradesine dayandığını ve halkın korunması için çözümlerin halkla birlikte bulunması gerektiğini savunur.[65] Devletçilik ilkesi, devletin halka hizmet için yapılandığını, katılımcı yönetimi ve demokratik hukuk devletini öngörür.[65] Laiklik ilkesi, din ve devlet işlerinin ayrı tutulması gerektiğini vurgular ve insan haklarının temel taşı olduğunu belirtir.[65] Devrimcilik ilkesi, çağdaş medeniyet hedefini sürdürmeyi ve demokratik hukuk devleti kurallarına bağlı kalarak köklü değişim sürecini devam ettirmeyi amaçlar.[65]
Dış politika
Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğini, Türkiye'nin NATO üyeliğini ve ittifakın genişlemesini desteklemektedir.[66][67]
Parti, Sosyalist Enternasyonal[68] ve İlerici İttifak[69] içinde önemli bir konuma sahiptir ve Avrupa Sosyalistler Partisi'nin ilişkili üyesidir. Ayrıca parti, 2014 yılında Sosyalist Enternasyonal'i Kuzey Kıbrıs'ta bulunan Cumhuriyetçi Türk Partisi'ni tam üye olarak kabul etmeye çağırmıştır.[70]
Partinin lideri Özgür Özel, İsrail'in Filistin halkına karşı devlet terörü uyguladığını iddia ederek, "Türk solu asla ve asla Filistin davasına uzak değildir." şeklinde açıklamada bulunmuştur.[71] Ayrıca, Mayıs 2024'te Filistin'i devlet olarak tanıyan batı liderlerine mektup yazarak teşekkür etmiştir.[72]
Yapılanma
Partinin amblemi
Altı Ok, Cumhuriyet Halk Partisi'nin temel ilkelerini temsil eden simgedir. Aynı zamanda kırmızı zemin üzerine beyaz Altı Ok simgesi partinin bayrağı olarak kullanılmaktadır. Cumhuriyet Halk Partisi'nin amblemi, yıllar boyunca değişikliklere uğramıştır. Ancak orijinal Altı Ok amblemi hiç değişmemiştir.[73]
Partinin ekonomisi
Mustafa Kemal Atatürk'ün vasiyetle Türkiye İş Bankası'nın kendine ait olan %28.1 oranındaki hissesini partiye bırakmıştır. Fakat bankanın elde ettiği gelirin CHP'ye düşen kısmı partiye değil Türk Dil Kurumu'na ve Türk Tarih Kurumu'na aktarılmaktadır. Parti sadece yönetimde söz sahibidir.[74]
Genel başkanlar
| # | İsim | Portre | Görev başlangıcı | Görev bitişi | Görev süresi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938) |  | 9 Eylül 1923 | 10 Kasım 1938 | 15 yıl, 62 gün |
| — | Celâl Bayar (vekil)[75] (1883-1986) |  | 10 Kasım 1938 | 26 Aralık 1938 | 46 gün |
| 2 | İsmet İnönü (1884-1973) |  | 26 Aralık 1938 | 8 Mayıs 1972 | 33 yıl, 134 gün |
| — | Kâmil Kırıkoğlu (vekil)[76] (1914-1979) |  | 8 Mayıs 1972 | 14 Mayıs 1972 | 6 gün |
| 3 | Bülent Ecevit (1925-2006) |  | 14 Mayıs 1972 | 30 Ekim 1980 | 8 yıl, 169 gün |
| — | Mustafa Üstündağ (vekil)[76] (1933-1983) |  | 30 Ekim 1980 | 16 Ekim 1981 | 351 gün |
| 4 | Deniz Baykal (1938-2023) |  | 9 Eylül 1992 | 18 Şubat 1995 | 2 yıl, 162 gün |
| 5 | Hikmet Çetin 1937 (86-87 yaşında) |  | 18 Şubat 1995 | 11 Eylül 1995 | 205 gün |
| (4) | Deniz Baykal (1938-2023) | | 11 Eylül 1995 | 22 Nisan 1999 | 3 yıl, 223 gün |
| — | Cevdet Selvi (vekil)[77] 20 Mart 1943 |  | 22 Nisan 1999 | 23 Mayıs 1999 | 31 gün |
| 6 | Altan Öymen 20 Haziran 1932 |  | 23 Mayıs 1999 | 30 Eylül 2000 | 1 yıl, 130 gün |
| (4) | Deniz Baykal (1938-2023) | | 30 Eylül 2000 | 10 Mayıs 2010 | 9 yıl, 222 gün |
| 7 | Kemal Kılıçdaroğlu 17 Aralık 1948 |  | 22 Mayıs 2010 | 8 Kasım 2023 | 13 yıl, 170 gün |
| 8 | Özgür Özel 21 Eylül 1974 |  | 8 Kasım 2023 | Görevde | 343 gün |
Genel sekreterler
- Recep Peker (1923–1924)
- Cemil Uybadın (1924–1925)
- Saffet Arıkan (1925–1931)
- Recep Peker (1931–1935)
- Şükrü Kaya (1935–1939)
- Refik Saydam (1939–1941)
- Faik Öztrak (1941–1942)
- Ahmet Fikri Tüzer (1942)
- Memduh Şevket Esendal (1942–1945)
- Nafi Atuf Kansu (1945–1947)
- Tevfik Fikret Sılay (1947–1950)
- Kasım Gülek (1950–1959)
- İsmail Rüştü Aksal (1959–1962)
- Kemal Satır (1962–1966)
- Bülent Ecevit (1966–1971)
- Şeref Bakşık (1971)
- Kamil Kırıkoğlu (1971–1973)
- Orhan Eyüboğlu (1973–1978)
- Mustafa Üstündağ (1978–1981)
- Ertuğrul Günay (1992–1995)
- Adnan Keskin (1995–1999)
- Tarhan Erdem (1999–2000)
- Oya Araslı (2000)
- Önder Sav (2000–2010)
- Süheyl Batum (2010)
- Bihlun Tamaylıgil (2010–2014)
- Gürsel Tekin (2014–2016)
- Kamil Okyay Sındır (2016–2018)
- Akif Hamzaçebi (2018–2019)
- Muharrem Erkek (2019–2020)
- Selin Sayek Böke (2020–2023)
- Neslihan Hancıoğlu (2023)
- Selin Sayek Böke (2023–günümüz)
Merkez Yönetim Kurulu üyeleri
| # | İsim | Görev | Şehir |
|---|---|---|---|
| 1 | Özgür Özel | Genel Başkan | Manisa |
| 2 | Selin Sayek Böke | Genel Sekreter | İzmir |
| 3 | Deniz Yücel | Parti Sözcüsü | |
| 4 | Burhanettin Bulut | Genel Başkan Yardımcısı (Medya ve Halkla İlişkiler) | Adana |
| 5 | Gülşah Deniz Atalar | Genel Başkan Yardımcısı (Kültür ve Turizm Politikaları) | Ankara |
| 6 | Gamze Taşcıer | Genel Başkan Yardımcısı (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Politikaları) | |
| 7 | Aylin Nazlıaka | Genel Başkan Yardımcısı (Aile Politikaları) | |
| 8 | Gül Çiftçi | Genel Başkan Yardımcısı (Hukuk) | |
| 9 | İlhan Uzgel | Genel Başkan Yardımcısı (Dış İlişkiler) | |
| 10 | Yalçın Karatepe | Genel Başkan Yardımcısı (Hazine Politikaları) | |
| 11 | Ensar Aytekin | Genel Başkan Yardımcısı (Parti Örgütü) | Balıkesir |
| 12 | Sevgi Kılıç | Genel Başkan Yardımcısı (Gençlik ve Spor Politikaları) | İstanbul |
| 13 | Gökan Zeybek | Genel Başkan Yardımcısı (Yerel Yönetimler) | |
| 14 | Suat Özçağdaş | Genel Başkan Yardımcısı (Milli Eğitim Politikaları) | |
| 15 | Özgür Karabat | Genel Başkan Yardımcısı (Mali İşler) | |
| 16 | Volkan Demir | Genel Başkan Yardımcısı (Ticaret Politikaları) | |
| 17 | Pınar Uzun Okakın | Genel Başkan Yardımcısı (Sanayi ve Teknoloji) | |
| 18 | Gökçe Gökçen | Genel Başkan Yardımcısı (Adalet Politikaları) | İzmir |
| 19 | Murat Bakan | Genel Başkan Yardımcısı (İçişleri Politikaları) | |
| 20 | Yankı Bağcıoğlu | Genel Başkan Yardımcısı (Savunma Sanayi Politikaları) | |
| 21 | Zeliha Aksaz Şahbaz | Genel Başkan Yardımcısı (Sağlık Politikaları) | Kütahya |
| 22 | Erhan Adem | Genel Başkan Yardımcısı (Tarım ve Orman Politikaları) | Niğde |
| 23 | Ulaş Karasu | Genel Başkan Yardımcısı (Ulaştırma Politikaları) | Sivas |
| 24 | Deniz Yavuzyılmaz | Genel Başkan Yardımcısı (Enerji Politikaları) | Zonguldak |
Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri
2024 yılı itibarıyla partinin YDK üyeleri:[78]
| # | İsim | Görev | Şehir |
|---|---|---|---|
| 1 | Turan Taşkın Özer | YDK Başkanı | İstanbul |
| 2 | Ayça Akpek Şenay | YDK Başkan yardımcısı | |
| 3 | Deniz Çakır | YDK sekreteri | Ankara |
| 4 | Özgür Sağlam | YDK üyesi | |
| 5 | Süleyman Bülbül | Aydın | |
| 6 | Esin Fatma Temel | İstanbul | |
| 7 | Aysemin Gülmez | ||
| 8 | Ekincan Aksoy | İzmir | |
| 9 | Özkan Tice | ||
| 10 | Hümeyra Akkuş Sandıkcı | Kırıkkale | |
| 11 | Nurdan Yücal | Konya | |
| 12 | Gülsüm Filorinalı | ||
| 13 | Remzi Kazmaz | Muğla | |
| 14 | Ali Balta | Sivas | |
| 15 | İsmail Emre Telci |
Parti Meclisi üyeleri
| # | Adı | Şehir | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Koza Yardımcı | Adana | |||||
| 2 | Burhanettin Bulut | ||||||
| 3 | Yalçın Görgöz | Afyonkarahisar | |||||
| 4 | Ali Abbas Ertürk | Aksaray | |||||
| 5 | Gülşah Deniz Atalar | Ankara | |||||
| 6 | Melisa Uğraş | ||||||
| 7 | Gamze Taşcıer | ||||||
| 8 | Gül Çiftçi Binici | ||||||
| 9 | Aylin Nazlıaka | ||||||
| 10 | Ali Haydar Fırat | ||||||
| 11 | Semra Dinçer | ||||||
| 12 | Hüseyin Can Güner | ||||||
| 13 | Şengül Yeşildal | Antalya | |||||
| 14 | Ensar Aytekin | Balıkesir | |||||
| 15 | Mehmet Tüm | ||||||
| 16 | Hüseyin Yaşar | Batman | |||||
| 17 | Ahmet Hakan Uyanık | Bitlis | |||||
| 18 | Orhan Sarıbal | Bursa | |||||
| 19 | Özgür Ceylan | Çanakkale | |||||
| 20 | Bülent Nuri Çavuşoğlu | Denizli | |||||
| 21 | Canan Taşer | Isparta | |||||
| 22 | Hikmet Yalım Halıcı | ||||||
| 23 | Sinem Kırçiçek | İstanbul | |||||
| 24 | Sevgi Kılıç | ||||||
| 25 | Pınar Uzun Okakın | ||||||
| 26 | Gökan Zeybek | ||||||
| 27 | Bedirhan Berk Doğru | ||||||
| 28 | Ozan Işık | ||||||
| 29 | Suat Özçağdaş | ||||||
| 30 | Baki Aydöner | ||||||
| 31 | Mahir Yüksel | ||||||
| 32 | Cem Aydın | ||||||
| 33 | Berker Esen | ||||||
| 34 | Müslim Sarı | ||||||
| 35 | Erbil Aydınlık | ||||||
| 36 | Turgay Özcan | ||||||
| 37 | Emin Umut Dikili | ||||||
| 38 | Selin Sayek Böke | İzmir | |||||
| 39 | Deniz Yücel | ||||||
| 40 | Murat Bakan | ||||||
| 41 | Mehmet Alkın Denizaslanı | ||||||
| 42 | Uğurcan İrak | Kars | |||||
| 43 | Hikmet Erbilgin | Kastamonu | |||||
| 44 | Zeliha Aksaz Şahbaz | Kütahya | |||||
| 45 | Mehmet Necati Yağcı | Mardin | |||||
| 46 | Erhan Adem | Niğde | |||||
| 47 | Ecevit Keleş | Sakarya | |||||
| 48 | Nazan Güneysu | Samsun | |||||
| 49 | Ulaş Karasu | Sivas | |||||
| 50 | Özgür Karabat | Tokat | |||||
| 51 | Saniye Barut | Tunceli | |||||
| 52 | Deniz Yavuzyılmaz | Zonguldak | |||||
| Kaynak:[79] | |||||||
Bilim Kültür Sanat Platformu üyeleri
| # | İsim | Şehir |
|---|---|---|
| 53 | Gökçe Gökçen | İzmir |
| 54 | Gülşah Deniz Atalar | Ankara |
| 55 | Baran Bozoğlu | |
| 56 | İlhan Uzgel | |
| 57 | Yalçın Karatepe | |
| 58 | Fethi Açıkel | İstanbul |
| 59 | Volkan Demir | |
| 60 | Yankı Bağcıoğlu | İzmir |
Gençlik Kolları
17 Şubat 1954 tarihli CHP Genel İdare Kurulu toplantısında Suphi Baykam’ın başkanlığında Gençlik Kolları Merkez Yönetim Kurulu’nun atanmasıyla resmen kurulan ve Türkiye'nin ilk gençlik örgütlenmesi olan CHP Gençlik Kolları, ilk kurultayını 1-2 Ağustos 1961 tarihinde gerçekleştirmiştir. İlk kurulan gençlik kolları yönetiminde, daha sonra CHP Genel Başkanı ve Başbakan olacak olan Bülent Ecevit de yer almaktadır. 12 Eylül 1980 darbesine kadar 10 tane kurultay yapılmış ve darbe sonrası partinin kapatılmasıyla gençlik kolları da kapatılmıştır.
CHP'nin 2. kuruluşundan sonra da faaliyetlerine devam eden CHP Gençlik Kolları, Cumhuriyet Halk Partisi'ne bağlı gençlik yapılanması olup genel başkanlığa bağlı il ve ilçe örgütlenmesi şeklinde çalışmaktadır. Gençler arasında CHP örgütlenmesini sağlar. 16. kurultayını 7 Kasım 2021 tarihinde gerçekleştirmiş ve Kurultayda tek aday olarak giren Gençosman Killik 414 oyun 383'ünü alarak başkan olmuştur. 2023 Haziran itibarıyla Gençosman Killik hâlâ görevini sürdürmektedir.[80]
Halkçı Liseliler
Halkçı Liseliler komisyonu, 19 Mayıs 2014 tarihinde dönemin genel başkan özel danışmanı Recep Cengiz tarafından partiye resmi olarak bağlı olmadan kurulmuştur. Kurucu genel başkanı Doğukan Kurnaz'dır. 2015'den itibaren örgütlü bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır. Halkçı Liseliler, zaman içinde farklı dönemlere yayılan çeşitli örgütlenme ve etkinliklerle kendini göstermiştir. 2 Şubat 2023 tarihinde gerçekleştirilmiş kurultayda Bertuğ Diler oyların çoğunluğunu alarak başkan olarak seçilmiştir.
23 Kasım 2023 tarihinde Gençlik Kolları Genel Merkezi, 2014 yılından beridir faaliyette bulunan CHP Lise Komisyonlarının feshedilmesine ve örgütlenmenin Halkçı Liseliler (Kısaltma: Halk-Lis) adıyla kurulacak yapılanma üzerinden devam etmesine Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı Özgür Özel, gençlik kolları genel başkanı Gençosman Killik ve Halkçı Liseliler genel başkanı Bertuğ Diler ile yapılan görüşmeler sonucu resmi olarak karar vermiştir.[81]
Kurultaylar
| Kurultay | Tarih | Genel başkan | Seçim Nedeni |
|---|---|---|---|
| Sivas Kongresi | 4-11 Eylül 1919 | Mustafa Kemal Atatürk | ARMHC'nin kuruluşu |
| 2. Olağan Kurultay | 15-23 Ekim 1927[82] | Başkanlık (Tüzük ve Cemiyetler Kanunu Gereği) | |
| 3. Olağan Kurultay | 10-18 Mayıs 1931[83] | ||
| 4. Olağan Kurultay | 9-16 Mayıs 1935[84] | ||
| 1. Olağanüstü Kurultay | 26 Aralık 1938 | İsmet İnönü | Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü |
| 5. Olağan Kurultay | 29 Mayıs 1939 | Başkanlık (Tüzük ve Cemiyetler Kanunu Gereği) | |
| 6. Olağan Kurultay | 8 Haziran 1943 | ||
| 2. Olağanüstü Kurultay | 10 Mayıs 1946 | Genel başkanın çağrısı | |
| 7. Olağan Kurultay | 19 Kasım 1947 | Başkanlık (Tüzük ve Cemiyetler Kanunu Gereği) | |
| 8. Olağan Kurultay | 29 Haziran 1950 | ||
| 9. Olağan Kurultay | 26 Kasım 1951 | ||
| 10. Olağan Kurultay | 22-26 Haziran 1953[85] | ||
| 3. Olağanüstü Kurultay | 7 Mart 1954 | Genel başkanın çağrısı | |
| 11. Olağan Kurultay | 26-30 Temmuz 1954[86] | Başkanlık (Tüzük ve Cemiyetler Kanunu Gereği) | |
| 12. Olağan Kurultay | 21 Mayıs 1956 | ||
| 13. Olağan Kurultay | 9 Eylül 1957 | ||
| 14. Olağan Kurultay | 12 Ocak 1959 | ||
| 15. Olağan Kurultay | 24 Ağustos 1961 | ||
| 16. Olağan Kurultay | 14 Aralık 1962 | ||
| 17. Olağan Kurultay | 16 Ekim 1964 | ||
| 18. Olağan Kurultay | 18 Ekim 1966 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 4. Olağanüstü Kurultay | 28 Nisan 1967 | Genel başkanın çağrısı | |
| 19. Olağan Kurultay | 18 Ekim 1968 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 20. Olağan Kurultay | 3 Temmuz 1970 | ||
| 5. Olağanüstü Kurultay | 7 Mayıs 1972 | Kâmil Kırıkoğlu (vekil) | Genel başkanın çağrısı |
| 6. Olağanüstü Kurultay | 14 Mayıs 1972 | Bülent Ecevit | İsmet İnönü'nün istifası |
| 21. Olağan Kurultay | 30 Haziran 1972 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 22. Olağan Kurultay | 14 Aralık 1974 | ||
| 23. Olağan Kurultay | 27 Kasım 1976 | ||
| 7. Olağanüstü Kurultay | 14 Kasım 1978 | Genel başkanın çağrısı | |
| 24. Olağan Kurultay | 24 Mayıs 1979 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 8. Olağanüstü Kurultay | 4 Kasım 1979 | Genel başkanın çağrısı | |
| 25. Olağan Kurultay | 9 Eylül 1992 | Deniz Baykal | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) |
| 26. Olağan Kurultay | 18 Şubat 1995 | Hikmet Çetin | |
| 27. Olağan Kurultay | 9-10 Eylül 1995 | Deniz Baykal | |
| 28. Olağan Kurultay | 23-24 Mayıs 1998 | ||
| 9. Olağanüstü Kurultay | 22-23 Mayıs 1999 | Altan Öymen | Deniz Baykal'ın istifası |
| 10. Olağanüstü Kurultay | 26-27 Haziran 1999 | Genel başkanın çağrısı | |
| 11. Olağanüstü Kurultay | 30 Eylül-1 Ekim 2000 | Deniz Baykal | |
| 29. Olağan Kurultay | 30 Haziran-1 Temmuz 2001 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 30. Olağan Kurultay | 23-24 Ekim 2003 | ||
| 12. Olağanüstü Kurultay | 3 Temmuz 2004 | Genel başkanın çağrısı | |
| 13. Olağanüstü Kurultay | 29-30 Ocak 2005 | ||
| 31. Olağan Kurultay | 19-20 Kasım 2005 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 32. Olağan Kurultay | 26-27 Nisan 2008 | ||
| 14. Olağanüstü Kurultay | 21 Aralık 2008 | Genel başkanın çağrısı | |
| 33. Olağan Kurultay | 22-23 Mayıs 2010 | Kemal Kılıçdaroğlu | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) |
| 15. Olağanüstü Kurultay | 18-19 Aralık 2010 | Genel başkanın çağrısı | |
| 16. Olağanüstü Kurultay | 26 Şubat 2012 | ||
| 17. Olağanüstü Kurultay | 27 Şubat 2012 | ||
| 34. Olağan Kurultay | 17-18 Temmuz 2012 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 18. Olağanüstü Kurultay | 5-6 Eylül 2014 | Genel başkanın çağrısı | |
| 35. Olağan Kurultay | 16-17 Ocak 2016 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu Gereği) | |
| 36. Olağan Kurultay | 3-4 Şubat 2018 | ||
| 19. Olağanüstü Kurultay | 9-10 Mart 2018 | Genel başkanın çağrısı[87] | |
| 37. Olağan Kurultay | 25-26 Temmuz 2020 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu gereği) | |
| 38. Olağan Kurultay | 4-5 Kasım 2023 | Özgür Özel | |
| 20. Olağanüstü Kurultay | 6-9 Eylül 2024 | Genel başkanın çağrısı[88] |
Belediye başkanları
| # | Adı | İl | İlçe | Belde | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Zeydan Karalar | Adana | |||||
| 2 | Kemal Özdemir | Aladağ | |||||
| 3 | Kadir Aydar | Ceyhan | |||||
| 4 | Emrah Kozay | Çukurova | |||||
| 5 | Kasım Karaköse | İmamoğlu | |||||
| 6 | Ali Bedrettin Karataş | Karataş | |||||
| 7 | Oya Tekin | Seyhan | |||||
| 8 | Ahmet Aktürk | Tufanbeyli | |||||
| 9 | Erdinç Altıok | Yumurtalık | |||||
| 10 | Ali Demirçalı | Yüreğir | |||||
| 11 | Abdurrahman Tutdere | Adıyaman | Merkez | ||||
| 12 | Hasarı Talaş | Kömür | |||||
| 13 | Abuzer Aydın | Yaylakonak | |||||
| 14 | Veysel Korkmaz | Besni | Köseceli | ||||
| 15 | Necdet Arıcı | Şambayat | |||||
| 16 | İskender Yıldırım | Gölbaşı | |||||
| 17 | Burcu Köksal | Afyonkarahisar | Merkez | ||||
| 18 | Selçuk Gönüllü | Başmakçı | |||||
| 19 | Veysel Topçu | Dinar | |||||
| 20 | Berrin Uğurlu | Evciler | |||||
| 21 | Hüseyin Takan | Şuhut | Karaadilli | ||||
| 22 | Devrim Ölmez | Sultandağı | Yeşilçiftlik | ||||
| 23 | Tahsin Çelik | Aksaray | Merkez | Taşpınar | |||
| 24 | Turgay Sevindi | Amasya | Merkez | ||||
| 25 | Zehra Özyol | Gümüşhacıköy | |||||
| 26 | Alp Kargı | Merzifon | |||||
| 27 | Ömer Özalp | Taşova | |||||
| 28 | Mansur Yavaş | Ankara | |||||
| 29 | İzzet Demircioğlu | Ayaş | |||||
| 30 | Özer Kasap | Beypazarı | |||||
| 31 | Hüseyin Can Güner | Çankaya | |||||
| 32 | Adem Barış Aşkın | Elmadağ | |||||
| 33 | Erdal Beşikçioğlu | Etimesgut | |||||
| 34 | Yakup Odabaşı | Gölbaşı | |||||
| 35 | Mehmet Doğanay | Güdül | |||||
| 36 | Levent Koç | Haymana | |||||
| 37 | Selim Çırpanoğlu | Kahramankazan | |||||
| 38 | Satılmış Karakoç | Kalecik | |||||
| 39 | Mesut Özarslan | Keçiören | |||||
| 40 | Veli Gündüz Şahin | Mamak | |||||
| 41 | Ertunç Güngör | Nallıhan | |||||
| 42 | Mürsel Yıldızkaya | Polatlı | |||||
| 43 | Mustafa Koçak | Şereflikoçhisar | |||||
| 44 | Fethi Yaşar | Yenimahalle | |||||
| 45 | Muhittin Böcek | Antalya | |||||
| 46 | İlkay Akca | Akseki | |||||
| 47 | İsa Yıldırım | Aksu | |||||
| 48 | Osman Tarık Özçelik | Alanya | |||||
| 49 | Fahri Duran | Demre | |||||
| 50 | Menderes Dal | Döşemealtı | |||||
| 51 | Halil Öztürk | Elmalı | |||||
| 52 | Mustafa Geyikçi | Finike | |||||
| 53 | Mehmet Ali Yılmaz | Gazipaşa | |||||
| 54 | Erol Demirhan | Kaş | |||||
| 55 | Necati Topaloğlu | Kemer | |||||
| 56 | Mesut Kocagöz | Kepez | |||||
| 57 | Cem Kotan | Konyaaltı | |||||
| 58 | Saniye Caran | Korkuteli | |||||
| 59 | Niyazi Nefi Kara | Manavgat | |||||
| 60 | Ümit Uysal | Muratpaşa | |||||
| 61 | Kadir Kumbul | Serik | |||||
| 62 | Faruk Demir | Ardahan | Merkez | ||||
| 63 | Gökhan Budak | Göle | |||||
| 64 | Erdem Demirci | Posof | |||||
| 65 | Bilgehan Erdem | Artvin | Merkez | ||||
| 66 | Ercan Orhan | Borçka | |||||
| 67 | Utku Cihan | Hopa | |||||
| 68 | Erhan Yılmaz | Kemalpaşa | |||||
| 69 | Mehmet Yıldırım | Murgul | |||||
| 70 | Barış Demirci | Yusufeli | |||||
| 71 | Özlem Çerçioğlu | Aydın | |||||
| 72 | Mustafa Galip Özel | Bozdoğan | |||||
| 73 | Mehmet Kıvrak | Çine | |||||
| 74 | Hatice Gençay | Didim | |||||
| 75 | Anıl Yetişkin | Efeler | |||||
| 76 | Burak Zencirci | Germencik | |||||
| 77 | Mustafa Büyükyapıcı | Karacasu | |||||
| 78 | Özgür Arıcı | Koçarlı | |||||
| 79 | Ömer Günel | Kuşadası | |||||
| 80 | Uğur Doğanca | Kuyucak | |||||
| 81 | Ertuğrul Tetik | Nazilli | |||||
| 82 | Mustafa İberya Arıkan | Söke | |||||
| 83 | Osman Yıldırımkaya | Sultanhisar | |||||
| 84 | Malik Ercan | Yenipazar | |||||
| 85 | Ahmet Akın | Balıkesir | |||||
| 86 | Hakan Şehirli | Altıeylül | |||||
| 87 | Mesut Ergin | Ayvalık | |||||
| 88 | Orhan Gaga | Balya | |||||
| 89 | Dursun Mirza | Bandırma | |||||
| 90 | Ali Kemal Deveciler | Burhaniye | |||||
| 91 | Mehmet Ertaş | Edremit | |||||
| 92 | Burhan Karışık | Erdek | |||||
| 93 | Melih Bağcı | Gömeç | |||||
| 94 | İbrahim Palaz | Gönen | |||||
| 95 | Mesut Akbıyık | Karesi | |||||
| 96 | Ahmet Durdu | Manyas | |||||
| 97 | Aydın Dinçer | Marmara | |||||
| 98 | Ali Koyuncu | Savaştepe | |||||
| 99 | Serkan Sak | Sındırgı | |||||
| 100 | Hakan Yıldırım Semizel | Susurluk | |||||
| 101 | Muhammet Rıza Yalçınkaya | Bartın | Merkez | ||||
| 102 | Recai Çakır | Amasra | |||||
| 103 | Uğur Güneş | Kurucaşile | |||||
| 104 | Hamit Tutuş | Batman | Hasankeyf | ||||
| 105 | Melek Mızrak Subaşı | Bilecik | Merkez | ||||
| 106 | Özcan Bican | Bayırköy | |||||
| 107 | Mehmet Talat Bakkalcıoğlu | Bozüyük | |||||
| 108 | Tanju Özcan | Bolu | Merkez | ||||
| 109 | Ali Oral | Göynük | |||||
| 110 | Emin Tekemen | Kıbrıscık | |||||
| 111 | Mehmet Yılmaz | Mengen | Gökçesu | ||||
| 112 | Doğan Onurlu | Mudurnu | |||||
| 113 | Uygar Oturakdaş | Seben | |||||
| 114 | Ali Orkun Ercengiz | Burdur | Merkez | ||||
| 115 | Hülya Gümüş | Bucak | |||||
| 116 | Ali Okan Yücel | Çavdır | |||||
| 117 | Okan Kurd | Yeşilova | |||||
| 118 | Mustafa Bozbey | Bursa | |||||
| 119 | Şükrü Deviren | Gemlik | |||||
| 120 | Haşim Ali Arıkan | Harmancık | |||||
| 121 | Deniz Dalgıç | Mudanya | |||||
| 122 | Şükrü Erdem | Mustafakemalpaşa | |||||
| 123 | Şadi Özdemir | Nilüfer | |||||
| 124 | Erkan Aydın | Osmangazi | |||||
| 125 | Muharrem Erkek | Çanakkale | Merkez | ||||
| 126 | Birol Aslan | Kepez | |||||
| 127 | Mesut Bayram | Ayvacık | |||||
| 128 | Cengiz Balkan | Küçükkuyu | |||||
| 129 | Hasan Cem Atılgan | Bayramiç | |||||
| 130 | Alper Şen | Biga | |||||
| 131 | Hasan Kırım | Gümüşçay | |||||
| 132 | Yahya Göztepe | Bozcaada | |||||
| 133 | Harun Arslan | Çan | |||||
| 134 | Saim Zileli | Eceabat | |||||
| 135 | Necati Kopça | Gelibolu | Kavakköy | ||||
| 136 | Bülent Ecevit Atalay | Gökçeada | |||||
| 137 | Erdal Doğan | Lapseki | Umurbey | ||||
| 138 | Metin Semerci | Çardak | |||||
| 139 | Hamit Dereli | Çorum | Kargı | ||||
| 140 | Veli Aylar | Mecitözü | |||||
| 141 | Mustafa Cebeci | Oğuzlar | |||||
| 142 | Şenol Öncül | Ortaköy | Aştavul | ||||
| 143 | Bülent Nuri Çavuşoğlu | Denizli | |||||
| 144 | Levent Yıldırım | Acıpayam | |||||
| 145 | Önder Demir | Bekilli | |||||
| 146 | Birsen Çelik | Bozkurt | |||||
| 147 | Mehmet Ali Orpak | Buldan | |||||
| 148 | Ahmet Hakan | Çal | |||||
| 149 | Ali Altıner | Çardak | |||||
| 150 | Semih Dere | Çivril | |||||
| 151 | Mehmet Ali Eraydın | Güney | |||||
| 152 | Yüksel Kepenek | Honaz | |||||
| 153 | Erkan Hayla | Kale | |||||
| 154 | Şeniz Doğan | Merkezefendi | |||||
| 155 | Ali Rıza Ertemür | Pamukkale | |||||
| 156 | Mehmet Salih Konya | Sarayköy | |||||
| 157 | Osman Kılıç | Serinhisar | |||||
| 158 | Kadir Tatık | Tavas | |||||
| 159 | Fikret Albayrak | Düzce | Akçakoca | ||||
| 160 | Filiz Gencan Akın | Edirne | Merkez | ||||
| 161 | Özkan Günenç | Enez | |||||
| 162 | Hüseyin Özden | Havsa | |||||
| 163 | Ahmet Köprü | İpsala | Yenikarpuzlu | ||||
| 164 | Mehmet Özcan | Keşan | |||||
| 165 | Tamer Kıral | Yenimuhacir | |||||
| 166 | Zafer Sezgin Geldi | Lalapaşa | |||||
| 167 | Gökmen Atay | Meriç | Küplü | ||||
| 168 | Mehmet Ormankıran | Süloğlu | |||||
| 169 | Ediz Martin | Uzunköprü | |||||
| 170 | Çetin Çay | Erzincan | Merkez | Çağlayan | |||
| 171 | Cihangir Kaya | Mollaköy | |||||
| 172 | Ayşe Ünlüce | Eskişehir | |||||
| 173 | Gürbüz Güller | Alpu | |||||
| 174 | Hakan Karabacak | Beylikova | |||||
| 175 | Zehra Konakçı | Çifteler | |||||
| 176 | İshak Gündoğan | Mahmudiye | |||||
| 177 | Kazım Kurt | Odunpazarı | |||||
| 178 | Uğur Tepe | Seyitgazi | |||||
| 179 | Habil Dökmeci | Sivrihisar | |||||
| 180 | Ahmet Ataç | Tepebaşı | |||||
| 181 | Arif Hikmet Kılıç | Erzurum | Çat | ||||
| 182 | Görbil Özcan | Şenkaya | |||||
| 183 | Ali Doğan | Gaziantep | Nizip | ||||
| 184 | Mustafa Güzel | Karkamış | |||||
| 185 | Umut Yılmaz | Şehitkamil | |||||
| 186 | Fuat Köse | Giresun | Merkez | ||||
| 187 | Necmi Sıbıç | Bulancak | |||||
| 188 | Erol Karadede | Espiye | |||||
| 189 | Mustafa Eyice | Soğukpınar | |||||
| 190 | Hasbi Dede | Görele | |||||
| 191 | Asaf Güven | Hatay | Arsuz | ||||
| 192 | Halil İbrahim Özgün | Defne | |||||
| 193 | Bahadır Amaç | Dörtyol | |||||
| 194 | Ökkeş Elmasoğlu | Erzin | |||||
| 195 | Osman Kesmen | Isparta | Gönen | ||||
| 196 | Ekrem İmamoğlu | İstanbul | |||||
| 197 | Ali Ercan Akpolat | Adalar | |||||
| 198 | Onursal Adıgüzel | Ataşehir | |||||
| 199 | Utku Caner Çaykara | Avcılar | |||||
| 200 | Ayşegül Özdemir Ovalıoğlu | Bakırköy | |||||
| 201 | Hasan Mutlu | Bayrampaşa | |||||
| 202 | Rıza Akpolat | Beşiktaş | |||||
| 203 | Alaattin Köseler | Beykoz | |||||
| 204 | Mehmet Murat Çalık | Beylikdüzü | |||||
| 205 | İnan Güney | Beyoğlu | |||||
| 206 | Hasan Akgün | Büyükçekmece | |||||
| 207 | Erhan Güzel | Çatalca | |||||
| 208 | Orhan Çerkez | Çekmeköy | |||||
| 209 | Ahmet Özer | Esenyurt | |||||
| 210 | Hakan Bahçetepe | Gaziosmanpaşa | |||||
| 211 | Mesut Kösedağı | Kadıköy | |||||
| 212 | Gökhan Yüksel | Kartal | |||||
| 213 | Kemal Çebi | Küçükçekmece | |||||
| 214 | Esin Köymen | Maltepe | |||||
| 215 | Alper Yeğin | Sancaktepe | |||||
| 216 | Mustafa Oktay Aksu | Sarıyer | |||||
| 217 | Özgür Kabadayı | Şile | |||||
| 218 | Bora Balcıoğlu | Silivri | |||||
| 219 | Resul Emrah Şahan | Şişli | |||||
| 220 | Eren Ali Bingöl | Tuzla | |||||
| 221 | Sinem Dedetaş | Üsküdar | |||||
| 222 | Cemil Tugay | İzmir | |||||
| 223 | Onur Yiğit | Balçova | |||||
| 224 | Davut Sakarsu | Bayındır | |||||
| 225 | İrfan Önal | Bayraklı | |||||
| 226 | Tanju Çelik | Bergama | |||||
| 227 | Şakir Başaran | Beydağ | |||||
| 228 | Ömer Ekşi | Bornova | |||||
| 229 | Görkem Duman | Buca | |||||
| 230 | Lal Denizli | Çeşme | |||||
| 231 | Selim Utku Gümrükçü | Çiğli | |||||
| 232 | Adil Kırgöz | Dikili | |||||
| 233 | Saniye Bora Fıçı | Foça | |||||
| 234 | Ünal Işık | Gaziemir | |||||
| 235 | Mustafa Günay | Güzelbahçe | |||||
| 236 | Emine Helil İnay Kınay | Karabağlar | |||||
| 237 | İlkay Girgin Erdoğan | Karaburun | |||||
| 238 | Behice Yıldız İşçimenler Ünsal | Karşıyaka | |||||
| 239 | Mehmet Türkmen | Kemalpaşa | |||||
| 240 | Sema Bodur | Kınık | |||||
| 241 | Nilüfer Çınarlı Mutlu | Konak | |||||
| 242 | Nasuh Coşkun | Kiraz | |||||
| 243 | İlkay Çiçek | Menderes | |||||
| 244 | Erman Uzun | Narlıdere | |||||
| 245 | Mustafa Turan | Ödemiş | |||||
| 246 | İsmail Yetişkin | Seferihisar | |||||
| 247 | Filiz Ceritoğlu Sengel | Selçuk | |||||
| 248 | Hayatı Okuroğlu | Tire | |||||
| 249 | Övünç Demir | Torbalı | |||||
| 250 | Selçuk Balkan | Urla | |||||
| 251 | Harun Vicdan | Kahramanmaraş | Ekinözü | ||||
| 252 | Erkan Gürbüz | Elbistan | |||||
| 253 | İlhami Bozan | Nurhak | |||||
| 254 | Haydar İkizer | Pazarcık | |||||
| 255 | Elif Köse | Karabük | Safranbolu | ||||
| 256 | Soner Yeşildaş | Karaman | Merkez | Akçaşehir | |||
| 257 | Mustafa Bozcu | Ermenek | |||||
| 258 | İlyas Barış Koç | Kars | Selim | ||||
| 259 | Oğuz Yantemur | Susuz | |||||
| 260 | Hasan Baltacı | Kastamonu | Merkez | ||||
| 261 | Hasan Fehmi Taş | Daday | |||||
| 262 | Mustafa Dursun | Kayseri | Akkışla | ||||
| 263 | Şeref Güleser | Felahiye | |||||
| 264 | Deniz Yağan | Pınarbaşı | |||||
| 265 | Ömer Faruk Eroğlu | Sarız | |||||
| 266 | Ufuk İn | Kırklareli | Merkez | Kavaklı | |||
| 267 | Halil Çallı | Babaeski | Üsküp | ||||
| 268 | Orhan Saltık | Alpullu | |||||
| 269 | Murat Gerekenli | Lüleburgaz | |||||
| 270 | Orhan Saltık | Ahmetbey | |||||
| 271 | Ertuğrul Çamlıca | Büyükkarıştıran | |||||
| 272 | Birol Özbay | Evrensekiz | |||||
| 273 | Neşe Çevikbaş | Pınarhisar | Kaynarca | ||||
| 274 | Ercan Özalp | Vize | |||||
| 275 | İsmail Özen | Kıyıköy | |||||
| 276 | Selahattin Ekicioğlu | Kırşehir | Merkez | ||||
| 277 | Şükrü Turgut | Akpınar | |||||
| 278 | Ahmet Önal | Kırıkkale | Merkez | ||||
| 279 | Hakan Bilecen | Kilis | Merkez | ||||
| 280 | Ali Koyuncu | Polateli | |||||
| 281 | Sertif Gökçe | Kocaeli | Derince | ||||
| 282 | Fatma Kaplan Hürriyet | İzmit | |||||
| 283 | Ahmet Çalık | Karamürsel | |||||
| 284 | Ahmet Nuri Köksal | Konya | Akşehir | ||||
| 285 | Fırat Kızılkaya | Cihanbeyli | |||||
| 286 | Ümit Akpınar | Ereğli | |||||
| 287 | Hasan Ustaoğlu | Seydişehir | |||||
| 288 | Nurettin Akbuğa | Tuzlukçu | |||||
| 289 | Eyüp Kahveci | Kütahya | Merkez | ||||
| 290 | Engin Uysal | Domaniç | |||||
| 291 | Zekeriya Yılmaz | Dumlupınar | |||||
| 292 | Lütfi Mutlu | Şaphane | |||||
| 293 | Haluk Cömertoğlu | Malatya | Arapgir | ||||
| 294 | Ersoy Eren | Arguvan | |||||
| 295 | Mehmet Şerif Yıldırım | Hekimhan | |||||
| 296 | Mehmet Bayram | Doğanşehir | |||||
| 297 | Abdulvahap Göçer | Yazıhan | |||||
| 298 | Ferdi Zeyrek | Manisa | |||||
| 299 | Fuat Mintaş | Ahmetli | |||||
| 300 | Besim Dutlulu | Akhisar | |||||
| 301 | Ahmet Öküzcüoğlu | Alaşehir | |||||
| 302 | Cem Aykan | Gölmarmara | |||||
| 303 | İbrahim Büke | Gördes | |||||
| 304 | Üstün Dönmez | Kırkağaç | |||||
| 305 | Fatih Taşlı | Köprübaşı | |||||
| 306 | Semra Gündüz | Kula | |||||
| 307 | Mazlum Nurlu | Salihli | |||||
| 308 | Tahsin Akdeniz | Sarıgöl | |||||
| 309 | Gülşah Durbay | Şehzadeler | |||||
| 310 | Sercan Okur | Soma | |||||
| 311 | Çetin Akın | Turgutlu | |||||
| 312 | Musa Semih Balaban | Yunusemre | |||||
| 313 | Vahap Seçer | Mersin | |||||
| 314 | Durmuş Çetin | Anamur | |||||
| 315 | Özkan Kılıçarpa | Aydıncık | |||||
| 316 | Ahmet Serkan Tuncer | Mezitli | |||||
| 317 | Mustafa Turgut | Silifke | |||||
| 318 | Ali Boltaç | Tarsus | |||||
| 319 | Abdurrahman Yıldız | Toroslar | |||||
| 320 | Abdullah Özyiğit | Yenişehir | |||||
| 321 | Ahmet Aras | Muğla | |||||
| 322 | Tamer Mandalinci | Bodrum | |||||
| 323 | Sezer Durmuş | Dalaman | |||||
| 324 | Aytaç Kurt | Datça | |||||
| 325 | Alim Karaca | Fethiye | |||||
| 326 | Ali Erdoğan | Köyceğiz | |||||
| 327 | Acar Ünlü | Marmaris | |||||
| 328 | Gonca Köksal | Menteşe | |||||
| 329 | Fevzi Topuz | Milas | |||||
| 330 | Evren Tezcan | Ortaca | |||||
| 331 | Mehmet Caner | Ula | |||||
| 332 | Mesut Günay | Yatağan | |||||
| 333 | Remzi Çetin | Muş | Malazgirt | Konakkuran | |||
| 334 | Taner İnce | Nevşehir | Derinkuyu | ||||
| 335 | Birol Demirdelen | Yazıhüyük | |||||
| 336 | Sefer Neslihanoğlu | Kozaklı | |||||
| 337 | Ali Ertuğrul Bul | Ürgüp | |||||
| 338 | Ramazan Tuncay | Niğde | Merkez | Alay | |||
| 339 | Muammer Afşar | Bağlama | |||||
| 340 | Adem Şahin | Dündarlı | |||||
| 341 | Arif Çakıl | Çiftlik | |||||
| 342 | Mehmet Akpınar | Azatlı | |||||
| 343 | Muammer Çelikbaş | Bozköy | |||||
| 344 | Ertuğrul Çelenkoğlu | Bor | Bahçeli | ||||
| 345 | Ramazan Oya | Kemerhisar | |||||
| 346 | Ulaş Tepe | Ordu | Altınordu | ||||
| 347 | Leyla Çıtır | Çamaş | |||||
| 348 | Cemil Coşkun | Gürgentepe | |||||
| 349 | Bülent Güney | Kabataş | |||||
| 350 | Mustafa Mert Olcar | Osmaniye | Kadirli | ||||
| 351 | Enver Atagün | Rize | Ardeşen | ||||
| 352 | Ercüment Şahin Çervatoğlu | Fındıklı | |||||
| 353 | Neşet Çakır | Pazar | |||||
| 354 | Nihat Arda Şahin | Sakarya | Sapanca | ||||
| 355 | Serhat Türkel | Samsun | Atakum | ||||
| 356 | Metin Gürbüz | Sinop | Merkez | ||||
| 357 | Hayrettin Kaya | Ayancık | |||||
| 358 | Osman Belovacıklı | Gerze | |||||
| 359 | Hayatı Akbulut | Sivas | Altınyayla | Deliilyas | |||
| 360 | Cihan Deniz Akbaş | Divriği | |||||
| 361 | Sadun Şanlı | Şırnak | Merkez | Kasrik | |||
| 362 | Hasan Turgut | İdil | Karalar | ||||
| 363 | Candan Yüceer | Tekirdağ | |||||
| 364 | Vahap Akay | Çerkezköy | |||||
| 365 | Ahmet Sarıkurt | Çorlu | |||||
| 366 | Tuncer Başoğlu | Hayrabolu | |||||
| 367 | Nergiz Karaağaçlı Öztürk | Malkara | |||||
| 368 | Mustafa Onur Bozkurter | Marmaraereğlisi | |||||
| 369 | Varol Türel | Muratlı | |||||
| 370 | Abdül Taşyasan | Saray | |||||
| 371 | Alpay Var | Şarköy | |||||
| 372 | Volkan Nallar | Süleymanpaşa | |||||
| 373 | Ali Güneş | Tokat | Almus | Akarçay | |||
| 374 | Ömer Bayrak | Ataköy | |||||
| 375 | Hayatı Turan | Gölgeli | |||||
| 376 | Hacı Yusuf Geçene | Kınık | |||||
| 377 | Tuncer Uzunoğlu | Niksar | Yazıcık | ||||
| 378 | Mehmet Erdem Ural | Turhal | |||||
| 379 | Şükrü Sargın | Zile | |||||
| 380 | Burhan Cahit Erdem | Trabzon | Beşikdüzü | ||||
| 381 | Ahmet Kaya | Ortahisar | |||||
| 382 | Ümit Tayhava | Tunceli | Mazgirt | ||||
| 383 | Ali Emrah Tekin | Nazımiye | |||||
| 384 | Mustafa Sarıgül | Ovacık | |||||
| 385 | Müslüm Tosun | Pülümür | |||||
| 386 | Özkan Yalım | Uşak | Merkez | ||||
| 387 | Mehmet Gürel | Banaz | Kızılcasöğüt | ||||
| 388 | Yılmaz Tozan | Eşme | |||||
| 389 | Ramazan Karakaya | Karahallı | |||||
| 390 | Naci Akyürek | Sivaslı | Pınarbaşı | ||||
| 391 | Ali Erbezci | Selçikler | |||||
| 392 | Mehmet Gürel | Yalova | Merkez | ||||
| 393 | Yılmaz Tavşan | Kadıköy | |||||
| 394 | Yasemin Fazlaca | Altınova | |||||
| 395 | Ali Kangal | Kaytazdere | |||||
| 396 | Turan Canbay | Subaşı | |||||
| 397 | Avni Kurt | Çınarcık | |||||
| 398 | Kamil Yaman | Koru | |||||
| 399 | Adil Yele | Çiftlikköy | |||||
| 400 | Tahsin Erdem | Zonguldak | Merkez | ||||
| 401 | Mustafa Kalaycı | Karaman | |||||
| 402 | Nuri Tekin | Alaplı | |||||
| 403 | Bülent Kantarcı | Çaycuma | |||||
| 404 | Erol Acar | Filyos | |||||
| 405 | Alım Genç | Saltukova | |||||
| 406 | Halil Posbıyık | Ereğli | |||||
| 407 | Vedat Öztürk | Gökçebey | |||||
| 408 | Oktay Albuz | Bakacakkadı | |||||
| 409 | Burhan Sezgin | Kilimli | Gelik | ||||
| 410 | Sebahattin Adıyaman | Muslu | |||||
| 411 | Altuğ Dökmeci | Kozlu | |||||
| Kaynak:[89][90][91][92] | |||||||
TBMM Grubu
| # | Adı | Görevi | Görev başlangıcı |
|---|---|---|---|
| 1 | Özgür Özel | Grup Başkanı | 2 Haziran 2023 |
| 2 | Gökhan Günaydın | Grup Başkanvekili | |
| 3 | Ali Mahir Başarır | ||
| 4 | Murat Emir | 18 Nisan 2024 |
Milletvekilleri
| # | Adı | Seçim bölgesi | Görevi | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Müzeyyen Şevkin | Adana | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | ||||
| 2 | Orhan Sümer | Kit Komisyonu üyesi | |||||
| 3 | Burhanettin Bulut | Sağlık, Aile, Çalışma Ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi | |||||
| 4 | Ayhan Barut | Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu üyesi | |||||
| 5 | Bilal Bilici | ||||||
| 6 | Reşat Karagöz | Amasya | Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu üyesi | ||||
| 7 | Gamze Taşcıer | Ankara (I) | Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu üyesi | ||||
| 8 | Deniz Demir | Milli Eğitim, Kültür, Gençlik Ve Spor Komisyonu üyesi | |||||
| 9 | Okan Konuralp | Meclis Dijital Mecralar Komisyonu | |||||
| 10 | Aliye Timisi Ersever | Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu üyesi | |||||
| 11 | Murat Emir | Ankara (II) | TBMM Grup Başkanvekili | ||||
| 12 | Semra Dinçer | Genel Başkan Yardımcısı | |||||
| 13 | Tekin Bingöl | Ankara (III) | Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi üyesi | ||||
| 14 | Umut Akdoğan | Anayasa Komisyonu üyesi | |||||
| 15 | Aylin Yaman | Genel Başkan Yardımcısı | |||||
| 16 | Sururi Çorabatır | Antalya | Bayındırlık, İmar, Ulaştırma Ve Turizm Komisyonu üyesi | ||||
| 17 | Cavit Arı | Plan Ve Bütçe Komisyonu üyesi | |||||
| 18 | Aliye Coşar | Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu üyesi | |||||
| 19 | Mustafa Erdem | Plan Ve Bütçe Komisyonu üyesi | |||||
| 20 | Aykut Kaya | Bayındırlık, İmar, Ulaştırma Ve Turizm Komisyonu Üyesi | |||||
| 21 | Özgür Erdem İncesu | Ardahan | Avrupa Birliği Uyum Komisyonu üyesi | ||||
| 22 | Uğur Bayraktutan | Artvin | Milli Savunma Komisyonu üyesi | ||||
| 23 | Bülent Tezcan | Aydın | Akdeniz İçin Birlik Parlamenter Asamblesi üyesi | ||||
| 24 | Hüseyin Yıldız | Kit Komisyonu üyesi | |||||
| 25 | Süleyman Bülbül | Adalet Komisyonu üyesi | |||||
| 26 | Evrim Karakoz | İçişleri Komisyonu üyesi | |||||
| 27 | Ensar Aytekin | Balıkesir | Genel Başkan Yardımcısı | ||||
| 28 | Serkan Sarı | Sağlık, Aile, Çalışma Ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi | |||||
| 29 | Aysu Bankoğlu | Bartın | Genel Başkan Yardımcısı | ||||
| 30 | Yaşar Tüzün | Bilecik | İçişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 31 | Türker Ateş | Bolu | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | ||||
| 32 | İzzet Akbulut | Burdur | Kit Komisyonu üyesi | ||||
| 33 | Kayıhan Pala | Bursa (I) | Sağlık, Aile, Çalışma Ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi | ||||
| 34 | Nurhayat Altaca Kayışoğlu | Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu üyesi | |||||
| 35 | Hasan Öztürk | Bursa (II) | Dijital Mecralar Komisyonu üyesi | ||||
| 36 | Orhan Sarıbal | Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu üyesi | |||||
| 37 | İsmet Güneşhan | Çanakkale | Milli Eğitim, Kültür, Gençlik Ve Spor Komisyonu üyesi | ||||
| 38 | Özgür Ceylan | Milli Savunma Komisyonu üyesi | |||||
| 39 | Mehmet Tahtasız | Çorum | Kit Komisyonu üyesi | ||||
| 40 | Gülizar Biçer Karaca | Denizli | TBMM Başkanvekili | ||||
| 41 | Şeref Arpacı | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | |||||
| 42 | Mustafa Sezgin Tanrıkulu | Diyarbakır | İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi | ||||
| 43 | Talih Özcan | Düzce | Dışişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 44 | Ahmet Baran Yazgan | Edirne | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | ||||
| 45 | Gürsel Erol | Elazığ | Çevre Komisyonu üyesi | ||||
| 46 | Mustafa Sarıgül | Erzincan | Bayındırlık, İmar Ulaştırma ve Turizm Komisyonu üyesi | ||||
| 47 | Jale Nur Süllü | Eskişehir | Avrupa Birliği Uyum Komisyonu üyesi | ||||
| 48 | Utku Çakırözer | Dışişleri Komisyonu üyesi | |||||
| 49 | İbrahim Arslan | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | |||||
| 50 | Hasan Öztürkmen | Gaziantep | Güvenlik Ve İstihbarat Komisyonu üyesi | ||||
| 51 | Melih Meriç | İçişleri Komisyonu üyesi | |||||
| 52 | Elvan Işık Gezmiş | Giresun | TBMM Katip Üye | ||||
| 53 | Mehmet Güzelmansur | Hatay | Dışişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 54 | Nermin Yıldırım Kara | Çevre Komisyonu üyesi | |||||
| 55 | Servet Mullaoğlu | İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi | |||||
| 56 | Hikmet Yalım Halıcı | Isparta | Milli Eğitim, Kültür, Gençlik Ve Spor Komisyonu üyesi | ||||
| 57 | Oğuz Kaan Salıcı | İstanbul (I) | Dışişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 58 | Gamze Akkuş İlgezdi | Sağlık, Aile, Çalışma Ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi | |||||
| 59 | Fethi Açıkel | Milli Eğitim, Kültür, Gençlik Ve Spor Komisyonu üyesi | |||||
| 60 | Gökhan Günaydın | TBMM Grup Başkanvekili | |||||
| 61 | Ali Gökçek | Kit Komisyonu üyesi | |||||
| 62 | Suat Özçağdaş | Çevre Komisyonu üyesi | |||||
| 63 | Nimet Özdemir | ||||||
| 64 | Namık Tan | İstanbul (II) | Dışişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 65 | Yunus Emre | Genel Başkan Yardımcısı | |||||
| 66 | Gökan Zeybek | Bayındırlık, İmar, Ulaştırma Ve Turizm Komisyonu üyesi | |||||
| 67 | Kadri Enis Berberoğlu | Avrupa Birliği Uyum Komisyonu üyesi | |||||
| 68 | Yüksel Mansur Kılınç | Güvenlik Ve İstihbarat Komisyonu üyesi Dijital Mecralar Komisyonu üyesi | |||||
| 69 | Engin Altay | İstanbul (III) | Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi üyesi | ||||
| 70 | Erdoğan Toprak | ||||||
| 71 | Türkan Elçi | İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi | |||||
| 72 | Zeynel Emre | Anayasa Komisyonu üyesi | |||||
| 73 | İlhan Kesici | NATO Parlamenter Asamblesi üyesi | |||||
| 74 | Özgür Karabat | Kit Komisyonu üyesi | |||||
| 75 | Turan Taşkın Özer | Adalet Komisyonu üyesi | |||||
| 76 | Ayşe Sibel Yanıkömeroğlu | Bayındırlık, İmar, Ulaştırma Ve Turizm Komisyonu Üyesi | |||||
| 77 | Yüksel Taşkın | İzmir (I) | Avrupa Birliği Uyum Komisyonu üyesi | ||||
| 78 | Ahmet Tuncay Özkan | Dijital Mecralar Komisyonu üyesi | |||||
| 79 | Sevda Erdan Kılıç | Anayasa Komisyonu üyesi | |||||
| 80 | Murat Bakan | Çevre Komisyonu üyesi | |||||
| 81 | Ednan Arslan | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | |||||
| 82 | Gökçe Gökçen | İzmir (II) | Anayasa Komisyonu üyesi | ||||
| 83 | Rıfat Turuntay Nalbantoğlu | İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi | |||||
| 84 | Rahmi Aşkın Türeli | Plan Ve Bütçe Komisyonu üyesi | |||||
| 85 | Mahir Polat | Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu üyesi | |||||
| 86 | Deniz Yücel | Adalet Komisyonu üyesi | |||||
| 87 | Ali Öztunç | Kahramanmaraş | İçişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 88 | Cevdet Akay | Karabük | Plan Ve Bütçe Komisyonu üyesi | ||||
| 89 | İsmail Atakan Ünver | Karaman | Adalet Komisyonu üyesi Güvenlik Ve İstihbarat Komisyonu üyesi | ||||
| 90 | İnan Akgün Alp | Kars | Anayasa Komisyonu üyesi | ||||
| 91 | Aşkın Genç | Kayseri | Milli Savunma Komisyonu üyesi | ||||
| 92 | Fahri Özkan | Kırklareli | Avrupa Birliği Uyum Komisyonu üyesi | ||||
| 93 | Vecdi Gündoğdu | Çevre Komisyonu üyesi | |||||
| 94 | Metin İlhan | Kırşehir | Milli Savunma Komisyonu üyesi | ||||
| 95 | Mühip Kanko | Kocaeli | Sağlık, Aile, Çalışma Ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi | ||||
| 96 | Harun Özgür Yıldızlı | Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi üyesi | |||||
| 97 | Nail Çiler | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | |||||
| 98 | Barış Bektaş | Konya | Anayasa Komisyonu üyesi | ||||
| 99 | Veli Ağbaba | Malatya | Plan Ve Bütçe Komisyonu üyesi | ||||
| 100 | Özgür Özel | Manisa | CHP Genel Başkanı ve TBMM Grup Başkanı | ||||
| 101 | Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu | Plan Ve Bütçe Komisyonu üyesi | |||||
| 102 | Bekir Başevirgen | Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu üyesi | |||||
| 103 | Ali Mahir Başarır | Mersin | TBMM Grup Başkanvekili | ||||
| 104 | Gülcan Kış | Bayındırlık, İmar, Ulaştırma Ve Turizm Komisyonu üyesi | |||||
| 105 | Talat Dinçer | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | |||||
| 106 | Hasan Ufuk Çakır | Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi Ve Teknoloji Komisyonu üyesi | |||||
| 107 | Cumhur Uzun | Muğla | Adalet Komisyonu üyesi | ||||
| 108 | Gizem Özcan | Adalet Komisyonu üyesi | |||||
| 109 | Süreyya Öneş Derici | Dışişleri Komisyonu üyesi Güvenlik Ve İstihbarat Komisyonu üyesi | |||||
| 110 | Ömer Fethi Gürer | Niğde | Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 111 | Seyit Torun | Ordu | Milli Savunma Komisyonu üyesi | ||||
| 112 | Mustafa Adıgüzel | Milli Eğitim, Kültür, Gençlik Ve Spor Komisyonu üyesi | |||||
| 113 | Asu Kaya | Osmaniye | TBMM Katip Üye | ||||
| 114 | Tahsin Ocaklı | Rize | Plan Ve Bütçe Komisyonu Üyesi | ||||
| 115 | Ayça Taşkent | Sakarya | Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu üyesi | ||||
| 116 | Murat Çan | Samsun | İçişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 117 | Barış Karadeniz | Sinop | Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu üyesi | ||||
| 118 | Ulaş Karasu | Sivas | Bayındırlık, İmar, Ulaştırma Ve Turizm Komisyonu üyesi | ||||
| 119 | Mahmut Tanal | Şanlıurfa | İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi | ||||
| 120 | Faik Öztrak | Tekirdağ | NATO Parlamenter Asamblesi üyesi | ||||
| 121 | İlhami Özcan Aygun | Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu üyesi | |||||
| 122 | Nurten Yontar | Milli Eğitim, Kültür, Gençlik Ve Spor Komisyonu üyesi | |||||
| 123 | Kadim Durmaz | Tokat | Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi Üyesi | ||||
| 124 | Sibel Suiçmez | Trabzon | TBMM Katip Üye | ||||
| 125 | Ali Karaoba | Uşak | Sağlık, Aile, Çalışma Ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi | ||||
| 126 | Tahsin Becan | Yalova | Milli Savunma Komisyonu üyesi | ||||
| 127 | Deniz Yavuzyılmaz | Zonguldak | Kit Komisyonu üyesi | ||||
| 128 | Eylem Ertuğ Ertuğrul | İçişleri Komisyonu üyesi | |||||
| Kaynak:[93] | |||||||
Cumhuriyet Halk Partisi ve seçimler
Milletvekilliği seçimleri
| Seçim | Lider | Seçim sonuçları | Sandalye | Hükûmet | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | # | ± | |||
| 1927 | Mustafa Kemal Atatürk | Bilinmiyor | 100,0 (#1) | Yeni | 335 / 335 | Yeni | IV. İnönü (1927-1930) V. İnönü (1930-1931) |
| 1931 | Bilinmiyor | 100,0 (#1) |  | 287 / 317 |  48 | VI. İnönü | |
| 1935 | Bilinmiyor | 100,0 (#1) | | 401 / 428 |  114 | VII. İnönü (1935-1937) I. Bayar (1937-1938) II. Bayar (1938-1939) I. Saydam (1939) | |
| 1939 | İsmet İnönü | Bilinmiyor | 100,0 (#1) | | 466 / 470 | 65 | II. Saydam (1939-1942) I. Saracoğlu (1942-1943) |
| 1943 | Bilinmiyor | 100,0 (#1) | | 488 / 492 | 22 | II. Saracoğlu | |
| 1946 | 4.150.000~ | 85,4 (#1) | 14,6 | 397 / 465 | 91 | Peker (1946-1947) I. Saka (1947-1948) II. Saka (1948-1949) Günaltay (1949-1950) | |
| 1950 | 3.176.561 | 39,45 (#2) | 45,9 | 69 / 487 | 328 | Ana muhalefet | |
| 1954 | 3.161.696 | 35,36 (#2) | 4,09 | 31 / 541 | 38 | Ana muhalefet | |
| 1957 | 3.753.136 | 41,09 (#2) | 4,73 | 178 / 610 | 147 | Ana muhalefet | |
| 1961 | 3.724.752 | 36,74 (#1) | 4,35 | 173 / 450 | 5 | VIII. İnönü (1961-1962) IX. İnönü (1962-1963) X. İnönü (1963-1965) | |
| 1965 | 2.675.785 | 28,75 (#2) | 7,99 | 134 / 450 | 39 | Ana muhalefet | |
| 1969 | 2.487.163 | 27,37 (#2) | 1,38 | 143 / 450 | 9 | Ana muhalefet (1970-1971) I. Erim (1971) II. Erim (1971-1972) Melen (1972-1973) | |
| 1973 | Bülent Ecevit | 3.570.583 | 33,30 (#1) | 5,93 | 185 / 450 | 42 | Ana muhalefet (1973-1974, 1974-1977) I. Ecevit (1974) |
| 1977 | 6.136.171 | 41,38 (#1) | 8,08 | 213 / 450 | 28 | Ana muhalefet (1977-1978, 1979-1980) II. Ecevit (1977) III. Ecevit (1978-1979) | |
| 1995 | Deniz Baykal | 3.011.076 | 10,71 (#5) | 30,67 | 49 / 550 | 164 | Muhalefet |
| 1999 | 2.716.096 | 8,71 (#6) | 2,00 | 0 / 550 | 49 | Seçim barajının altında kaldı | |
| 2002 | 6.114.843 | 19,39 (#2) | 10,68 | 178 / 550 | 178 | Ana muhalefet | |
| 2007 | 7.300.234 | 20,88 (#2) | 1,49 | 112 / 550 | 65 | Ana muhalefet | |
| 2011 | Kemal Kılıçdaroğlu | 11.155.972 | 25,98 (#2) | 5,11 | 135 / 550 | 23 | Ana muhalefet |
| 2015 (Haziran) | 11.518.139 | 24,95 (#2) | 1,03 | 132 / 550 | 3 | Ana muhalefet | |
| 2015 (Kasım) | 12.111.812 | 25,32 (#2) | 0,37 | 134 / 550 | 2 | Ana muhalefet | |
| 2018 | 11.271.240 | 22,64 (#2) | 2,68 | 146 / 600 | 12 | Ana muhalefet | |
| 2023 | 13.802.183 | 25,35 (#2) | 2,70 | 169 / 600 | 23 | Ana muhalefet | |
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
İki dereceli
| Seçim | Aday | Turlar | Sonuç | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | Son tur | |||
| 1923 |  Mustafa Kemal Atatürk | 158 / 333 | 47.44% (#1) | 1. |  Seçildi |
| 1927 | 288 / 316 | 91.1% (#1) | |||
| 1931 | 289 / 317 | 91.1% (#1) | |||
| 1935 | 386 / 399 | 96.7% (#1) | |||
| 1938 |  İsmet İnönü | 348 / 399 | 87.2% (#1) | ||
| 1939 | 249 / 413 | 60.2% (#1) | |||
| 1943 | 435 / 455 | 65.6% (#1) | |||
| 1946 | 388 / 465 | 83.4% (#1) | |||
| 1950 | 66 / 487 | 13.5% (#2) | Seçilemedi | ||
| 1954 | 27 / 541 | 5.0% (#2) | |||
| 1966 |  Cevdet Sunay AP-CHP ortak adayı | 461 / 634 | 72.7% (#1) | 1. | Seçildi |
| 1973 |  Fahri Korutürk AP-CGP-CHP ortak adayı | 365 / 450 | 81.1% (#1) | 15. | |
| 1993 |  İsmail Cem | 27 / 450 | 6.0% (#4) | 3. | Seçilemedi |
Tek dereceli
| Seçim | Aday | Birinci tur | İkinci tur | Sonuç | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | Oy sayısı | % | |||
| 2014 |  Ekmeleddin İhsanoğlu MHP-CHP ortak adayı | 15.587.720 | 38.44% (#2) | Yeni | — | — | Seçilemedi |
| 2018 |  Muharrem İnce | 15.340.321 | 30.64% (#2) | 7,80 | — | — | Seçilemedi |
| 2023 |  Kemal Kılıçdaroğlu Millet İttifakı ortak adayı | 24.595.178 | 44.88% (#2) | 14,24 | 25.504.724 | 47.82% (#2) | Seçilemedi |
Yerel seçimler
| Seçim | Lider | Belediye Meclisleri | Belediye Başkanlığı | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | Oy sayısı | % | # | ± | ||
| 1950 | İsmet İnönü | 570.606 | 37,50 (#2) | Yeni | Bilinmiyor | Bilinmiyor | 248 / 626 | Yeni |
| 1963 | 3.458.972 | 36,22 (#2) | 0,83 | 1.062.432 | 35,7 (#2) | 337 / 1.045 | 91 | |
| 1968 | 2.542.644 | 27,90 (#2) | 8,32 | 994.938 | 30,7 (#2) | 289 / 1.252 | 48 | |
| 1973 | Bülent Ecevit | 3.708.687 | 37,09 (#1) | 9,19 | 1.716.302 | 39,6 (#1) | 551 / 1.640 | 48 |
| 1977 | 5.161.426 | 41,73 (#1) | 4,64 | 2.682.282 | 45,7 (#1) | 714 / 1.730 | 262 | |
| 1994 | Deniz Baykal | 1.297.371 | 4,61 (#7) | 37,12 | 869.921 | 4,4 (#7) | 65 / 2.695 | 649 |
| 1999 | 3.487.483 | 11,08 (#6) | 6,47 | 3.227.096 | 13,8 (#5) | 376 / 3.200 | 311 | |
| 2004 | 5.883.696 | 18,23 (#2) | 7,15 | 4.988.427 | 20,7 (#2) | 467 / 3.193 | 91 | |
| 2009 | 9.229.936 | 23,08 (#2) | 4,85 | 7.960.562 | 24,7 (#2) | 523 / 2.903 | 56 | |
| 2014 | Kemal Kılıçdaroğlu | 11.493.758 | 25,62 (#2) | 2,54 | 11.008.961 | 26,45 (#2) | 232 / 1.381 | 291 |
| 2019 | 13.218.754 | 28,57 (#2) | 2,95 | 12.868.053 | 29,81 (#2) | 252 / 1.389 | 20 | |
| 2024 | Özgür Özel | 15.791.979 | 37,7 (#1) | 9,13 | 17.391.548 | 37,77 (#1) | 433 / 1.389 | 181 |
Ara genel seçimler
| Seçim | Lider | Bölge(ler) | Oy sayısı | % | Sandalye |
|---|---|---|---|---|---|
| 1951 | İsmet İnönü | Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bitlis, Bursa, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, Gümüşhane, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kırşehir, Muğla, Sinop, Sivas, Zonguldak | 687.668 | 38,68 (#2) | 2 / 20 |
| 1966 | Hatay | 36.096 | 33,88 (#2) | 0 / 1 | |
| 1968 | Adana, Urfa, Çorum, Diyarbakır, İstanbul | 295.069 | 28,13 (#2) | 0 / 5 | |
| 1975 | Bülent Ecevit | Amasya, Bursa, Eskişehir, Niğde, Urfa, Zonguldak | 409.387 | 37,98 (#2) | 1 / 6 |
| 1979 | Konya, Manisa, Edirne, Muğla, Aydın | 367.317 | 29,33 (#2) | 0 / 5 | |
| 2003 | Deniz Baykal | Siirt | 8.972 | 13,08 (#2) | 0 / 3 |
Ara yerel seçimler
| Seçim | Aday | Seçim sonuçları | Not | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | |||
| 2019 İstanbul | Ekrem İmamoğlu | 4.742.082 | 54,22 (#1) | 5,45 | Ekrem İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçildi. 1989 yılında belediyeyi kazanan SHP'nin ardından CHP ilk kez İstanbul'u kazandı. |
Senatörlük seçimleri
| Seçim | Lider | Seçim sonuçları | Sandalye | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | # | ± | ||
| 1961 | İsmet İnönü | 3.734.285 | 37,0 (#1) | Yeni | 36 / 150 | Yeni |
| 1964 | 1.125.783 | 40,8 (#1) | 3,8 | 19 / 51 | 17 | |
| 1966 | 877.066 | 29,6 (#2) | 11,2 | 13 / 52 | 6 | |
| 1968 | 899.444 | 27,1 (#2) | 2,5 | 13 / 53 | | |
| 1973 | Bülent Ecevit | 1.412.051 | 33,6 (#1) | 6,5 | 25 / 52 | 12 |
| 1975 | 2.281.470 | 43,4 (#1) | 9,8 | 25 / 54 | | |
| 1977 | 2.037.875 | 42,3 (#1) | 1,1 | 28 / 50 | 3 | |
| 1979 | 1.378.224 | 29,2 (#2) | 13,1 | 12 / 50 | 16 | |
Seçim şarkıları
Logolar
1992-2015 yılları arasında kullanılan logo
2000 yılında kullanılan logo
2014-2016 yılları arasında kullanılan logo
2015-2024 yılları arasında kullanılan logo
2015-2024 yılları arasında kullanılan logo (yatay)
100. yıl logosu
Günümüzde kullanılan logo
Günümüzde kullanılan logo (yatay)
Günümüzde kullanılan logo (beyaz)
Günümüzde kullanılan logo (beyaz yatay)
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Parti içerisinde daha solda kalan fraksiyonlar da bulunmaktadır.[] Ayrıca bkz. ortanın solu
Kaynakça
- Genel
- Hikmet Bila, CHP 1919-1999, Doğan Kitap, İstanbul 1999.
- Yeni Türkiye, Türk Demokrasisi Özel Sayısı, Ankara 1997.
- Ayşe Kadıoğlu, Zaman Lekesi, İBÜY, İstanbul 2006.
- Tarık Zafer Tunaya, Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük, İBÜY, İstanbul 2002
- Can Dündar, Karaoğlan, 2004
- Cumhuriyet Gazetesi, Cumhuriyetin 80 yılı, 2003
- İletişim Yayınları, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul 1983
- Seçim Sonuçları, Belgenet İnternet Sitesi
- Hikmet Bila, CHP Nasıl İktidar Olur?, Doğan Kitap, İstanbul, 2020
- Özel
- ^ a b c d e "Çağdaş Türkiye İçin Değişim - CUMHURİYET HALK PARTİSİ PROGRAMI" (PDF). chp.org.tr. 19 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2015.
- ^ "Sosyal Demokrat dünyada yeni bir fikir dergisi:". İKİNCİ YÜZYIL DERGİ. 8 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
- ^ "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı". 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi - Parti İçi Eğitim Birimi" (PDF). 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.
- ^ "The Republican People's Party (CHP) is Complicit in the Erosion of Democracy in Turkey". Georgetown Journal of International Affairs (İngilizce). 6 Ağustos 2020. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022.
- ^ Liza Mügge (2013). "Brussels Calling: The European organisation of migrants from Turkey". Dirk Halm; Zeynep Sezgin (Ed.). Migration and Organized Civil Society: Rethinking National Policy. Routledge. s. 167. ISBN 978-1-136-24650-0.
- ^ "Chp Parti Tüzüğü" (PDF). 16 Mart 2019. 16 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2023. Başlık 10: "Cumhuriyet Halk Partisi, programındaki anlamlarıyla Atatürkçülüğün “Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik, Devrimcilik” ilkelerine bağlıdır."
- ^ "Parties & Organisations". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.
- ^ Alfred Stepan; Ahmet T. Kuru, (Ed.) (2012). "The European Union and the Justice and Development Party". Democracy, Islam, and Secularism in Turkey. Columbia University Press. s. 184, paragraph 2. ISBN 9780231159333.
- ^ "Kılıçdaroğlu rüzgarı, Akşener bariyeri". gazeteduvar.com.tr. 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2023. Kaynaktan alıntı: "Kılıçdaroğlu’nun liderlik ettiği partisindeki ulusalcı, öncülük ettiği Millet İttifakı’ndaki milliyetçi-ülkücü kanadın direncine rağmen..."
- ^ "CHP'nin 'ulusalcı' kanadında Kaftancıoğlu rahatsızlığı". t24.com.tr. 3 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2023.
- ^ "'Demokratik sosyalist' CHP'li gençler harekete geçiyor". 20 Ocak 2023. 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2023.
- ^ Tafolar, Meriç (9 Temmuz 2012). "İşte CHP'nin 4 eğilimi". Ankara: Milliyet. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ "International Entente of Radical and Similar Democratic Parties". LONSEA – League of Nations Search Engine. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi'nin diğer ülke partileriyle ilişkisi (1923-1950) / Relationship of Republican People's Party with parties from other countries (1923-1950)". tez.yok.gov.tr. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ "CUMHURİYET HALK PARTİSİ - KURUMSAL KİMLİK". Kurumsal Kimlik. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022.
- ^ a b "CHP Genel Başkan adayı İlhan Cihaner: CHP'de sol, sosyalizm diyenler tasfiye edildi". T24. 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024.
- ^ "Cihaner'in kurucusu olduğu Gelecek İçin Biz: Gereğini yapın, sorumluluk almaya hazırız". birgun.net. 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ CHP Tarihçesi 22 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CHP Resmî İnternet Sitesi
- ^ CHP Tarihçesi 12 Eylül Öncesi 26 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CHP Resmî İnternet Sitesi
- ^ Türkiye İş Bankası ortaklık yapısı 24 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İş Bankası Resmî İnternet Sitesi
- ^ CHP'nin kuruluşu 26 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CHP Resmî İnternet Sitesi
- ^ Murat Sofuoğlu (26 Ocak 2018). "Turks still debate whether Treaty of Lausanne was fair to Turkey". TRT World. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition
- ^ Koçak, Cemil (2016). "Tek Parti, Cumhuriyet ve Şefler" 1.Baskı. Timaş Yayınları. ss. 170, 171.
- ^ Malik Mufti (2009). Daring and Caution in Turkish Strategic Culture: Republic at Sea. Palgrave Macmillan UK. s. 233. ISBN 9780230236387.
- ^ Atatürk'ün CHP Program ve Tüzükleri 11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Doğu Perinçek, Kaynak Yayınları, 2. Basım, sf. 171, ISBN 978-975-343-526-0
- ^ CHP ve Kurultaylar tarihi... (1919-1950) Belgenet.net
- ^ Macfie, A.L. (2014). Atatürk. Routledge. s. 182. ISBN 978-1-138-83-647-1.
- ^ Demirci, Fatih Kadro Hareketi ve Kadrocular, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2006, sayı 15.
- ^ Ergüder, J. 1927 Komünist Tevkifatı, "İstanbul Ağır Ceza Mahkemesindeki Duruşma", Birikim Yayınları, İstanbul, 1978
- ^ Adem, Mahmut. "İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı Döneminde Yükseköğretimdeki Gelişmeler (1938-1950)". İnönü Vakfı. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Akşin, Sina. "I. DEVRİM YOLU ve KARŞI-DEVRİM GİRİŞİMLERİ". İnönü Vakfı. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Manuel Álvarez-Rivera. "Election Resources on the Internet: Elections to the Turkish Grand National Assembly". 15 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ a b "İnönü'nün MBK'ye gönderdiği Menderes mektubu". Ensonhaber. 24 Eylül 2012. 26 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gülsüm Tütüncü Esmer. "Propaganda, Söylem ve Sloganlarla Ortanın Solu" (PDF). Dokuz Eylül University. 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ "İsmet İnönü foundation page by Şerafettin Turan". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2023.
- ^ Ustel, Aziz (14 Temmuz 2008). "Savcı, Ergenekon'u Kenan Evren'e sormalı asıl!". Star Gazete. 14 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2019.
- ^ a b Ciddi, Sinan (13 Ocak 2009). Kemalism in Turkish Politics: The Republican People's Party, Secularism and Nationalism (İngilizce). Routledge. s. 79. ISBN 9781134025596.
- ^ "Türkiye İş Bankası'ndaki CHP hisselerinin Hazine'ye devrine miras hukuku engel". Independent Türkçe. 14 Şubat 2020. 2 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ 2002 Yılı Genel Seçim Sonuçları Belgenet.net
- ^ "2002 Yılı Genel Seçim Sonuçları". arsiv.ntv.com.tr. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2022.
- ^ a b Çarkoğlu, Ali (20 Ekim 2009). "A New Electoral Victory for the 'Pro-Islamists' or the 'New Centre-Right'? The Justice and Development Party Phenomenon in the July 2007 Parliamentary Elections in Turkey". South European Society and Politics. 12 (4). ss. 501-519. doi:10.1080/13608740701731457
. - ^ "Anayasa değişiklik paketi bugün yayımlandı, referandum süreci başladı". memurlar.net. 16 Haziran 2007. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2014.
- ^ "Referandumdan "Evet" çıktı". Sabah. 21 Ekim 2007. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.
- ^ Koylu, Hilal. "Köşk'e ilk davet eşsiz". Radikal. 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ "Turkish opposition leader quits over 'sex tape'". BBC News. 10 Mayıs 2010. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ a b Bozarslan, Mahmut. "In Turkey, Erdogan challenger attracts solid Kurdish support, a decisive vote". Al-Monitor. 15 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ Toksabay, Ece (25 Ağustos 2016). "Turkish opposition leader targeted by Kurdish militants - minister". Reuters. 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "The "Nation Alliance" officially forms". amp.dw.com. 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ "'Millet ittifakı' resmen kuruldu: Protokolün detayları ortaya çıktı". cumhuriyet.com.tr. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ Gumrukcu, Tuvan; Altayli, Birsen. "Turkey's main opposition elects Ozel as new leader in local elections run-up". Reuters. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Özgür Özel: CHP'de 13 yıllık Kemal Kılıçdaroğlu dönemine son veren değişimci yeni genel başkan". BBC News Türkçe. 5 Kasım 2023. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023.
- ^ "Özgür Özel'den Erdoğan'a yanıt: 'Stresini anlıyorum...'". Cumhuriyet. 11 Haziran 2023. 6 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2023.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi – Parti İçi Eğitim Birimi". 13 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ Liza Mügge (2013). "Brussels Calling: The European organisation of migrants from Turkey". Dirk Halm; Zeynep Sezgin (Ed.). Migration and Organized Civil Society: Rethinking National Policy. Routledge. s. 167. ISBN 978-1-136-24650-0.
- ^ Uras, Umut (29 Mart 2019). "New test for Erdogan: What's at stake in Turkish local elections?". İstanbul: Al Jazeera. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi Programı" (PDF). web.archive.org. 25 Nisan 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024.
- ^ Seçim Bildirgesi (Election Manifesto), Cumhuriyet Halk Partisi, page 4. (Türkçe) 27 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Nordsieck, Wolfram (2018). "Turkey". Parties and Elections in Europe. 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ "Özgür Özel, Almanya cumhurbaşkanıyla görüştü: Sığınmacı sorunu Türkiye'ye para vererek çözülemez « PolitikYol.com | Yorum, Analiz, Haber Sitesi". 25 Nisan 2024. 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2024.
- ^ "CHP'li Belediye Başkan Adaylarından İki Ayrı Taahhütname: Halkçı Belediyecilik Taahhütnamesi ve Yerel Yönetimlerde Eşitlik Politika Belgesi İmzalanacak". chp.org.tr. 8 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2024.
- ^ a b c d e f g "CHP Parti Programı" (PDF). 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ Alfred Stepan; Ahmet T. Kuru, (Ed.) (2012). "The European Union and the Justice and Development Party". Democracy, Islam, and Secularism in Turkey. Columbia University Press. s. 184, paragraph 2. ISBN 9780231159333.
- ^ "Turkey's Top Election Challenger Pledges Closer Ties to NATO and EU". Wall Street Journal. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Socialist International – List of member parties 7 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Parties & Organisations". Progressive Alliance. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2019.
- ^ "Parti Tüzüğü". cumhuriyetciturkpartisi.org. 22 Mayıs 2016. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ "CHP Genel Başkanı Özel: İsrail, devlet terörü yapıyor". NTV. 24 Mart 2024. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel'den Filistin'i Tanıyan Liderlere Teşekkür Mektubu". chp.org.tr. 11 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2024.
- ^ "CUMHURİYET HALK PARTİSİ - KURUMSAL KİMLİK". Kurumsal Kimlik. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ A.Ş, Türkiye İş Bankası. "Bankamız Açıklaması | Türkiye İş Bankası A.Ş." www.isbank.com.tr. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2022.
- ^ Genel Başkan Vekili olarak
- ^ a b Genel Sekreter olarak
- ^ Genel Başkan Yardımcısı olarak
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi". chp.org.tr. 17 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2022.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi". chp.org.tr. 17 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2022.
- ^ "CHP'li gençlerin yeni başkanı Konyalı Gençosman". INDEPENDENT. 10 Kasım 2021. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ "Gençlik Kolları - Halklis Hk. - Sayı 2023-17". 23 Kasım 2023. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.[]
- ^ Tuncay Dursun, Tek Parti Dönemindeki Cumhuriyet Halk Partisi Büyük Kurultayları, Kültür Bakanlığı yay., Ankara 2002, s.11-33
- ^ CHF Üçüncü Büyük Kongre Zabıtları (10-18 Mayıs 1931) (PDF). İstanbul Devlet Matbaası. 1931. 29 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2024.
- ^ Aysal, Necdet (2017). “Tek Parti Döneminde Cumhuriyet Halk Partisi Dördüncü Büyük Kurultayı (9-16 Mayıs 1935)”. History Studies, 9 (1), 21-45.
- ^ Bakoğlu, A. (2000), Türk basınında 1950-1954 dönemi Cumhuriyet Halk Partisi'nin demokrasi konusundaki muhalefeti, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
- ^ Babaoğlu, R. (2019). Seçim Yenilgisi, Parti İçi Muhalefet Ve Hizipleşme Tartışmalarının Gölgesinde Cumhuriyet Halk Partisi XI. Kurultayı (26-30 Temmuz 1954). OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2679-2708. https://doi.org/10.26466/opus.591533
- ^ "CHP 19. Olağanüstü Kurultayı tamamlandı". www.aa.com.tr. 6 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2024.
- ^ "Özel: Kaçtı dedirtmemek için kurultay kararını ben aldım". Halk TV. 6 Ağustos 2024. 6 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2024.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi". chp.org.tr. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi". chp.org.tr. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi". chp.org.tr. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi". chp.org.tr. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
- ^ "Cumhuriyet Halk Partisi". chp.org.tr. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022.
Dış bağlantılar
- Resmî site
- X'te Cumhuriyet Halk Partisi
- Instagram'da Cumhuriyet Halk Partisi
- Facebook'ta Cumhuriyet Halk Partisi
- YouTube'da Cumhuriyet Halk Partisi
| Hayatı |  | |
|---|---|---|
| Ailesi ve yakınları | ||
| Yaverleri | ||
| Düşünsel | ||
| Söylevleri | ||
| Yapıtları | ||
| Kurumsal | ||
| Anıt ve müzeler | ||
| Diğer | ||
|  | |
| | |
