İçeriğe atla

Cumhuriyetçi Faşist Parti

Cumhuriyetçi Faşist Parti
Partito Fascista Repubblicano
KısaltmaPFR
DuceBenito Mussolini
Genel SekreterAlessandro Pavolini
Kuruluş tarihi13 Eylül 1943
Kapanış tarihi
  • 2 Mayıs 1945 (dağıldı)
  • 22 Aralık 1947 (yasaklandı)
ÖnceliUlusal Faşist Parti
ArdılıDemokratik Faşist Parti
MerkezMilano, İtalya
Gazete(ler)Il Popolo d'Italia
İdeolojiCumhuriyetçilik
İtalyan milliyetçiliği
Ulusal muhafazakarlık
Sosyal muhafazakarlık
Devrimci milliyetçilik
Antisemitizm
Anti-liberalizm
Anti-komünizm
Anti-kapitalizm
Anti-monarşizm
Korporatizm
Sansepolcrismo
Siyasi pozisyonAşırı sağ
Resmî renkler  Siyah   Kahverengi[1]
Parti bayrağı

Cumhuriyetçi Faşist Parti (İtalyancaPartito Fascista Repubblicano), 1943'te Müttefikler'in İtalya'nın güneyini işgal etmesi sonucu dağılmış olan Ulusal Faşist Parti'nin devamıdır. Benito Mussolini ve yandaşları tarafından İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'yle beraber kurulmuştur. Kuzey ve Orta İtalya'nın Almanlarca işgali sırasında Benito Mussolini'nin liderliğini yaptığı bu siyasi parti, İtalya'nın tamamının Müttefikler'in eline geçinceye dek İtalyan birliklerinin mücadeleyi sürdürmüş oldukları kuruluştur. Parti siyasi görüş olarak eskisi gibi İtalyan faşizmini benimsiyordu, bununla birlikte monarşi karşıtı görüşlere sahipti. Cumhuriyetçi değerler savunulmaya başlanmış ve adından da anlaşılacağı gibi İtalya'nın kuzeyinde İtalyan Sosyal Cumhuriyeti kurulmuştu. Partinin sekreteri Alessandro Pavolini idi.

Kuzey İtalya'nın kontrolünü elinde tutmaya çalışan Cumhuriyetçi Faşist Parti, bunu 1945'e kadar gerçekleştirebildi. İtalyan birlikleri 1945'te İtalya'nın tamamını işgal etmiş olan Müttefik güçlerine, yani Amerikan ve İngiliz birliklerine karşı teslim oldu. Cumhuriyetçi Faşist Parti'nin dağılıp İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin yıkılmasıyla beraber Mussolini yandaşları ile beraber sevgilisiyle birlikte İsviçre'ye kaçmaya çalıştı ancak komünist partizanlar tarafından yakalandılar. 28 Nisan 1945 tarihinde kurşuna dizilerek öldürüldüler. Mussolini'nin son sözleri "Beni göğsümden vurun!" demek oldu.

Mussolini, 1944 yılında kendisine bağlı bir askerle konuşurken

Ulusal Kongre(ler)

  • 1. Ulusal Kongre – Verona, 14–15 Kasım 1943

Kaynakça

  1. ^ Fasces ve kartalı temsil eder.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Benito Mussolini</span> İtalya diktatörü (1922–1945)

Benito Amilcare Andrea Mussolini, Ulusal Faşist Parti'nin lideri olan İtalyan politikacı ve gazeteci. Kendini faşist olarak tanımlayan Mussolini, iktidara geldikten sonra Duce (Lider) olarak tanındı. Mussolini, faşizm ideolojisinin ilk örneği olan İtalyan faşizminin kurucusudur, bu sebepten dolayı faşizmin kurucusu olarak da kabul edilmektedir. 31 Ekim 1922 ve 25 Temmuz 1943 tarihleri arasında İtalya Krallığı'nın başbakanı, 23 Eylül 1943 ve 25 Nisan 1945 tarihleri arasında ise İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin Ducesi olarak görev yaptı. II. Dünya Savaşı öncesinde ve savaş sırasında İtalyan siyasetinde önemli bir rol oynadı. Nisan 1945'te, Luftwaffe miğferi takıp bir Nazi konvoyu ile İsviçre'ye kaçmaya çalışırken, komünist İtalyan partizanlar tarafından fark edildi ve sevgilisi ile beraber kurşuna dizilerek infaz edildi. Ayrıca; Adolf Hitler, Francisco Franco ve António de Oliveira Salazar gibi aşırı sağ totaliter yöneticilere de ilham vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Faşist Parti</span> İtalyan politik partisi

Ulusal Faşist Parti, Benito Mussolini'nin faşizmin politik ifadesi olarak 9 Kasım 1921 tarihinde Roma'da kurduğu siyâsî parti. Faşizmi bu zamandan önce Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı isimli teşkilata bağlı Fasci olarak bilinen gruplar temsil ediyordu. Partinin temel politikaları, milliyetçilik, vatanseverlik, cumhuriyetçilik, korporatizm ve popülizm üzerine kuruluydu. Cumhuriyetçi Faşist Parti ile birlikte şu anda İtalya'da anayasa tarafından yeniden kurulması yasaklanan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Gömlekliler</span> İtalyan paramiliter grup

Kara Gömlekliler, I. Dünya Savaşı sırasında ve onu izleyen II. Dünya Savaşı'nın sonlanmasına kadar İtalya'da yarı askeri faşist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Dino Grandi</span> İtalyan Devlet Adamı.

Dino Grandi Mordano kontu, Benito Mussolini'nin devrilmesinde önemli rol oynamış, Büyük Faşizm Konseyi üyesi faşist İtalyan devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">III. Vittorio Emanuele</span> 1900-1946 yılları arasında İtalyanın kralı

III. Vittorio Emanuele, 1900-1946 arasında İtalya kralı.

<span class="mw-page-title-main">Rodolfo Graziani</span>

Rodolfo Graziani, Benito Mussolini'ye bağlılığıyla tanınan İtalyan mareşal ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Sosyal Cumhuriyeti</span> Kuzey İtalyadaki eski Nazi kukla devleti

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın desteği ile kurulmuş, İtalya'nın kuzeyindeki eski kukla devlettir. 1943-1945 yılları arasında varlığını sürdürmüştür. Kurucusu ve yöneticisi Benito Mussolini'dir.

Faşist İtalya şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Galeazzo Ciano</span> İtalyan Politikacı

Gian Galeazzo Ciano, İtalya Krallığı'nın Dışişleri bakanı ve Benito Mussolini'nin damadı. Faşist İtalya'nın kilit isimlerindendi.

<span class="mw-page-title-main">Il Popolo d'Italia</span> İtalyada günlük gazete, Benito Mussolini tarafından kuruldu.

Il Popolo d'Italia, Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı örgütünün ve Ulusal Faşist Parti'nin resmi yayın organı. 15 Kasım 1914'te Benito Mussolini tarafından kurulmuştu. İlk başlarda Mussolini bu gazeteyi geçmişte bağlı bulunduğu İtalyan Sosyalist Partisi için hazırlamıştı, ancak partiden atılınca 1919'dan 1921'e kadar Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı örgütünün, sonra ise 1921'den 1943'e kadar Ulusal Faşist Parti'nin resmî yayın organı olarak yayım yaptı. Parti propagandaları ve siyasal haberler bu gazete üzerinden yazılı halde yapılmaktaydı. 1943'te Ulusal Faşist Parti'nin dağılmasıyla birlikte 1945'e kadar da Cumhuriyetçi Faşist Parti'nin yayın organı olmuştu.

İtalyan faşizmi, Ulusal Faşist Parti'nin 1922 ile 1943 yıllarında içerisinde yönettiği İtalya Krallığı'nda, 1943 ile 1945 yılları arasında ise İtalya'nın kuzeyinde kurulan İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin resmî ideolojisi olarak uygulanmış yönetim sistemidir. "İtalyan faşizmi" kavramı, Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu faşizmin İtalya'da uygulandığı dönemi tanımlayıp nazizm, falanjizm ve daha pek çok faşist hareketten ayırmak için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı</span>

Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı, 1919 yılında Benito Mussolini tarafından kurulmuş siyasi teşkilat. 1921 yılında ardılı olarak Ulusal Faşist Parti kurulmuştu. Teşkilatın merkezi Milano şehriydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Benito Mussolini'nin ölümü</span> Mussolininin ölüm olayı

Benito Mussolini'nin ölümü, görevden alınan İtalyan faşist diktatörü, 28 Nisan 1945'te, Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın son günlerinde, İtalya'nın kuzeyindeki küçük Giulino di Mezzegra köyünde bir İtalyan partizan tarafından infaz edildiğinde meydana gelen bir olaydır. Olayların genel kabul gören versiyonu, Mussolini'nin "Albay Valerio" nun takma adını kullanan komünist partizan Walter Audisio tarafından vurulmasıdır. Bununla birlikte, savaşın sona ermesinden bu yana, Mussolini'nin ölüm koşulları ve katilinin kimliği, İtalya'da devam eden kafa karışıklığı, anlaşmazlık ve tartışmaların konusu oldu.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan İç Savaşı</span> Mussolini ve Anti-faşist güçler arasındaki çatışma

İtalyan İç Savaşı İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde 9 Eylül 1943 ile 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında İtalya'da yaşanan iç savaştır. İtalyan direniş hareketi ve Müttefik saflarındaki İtalyan Ordusu, İtalyan faşistlerine ve Naziler tarafından İtalya'nın kuzeyinde kurulmuş olan İtalyan Sosyal Cumhuriyeti kukla devletine bağlı birlikler arasında yaşanmıştır. İtalyan direnişçiler, Mussolini rejiminin çökmesinin ardından bölgeyi işgal eden Nazilerle de savaşmıştır. Faşizm karşıtı güçlerin mücadelesiyle zafer kazanılmış, Naziler ülkeden kovulmuş, Mussolini infaz edilmiştir. Ayrıca ülkenin 1946 yılında monarşiden cumhuriyete geçişinde de iç savaş süresince kral III. Vittorio Emanuele başta olmak üzere krallık yanlılarının ülkeye karşı sorumluluklarını gereğince yerine getirmemelerinin de payı büyüktür.

İtalya'da faşizmin sona ermesi veya 25 Temmuz Olayı 1943 yılının bahar aylarında başlayarak birbirinden bağımsız iki ayrı koldan Kont Dino Grandi ve Kral III. Vittorio Emanuele tarafından yürütülen, sonuçta da 24-25 Temmuz 1943 tarihli Büyük Faşizm Konseyi toplantısında Başbakan Benito Mussolini'nin güvensizlik oyu alarak görevden alınmasıdır. Kararın ardından Mussolini hapse atılmış, yeni bir hükûmet kurulmuş ve İtalya Krallığı'nda 21 yıl süren İtalyan faşizmi sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Faşizm Konseyi</span>

Büyük Faşizm Konseyi, Benito Mussolini liderliğindeki Faşist İtalya'da iktidarı elinde tutan en yüksek organdı. Ulusal Faşist Parti bünyesinde bir organ olarak 1923 yılında kurulmuş, sonrasında 9 Aralık 1928 itibarıyla devlet kurumu haline gelmişti. Konsey, İtalyan hükûmetlerinin toplandığı Roma'daki Palazzo Venezia'da toplanırdı. II. Dünya Savaşı sürmekteyken 25 Temmuz 1943 günü gerçekleşen Konsey toplantısında Mussolini iktidarının aldığı güvensizlik oyu sonucu İtalya'da faşizmin sona ermesi üzerine konseyin varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Faşist İtalya (1922-1943)</span> İtalya Krallığının faşist yönetim altında olduğu dönem

Faşist İtalya (1922-1943) Benito Mussolini'nin İtalya Krallığı Başbakanı olduğu 1922-1943 yılları arasında Ulusal Faşist Parti iktidarı altındaki dönemi anlatır. Totaliter bir rejim kuran İtalyan faşizmi ekonomik kalkınma modeli benimsemişse de siyasal muhalefeti ortadan tamamen kaldıracak hamlelerde bulunmuş, geleneksel muhafazakâr değer yargılarını savunmuş Katolik Kilisesi'yle yakın işbirliği yapmıştır. Çeşitli farklı dönemlerden geçen rejim özellikle gerçekleştirdiği emperyalist hamlelerle II. İtalya-Habeşistan Savaşını çıkarmış, Milletler Cemiyeti'nden atılmıştır. Ayrıca Sovyetler Birliği'nde karşı Çelik Pakt'a katılmış, II. Dünya Savaşı'na gidişi hızlandıran hamlelerde bulunmuştur. Dahil olduğu Mihver Devletlerinin II. Dünya Savaşı'nda mağlup olması sürecinde alaşağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan milliyetçiliği</span> bir milliyetçilik türü

İtalyan milliyetçiliği, İtalyanların tek bir homojen kimliğe sahip bir ulus olduğuna inanan ve bundan sonra İtalya'nın kültürel birliğini ülke olarak desteklemeye çalışan bir harekettir. İtalyan milliyetçisi bir bakış açısıyla İtalyanlık, aslen Latium'da bulunan ve İtalyan yarımadasına ve Avrupa'nın büyük bir kısmına hakim olmak için gelen italik bir kabile olan Latinlerden kültürel ve etnik köken iddia etmek olarak tanımlanır. Bu nedenle, İtalyan milliyetçiliği tarihsel olarak emperyalist teorilere de bağlı kalmıştır. Bu tür görüşlerin romantik versiyonu İtalyan vatanseverliği, ayrılmaz versiyonu ise İtalyan faşizmi olarak bilinir.