İçeriğe atla

Cumhurbaşkanlığı Konseyi

Cumhurbaşkanlığı Konseyi, 12 Eylül Darbesi ile ülke yönetimine el konulmasından sonra yasama yetkilerini kullanmak üzere Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun'dan oluşan cuntanın 6 Kasım 1983 tarihindeki genel seçimlerin ardından, TBMM'nin Başkanlık Divanı'nın oluştuğu 7 Aralık 1983'te sona ermesi sonucunda anayasanın geçici 2. maddesi uyarınca, Milli Güvenlik Konseyi üyelerinin, 6 yıl süreyle Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi sıfatını almasıyla oluştu.[1]

Görevleri

Cumhurbaşkanlığı Konseyinin görevleri şunlardır:[2]

a) Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilerek Cumhurbaşkanlığına gönderilen, Anayasada yazılı temel hak ve hürriyetlere ve ödevlere, laiklik ilkesine, Atatürk inkılâplarının, milli güvenliğin ve kamu düzeninin korunmasına, Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna, milletlerarası antlaşmalara, dış ülkelere silahlı kuvvet gönderilmesine ve yabancı kuvvetlerin Türkiye'ye kabulüne, olağanüstü yönetime, sıkıyönetim ve savaş haline dair kanunlar ile Cumhurbaşkanınca gerekli görülen diğer kanunları Cumhurbaşkanına tanınan on beş günlük sürenin ilk on günü içinde incelemek;

b) Cumhurbaşkanının istemi ve tespit edeceği süre içinde: Milletvekili genel seçimlerinin yenilenmesine, olağanüstü yönetim yetkisinin kullanılmasına ve alınacak tedbirlere, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun yönetim ve gözetimine, gençliğin yetiştirilmesine ve Diyanet İşlerinin düzenlenmesine ilişkin konuları incelemek ve görüş bildirmek;

c) Cumhurbaşkanının istemine göre, iç ve dış güvenlik İle gerekli görülen diğer konularda inceleme ve araştırma yapmak ve sonuçları Cumhurbaşkanına sunmak.

Üyeleri

İsim12 Eylül 1980'de Görevi
Kenan EvrenGenelkurmay Başkanı
Nurettin ErsinKara Kuvvetleri Komutanı
Nejat TümerDeniz Kuvvetleri Komutanı[3]
Tahsin ŞahinkayaHava Kuvvetleri Komutanı
Sedat CelasunJandarma Genel Komutanı

Kaynakça

  1. ^ Ergun Özbudun. Anayasa Hukuku. Anadolu Üniversitesi Yayınları. s. 31. ISBN 975-06-0198-X. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2021. 
  3. ^ "12 Eylül soruşturmasında yeni gelişme". Doğan Haber Ajansı. dha.com.tr. 30 Mayıs 2011. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2017. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cemal Gürsel</span> 4. Türkiye cumhurbaşkanı (1961–1966)

Cemal Gürsel, Türk asker ve devlet adamı. 27 Mayıs Darbesi sonrası oluşturulan Millî Birlik Komitesi başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin dördüncü cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kenan Evren</span> 7. Türkiye cumhurbaşkanı (1982–1989)

Ahmet Kenan Evren, Türk asker, devlet adamı ve ressam. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 17. Genelkurmay Başkanı, 12 Eylül Darbesi sonrası Türkiye'nin Devlet Başkanı (1980-1982) ve 7. Cumhurbaşkanıdır (1982-1989). Ayrıca 1982 yılında kurulan Mehmetçik Vakfının kurucularındandır. 1998 yılında "Atatürk" adlı yağlı boya tablosunun 105 milyar liraya satılmasıyla dönemin yaşayan en pahalı Türk ressamı olmuştur. Osmanlı Devleti'nin vatandaşı olarak doğmuş son Türkiye cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönetim organı

Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerini komuta eden en üst düzey askerî birim. Genelkurmay başkanı, Türkiye Anayasası'na göre Türk Silahlı Kuvvetlerinin komutanıdır, cumhurbaşkanı tarafından atanır ve savaş zamanında başkomutanlık görevini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir. Millî Savunma Bakanına bağlıdır. 16 Ağustos 2023 tarihinden beri Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak'tır.

<span class="mw-page-title-main">Necip Torumtay</span> 20. TSK Genelkurmay Başkanı

Necip Torumtay Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Necdet Üruğ</span> 19. TSK Genelkurmay Başkanı

Mustafa Necdet Üruğ Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 19. Genelkurmay Başkanı.

General, kara ve hava kuvvetlerinde albaydan sonra gelen ve mareşale kadar olan yüksek rütbeli subaylara verilen unvan. Deniz Kuvvetleri'ndeki dengi "amiral"dir. Hitap ederken yalnızca korgeneral ve orgenerale "General" denilmekle birlikte, tuğgeneral ve tümgeneral rütbeli subaylar, doğrudan bu rütbeleriyle anılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Millî Güvenlik Kurulu (Türkiye)</span> ulusal güvenlik kurulu

Millî Güvenlik Kurulu (MGK), 1933-1949 yılları arasında Yüksek Müdafaa Meclisi Umumî Kâtipliği, 1949-1962 yılları arasında Millî Savunma Yüksek Kurulu ve Genel Sekreterliği, 1961 Anayasası'na göre Millî Güvenlik Kurulu ve Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği isimleri ile faaliyet göstermiştir.

Millî Güvenlik Konseyi, 12 Eylül Darbesi ile ülke yönetimine el konulmasından sonra yasama yetkisini kullanmak üzere Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun'dan oluşan askerî cunta.

Yüksek Askerî Şûra (YAŞ), Türkiye'nin başkentinde yalnız barış zamanında görev yapmak üzere oluşturulan kurul.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası</span> 1982 yılından beri yürürlükte olan Türkiye Anayasası

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya resmî olmayan kullanımıyla 1982 Anayasası, Türkiye'nin 9 Kasım 1982'den bu yana geçerli olan anayasasıdır. 12 Eylül Darbesi sonrasında askerî yönetimin emriyle Danışma Meclisi tarafından hazırlanmış, 23 Eylül 1982 tarihinde Danışma Meclisi tarafından ve 18 Ekim 1982 tarihinde Millî Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilmiştir. Devlet Başkanı Kenan Evren, Anayasa'nın ilk üç maddesinin "değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini" dördüncü madde olarak taslağa ekletmiştir. 7 Kasım 1982 Pazar günü yapılan halk oylaması sonucu yüzde 91,37 oranında kabul oyu ile kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

Başkomutan veya başkumandan; silahlı kuvvetler veya askerî birim üzerinde kara, deniz ve hava kuvvetlerini komuta eden en üst rütbeli komutandır. Terim teknik olarak, bir ülkenin yürütme liderliğinde, devlet veya hükûmet başkanında bulunan askerî yeterliliklerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de askerî müdahaleler</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Türkiye'de askerî müdahaleler, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kurumsal olarak ya da bazı subayların kendi başlarına inisiyatif alarak sivil yönetime yaptığı müdahalelerdir.

27 Aralık Muhtırası, 27 Aralık 1979 tarihinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülend Ulusu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun'un imzasını taşıyan ve dönemin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e verilen uyarı mektubudur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan cumhurbaşkanı</span> Azerbaycanın devlet başkanı

Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başıdır. Cumhurbaşkanı, vatandaşların seçimi sonucu yedi yıl için belirlenir. Azerbaycan Anayasası, cumhurbaşkanının yürütme gücünün somutlaşmışı, başkomutan, "Azerbaycan'ın iç ve dış politikadaki temsilcisi" olacağını ve" dokunulmazlık hakkına sahip olacağını belirtir. Başkan, bir grup sekreter ve departman bakanından oluşan Başkanlık İdaresi olan icra dairesi aracılığıyla yönetir. Ek olarak, ekonomik ve sosyal politikayla ilgili bir Bakanlar Kurulu ve dış, askeri ve adli konularda bir Güvenlik Konseyi bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, Türkiye cumhurbaşkanı tarafından yürütme yetkisine ilişkin konularda yayınlanan yasal düzenleme aracıdır.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı ya da kısa adıyla İdari İşler Başkanlığı, 2018 Türkiye genel seçimleri sonrası Cumhurbaşkanlığı hukümet sistemine geçilmesi sonucunda Başbakanlık Müsteşarlığının ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinin kaldırılması sonrasında kurulmuştur. İdari İşler Başkanı, Türkiye Cumhuriyeti'ndeki 'En yüksek devlet memuru' sıfatını taşımaktadır. İlk başkan eski Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter yardımcısı Metin Kıratlı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye hükûmeti</span> Hükûmet

Türkiye Hükûmeti, Türkiye'nin ulusal hükûmetidir. Başkanlık temsilî demokrasisi altında üniter bir devlet ve çok partili bir sistem içinde Anayasal bir cumhuriyet olarak yönetilir. Hükûmet terimi, toplu kurumlar kümesi veya özellikle Kabine (yürütme) anlamına gelebilir.