Culfa (rayon) - Turkipedia

Culfa Rayonu

Rayonun Azerbaycan'daki konumu
Merkez	Culfa
Başkan	Siyam Hacıyev
Alan	926,3 (km2)
Nüfus	50.100
Plaka kodu	72
Telefon kodu	0136
Posta kodu	7200

Culfa Rayonu (Azerice: Culfa rayonu), Azerbaycan'ın rayon olarak adlandırılan birinci derece idarî bölümlerinden biridir. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde, İran sınırında yer almaktadır. Yönetim merkezi Culfa kenti'dir.

Turizm

Bölgede turizm gelişmiştir. Bölgenin tarihi ve dini eserleri, doğası, eşsiz coğrafi konumu hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çeken başlıca faktörlerdir. Culfa, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin en çok turist alan ilçesi sayılıyor ve her yıl yaklaşık 30.000 turist alıyor.

Maddi ve kültürel miras

Tarihi anıtlar

Ağırlıklı olarak Kür-Araz kültürünü yansıtan Culfa'da 6 dünya, 72 ülke ve 119 yerel tarihî eser bulunmaktadır. Ashabi-Kahf: Adı Kur'an-ı Kerim'de geçen bu mağara (tapınak), yılan dağı ile Nehajir dağı arasında yer almaktadır. M.Ö. VII. binyıla aittir. Alınca Kalesi: Khanegah Köyü'nde Alınca Nehri'nin sağ kıyısında yer alır. III-VII yüzyıllara aittir. Gülistan Türbesi: Culfa şehrinin yakınındadır. 13. yüzyılın başlarına aittir.

Elinceçay khanegahı: Elince nehri kıyısındaki Khanegah köyünde bulunmaktadır. Orta Çağ'a aittir

Danslar

Göçebe dansı: Bu dansın anavatanı culfa'dır. Nüfus tarafından çoğunlukla düğün kutlamalarında gerçekleştirilir. Bu dans sadece Culfa'da değil Şahbuz'da da çok popüler.

Toplu taşıma

Bölgeden Nahçıvan-Ordubad karayolu, Bakü-Erivan ve ayrıca Nahçivan-Bakü demiryolu geçmektedir. Ermenistan'ın askeri saldırısı sonucunda bu ülkeyle demiryolu ve diğer ulaşım bağlantıları kesintiye uğradı.

Araba taşımacılığı

Bölgedeki otoyolun uzunluğu 273 kilometredir. Bunun 100 kilometresi ikinci sınıf kategorisine, 9 kilometresi ise 3. sınıf kategorisine ait. Karayollarının 164 kilometresi ilçe içi yoldur.

Demiryolu taşımacılığı

Culfa bölgesi topraklarından geçen demiryolu birinci kategoride olup 85 kilometre uzunluğundadır. Nahçıvan MR'ın ilk, en büyük ve merkezi demiryolu ağı olan uluslararası öneme sahip Culfa Tren İstasyonu bölgede bulunmaktadır. İstasyon, genel olarak Azerbaycan'ın ulaşım alanında önemli bir rol oynayarak hem Sovyet yönetimi yıllarında hem de bağımsızlık döneminde yolcu ve yük taşımacılığı açısından önemli bir konuma sahip olmuştur. Şu anda Ermenistan'ın işgal politikası ve askeri saldırganlığı sonucunda söz konusu istasyonun faaliyetinin kısmen durdurulduğunu, Azerbaycan'ın büyük kısmıyla bağlantısının kesildiğini de belirtmek gerekir.

Dış ilişkiler

Nahçıvan MR topraklarından İran İslam Cumhuriyeti'ne kadar olan ana sınır geçiş noktası Culfa ilçesindedir. Nahçıvan MR'ın abluka altına alınmasının ardından İran ile Culfa geçiş noktasının önemi daha da arttı.

Kültür, eğitim ve sağlık kurumları

Bölgede 30 kütüphane, 37 kulüp kurumu, 1 müze, 2 çocuk müzik okulu, Alınca sineması bulunmaktadır. Culfa'da faaliyet gösteren eğitim kurumları listesinde 27 genel eğitim okulu, meslek yüksekokulu, 6 okul dışı, 2 okul öncesi eğitim kurumu yer alıyor. Bunların yanı sıra Epidemiyoloji Merkezi ve Merkez Hastane, 1 sahra hastanesi, 15 doktor kliniği, 8 sağlık görevlisi-ebe istasyonu da bölgede faaliyet göstermektedir.

Kaynakça

Azerbaycan'ın şehirleri ve rayonları
Büyükşehirler	Bakü Gence Hankendi Lenkeran Mingeçevir Naftalan Nahçıvan¹ Sumgayıt Şeki Şirvan Yevlah
Rayonlar	Abşeron Ağcabedi Ağdam Ağdaş Ağstafa Ağsu Astara Babek¹ Balaken Berde Beylegan Bilesuvar Cebrayıl Celilabad Culfa¹ Daşkesen Füzuli Gedebey Goranboy Göyçay Göygöl Hacıkabul Haçmaz Hızı Hocalı Hocavend İmişli İsmayıllı Kah Kazah Kebele Kelbecer Kengerli¹ Kobustan Kuba Kubadlı Kusar Kürdemir Laçın Lenkeran Lerik Masallı Neftçala Oğuz Ordubad¹ Saatlı Sabirabad Salyan Samuh Sederek¹ Siyezen Şabran Şahbuz¹ Şamahı Şeki Şemkir Şerur¹ Şuşa Terter Tovuz Ucar Yardımlı Yevlah Zakatala Zengilan Zerdab

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Azerbaycan</span> İran eyaleti

Doğu Azerbaycan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir. İran Azerbaycanı denilen ve İran'ın 6 eyaletini kapsayan bölge içinde yer alır. Aynı zamanda İran Azerileri'nin İran içinde en yoğun bulunduğu eyalettir.

Bakü, Azerbaycan'ın, Hazar Denizi'nin batı kıyısında yer alan başkentidir. Kafkasya’nın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezidir. Ülkenin en doğusundaki ve en önemli sanayi, ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bir liman kenti olarak da önemlidir. Şehirde yaşayanların büyük çoğunluğunu Azerbaycanlılar oluşturur.

Babek Rayonu, Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyetinde rayon. İdarî merkezi Babek kasabasıdır. 1978 yılında kurulmuştur. Adını Azerilerin millî kahramanlarından Babek'ten almıştır. İran ve Ermenistan ile sınırı mevcuttur. Rayon, 1 kasaba ve 39 köye sahiptir. Rayon bünyesindeki en yüksek dağ 2475 m. rakımı olan Buzkov Dağıdır. Babek rayonunda çok sayıda tarihi anıt vardır.

Sederek Rayonu, Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde rayon. İdari merkezi Haydarabad kasabasıdır.

Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Azerbaycan'a bağlı özerk bir cumhuriyettir.

Azerbaycan, coğrafî durum, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri göz önünde bulundurularak meydana getirilmiş olup Azerbaycan'daki en büyük idarî birim, özerk cumhuriyettir. Azerbaycan'ın sonraki idarî birimleri "şehirler” ve “rayonlar" olarak belirlenmiştir. Şehirler ve rayonlar, Türkiye'deki illere tekâbül eder. Azerbaycan'daki bazı şehirler direkt olarak merkezî yönetime bağlıdır. Bu şehirler, ekonomik ve kalkınma açısından daha gelişmiş olduğu için Türkiye'deki büyükşehirlere denk gelir. Şehirler de şehir rayonlarına bölünmüştür. Şehir rayonları, Türkiye'deki ilçelere tekâbül eder.

<span class="mw-page-title-main">Culfa, Doğu Azerbaycan</span>

Culfa, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

Kengerli Rayonu, Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyetinde rayon. Merkezi Kıvrak kasabasıdır. Ermenistan ve İran'la sınırı vardır.

Ordubad Rayonu -, Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyetinde rayon. Merkezi Ordubad şehridir. İran ve Ermenistan'la sınırdır.

Şerur Rayonu, Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde rayon. Merkezi Şerur şehridir. İran ve Ermenistan'la sınırdır.

Culfa , Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde şehir. Culfa Rayonunun idari merkezidir.

Zengezur Millî Parkı, Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde millî park. Yüzölçümü 427.97 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nahçıvan Devlet Üniversitesi</span>

Nahçıvan Devlet Üniversitesi, Azerbaycan Eğitim Bakanlığı bağlı yükseköğrenim kurumu. Bu yüksek eğitim kurumu, Nahçivan Özerk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren tek devlet üniversitesi, temel bilim, eğitim ve kültür merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Çupan Şapeli</span>

Çupan Şapeli küçük bir tarihi Ermeni kilisesi. İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde bulunur. Vadinin diğer ucunda Aras Nehrinin karşı yakasında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti görünür.

<span class="mw-page-title-main">Azize Astvatsatsin Kilisesi</span>

Azize Astvatsatsin Kilisesi veya Tanrının Kutsal Annesi Kilisesi, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde Daraşamb yakınındaki bulunan Ermeni kilisesidir. Culfa şehrinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırı çizen Aras nehrinin İran tarafındaki kıyısındadır.

Azerbaycan, Avrasya'nın Kafkasya bölgesinde yer almaktadır. Üç fiziksel özellik Azerbaycan'da belirgindir: Kıyıları doğuda doğal bir sınır oluşturan Hazar Denizi; kuzeydeki Büyük Kafkas dağları; ve ülke merkezindeki geniş düzlüklerdir. Azerbaycan, eski Sovyetler Birliği'nin arazi alanının %0,4'ünden daha az, toplamda 86.600 kilometrekare toplam alana sahiptir. Üç Transkafkasya devletinden Azerbaycan en büyük toprak alanına sahiptir. Özel idari alt bölümler, Azerbaycan'ın geri kalanından bir Ermeni bölgesi şeridiyle ayrılan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve tamamen Azerbaycan'da bulunan Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi'dir.

Horadiz Azerbaycan'ın Füzuli Rayonu'nda İran sınırında bulunan bir şehir ve belediyedir. Azerbaycan SSC döneminde Bakü'yü, Nahçıvan'a bağlayan ancak SSCB'nin dağılması sonrası bir kısmı Ermenistan sınırları içinde kalan ve bir kısmı da Dağlık Karabağ'ın Ermeni işgali altındaki dönemde işlevsiz kalmış olan Alat-Culfa Demiryolu hattı üzerinde bulunur. Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında 24 Ekim 1993'ten 5 Ocak 1994'e kadar Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından Horadiz Operasyonu'yla geri alınana kadar Ermenistan ve Karabağ birlikleri tarafından işgal edildi. Horadiz, 23 Ekim 2007'de şehir statüsü aldı. 23 Ağustos 1993 tarihinden 17 Ekim 2020 tarihine kadar Füzuli şehrinin Ermeni işgali altında olması nedeniyle bu süre zarfında Füzuli Rayonu'nun geçici merkezi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mincivan</span> Azerbaycanın Zengilan ilinde kasaba

Mincivan, Azerbaycan'ın Zengilan rayonunda bulunan bir kasabadır. Kasaba, İran sınırında Aras Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Kasabanın nüfusu 2015 yılı itibarı ile 300'dür.

Zengezur Koridoru veya Nahçıvan Koridoru, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nın Azerbaycan tarafından kazanılmasının ardından Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan ateşkes antlaşmasının 9. maddesi gereğince Azerbaycan ile eksklav parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında bağlantıyı kuracak olan koridordur. Koridor Ermenistan topraklarında inşa edilecektir. Koridorun güvenliği Rusya Federasyonu Federal Güvenlik Servisi Sınır Muhafıza Servisi tarafından sağlanacaktır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.