Cuju (Çince: 蹴鞠; pinyin: cùjú), günümüzdeki futbolla büyük benzerlikler gösteren ve antik çağlarda oynanan top oyunu. İlk olarak MÖ 3.-2. yüzyıl civarlarında, askerî eğitim amacıyla oynandığı tespit edilen oyun; Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (kısaca FIFA) tarafından futbolun en eski formu olarak kabul edilmektedir.[1]
| Basket sporları | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Futbol sporu çeşitleri |
| ||||||||||
| Hentbol sporları | |||||||||||
| Topa sopayla vurulan sporlar |
| ||||||||||
| Sopa ve top sporları |
| ||||||||||
| Topun file üstünden geçtiği sporlar |
| ||||||||||
| Diğer sporlar |
| ||||||||||
Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.
Michel François Platini, Fransız teknik direktör, eski futbolcu ve UEFA'nın eski başkanıdır. Futbol tarihinin en büyük futbolcularından biri olarak gösterilen Platini, Ballon d'Or ödülünü art arda 3 kez kazanan ilk futbolcudur. IFFHS tarafından 20. yüzyılın en iyi 7. futbolcusu seçildi. Birçok kişi tarafından döneminin en şık oyuncularından biri ve gelmiş geçmiş en büyük Fransız futbolcusu olarak gösterilmektedir.
FIFA ya da açılımıyla Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği, futbol ve futsalın dünya çapındaki en üst düzey yönetim organıdır. 21 Mayıs 1904 yılında Paris'te kurulan organizasyonun merkezi İsviçre'nin Zürih kentindedir ve başkanlığını İsviçreli Gianni Infantino yürütmektedir. 211 ulusal futbol federasyonunun üyesi olduğu FIFA, çeşitli futbol turnuvalarını düzenlemesinin yanı sıra dünya futbolunu yöneten, kuralları uygulayan, değiştiren kuruluştur. Düzenlemekte olduğu en önemli turnuva ise 1930'dan bu yana gerçekleştirilen FIFA Dünya Kupası'dır. Bu kupa 2022'deki turnuva da dahil olmak üzere şimdiye dek yirmi iki kez düzenlenmiştir.
Hollanda millî futbol takımı, Hollanda'yı ulusal seviyede temsil eden erkek millî futbol takımıdır. 1988'de Avrupa Futbol Şampiyonası'nı kazanan Hollanda millî takımının lakabı portakallardır. 3 kere FIFA Dünya Kupası finali oynadılar ve üçünü de kaybettiler.
Simone Perrotta,, orta saha olarak forma giymiş İtalyan eski millî futbolcudur. 2006 FIFA Dünya Kupası'nı kazanan İtalya millî takımın'da forma giymiştir. 29 Haziran 2013 tarihinde futbolu bıraktığını açıkladı.
2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası 2003 yılının Haziran ayında Fransa'da düzenlendi. Fransa, 2001 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda olduğu gibi bu turnuvada da şampiyon oldu ve kupayı kazandı.
FIFA ya da diğer ülkelerde bilinen isimiyle FIFA futbol, Electronic Arts'ın bir kolu olan EA Sports tarafından 1993'ten bu yana yıllık çıkarılan futbol oyunudur. 1980'lere damgasını vuran Sensible Soccer, Kick Off, Matchday Soccer'ın geliştirilmiş oyunu olarak EA tarafından çıkarılan seri, daha sonra dalında bir numara olmuş ve Madden NFL'den sonra en çok satan spor oyunu olmuştur
Kaleci, futbolda yer alan bir pozisyondur. Spordaki en özelleştirilmiş mevkiidir. Kalecinin asıl görevi rakip takımın gol atmasını engellemektir. Bu, kalecinin topu yakalamak veya kale çizgisinden daha uzağa yönlendirmek için topun yörüngesine doğru hareket etmesiyle gerçekleştirilir. Ceza sahası içinde kalecilerin ellerini kullanmalarına izin verilir, bu da onlara sahada topu elle kontrol etme hakkını verir. Kaleci, takım arkadaşlarından ve rakipten farklı renkte bir forma giymektedir.
FIFA Ballon d'Or, 2010'dan 2015'e kadar dünyanın en iyi erkek futbolcusuna verilen yıllık bir futbol ödülüydü. FIFA ve France Football tarafından ortaklaşa verilen ödül, dünya futbolunun en prestijli iki bireysel ödülü olan FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu ödülü ve Ballon d'Or'un birleşmesiydi.
Cebelitarık Futbol Federasyonu, Cebelitarık'ta futbolu düzenleyen kurumdur. Cebelitarık millî futbol takımını yönetmektedir. Merkezi Cebelitarık'tadır.
FIFA 13 Electronic Arts'ın takdir edilen FIFA video oyunu serisinin yirminci sürümüdür. EA Kanada stüdyoları tarafından geliştirildi. Oyun Kuzey Amerika'da 25 Eylül 2012 tarihinde, Avustralya'da 27 Eylül 2012 tarihinde, Avrupa'da 28 Eylül 2012 tarihinde piyasaya sürülmüştür. Oyun PlayStation 3, Xbox 360, Wii U, Wii, PlayStation 2, PlayStation Portable, PlayStation Vita, Nintendo 3DS, Xperia Play, iOS, Microsoft Windows ve Mac OS X platformları için piyasaya sürülmüştür.
Futbol sahası, doğal veya yapay çimle kaplı, futbol maçlarının oynandığı dikdörtgen şeklindeki alandır. Boyutları ve standartları, futbol kurallarının birinci kuralında belirtilmektedir.
Köşe vuruşu veya korner vuruşu, futbolda topu oyuna sokma yöntemlerinden birisi. Topun tamamı, en son, savunma yapan takımın herhangi bir oyuncusuna dokunduktan sonra kale çizgisi dışına çıkmışsa karşı takım köşe vuruşu kazanmış olur. Köşe vuruşu, topun çıktığı noktaya en yakın köşeden kullanılır. Rakip takım oyuncuları, vuruş esnasında toptan en az 9,15 m uzaklıkta bulunmak zorundadır.
Futbol kuralları, futbolun oynanması için hazırlanan kurallardır. Uluslararası Futbol Birliği Kurulu tarafından yazılmış olup, sporun en büyük yönetim kurumu Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği tarafından yayımlanmaktadır. 17 ana kuraldan oluşmaktadır.
Gyula Grosics (Macarca telaffuz: [ˈɟulɒ ˈɡroʃitʃ];, Macaristan millî futbol takımı adına 86 kez forma giyen ve 1950'lerin efsanevi Altın Takım kadrosuna seçilen eski Macar kaleci. Grosics'e yaptığı başarılı kurtarışları sonucu Kara Panter lakabı verilmiştir.
Ceza kartı, bazı sporlarda oyuncuları, antrenörleri veya takımdaki diğer görevlileri uyarma ve cezalandırma amacıyla kullanılan kartlardır. Genel olarak müsabakaların hakemleri tarafından, ihlali gerçekleştiren kişiye gösterilir. Kartı eline alan hakem, ihlali gerçekleştiren kişiye bakarak kartı havaya kaldırır. Kartın rengi veya şekli, ihlalin durumu ve büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir.
Bülent Giz (1925), Türk eski futbolcu ve teknik direktör. Selahattin Giz'in kardeşidir.
Seri penaltı vuruşları, genelde eliminasyon sisteminde oynanan futbol maçlarında normal süre ve uzatmaların beraberlikle sonuçlanması durumunda maçın galibini belirlemek için iki takımın sırayla beşer penaltı kullanmaları, sonucun tayin edilememesi halinde ise penaltı vuruşlarına eşitliğin bozuluncaya kadar seri bir şekilde devam edildiği futbol kuralı. Penaltı vuruşlarında, penaltıyı kullanacak ilk beş oyuncu liste ile belirlenir. Bu oyuncuların kullandıkları vuruşlardan sonra eşitlik bozulmazsa penaltı vuruşları takımdaki diğer oyuncuların vuruşlarıyla devam eder. Maç içerisinde kırmızı kart gören ve oyundan alınan oyuncular penaltı vuruşu kullanamazlar. Eğer tüm oyuncular penaltı kullanmış ve eşitlik yine bozulmamışsa, vuruşlar tekrar en baştan sırayla başlar. Seri penaltı vuruşlarında atıcının yalnızca bir vuruş hakkı vardır. Vuruşunu yaptıktan sonra atıcı topa ikinci defa vuruş yapamaz. Top ilk vuruşun aksiyonu ile kale çizgisini geçerse gol kararı uygulanır.
Futbol, çoğu ülkede olduğu gibi İtalya'da da en ünlü spordur. İtalya millî futbol takımı dünyanın en başarılı takımlarından biridir. FIFA Dünya Kupası'nı dört defa kazanarak Brezilya'nın hemen arkasında yer alıyor. Ayrıca bu şampiyonluklarının haricinde 2 defa ikinci, birer defa da üçüncü (1990) ve dördüncü (1978) olmuştur. Yani, toplamda 17 kez katıldığı FIFA Dünya Kupası turnuvalarının sekizini ilk dörde girerek tamamlamıştır. Başarıları bununla bitmiyor, bir defa Avrupa Futbol Şampiyonası'nı birinci (1968), iki defa da ikinci olarak tamamlarken bir defa Yaz Olimpiyatları kupasını müzesine götürmüştür. İtalyan kulüpleri de Avrupa'nın en başarılı takımlarındandır, şu an 12 tane Şampiyonlar Ligi ve dokuzar tane Avrupa Ligi ile Süper Kupa'ya sahiptir. İtalya'nın birinci seviyedeki ligi olan Serie A ise dünyanın en iyi ulusal liglerinin arasında gösterilmektedir. Dünyanın en ünlü kulüplerinden olan Juventus, İnter ve Milan, İtalya'da barınmaktadır. Juventus ve Milan, Avrupa Kulüpler Birliği'nin kurucu üyelerindendir. Her sene verilen Ballon d'Or ödülünü kazanan pek çok İtalyan futbolcu vardır. Yani İtalyan futbolu, pek çok farklı dallarda Avrupa'nın en iyilerindendir. Futbol kelimesinin İtalyanca karşılığı calciodur.
Kosova Futbol Federasyonu ; Sırpça: Fudbalski Savez Kosova / Фудбалски Савез Косова), Priştine merkezli Kosova futbolunun yönetim organıdır. Kosova Futbol Federasyonu, 2008 yılında kurulmuş ve şu anda Fadil Vokrri tarafından yönetilmektedir. Kosova'da sekiz futbol mücadelesi düzenlenmektedir:
