İçeriğe atla

Cuhâ

Cuhâ (ö. II / VIII. yüzyılın ikinci yarısı), saflığı ile tanınan efsanevi Arap fıkra kahramanı. "Cuhâ" kelimesinin özel isim veya lakap olduğu yönünde farklı görüşler vardır. Bazı rivayetlere göre de Cuhâ'nın ismi Nüh veya Abdullah'dır. Ailesi, yaşamı ve ölüm tarihi hakkında pek fazla bilgi bulunmamaktadır. Anlatılanlara ve bazı kaynaklara göre Kufe'de yaşamış ve 100 yıldan fazla bir yaşam sürmüştür. Abbâsîler'in kuruluş sürecinde katkıları olan Ebû Müslim Horasânî ile Kufe'de iletişim kurduğu sanılmaktadır. Ebu'l-Atahiye'nin divanında adı geçmektedir.[1]

Cuhâ yaşadığı yıllarda fıkraları ile önemli bir üne kavuşmuştu. Onun bu ünü zamanla İslam coğrafyasında yayılma gösterdi. İbnü'n Nedîm Cuhâ'nın fıkralarını barındıran Nevâdiru Cuhâ adından bir eserden bahsetmiş olsa bile eser günümüze ulaşmamıştır. Kendisi özellikle Araplar tarafından Nasreddin Hoca ile karıştırılmaktadır. Her ikisi arasında ciddi farklar mevcuttur; Nasreddin Hoca zeki ve hazırcevaplılığı ile tanırken Cuhâ daha çok saf bir görünümdedir. Cuhâ'nın fıkralarını derleyen Mısırlı yazar Hasan Hüsni Ahmed de bu ayrıma dikkat çekmektedir.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Tural, Hüseyin (t.y.). "Cuhâ 23 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". İslâm Ansiklopedisi. 8. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. s. 82

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nasreddin Hoca</span> efsanevi kişi ve mizah kahramanı

Nasreddin Hoca, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, Hortu ile Akşehir çevresinde yaşamış olan efsanevi kişi ve mizah kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hanife</span> Hanefî mezhebinin öncüsü ve imamı olan din bilgini

Ebû Hanîfe veya tam adıyla Ebû Hanîfe Numân bin Sâbit bin Zûtâ bin Mâh İslam dininin dört fıkıh mezhebinden birisi olan Hanefi mezhebinin kurucusu ve Sünni fıkhının en büyük üstâdlarından biri sayılan İslam fıkıh ve hadis bilgini. Asıl adı "Nu’man bin Sâbit" olup sevenlerince ismi "İmâm-ı Â’zam" unvanıyla birlikte anılır.

İbnü'n-Nedîm ya da tam adıyla Ebü'l-Ferec Muhammed bin Ebî Ya'kūb İshâk bin Muhammed bin İshâk en-Nedîm, 935- 990 yılları arasında yaşamış Arap bibliyografya bilgini, Fihrist adlı kitabın yazarı.

Zeyd bin Ali, Zeydiyye mezhebinin kurucusu, Tabiin'den fıkıh alimidir. İmam Hüseyin’in torunu ve İmâm-ı Zeynelâbidîn’in oğludur. Tam adı, Zeyd bin Zeynelâbidîn Ali bin Hüseyin bin Ali bin Ebû Tâlib’dir. Künyesi, Ebu’l-Hüseyin olup, kendisine Hâşimî ve Kureyşî nisbetleri de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kufe</span> Güney Irakta Halife Ömerin emriyle Sa‘d b. Ebû Vakkas tarafından kurulan şehir

Kûfe, Irak'ın Necef ilinde (muhafaza) bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Süfyan</span> Kureyşli kabile lideri ve tüccar

Sahr bin Harb bilinen adıyla Ebu Süfyan, Mekke'nin fethi sırasında Müslüman olmuş ve 624-630 yılları arasında Mekke lideri. Tam adı "Ebu Süfyan Sahr bin Harb bin Ümeyye"dir.

<span class="mw-page-title-main">Taberî</span>

Muhammed bin Cerîr Taberî, 9. yüzyılda yaşamış din ve tarih bilgini. İran'da tarihî bir bölge olan Taberistan'da doğduğu için 'Taberî' olarak ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Seffâh</span> İlk Abbasi halifesi

Seffah veya Ebü'l-Abbas Seffah, Emevî hanedanının yıkılmasına neden olup Abbâsîler devletinin kurulmasıyla 750-754 döneminde ilk Abbâsî hâlifesi olarak hüküm sürmüştür. "Seffah" kendine verilen bir lakap olup Arapçada "kan dökücü" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Müslim Horasânî</span> Abbasi ihtilâlinin komutanı

Ebû Müslim Abdurrahman bin Müslim El-Horasanî, asıl adı Abdurrahman'dır. Ebû Müslim künyesi ile tanınmış bir Müslüman siyasetçidir. Ebu Müslim, 718 veya 719 yılında, Kürt Rewandi aşiretinin yerleşim alanlarından olup Azerbaycan tarafında kalan Mawit köyünde dünyaya gelmiştir. İbnul Esîr, Ebû Müslim'in nazik, cesur, ileri görüşlü, akıllı, tedbirli, mahir kişilikli biri olduğunu belirtmiştir. İran araştırmacılarından Hüseyin Yûsufî, Ebû Müslim'in fizîkî özelliklerini; kısa boylu, esmer tenli, uzun saçlı; mizacını ise iyiliksever, hiçbir zaman şaka yapmayan biri olarak anlatır. Ebû Müslim'e, Emevî Devleti’nin devrilmesinde ve Abbasîlerin hilafetinin başlanmasında oynadığı rol nedeniyle “Nâkilü’d-devle, Sâhibü’d-devle ve Nafizü’d-devle, ” unvanları verilmiştir.

Ozan Sağdıç, Türk fotoğrafçıdır. Özellikle 20. yüzyıl'ın ikinci yarısında Hayat mecmuasında başladığı kariyerinde Türkiye'nin görsel belleğine çok önemli katkılarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hanefilik</span> İslam mezhebi

Hanefîlik ya da Hanefî mezhebi, İslam dininin Sünnî (fıkıh) mezheplerinden biri. Hanefilerin itikatta (inançta) mezhepleri ise Mâtürîdîliktir. İsmini asıl adı Nûman bin Sâbit olan kurucusu Ebu Hanife'den (699-767) alır. Başta Türkiye, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan gibi Türkî ülkeler olmak üzere Balkanlar, Tacikistan, Afganistan, Suriye, Ürdün, Bangladeş ve Pakistan'da yaygındır. Dört Sünnî mezhebin nüfus açısından en genişidir. Takipçileri, Sünni nüfusun yarısından fazlasını oluşturmaktadır. Hanefîlik, günümüzde en çok bağlısı bulunan fıkıh mezhebidir. Mezhebin görüşleri El-İhtiyar adlı eserde bir araya toplanmıştır.

<i>Nasreddin Hoca Düğünde</i>

Nasreddin Hoca Düğünde, yönetmenliğini Muhsin Ertuğrul ve Ferdi Tayfur'un yaptığı 1943 yılında vizyona giren Türk filmi. Hazım Körmükçü, Ferdi Tayfur ve Zati Sungur gibi oyuncuların oynadığı filmde, Türk sinemasının en başarılı isimlerinde birisi olan Halit Akçatepe'nin oynadığı ilk filmidir. Akçatepe, filmde oynadığı zamanda 5 yaşındadır. Filmin senaryosunu Burhan Felek yazmış, senaryoda Nasreddin Hoca fıkralarından da faydalanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fıkra</span> güldürücü ve güldürürken düşündürücü, şakalı öykücük.

Fıkra, latife, nükte veya nekre, özlü bir anlatımı olan, nükteli ve güldürücü kısa hikâye. Nasreddin Hoca fıkraları, Karadeniz fıkraları ve Bektaşi fıkraları bunlara örnektir. Hikâye şeklinde olmayan güldürücü sözlere espri veya nükte denir. Espri anlamında da kullanılan şaka kavramı ise güldürücü hareketleri de kapsar. Milletlerin ortak hayat görüşünü, zekâ ve hazırcevaplılığını yansıtmaktadır. Sözlü edebiyatın ürünleri olan fıkralar zamanla anonimleşerek iç içe girmiş giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşarak tek bir olayı içinde barındırmaktadır.

<i>Nasreddin v Buhare</i> komedi filmi

Nasreddin v Buhare, Yakov Protazanov'un 1943 yılında gösterime giren komedi filmi.

<i>Oçarovannyi prints</i>

Oçarovannyi prints, Leonid Solovyov'un 1950 yılında yazıp 1956'da yayımladığı kitap.

<i>Vozmutitel spokoystviya</i>

Vozmutitel spokoystviya, Leonid Solovyov'un 1940 yılında yayımlanan kitabı.

Nasreddin Hoca bibliyografyası, Nasreddin Hoca'nın hayatı ve kendisine isnat edilen fıkralara dair her türlü çalışmanın derlendiği liste.

<i>Afanti</i> (film, 1980)

Afanti, Lang Siao'nun 1980 yılında gösterime giren sinema filmi. Film Nasreddin Hoca fıkralarının Uygurlar arasındaki anlatımlarına dayanmaktadır.

Maske ve Ruh, daha çok romanlarıyla tanınan Halide Edib Adıvar'ın 1930'lu yıllarda yazdığı oyun. Oyunda dünyaya ve dünyada karşılaşılan sorun ve tehditlere Türk mizah ve felsefesinin önemli isimlerinden Nasreddin Hoca'nın bakış açısıyla yaklaşılır. Halide Edib eseri yazma fikrinin Milli Mücadele yıllarında Akşehir'e yaptığı gezi sırasında geldiğini belirtti fakat ziyaretinden 10 yıl sonra kaleme alabildi. Bu tarzda bir eser yazmasında Akşehir'de Nasreddin Hoca felsefesinden etkilenmesi ilham kaynağı olmuştur. İlk olarak Yedigün dergisinde tefrika edilmiştir. Aynı zamanda ikinci versiyonu "Masks or Souls" adıyla yazar tarafından güncellenerek İngilizce yayımlandı. Güncelliğini yitirmiş olabilecek bazı kaynaklara göre oyun hiçbir tiyatroda sergilenmemiştir.

Ciğer yahnisi, bir çeşit yahnidir. Kuzu, dana, tavuk karaciğeri kullanılabilir. Sivas mutfağında yapılan yemeklerden biridir. Nasreddin Hoca fıkralarında adı geçen yemeklerden biridir.