İçeriğe atla

Cudi Dağı

Koordinatlar: 39°04′N 45°05′E / 39.07°K 45.08°D / 39.07; 45.08
Cudi Dağı
ٱلْجُودِيّ
Cûdî
Qardū
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik2 114 m (6,935 ft)
Koordinatlar 
Coğrafya
KonumSilopi, Şırnak, Türkiye
Jeoloji
Dağ türüSıradağ
Tırmanma
En kolay rotaGüneybatı rotası

Cudi Dağı (Arapça: ٱلْجُودِيّ, el-Jūdiyy; Kürtçe: Cûdî; Aramice: קרדו, Qardū), Türkiye'nin Şırnak ilinin Silopi ilçesinde yer alan, 2.144 metre (6.935 ft) yüksekliğe sahip bir dağdır. Erken Hristiyanlık geleneği ve İslam'da,[1] Tufan'dan sonra Nuh'un Gemisi'nin indiği yer olduğuna inanılır.

Etimoloji

İsmin kökeni tartışmalıdır. Bazı kaynaklar Kürt Dağı anlamına geldiğini aktarırken[2] bazı kaynaklarda “cömertlik” anlamındaki cûd kökünden geldiği belirtilmektedir.[3] Sümer yazıtlarında Gudi ve Babil yazıtlarında Kurti olarak geçer. Arâmiler, Cûdî için Qardu (Gudi isminin Âsur dönemi karşılığı) ismini kullanmıştır. Qardu, "Kürt" kelimesinin Asur dönemi karşılığıdır.[4]

Tarih

İslam'da

Ayrıca bakınız: Nuh'un gemisi

Geçmiş yıllarda araştırmacılar Austen Henry Layard ve L. King, bu dağın dolaylarında çivi yazısıyla hazırlanmış Asur yazıtlarına rastladılar. İslâmî inanışlara göre Tufan'dan sonra Nuh'un gemisi bu dağın üzerine oturmuş, sözü geçen geminin Ağrı Dağı'nda bulunduğu konusunda söylentiler vardır.[5] Kur'an'da geminin Cûdî Dağı'na oturduğu söylenmektedir. Hûd Sûresi'nde 'Ey yeryüzü! Yut suyunu. Ey gök! Tut suyunu' denildi. Su çekildi, iş bitirildi. Gemi de Cûdî'ye oturdu ve 'Zalimler topluluğu Allah'ın rahmetinden uzak olsun!' denildi şeklinde anlatılır.[6]

Kur'an tefsirlerinde Cûdî'nin Musul'a yakın bir yerde olduğundan bahsedilir. Bahsedilen ve bugün Silopi sınırları içinde bulunan dağ, günümüzde Türkiye'nin Şırnak ili sınırları içine düşmektedir. Şırnak ismi, "Şehr-i Nûh" anlamında çok eski bir isimdir. Cûdî Dağı'nın eteğinde ismi "seksenler" anlamına gelen Heştan Köyü bulunmaktadır. Heştan Köyü'nün Nuh tarafından kurulduğuna inanılır ve köyün ismi Nuh'un gemisinde bulunduğuna inanılan seksen kişiye atfen böyle anılmaktadır. Yine bu dağın hangi dağ olduğu konusunda çeşitli yorumlar bulunur. En çok üzerinde durulan dağlardan ikisi Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Ağrı Dağı ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Cûdî Dağı'dır. Bu konuda dikkat çekilen delillerden birisi Ağrı Dağı'nın çok sarp ve yaşamaya elverişli olmayan yapısıdır. Buna karşılık Cûdî Dağı, geminin inmesi ve insanların barınması için çok büyük avantajlara sahiptir. Yine o dönem Orta Doğu’da İngiltere'nin çıkarları için çalışan 'Çöl Kızı' takma adlı İngiliz casus Gertrude Bell de Cûdî Dağı'nı ziyaret etmiş ve Amurath the Amuraht kitabında Nuh'un gemisinden bahsetmiştir. Bununla birlikte bazı araştırmacılar tarafından, Nuh'un Gemisi'nin indiği söylenen Cudi Dağı'nın da alfabe farkından ötürü "Gudi" isminin Arapçada "G" harfinin olmamasından kaynaklanarak (Ğudi) "C" harfine dönüşmesinden ötürü Hud suresinde geçmekte olan; "Gemi de Cûdi dağının üzerine yerleşti." 44. ayetinin bilimsel olarak etimolojik çevirisinde "Gemi de Gudi dağının üzerine yerleşti" şeklinde olduğu ifade edilmiştir.[7] Ayrıca, "Cudi" Arapçada “yüksekçe yer, tepe” anlamına gelmektedir.

İklim

Cudi Dağı'nın Şırnak'tan görünümü.

Kurak bir bölgede bulunan 'Cûdî Dağı'nın yüksek kesimleri çok yağış alır. Bundan dolayı 1.500-2.000 metreler arasında çam ve meşe ormanları vardır. Türkiye-Irak sınırına 15 km mesafede ve elips biçiminde olan Cûdî Dağı üzerinde 2.000 metreyi aşan dört doruk bulunur. Bunlardan 2.017 metre yükseklikte olanı "Nuh Peygamber Ziyaret Tepesi" olarak anılır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Anlamı, Hûd Sûresi. İstanbul: Bakış Yayınları. ISBN 975-6920-14-9. 
  1. ^ Kur'an 11:14 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Ilya Gershevitch, William Bayne Fisher, The Cambridge History of Iran: The Median and Achamenian Periods, 964 pp., Cambridge University Press, 1985, ISBN 0-521-20091-1, ISBN 978-0-521-20091-2, (see footnote of p.257)
  3. ^ el-Mustafavî, Hasan (1981-92). et-Taḥḳīḳ fî kelimâti’l-Ḳurʾâni’l-Kerîm. I-XIV. Tahran. 
  4. ^ McAuliffe, Jane Dammen (2001). Encyclopaedia Of The Quran, Volume 1. Brill Academic Pub. pp. 146–147. ISBN 978-90-04-11465-4.
  5. ^ "Noah Ark - Noé L'arche - Hz. Nuh'un Gemisi Cudi Dağı'nda". Teke Tek. 27 Temmuz 2012. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016. 
  6. ^ "Kur'an Hud Suresi, 44. ayet". kuran.gen.tr. 30 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016. 
  7. ^ Ilya Gershevitch, William Bayne Fisher, The Cambridge History of Iran: The Median and Achamenian Periods, Cambridge Üniversitesi Yayınları, 1985, ISBN 0-521-20091-1

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Cudi Dağı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ağrı Dağı</span> Türkiyenin en yüksek dağı

Ağrı Dağı, 5.137 metrelik rakımıyla, Türkiye'nin en yüksek dağıdır. Ağrı Dağı, Türkiye'nin doğu ucunda, İran'ın 16 kilometre batısında ve Ermenistan'ın 32 kilometre güneyindedir.

<span class="mw-page-title-main">Şırnak</span> Şırnak ilinin merkezi olan şehir

Şırnak, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Şırnak ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kur'an</span> İslamın temel dinî metni

Kur'an veya yaygın kullanılan adıyla Kur'an-ı Kerim, Müslüman inancına göre, yaklaşık 23 yıllık bir süreçte ayetleri Allah tarafından Cebrâil adındaki melek aracılığıyla Muhammed'e parça parça vahiyler hâlinde indirilen bir kutsal kitaptır. İslam inancına göre Kur'an, Muhammed'in gerçek bir peygamber olduğunu kanıtlayan en önemli ve en büyük mucizedir. Müslümanlar, namaz başta olmak üzere belli başlı ibadetlerinde Kur'an'dan çeşitli bölümler okurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kimmerler</span> Hint-Avrupa, Kafkasyalı veya Türk kökenli göçebe kavim

Kimmerler MÖ 8. yüzyılın ilk yarısına kadar Kimmerya olarak da tabir edilen İdil Nehri'inden Karadeniz'in kuzeyine doğru uzanan geniş bir alanda yaşamış büyük olasılıkla Hint-Avrupa kökenli oldukları varsayılan göçebe ve savaşçı bir ulustur.

<span class="mw-page-title-main">Urartular</span> Van Gölü civarında kurulmuş Demir Çağ krallığı

Urartular, başkenti Tuşpa (Van) olan tarihi krallık. Urartu Devleti en güçlü döneminde, günümüzdeki Doğu Anadolu Bölgesi, Kuzeybatı İran, Irak'ın küçük bir bölümü ile kuzeyde Aras Vadisi'ne egemendi.

<span class="mw-page-title-main">Cizre</span> Şırnak iline bağlı bir ilçe

Cizre, Türkiye'nin Şırnak iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Nuh</span> Peygamber

Nuh, İbrahimî dinlerde kendisinden söz edilen Tufan peygamberidir. Tevrat'ta Nuh'un 950 yıl yaşadığına işaret edilir. Kur'an'da ise kaç yıl yaşadığı bildirilmemiş, yalnızca kendisinin 950 yıl boyunca kavmi içinde yaşadığı belirtilmiştir. İnanışa göre Tufan'dan önce Allah'ın emriyle büyük bir gemi inşa etmiş ve bu gemiye "Nuh'un Gemisi" denmiştir.

İslam peygamberleri, İslâm dininde Âdem ile başlayıp Muhammed ile son bulan ve peygamber oldukları kabul edilen dinî şahsiyetlere denir.

<span class="mw-page-title-main">Ashâb-ı Kehf</span> Bir mağarada asırlarca uyuduktan sonra tekrar uyandıklarına inanılan 7 kişi

Ashâb-ı Kehf veya Yedi Uyurlar, Hristiyanlık ve İslamiyet başta olmak üzere dünyanın değişik kültürlerinde anlatılan, halkını terk ederek Efes şehrinin dışındaki bir mağarada saklanan bir grup Romalı gencin hikâyesidir. Anlatıların ortak yanı ise, kendi halkına yüz çeviren ve onları terk eden bir grup olmalarıdır. Hikâyenin M.S. 250 civarında, Roma İmparatorluğu'nun Hristiyanlara yönelik zulümlerde bulunduğu dönemde yaşandığına inanılmaktadır. Hikâyenin başka bir versiyonu İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın Kehf Suresi'nde de geçmektedir (18:9-26).

<span class="mw-page-title-main">Karduya</span> Kuzey Mezopotamyada tarihi bölge

Karduya veya Karduk, Mezopotamya'nın kuzeyi ile Ermenistan Krallığı'nın güneybatısı; günümüzde ise Türkiye'nin güneydoğusu ile Irak'ın kuzeyi arasında kalan antik bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Rum Suresi</span> Kuranın 30. suresi

Başlığın diğer anlamları için, bakınız Rum

<span class="mw-page-title-main">Medler</span> Antik İranlılar

Medler, İran'ın kuzeybatı bölgesinde yaşayan eski İran halklarından biridir. Yunanlar bu halkın yaşadığı bölgeye Medya adını vermişlerdir. Medler ilk kez Asur kralı III. Salmaneser'in dönemindeki yazılarda "Mada" adı ile kaydedilmişlerdir. Medler'in şu anki adı Antik Yunan dilindeki Mêdos'tan (Μῆδος) gelmektedir. Asurlular "Medyan ülkesi", Kurmada, Mata veya Manda olarak kendilerinden bahsederken, Babiller onları Ummān-manda olarak adlandırdılar.

Nuh'un gemisi, Tevrat'ın Tekvin (Yaratılış) bölümünde ölçüleri, yapımı, tufan ve sonrası ayrıntıları ile anlatılan, insanların kötülüklere dalması dolayısıyla Tanrının büyük bir tufanla "Yarattığım insanları, hayvanları, sürüngenleri, kuşları yeryüzünden silip atacağım", "Çünkü onlar gaflete düştü" diye geçiren fakat Nuh'un şahsında insanoğlu ve diğer canlılara bir şans daha verme amacıyla yapmasını emrettiği efsanevi bir gemidir.

<span class="mw-page-title-main">Babil Kulesi</span> Dünyanın yedi harikasından biri

Babil Kulesi, Tevrat'ta ve dünyanın birçok bölgesinde yerel efsanelerde bahsi geçen, Tanrı'ya ulaşmak için inşa edilen kule. Kur'an'da da benzer ama farklı bir hikâye geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İslam ve bilim</span> İslamın ve bilimin ilişkisi

İslam ve bilim, tarihte uzun bir dönem boyunca iç içe olmuşlardır. İslam'ın yoğun bir şekilde yayıldığı ve İslam devletlerinin yükselişte olduğu Orta Çağ'da, 8 ilâ 15. yüzyıllarda İslam topraklarında birçok bilim insanı yetişmiş, pek çok bilimsel faaliyetler yapılmış ve İslam dünyası bilim, teknoloji, kültür ve sanat gibi birçok alanda dünyanın diğer devletlerini ve bölgelerini geride bırakmıştır. Bu döneme de İslam'ın Altın Çağı denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kur'an'ın eleştirisi</span>

Kur'an, birçok yazar tarafından dindar bir kurgu olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da Nuh</span>

Nuh bin Lamek bin Metuşelah, olarak da bilinen Nuh, İslam'da Peygamber olarak kabul edilmektedir. Allah insanlığa gönderdiği ilk peygamberlerden biri olduğu için İslam geleneğinde önemli bir şahsiyettir. İslam'a göre, Nuh'un misyonu ahlaksız ve günah içine batmış olan halkını, uyarmaktı. Allah, Nuh'a halkına putperestliği bırakmalarını ve sadece Allah'a ibadet etmelerini, iyi ve saf hayatlar yaşamalarını tavsiye etme görevini verdi. Her ne kadar Allah'ın mesajını gayretle yaymaya çalışsa da, halkı onu reddetti. Meydana gelecek büyük sel ise, gemi inşa etmesine neden oldu. İslam geleneğinde, Büyük Tufan'ın küresel mi yoksa yerel mi olduğu tartışmalıdır. Nuh'un peygamberliği ve hayatı Kur'an'a göre 950 yıl sürdü.

Bu maddede, İslam'ın kutsal kitabı olan Kur'an'da adı geçen şahsiyetler, isimler ve kavramların listesi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Matieni</span>

Matiene, Mannae'nin daha eski krallığının topraklarında kuzeybatı İran'daki bir krallığın adıydı. Strabon, Batlamyus, Herodot, Polibios ve Gaius Plinius Secundus gibi antik tarihçiler, Medya'nın kuzeybatısında bulunan bir bölgeyi belirtmek için Mantiane, Martiane, Matiana, Matiani, Matiene, Martuni gibi isimlerden bahsederler."

<span class="mw-page-title-main">Pers İsyanı</span> Persiste Büyük Kirosun Med İmparatorluğuna karşı yürüttüğü sefer

Pers İsyanı veya Med-Pers Savaşı, MÖ 6. yüzyılın ortalarında Med Kralı Astyages'in Persis'e karşı yürüttüğü askeri bir seferdir. Klasik kaynaklar Persis'in Med yönetimine karşı ayaklanan Med Krallığı'nın bir vasalı olduğunu iddia etse de döneme ait kanıtlar bunu doğrulamamaktadır. Büyük Kiros önderliğindeki Persler, bazı savaşlardan sonra galip gelerek Med topraklarını fethedip Ahameniş İmparatorluğu'nu kurmuşlardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.